2021-08-09 11:11:15
Αποπνικτική είναι τις τελευταίες ώρες η ατμόσφαιρα στο Λεκανοπέδιο εξαιτίας των αιωρούμενων μικροσωματιδίων που έχει δημιουργήσει ο καπνός (αιθάλη) από τις πυρκαγιές που κατέκαιγαν επί τουλάχιστον πέντε ημέρες τη βορειοανατολική Αττική.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, σε πολλά σημεία της πρωτεύουσας η κατάσταση ήταν ανυπόφορη εξαιτίας των ρύπων.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μέσα σε διάστημα μόλις μίας ώρας, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με την υπηρεσία Accuweather, στις 00:00 τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα τα μικροσωματίδια PM 2.5 στην περιοχή των Άνω Πατησίων ήταν 152 μg/m3 με όριο συναγερμού τα 49 μg/m3. Μέσα σε διάστημα 60 λεπτών, με νέα μέτρηση στη 01:00 το πρωί, είχαν φτάσει στα 189 μg/m3 .
Η κατάσταση λίγο πριν από τις 09:00 το πρωί της Δευτέρας ήταν ελαφρά βελτιωμένη, με τα PM 2.5 να μετρώνται στα 97 μg/m3.
Τα μικροσωματίδια PM 2.5 συνιστούν μια σωματιδιακή ύλη που αποτελείται από εισπνεύσιμα σωματίδια ρυπαντών με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα, που μπορούν να εισέλθουν στους πνεύμονες και στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι πιο βαριές επιπτώσεις παρουσιάζονται στους πνεύμονες και στην καρδιά. Η έκθεση μπορεί να προκαλέσει βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, επιδείνωση του άσθματος και ανάπτυξη χρόνιας αναπνευστικής νόσου.
Πώς μετράται η κλίμακα ποιότητας του αέρα
Πηγή: Accuweather.com
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει φθάσει μέχρι την Κρήτη
Σημειώνεται ότι το τελευταίο εικοσιτετράωρο, η Κρήτη δέχεται σημαντικό ρυπαντικό φορτίο από τις πυρκαγιές στην Αττική και την Εύβοια, σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου Κρήτης
Στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση που έχει προκληθεί από τις εκτεταμένες πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δίνουν οι μετρήσεις που πραγματοποιούνται στους σταθμούς στο Ηράκλειο, τα Χανιά και το Φινοκαλιά Λασιθίου, στο πλαίσιο της συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με την Περιφέρεια Κρήτης.
H εξέλιξη της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με τους επιστήμονες από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών, του Πανεπιστημίου Κρήτης, έχει ως εξής: «Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της 7/8/2021, παρατηρήθηκαν αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων προερχομένων από τις πυρκαγιές που συμβαίνουν στην χώρα μας. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις μετρήσεις από το σταθμό στο Φινοκαλιά, όπου καταγράφηκαν επίπεδα αέριου μονοξειδίου του άνθρακα (CO) τετραπλάσια από τα κανονικά, σωματιδιακού μαύρου άνθρακα ή καπνιάς 10 με 12 φορές ψηλότερα από αυτά του υποβάθρου, καθώς και συγκεντρώσεις αερολυμάτων PM10 που ξεπέρασαν τα 50 μg/m3 ανά πεντάλεπτο, γεγονός που σπάνια παρατηρείται απουσία ερημικής σκόνης».
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, αυτά τα επίπεδα είναι συγκρίσιμα με τις σημερινές μετρήσεις στην Αθήνα. «Στο Ηράκλειο (Αλικαρνασσό) παρατηρήθηκαν παροδικά ιδιαίτερα αυξημένες συγκεντρώσεις PM2.5 κατά τη διάρκεια της νύχτας μέχρι νωρίς το πρωί, που όμως γρήγορα μειώθηκαν σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι υψηλές συγκεντρώσεις συσχετίστηκαν με αέριες μάζες, με προέλευση καταρχάς από τη Πελοπόννησο, και κατόπιν από την Αττική και την Εύβοια, μεταφέροντας σημαντικό ρυπαντικό φορτίο από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Η αλλαγή στη κατεύθυνση του ανέμου και η μείωση της έντασης των πυρκαγιών, είχε σαν αποτέλεσμα τη διασπορά των ρύπων και τη μείωση των επιπέδων τους».
