Τις έννοιες της «έξυπνης εργασίας» αλλά και της «τράπεζας ωρών» εισάγει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο φέρνει σημαντικές ανακατατάξεις στα ωράρια εργασίας, στις υπερωρίες, στις Κυριακές, στην Τηλεργασία, στις άδειες αλλά και στην προκήρυξη απεργιών από τους συνδικαλιστές.
Το νομοσχέδιο είναι στο τελικό στάδιο επεξεργασίας και μετά το Πάσχα θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, αφού προηγουμένως τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Τα συνδικάτα θεωρούν casus belli το 8ωρο, για το οποίο, ωστόσο, η κυβέρνηση και ιδίως ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν αλλάζει και δεν τίθεται θέμα υπερεργασίας ή μείωσης εισοδημάτων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τεχνοκρατών, η ρύθμιση του ωραρίου εργασίας θα αποτελέσει ένα βασικό «κλειδί», για να προκύψουν αμοιβαία οφέλη για τους εργαζομένους, τους εργοδότες και την οικονομία. Ταυτόχρονα, η χρήση της «ψηφιακής κάρτας εργασίας» θα αποτελέσει το «κλειδί» για να σταματήσουν πρακτικές αδήλωτης εργασίας. Επιπλέον, θα γίνει ένα ξεκαθάρισμα στον τρόπο με τον οποίο θα αποφασίζονται οι απεργίες, έτσι ώστε να είναι αντιπροσωπευτικές και να μην αποτελούν αποκλειστικό… προνόμιο μιας μερίδας συνδικαλιστών.
«Έξυπνο» ωράριο
Οι διατάξεις του νομοσχεδίου θα ρίχνουν το… μπαλάκι του ωραρίου εργασίας και της διευθέτησής του στους βασικούς πρωταγωνιστές, δηλαδή στον εργοδότη και στον εργαζόμενο.
Από όλες τις μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, φαίνεται ότι η υιοθέτηση ενός πιο «έξυπνου» και παραγωγικού ωραρίου εργασίας είναι προς το συμφέρον του εργαζομένου αλλά και της επιχείρησης. Μάλιστα, στο νομοσχέδιο θα εισαχθεί και η διάταξη για το τετραήμερο εργασίας κατόπιν συμφωνίας εργοδότη και εργαζομένου, αλλά με 10 ώρες ημερησίως και τρεις μέρες ανάπαυση με την καταβολή του ίδιου μισθού. Η διευθέτηση του ωραρίου από τις δύο πλευρές θα γίνεται κατόπιν συμφωνίας, στη βάση ατομικής σύμβασης.
Μια τέτοια διευθέτηση θα βολέψει τον εργοδότη, εφόσον ο εργαζόμενος αποδεχθεί την πρόταση, ενώ ο εργαζόμενος θα έχει περισσότερες μέρες στη διάθεσή του για να κάνει άλλες δουλειές. Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις αποτελούν οι φοιτητές που εργάζονται ή όσοι εργαζόμενοι διαθέτουν αγροτική γη και πρέπει να αφιερώσουν περισσότερες μέρες στην καλλιέργειά της. Ωστόσο, ένα σημείο το οποίο μπορεί να προκαλέσει τριβές είναι αν ταιριάζει η περίοδος αυξημένου φόρτου εργασίας της επιχείρησης, με τη διάθεση του εργαζομένου να προσφέρει 10ωρη εργασία και με αντάλλαγμα μία επιπλέον ελεύθερη μέρα.
Το νομοσχέδιο που θα φέρει το υπουργείο Εργασίας θα θέτει ως «κόκκινη γραμμή» την 40ωρη εργασία σε εβδομαδιαία βάση ή σε γενικές γραμμές τις 160 ώρες μηνιαίως και τις 960 ώρες στο εξάμηνο. Για παράδειγμα, υπάρχουν εποχικές επιχειρήσεις της εστίασης, του λιανεμπορίου και του τουρισμού, οι οποίες έχουν αυξημένη δραστηριότητα το διάστημα Μαΐου-Σεπτεμβρίου και θα ήθελαν να απασχολήσουν τους εργαζομένους πλήρους απασχόλησης για συνεχή 10ωρα, με την υποσχετική συμψηφισμού του χρόνου εργασίας κατά την περίοδο από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο του επόμενου έτους.
«Κλειδί» οι Κυριακές και το άνοιγμα νέων κλάδων
Το μεγάλο πλήγμα που έχει προκαλέσει η πανδημία στις τουριστικές επιχειρήσεις, στην εστίαση και στο λιανεμπόριο αποτελεί το βασικό πεδίο εφαρμογής των νέων εργασιακών σχέσεων, καθώς εκεί θα απαιτηθεί μεγαλύτερη προσαρμογή του ελαστικού ωραρίου, ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση του εργοδοτικού κόστους, αλλά και για να προστατευτεί ο εργαζόμενος.
