Οι άνθρωποι ανεξαρτητοποιήθηκαν από την ανάγκη του φυσικού φωτός για τις δραστηριότητές τους από την εφεύρεση της ηλεκτρικής λάμπας το 1879. Σήμερα, αρκετοί περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους σε δωμάτια με τεχνητό φως, κοιτάζοντας οθόνες, κινητά και τηλεοράσεις. Μπορούν όλα αυτά να επηρεάσουν τον κιρκάδιο ρυθμό του ανθρώπου, τον τρόπο δηλαδή που το εσωτερικό μας ρολόι ρυθμίζει τους κύκλους ύπνου;
Εξαρτάται από το τι εννοούμε “επηρεάζει”. O εσωτερικός αυτός μηχανισμός χρειάστηκε χιλιετίες εξέλιξης. Η τεχνολογία δεν αλλάζει τη δομή του ρολογιού αυτού ή το πώς λειτουργεί, αλλά επηρεάζει το ρολόι με τρόπους που δε θα διάλεγε η εξέλιξη καθώς δεν είναι "φυσιολογικοί".
Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι ένα έμφυτο ρολόι του σώματός μας που το βρίσκουμε και σε άλλα φυτά και ζώα στη φύση. Στους ανθρώπους, αυτό το ρολόι βρίσκεται στον υποθάλαμο. Εκεί, απελευθερώνει μία ορμόνη που λέγεται μελατονίνη, γνωστή και ως ορμόνη του ύπνου. Τα επίπεδά της είναι υψηλά τη νύχτα και πέφτουν πριν να ξυπνήσουμε το πρωί. Το σύστημα είναι δυναμικό και μπορεί να προσαρμοστεί σε εποχιακές αλλαγές που ορίζουν τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας. Το φως επηρεάζει αυτό το ρολόι με δύο τρόπους, ορίζοντας την ώρα του και αλλάζοντας την ισχύ του.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως το έντονο τεχνητό φως, μειώνει την παραγωγή μελατονίνης στους ανθρώπους. Τι σημαίνει αυτό για τον ύπνο μας; Ενώ ξέρουμε πως επηρεάζει τον κύκλο ύπνου, η αλήθεια είναι πως δε γνωρίζουμε ακριβώς πώς τα μειωμένα επίπεδα μελατονίνης επηρεάζουν την ποιότητά αυτού. Οι έως τώρα έρευνες έχουν βρει μία σύνδεση μεταξύ ύπνου και έκθεσης σε οθόνες, χωρίς όμως να καταφέρνουν να φέρουν αδιάσειστα στοιχεία για προβλήματα στον ύπνο. Μία μελέτη του 2014 βρήκε πως αυτοί που διαβάζουν κανονικά βιβλία κοιμούνται 10 λεπτά πριν από αυτούς που διαβάζουν e-books, ενώ αυτοί που χρησιμοποιούν φίλτρα για μπλε φως στις οθόνες κοιμούνται μόλις 3-4 λεπτά πιο πριν από αυτούς που δεν τα χρησιμοποιούν.
Καθώς ο ύπνος επηρεάζεται από πολλά πράγματα, είναι δύσκολο να μετρήσουμε τις επιπτώσεις της οθόνης. Υπάρχει επίσης μία αμφίδρομη σχέση μεταξύ των δύο. Η τεχνολογία μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο μας, ωστόσο και τα άτομα που έχουν πρόβλημα ύπνου είναι πιθανό να αυξήσουν τη χρήση της τεχνολογίας.
Η τεχνολογία λοιπόν και συγκεκριμένα το τεχνητό φως, όντως αλλάζει τον κιρκάδιο ρυθμό μας. Το βλέπουμε αυτό από τις διαφορές στα επίπεδα μελατονίνης μετά από τη χρήση οθόνης. Αλλά το τι επιπτώσεις έχει αυτό στον ύπνο μας και συγκεκριμένα στο χρόνο που χρειαζόμαστε για να αποκοιμηθούμε, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε τις απαντήσεις ειδικών στο θέμα από εδώ.
Freegr network blog- News about pc, technology.
freegr