Τα παραπάνω καταδεικνύουν τη σημαντική επίπτωση της μεταφοράς ρύπανσης από απομακρυσμένες περιοχές στην ποιότητα της ατμόσφαιρας, η οποία παρακολουθείται στο πλαίσιο του «Σχεδίου δράσης αντιμετώπισης ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την Περιφέρεια Κρήτης».
Στα δεδομένα των μετρήσεων καταγράφονται και συμπληρωματικά στοιχεία, μέσω του δικτύου μικροαισθητήρων (air-quality.gr) που λειτουργεί στο πλαίσιο της εθνικής ερευνητικής υποδομής για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής, «Πανάκεια».
Συστάσεις του ΙΣΑ για την προστασία των πολιτών από την ατμοσφαιρική ρύπανση έπειτα από πυρκαγιά
Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, με ανακοίνωσή του από τις 04/08/2021, εφιστά την προσοχή στους πολίτες και ειδικά σε όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, για την προστασία τους από το νέφος της πυρκαγιάς.
«Η λήψη μέτρων προστασίας από όλους τους πολίτες είναι αναγκαία καθώς η ατμόσφαιρα είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη σε πολλές περιοχές της Αττικής. Για το λόγο αυτό απαιτείται μεγάλη προσοχή από τους πολίτες και ειδικά από εκείνους που έχουν αναπνευστικά προβλήματα. Σε περίπτωση που δεν είναι εφικτό να μετακινηθούν από τα σημεία που καταγράφονται υψηλές τιμές αιωρούμενων σωματιδίων προτείνεται η παραμονή τους εντός των οικιών με τη χρήση κλιματισμού», τονίζει ο Πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης.
Όταν εκδηλώνονται οι πυρκαγιές, ακόμη και εάν βρίσκεστε αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της πυρκαγιάς, ο καπνός και τα αιωρούμενα σωματίδια μπορεί να φτάσουν στην περιοχή σας και να επιβαρύνουν την κατάσταση της υγείας σας .Ο καπνός που προκαλείται από τις πυρκαγιές σε δάση ή και κατοικημένες περιοχές είναι ένα μείγμα αερίων και λεπτών σωματιδίων από καμένα δέντρα και φυτά, κτίρια, δομικά υλικά, πλαστικά και άλλα στοιχεία.
Ο καπνός από τις πυρκαγιές δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο, αλλά είναι σημαντικό να προστατεύσετε το αναπνευστικό σας σύστημα, και των οικείων σας, ηλικιωμένων ευπαθών ατόμων και μικρών παιδιών, για τις επόμενες ώρες ή και ημέρες μετά από την εκδήλωση της μεγάλης πυρκαγιάς.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες, τίθεται σε κίνδυνο η υγεία ατόμων που πάσχουν από:
άσθμα,
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
καρδιακή νόσο
καθώς και η υγεία των
παιδιών
των εγκύων και
των πυροσβεστών και εθελοντών που επιχειρούν
Οι ομάδες αυτών των ατόμων είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στις επιπτώσεις από τον καπνό και τις υψηλές θερμοκρασίες που συνοδεύουν τις μεγάλες πυρκαγιές
Αναπνευστικά προβλήματα
Αναπνευστικά προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν αμέσως με την εκδήλωση πυρκαγιάς, σε μικρή ή μεγάλη ακτίνα από το σημείο της φωτιάς, τα οποία μπορεί να επιμένουν ανάλογα με την κατάσταση της υγείας των πολιτών και των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, και μπορεί να προκαλέσουν :
Βήχα
Δυσχέρεια στην αναπνοή, δύσπνοια
Εκδήλωση ασθματικής κρίσης
Τσούξιμο στα μάτια
Κάψιμο στο λαιμό
Ρινική καταρροή
Πονοκεφάλους
Κόπωση
Πόνο στο στήθος
Ταχυκαρδία
Σε ιδιαίτερο κίνδυνο από τις επιπτώσεις του καπνού με την εκδήλωση πυρκαγιάς βρίσκονται τα άτομα με χρόνια νοσήματα, και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Γενικές Οδηγίες
Εαν είστε άτομο με οποιαδήποτε χρόνια πάθηση πρέπει να λάβετε τα ακόλουθα μέτρα για να προστατευθείτε από τον καπνό πυρκαγιάς:
Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης καπνού από τις πυρκαγιές
Παρακολουθείτε τις δημόσιες ανακοινώσεις και αναρτήσεις για την ποιότητα του αέρα.