Στους συγκεκριμένους κλάδους, αναμένεται να υπάρξει ευελιξία σε σχέση με την «ιερή αγελάδα» της κυριακάτικης απασχόλησης, καθώς θεωρείται ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί το κόστος λειτουργίας τους, όταν θα υπάρξει σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα. Οι κλάδοι που αναμένεται να… ανοίξουν τις Κυριακές είναι η παραγωγή, η αποθήκευση, η μεταφορά και η διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, οι εξ αποστάσεως αγορές με παράδοση του προϊόντος, οι ηλεκτρονικές πωλήσεις των σούπερ-μάρκετ και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ολόκληρο το κύκλωμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, τα κέντρα παροχής ψηφιακών υπηρεσιών και οι επιχειρήσεις εμπορίας σκυροδέματος.
Το άνοιγμα αυτών των κλάδων θα ξεκινήσει τη συζήτηση σχετικά με την εργασία τουλάχιστον 100.000 εργαζομένων, οι οποίοι θα… προσκληθούν από τον εργοδότη τους, προκειμένου να διευθετήσουν το ωράριο εργασίας, με την υποσημείωση ότι έχουν το δικαίωμα να μη συναινέσουν, αν δεν τους συμφέρει. Βέβαια, η απειλή της απόλυσης είναι προφανές ότι θα υπερισχύσει και στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων θα υπάρξει συμφωνία για το καλό της επιχείρησης και των θέσεων εργασίας.
Από την άλλη πλευρά, στους κλάδους του λιανεμπορίου, του τουρισμού και της εστίασης, απασχολούνται πάνω από 800.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι θα είναι ανά πάσα στιγμή… διαθέσιμοι για να εργαστούν τις Κυριακές χωρίς να λάβουν υπερωριακή απασχόληση, αλλά να συμψηφιστεί η εργασία τους με επιπλέον ρεπό.
Τι θα γίνει με τις υπερωρίες
Η ευελιξία στην αγορά εργασίας με σημείο αναφοράς το 40ωρο δεν θα αλλάξει κάτι στο θέμα της αμοιβής για υπερωριακή απασχόληση, ωστόσο η υπερ-εργασία δεν πρόκειται να θιγεί και θα καταβάλλεται κανονικά η αντίστοιχη αποζημίωση.
Για παράδειγμα, όποιος εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα ή 160 τον μήνα ή περίπου 1.920 τον χρόνο (χωρίς τις αργίες) τότε θα λαμβάνει επιπλέον αμοιβή στην περίπτωση που θα υπερβεί το «ταβάνι» του κατοχυρωμένου χρόνου. Σημειώνεται ότι, με βάση το υπάρχον καθεστώς, ο μέγιστος αριθμός υπερωριών ανέρχεται σε 96 ώρες τον χρόνο ή 8 ώρες τον μήνα στη βιομηχανία και στις 120 ώρες ή 10 ώρες μηνιαίως για τους υπόλοιπους κλάδους. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας και με βάση τις παρατηρήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης στις σχετικές εκθέσεις του, το όριο αυτό μπορεί να φτάσει έως και τις 150 ώρες. Δηλαδή, αν ένας εργαζόμενος εργαστεί 192 μέρες τον χρόνο με 10ωρο και επιπλέον 150 ώρες υπερωριακά, θα πληρωθεί μόνο για τις επιπλέον των 1.920 ωρών και όχι για τα 10ωρα, καθώς θα γίνεται συμψηφισμός με ρεπό και άδειες. Εξυπακούεται ότι σε καμία περίπτωση δεν τίθεται θέμα μείωσης του μισθού, καθώς σημείο αναφοράς θα είναι το ωρομίσθιο.
Στο νομοσχέδιο θα λαμβάνεται πρόνοια για τις επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της κυριακάτικης αργίας και το προσωπικό τους θα δικαιούται προσαύξηση κατά 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου. Για επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις περί κυριακάτικης αργίας και λειτουργούν έκτακτα, αλλά με άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας, θα προβλέπεται προσαύξηση μισθού 75% επί του 1/25 του μηνιαίου μισθού. Επίσης, σε περίπτωση που το προσωπικό απασχοληθεί κατά την Κυριακή για περισσότερες από πέντε ώρες, τότε δικαιούται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη μέρα της επόμενης εβδομάδας. Αυτά ισχύουν για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό και όχι με ημερομίσθιο.
Αυτό που θα δημιουργηθεί μετά την εφαρμογή του σχετικού νόμου είναι μια αγορά εργασίας πολλών ταχυτήτων, η οποία θα προσαρμόζεται στις ανάγκες των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να επωφελούνται κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, χωρίς, από την άλλη, ο εργαζόμενος να πέφτει θύμα εκμετάλλευσης. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα έχουν εκφράσει τη σφοδρή αντίδρασή τους στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, ωστόσο η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι θα υπάρξει η ασφαλιστική δικλείδα της κάρτας εργασίας.
Ρυθμιστής ο… Big Brother τής «ψηφιακής κάρτας εργασίας»
Ο «Big Brother» της «ψηφιακή κάρτας εργασίας» θα αποτελέσει για το υπουργείο Εργασίας το «εργαλείο», έτσι ώστε στην πράξη να μην αποδειχθεί ότι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας ισοδυναμεί με καταστρατήγηση και η μη καταβολή νόμιμων υπερωριών με εκμετάλλευση των εργαζομένων.