Ελέγξτε την επάρκεια σας στα φάρμακα που λαμβάνετε και βεβαιωθείτε ότι έχετε δημιουργήσει μια προμήθεια συνταγογραφούμενων φαρμάκων 7 έως 10 ημερών σε ένα αδιάβροχο, αεροστεγές κουτί για να το πάρετε μαζί σας εάν χρειαστεί να εκκενώσετε την κατοικία ή την περιοχή σας
Αν παραμένετε στο σπίτι, αποφύγετε το μαγείρεμα, γιατί το τηγάνισμα ή η ψηστιέρα μπορεί να επιδεινώσουν τη ρύπανση του εσωτερικού αέρα Αγοράστε έτοιμα τρόφιμα ή κονσέρβες ώστε να μην χρειαστεί να μαγειρέψετε.
Ακολουθήστε τις οδηγίες σχετικά με την δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους ή την άθληση, και ιδιαιτέρα τις οδηγίες για τις ευαίσθητες ομάδες , όσο μακριά κι αν βρίσκεστε από τις εστίες της φωτιάς
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας σχετικά με την διαχείριση του άσθματος αν πάσχετε από άσθμα.
Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν χωρίς βελτίωση, αποφασίστε έγκαιρα να εκκενώσετε το σπίτι σας , χωρίς να βασίζεστε στις επίσημες οδηγίες για εκκένωση που εκδίδονται για τα σπίτια των σημείων και περιοχών που απειλούνται από το πύρινο μέτωπο.
Μετά από την μεγάλη πυρκαγιά
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει στην ατμόσφαιρα για αρκετές ημέρες μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς, συνεπώς συνεχίστε να ενημερώνεστε για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή της κατοικίας σας ή όπου διαμένετε.
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι μπορείτε να το πράξετε με ασφάλεια.
Ανεξάρτητα από το έναν είστε υγιής οργανισμός, να επιτηρείτε την κατάσταση της υγείας σας για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που επιμένουν, ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται. Στην περίπτωση αυτή καλέστε το 166 ή κατευθυνθείτε αμέσως σε τμήμα Επειγόντων Περιστατικών για ιατρικές καταστάσεις.
Συμβουλές για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού
1) Πάσχοντες από άσθμα
Εάν εσείς ή το παιδί σας πάσχετε από άσθμα:
Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης το καπνού από την πυρκαγιά:
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας και το προσωπικό σας σχέδιο διαχείρισης άσθματος, το οποίο είναι καλό να έχετε καταρτίσει ειδικά με τον θεράποντα ιατρό.
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι γνωρίζουν ότι εσείς ή το παιδί σας πάσχετε από άσθμα.
Μετά από την πυρκαγιά:
Προσέξτε για τυχόν συμπτώματα άσθματος.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, ή βήχα που επιμένει ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται.
Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε αμέσως σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών για ιατρικές εξετάσεις.
2) Πάσχοντες από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Εάν έχετε Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ):
Ενημερωθείτε από τον γιατρό σας σχετικά με την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και για το σχέδιο προστασίας της κατάστασής σας σας σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς και προβλημάτων στην υγεία σας που μπορεί να προκύψουν
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι γνωρίζουν ότι έχετε ΧΑΠ.
3) Πάσχοντες από Καρδιακή Νόσο
Εάν πάσχετε από νοσήματα της καρδιάς
Συζητήστε με τον θεράποντα γιατρό σας για την ειδική φροντίδα ή την φαρμακευτική κάλυψη που χρειάζεστε για την προστασία σας από την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας μετά την μεγάλη πυρκαγιά , που μπορεί να διαρκέσει και μέρες, ώστε να διαφυλάξετε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση την καρδιακή σας λειτουργία.
Αν είναι έντονη η παρουσία καπνού στην περιοχή που διαμένετε:
Αποφασίστε έγκαιρα να εκκενώσετε το σπίτι και την περιοχή σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν και δεν εμφανίζουν βελτίωση.
Εάν αισθανθείτε ταχυκαρδία, ασυνήθιστη κόπωση ή δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα επιβάρυνσης της καρδιακής λειτουργίας, επικοινωνήστε αμέσως με τον θεράποντα ιατρό σας .
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων, βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι και οι εθελοντές γνωρίζουν ότι έχετε καρδιακές παθήσεις.
Μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τον οργανισμό σας για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με τον θεράποντα γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που επιμένουν ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται.
Καλέστε το 166 και κατευθυνθείτε το δυνατόν συντομότερα σε τμήμα Επειγόντων περιστατικών για ιατρικό έλεγχο και ιατρικές καταστάσεις , ειδικά αν υπάρχουν συμπτώματα όπως σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, πόνος στο στήθος ,ή αν νομίζετε ότι έχετε συμπτώματα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
4)Έγκυες γυναίκες
Οι έγκυες γυναίκες χρειάζεται να προσέχουν ιδιαίτερα σε περίπτωση εκδήλωση πυρκαγιάς και οπωσδήποτε να προστατεύονται από τον καπνό της πυρκαγιάς αν πλήξει την περιοχή στην οποία βρίσκονται ανεξάρτητα από το πόσο μακριά είναι η εστία της πυρκαγιάς
Βεβαιωθείτε ότι έχετε προμηθευθεί τα συνταγογραφούμενα και τα απαραίτητα για σας φάρμακα, 7 έως 10 ημερών, και τις βιταμίνες για προγεννητική υποστήριξη που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας και φυλάξτε τα σε αδιάβροχο, αεροστεγές δοχείο ή σκεύος για να πάρετε μαζί σας εάν χρειαστεί να εκκενώσετε τον χώρο που βρίσκεστε ή την κατοικία σας.
Κρατήστε μια συσκευασμένη τσάντα στο χέρι με ρούχα τόσο για εσάς αλλά και για το μωρό , για την περίπτωση που έρθει η στιγμή του τοκετού , ή υπάρχει ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού.
Αποφύγετε το μαγείρεμα, γιατί το ο τηγάνισμα ή η ψηστιέρα μπορεί να επιδεινώσουν τη ρύπανση του εσωτερικού αέρα. Αγοράστε έτοιμα τρόφιμα ή κονσέρβες ώστε να μην χρειαστεί να μαγειρέψετε.
Κατά τη διάρκεια έκθεσης σε καπνό από τη εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τις δημόσιες ενημερώσεις για την ποιότητα του αέρα και του καπνού μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς . Ακολουθήστε τις οδηγίες σχετικά με την άθληση, και την κυκλοφορία στις περιοχές όπου υπάρχει καπνός.
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας, και διατηρείτε έστω και τηλεφωνική επαφή με το γυναικολόγο σας . Συνεχίστε με την προγεννητική φροντίδα σας. Αλλάξτε το σχέδιο τοκετού αν χρειαστεί, αν πλησιάζετε στις ημέρες σας,- μπορεί για λόγους ασφαλείας να είναι καλύτερα να εισαχθείτε στο μαιευτήριο. Να βρίσκεστε σε ετοιμότητας εάν χρειάζεται να εκκενώσετε την οικία την περιοχή σας.
Να γνωρίζετε τα πρόδρομα συμπτώματα του τοκετού και του πρόωρου τοκετού Εάν έχετε τα συμπτώματα, καλέστε τον θεράποντα ιατρό σας ή το 166, ή πηγαίνετε αμέσως στο μαιευτήριο εάν είναι ασφαλές να μετακινηθείτε.
Αποφασίστε να εκκενώσετε την περιοχή σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν.
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι και ο εθελοντές γνωρίζουν ότι είστε έγκυος.
Μετά από την πυρκαγιά:
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι είναι ασφαλές να το πράξετε.
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει στον αέρα μέσα σε κτίρια και σε εξωτερικούς χώρους για λίγες μέρες μετά τη κατάσβεση των πυρκαγιών, συνεπώς συνεχίστε να ελέγχετε την τοπική ποιότητα του αέρα και συνεννοηθείτε με τον γιατρό σας.
Προστατεύστε τον εαυτό σας από τη στάχτη. Αποφύγετε την άμεση επαφή με την στάχτη και ξεπλύνετε το δέρμα, το στόμα και τα μάτια σας όσο πιο γρήγορα μπορείτε.
5) Παιδιά
Λάβετε ιδιαιτέρα μέτρα για την προστασία των παιδιών από τον καπνό που προκαλείται από τις πυρκαγιές. Τα παιδιά με άσθμα, αλλεργίες ή χρόνια προβλήματα υγείας μπορεί να έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην αναπνοή όταν υπάρχει καπνός από τις πυρκαγιές.