Η «κάρτα εργασίας» εκτιμάται ότι θα αποτρέψει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αδήλωτη εργασία, καθώς θα αποτελεί «όπλο» στα χέρια των εργαζομένων ανά πάσα στιγμή, ενώ και οι εργοδότες θα είναι πιο προσεκτικοί, προκειμένου να μην υποστούν τις βαριές κυρώσεις που προβλέπει η εργατική νομοθεσία. Το νομοσχέδιο για τα εργασιακά θα προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα θα υποχρεούνται να διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου απασχόλησης σε πραγματικό χρόνο, το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με το σύστημα «Εργάνη». Η σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή θα καταγράφει την ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, την υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια. Από την άλλη πλευρά, ένα τέτοιο σύστημα, όταν εφαρμοστεί σε ολόκληρο το φάσμα της εργασίας, θα φέρει σε πολύ δύσκολη θέση τους… κοπανατζήδες του Δημοσίου!
Τηλεργασία
Η τηλεργασία λόγω των συνθηκών της πανδημίας ήρθε για να μείνει, και μάλιστα να υπάρξει και κατοχύρωσή της με την εισαγωγή και των ανάλογων ασφαλιστικών δικλίδων.
Ειδικότερα, θα προβλέπεται διαβούλευση και συμφωνία μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων για τον τρόπο απασχόλησης και την κατανομή του ωραρίου στη διάρκεια της ημέρας, ενώ η προμήθεια του εξοπλισμού και κάθε πρόσφορου μέσου για την παροχή της εργασίας από τον τηλε-εργαζόμενο θα βαρύνει αποκλειστικά τον εργοδότη. Βέβαια, η συντριπτική πλειονότητα των τηλε-εργαζομένων διαθέτει ήδη τον σχετικό εξοπλισμό (κομπιούτερ, σκάνερ, τηλέφωνο και Wi-Fi), οπότε το επιπλέον έξοδο θα αφορά περιορισμένο αριθμό εργοδοτών. Παράλληλα, μπαίνουν ασφαλιστικές δικλείδες και προβλέπεται πως ο τηλε-εργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Στο νομοσχέδιο μάλιστα θα προβλέπεται η απαγόρευση κάθε δυσμενούς διάκρισης σε βάρος τηλε-εργαζομένου επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης.
Άδειες και προκήρυξη απεργιών
Με το νομοσχέδιο για τα εργασιακά, αναμένεται να προκύπτουν σημαντικά οφέλη σε επίπεδο αδειών για τους πατέρες, αλλά και ανατροπές στη διαδικασία προκήρυξης των απεργιών, με μεγάλους χαμένους τους… συνδικαλιστές.
Πιο συγκεκριμένα, μετά από πολλά χρόνια, η Ελλάδα αναμένεται να ενσωματώσει την κοινοτική οδηγία περί παροχής άδειας πατρότητας, ειδικά στους νέους πατέρες. Μεταξύ των διατάξεων, έχει διαρρεύσει ότι θα περιλαμβάνεται η παροχή εξάμηνης γονικής άδειας έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών, κάτι που θα ισχύει και για τις μητέρες, εφόσον αυτές δεν λαμβάνουν την άδεια μητρότητας. Επιπλέον, οι νέοι πατέρες θα προστατεύονται και έναντι του ενδεχομένου απόλυσης για το πρώτο διάστημα που αποκτούν παιδί.
Από την άλλη πλευρά, οι αλλαγές που κυοφορούνται στον συνδικαλιστικό νόμο μάλλον… δεν θα αρέσουν στους άμεσα ενδιαφερόμενους, καθώς, ύστερα από 40 χρόνια, θα αλλάξει το αναχρονιστικό πλαίσιο προκήρυξης των απεργιών αλλά και των αδειών τους. Όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εργασίας, θα καθιερωθεί η υποχρέωση των συνδικάτων να παρέχουν στα μέλη της Γενικής Συνέλευσης πραγματική πρακτική δυνατότητα συμμετοχής και ηλεκτρονικής ψήφου εξ αποστάσεως, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας, ενώ θα δοθεί μεγάλο βάρος στην κατάρτιση και την επικαιροποίηση των μητρώων εργαζομένων από τα συνδικάτα. Ταυτόχρονα, θα προβλέπεται η θεσμοθέτηση προσωπικού ασφαλείας, το οποίο θα πρέπει να εργαστεί σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις όπου η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο (π.χ. συγκοινωνίες). Τέλος, για πρώτη φορά στα χρονικά, θα προβλέπονται δρακόντειες διατάξεις για την αντιμετώπιση περιστατικών βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης στους εργασιακούς χώρους.
Πηγή: Παρασκήνιο (ΤΡ 20/4/21)
Δείτε ακόμα:
Ακολουθήστε το eisodima.gr για περισσότερες χρηστικές ειδήσεις!