Προστατεύστε το παιδί σας από τον καπνό που προέρχεται από την εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τις δημόσιες ενημερώσεις για την ποιότητα του αέρα και του καπνού μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Συμβουλευθείτε τον παιδίατρό σας σχετικά με την άθληση, και την ασφάλεια στις περιοχές όπου υπάρχει καπνός .
Θυμηθείτε ότι οι απλές μάσκες, οι χειρουργικές μάσκες, τα μαντήλια και η αναπνοή μέσα από υγρό πανί δεν μπορούν να προστατευόσουν επαρκώς το παιδί σας την ώρα που η ατμόσφαιρα είναι επιβαρυμένη από τον καπνό και τα αιωρούμενα σωματίδια.
Σκεφτείτε την εκκένωση εάν το παιδί σας έχει προβλήματα με την αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που δεν βελτιώνονται.
Εάν το παιδί σας έχει σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, εμφανίζει υπνηλία ή δεν έχει διάθεση για φαγητό ή υγρά , επικοινωνήσετε άμεσα με τον παιδίατρο και φροντίστε ώστε να του παρασχεθεί ιατρική βοήθεια το δυνατόν συντομότερα.
Μετά από μια πυρκαγιά:
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι είναι ασφαλές να το πράξετε.
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε υπαίθριους χώρους για μεγάλη διάρκεια ημερών μετά τη λήξη των πυρκαγιών, συνεπώς συνεχίστε να ενημερώνεστε για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή σας .
Τα παιδιά δεν πρέπει να κάνουν καθόλου εργασίες καθαρισμού
Κρατήστε τα παιδιά μακριά από την στάχτη και τα αποκαΐδια. Αποφύγετε την άμεση επαφή με την στάχτη και ξεπλύνετε το δέρμα και το στόμα του παιδιού σας και τα μάτια του όσο το δυνατόν συντομότερα από την εκδήλωση καπνού.
Προσέξτε για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με παιδίατρό σας εάν το παιδί σας έχει πρόβλημα με αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που δεν υποχωρούν ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν. Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε αμέσως σε ένα τμήμα Επειγόντων Περιστατικών
Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει καπνός , στάχτη και αποκαΐδια στην περιοχή που βρίσκεται το σχολείο του παιδιού , και στο σχολικό κτίριο ή τον παιδικό σταθμό πριν πάει το παιδί σας στο σχολείο. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και για την περιοχή που βρίσκεται η κατοικία σας.
ΠΗΓΗ: cnn.gr
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, σε πολλά σημεία της πρωτεύουσας η κατάσταση ήταν ανυπόφορη εξαιτίας των ρύπων.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μέσα σε διάστημα μόλις μίας ώρας, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με την υπηρεσία Accuweather, στις 00:00 τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα τα μικροσωματίδια PM 2.5 στην περιοχή των Άνω Πατησίων ήταν 152 μg/m3 με όριο συναγερμού τα 49 μg/m3. Μέσα σε διάστημα 60 λεπτών, με νέα μέτρηση στη 01:00 το πρωί, είχαν φτάσει στα 189 μg/m3 .
Η κατάσταση λίγο πριν από τις 09:00 το πρωί της Δευτέρας ήταν ελαφρά βελτιωμένη, με τα PM 2.5 να μετρώνται στα 97 μg/m3.
Τα μικροσωματίδια PM 2.5 συνιστούν μια σωματιδιακή ύλη που αποτελείται από εισπνεύσιμα σωματίδια ρυπαντών με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα, που μπορούν να εισέλθουν στους πνεύμονες και στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι πιο βαριές επιπτώσεις παρουσιάζονται στους πνεύμονες και στην καρδιά. Η έκθεση μπορεί να προκαλέσει βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, επιδείνωση του άσθματος και ανάπτυξη χρόνιας αναπνευστικής νόσου.
Πώς μετράται η κλίμακα ποιότητας του αέρα
Πηγή: Accuweather.com
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει φθάσει μέχρι την Κρήτη
Σημειώνεται ότι το τελευταίο εικοσιτετράωρο, η Κρήτη δέχεται σημαντικό ρυπαντικό φορτίο από τις πυρκαγιές στην Αττική και την Εύβοια, σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου Κρήτης
Στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση που έχει προκληθεί από τις εκτεταμένες πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δίνουν οι μετρήσεις που πραγματοποιούνται στους σταθμούς στο Ηράκλειο, τα Χανιά και το Φινοκαλιά Λασιθίου, στο πλαίσιο της συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με την Περιφέρεια Κρήτης.
H εξέλιξη της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με τους επιστήμονες από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών, του Πανεπιστημίου Κρήτης, έχει ως εξής: «Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της 7/8/2021, παρατηρήθηκαν αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων προερχομένων από τις πυρκαγιές που συμβαίνουν στην χώρα μας. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις μετρήσεις από το σταθμό στο Φινοκαλιά, όπου καταγράφηκαν επίπεδα αέριου μονοξειδίου του άνθρακα (CO) τετραπλάσια από τα κανονικά, σωματιδιακού μαύρου άνθρακα ή καπνιάς 10 με 12 φορές ψηλότερα από αυτά του υποβάθρου, καθώς και συγκεντρώσεις αερολυμάτων PM10 που ξεπέρασαν τα 50 μg/m3 ανά πεντάλεπτο, γεγονός που σπάνια παρατηρείται απουσία ερημικής σκόνης».
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, αυτά τα επίπεδα είναι συγκρίσιμα με τις σημερινές μετρήσεις στην Αθήνα. «Στο Ηράκλειο (Αλικαρνασσό) παρατηρήθηκαν παροδικά ιδιαίτερα αυξημένες συγκεντρώσεις PM2.5 κατά τη διάρκεια της νύχτας μέχρι νωρίς το πρωί, που όμως γρήγορα μειώθηκαν σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι υψηλές συγκεντρώσεις συσχετίστηκαν με αέριες μάζες, με προέλευση καταρχάς από τη Πελοπόννησο, και κατόπιν από την Αττική και την Εύβοια, μεταφέροντας σημαντικό ρυπαντικό φορτίο από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Η αλλαγή στη κατεύθυνση του ανέμου και η μείωση της έντασης των πυρκαγιών, είχε σαν αποτέλεσμα τη διασπορά των ρύπων και τη μείωση των επιπέδων τους».
Τα παραπάνω καταδεικνύουν τη σημαντική επίπτωση της μεταφοράς ρύπανσης από απομακρυσμένες περιοχές στην ποιότητα της ατμόσφαιρας, η οποία παρακολουθείται στο πλαίσιο του «Σχεδίου δράσης αντιμετώπισης ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την Περιφέρεια Κρήτης».
Στα δεδομένα των μετρήσεων καταγράφονται και συμπληρωματικά στοιχεία, μέσω του δικτύου μικροαισθητήρων (air-quality.gr) που λειτουργεί στο πλαίσιο της εθνικής ερευνητικής υποδομής για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής, «Πανάκεια».
Συστάσεις του ΙΣΑ για την προστασία των πολιτών από την ατμοσφαιρική ρύπανση έπειτα από πυρκαγιά
Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, με ανακοίνωσή του από τις 04/08/2021, εφιστά την προσοχή στους πολίτες και ειδικά σε όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, για την προστασία τους από το νέφος της πυρκαγιάς.
«Η λήψη μέτρων προστασίας από όλους τους πολίτες είναι αναγκαία καθώς η ατμόσφαιρα είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη σε πολλές περιοχές της Αττικής. Για το λόγο αυτό απαιτείται μεγάλη προσοχή από τους πολίτες και ειδικά από εκείνους που έχουν αναπνευστικά προβλήματα. Σε περίπτωση που δεν είναι εφικτό να μετακινηθούν από τα σημεία που καταγράφονται υψηλές τιμές αιωρούμενων σωματιδίων προτείνεται η παραμονή τους εντός των οικιών με τη χρήση κλιματισμού», τονίζει ο Πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης.
Όταν εκδηλώνονται οι πυρκαγιές, ακόμη και εάν βρίσκεστε αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της πυρκαγιάς, ο καπνός και τα αιωρούμενα σωματίδια μπορεί να φτάσουν στην περιοχή σας και να επιβαρύνουν την κατάσταση της υγείας σας .Ο καπνός που προκαλείται από τις πυρκαγιές σε δάση ή και κατοικημένες περιοχές είναι ένα μείγμα αερίων και λεπτών σωματιδίων από καμένα δέντρα και φυτά, κτίρια, δομικά υλικά, πλαστικά και άλλα στοιχεία.
Ο καπνός από τις πυρκαγιές δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο, αλλά είναι σημαντικό να προστατεύσετε το αναπνευστικό σας σύστημα, και των οικείων σας, ηλικιωμένων ευπαθών ατόμων και μικρών παιδιών, για τις επόμενες ώρες ή και ημέρες μετά από την εκδήλωση της μεγάλης πυρκαγιάς.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες, τίθεται σε κίνδυνο η υγεία ατόμων που πάσχουν από:
άσθμα,
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
καρδιακή νόσο
καθώς και η υγεία των
παιδιών
των εγκύων και
των πυροσβεστών και εθελοντών που επιχειρούν
Οι ομάδες αυτών των ατόμων είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στις επιπτώσεις από τον καπνό και τις υψηλές θερμοκρασίες που συνοδεύουν τις μεγάλες πυρκαγιές
Αναπνευστικά προβλήματα
Αναπνευστικά προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν αμέσως με την εκδήλωση πυρκαγιάς, σε μικρή ή μεγάλη ακτίνα από το σημείο της φωτιάς, τα οποία μπορεί να επιμένουν ανάλογα με την κατάσταση της υγείας των πολιτών και των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, και μπορεί να προκαλέσουν :
Βήχα
Δυσχέρεια στην αναπνοή, δύσπνοια
Εκδήλωση ασθματικής κρίσης
Τσούξιμο στα μάτια
Κάψιμο στο λαιμό
Ρινική καταρροή
Πονοκεφάλους
Κόπωση
Πόνο στο στήθος
Ταχυκαρδία
Σε ιδιαίτερο κίνδυνο από τις επιπτώσεις του καπνού με την εκδήλωση πυρκαγιάς βρίσκονται τα άτομα με χρόνια νοσήματα, και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Γενικές Οδηγίες
Εαν είστε άτομο με οποιαδήποτε χρόνια πάθηση πρέπει να λάβετε τα ακόλουθα μέτρα για να προστατευθείτε από τον καπνό πυρκαγιάς:
Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης καπνού από τις πυρκαγιές
Παρακολουθείτε τις δημόσιες ανακοινώσεις και αναρτήσεις για την ποιότητα του αέρα.
Ελέγξτε την επάρκεια σας στα φάρμακα που λαμβάνετε και βεβαιωθείτε ότι έχετε δημιουργήσει μια προμήθεια συνταγογραφούμενων φαρμάκων 7 έως 10 ημερών σε ένα αδιάβροχο, αεροστεγές κουτί για να το πάρετε μαζί σας εάν χρειαστεί να εκκενώσετε την κατοικία ή την περιοχή σας
Αν παραμένετε στο σπίτι, αποφύγετε το μαγείρεμα, γιατί το τηγάνισμα ή η ψηστιέρα μπορεί να επιδεινώσουν τη ρύπανση του εσωτερικού αέρα Αγοράστε έτοιμα τρόφιμα ή κονσέρβες ώστε να μην χρειαστεί να μαγειρέψετε.
Ακολουθήστε τις οδηγίες σχετικά με την δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους ή την άθληση, και ιδιαιτέρα τις οδηγίες για τις ευαίσθητες ομάδες , όσο μακριά κι αν βρίσκεστε από τις εστίες της φωτιάς
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας σχετικά με την διαχείριση του άσθματος αν πάσχετε από άσθμα.
Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν χωρίς βελτίωση, αποφασίστε έγκαιρα να εκκενώσετε το σπίτι σας , χωρίς να βασίζεστε στις επίσημες οδηγίες για εκκένωση που εκδίδονται για τα σπίτια των σημείων και περιοχών που απειλούνται από το πύρινο μέτωπο.
Μετά από την μεγάλη πυρκαγιά
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει στην ατμόσφαιρα για αρκετές ημέρες μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς, συνεπώς συνεχίστε να ενημερώνεστε για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή της κατοικίας σας ή όπου διαμένετε.
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι μπορείτε να το πράξετε με ασφάλεια.
Ανεξάρτητα από το έναν είστε υγιής οργανισμός, να επιτηρείτε την κατάσταση της υγείας σας για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που επιμένουν, ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται. Στην περίπτωση αυτή καλέστε το 166 ή κατευθυνθείτε αμέσως σε τμήμα Επειγόντων Περιστατικών για ιατρικές καταστάσεις.
Συμβουλές για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού
1) Πάσχοντες από άσθμα
Εάν εσείς ή το παιδί σας πάσχετε από άσθμα:
Κατά τη διάρκεια εκδήλωσης το καπνού από την πυρκαγιά:
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας και το προσωπικό σας σχέδιο διαχείρισης άσθματος, το οποίο είναι καλό να έχετε καταρτίσει ειδικά με τον θεράποντα ιατρό.
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι γνωρίζουν ότι εσείς ή το παιδί σας πάσχετε από άσθμα.
Μετά από την πυρκαγιά:
Προσέξτε για τυχόν συμπτώματα άσθματος.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, ή βήχα που επιμένει ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται.
Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε αμέσως σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών για ιατρικές εξετάσεις.
2) Πάσχοντες από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Εάν έχετε Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ):
Ενημερωθείτε από τον γιατρό σας σχετικά με την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και για το σχέδιο προστασίας της κατάστασής σας σας σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς και προβλημάτων στην υγεία σας που μπορεί να προκύψουν
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι γνωρίζουν ότι έχετε ΧΑΠ.
3) Πάσχοντες από Καρδιακή Νόσο
Εάν πάσχετε από νοσήματα της καρδιάς
Συζητήστε με τον θεράποντα γιατρό σας για την ειδική φροντίδα ή την φαρμακευτική κάλυψη που χρειάζεστε για την προστασία σας από την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας μετά την μεγάλη πυρκαγιά , που μπορεί να διαρκέσει και μέρες, ώστε να διαφυλάξετε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση την καρδιακή σας λειτουργία.
Αν είναι έντονη η παρουσία καπνού στην περιοχή που διαμένετε:
Αποφασίστε έγκαιρα να εκκενώσετε το σπίτι και την περιοχή σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν και δεν εμφανίζουν βελτίωση.
Εάν αισθανθείτε ταχυκαρδία, ασυνήθιστη κόπωση ή δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα επιβάρυνσης της καρδιακής λειτουργίας, επικοινωνήστε αμέσως με τον θεράποντα ιατρό σας .
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων, βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι και οι εθελοντές γνωρίζουν ότι έχετε καρδιακές παθήσεις.
Μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τον οργανισμό σας για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με τον θεράποντα γιατρό σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που επιμένουν ή άλλα συμπτώματα που δεν απομακρύνονται.
Καλέστε το 166 και κατευθυνθείτε το δυνατόν συντομότερα σε τμήμα Επειγόντων περιστατικών για ιατρικό έλεγχο και ιατρικές καταστάσεις , ειδικά αν υπάρχουν συμπτώματα όπως σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, πόνος στο στήθος ,ή αν νομίζετε ότι έχετε συμπτώματα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
4)Έγκυες γυναίκες
Οι έγκυες γυναίκες χρειάζεται να προσέχουν ιδιαίτερα σε περίπτωση εκδήλωση πυρκαγιάς και οπωσδήποτε να προστατεύονται από τον καπνό της πυρκαγιάς αν πλήξει την περιοχή στην οποία βρίσκονται ανεξάρτητα από το πόσο μακριά είναι η εστία της πυρκαγιάς
Βεβαιωθείτε ότι έχετε προμηθευθεί τα συνταγογραφούμενα και τα απαραίτητα για σας φάρμακα, 7 έως 10 ημερών, και τις βιταμίνες για προγεννητική υποστήριξη που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας και φυλάξτε τα σε αδιάβροχο, αεροστεγές δοχείο ή σκεύος για να πάρετε μαζί σας εάν χρειαστεί να εκκενώσετε τον χώρο που βρίσκεστε ή την κατοικία σας.
Κρατήστε μια συσκευασμένη τσάντα στο χέρι με ρούχα τόσο για εσάς αλλά και για το μωρό , για την περίπτωση που έρθει η στιγμή του τοκετού , ή υπάρχει ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού.
Αποφύγετε το μαγείρεμα, γιατί το ο τηγάνισμα ή η ψηστιέρα μπορεί να επιδεινώσουν τη ρύπανση του εσωτερικού αέρα. Αγοράστε έτοιμα τρόφιμα ή κονσέρβες ώστε να μην χρειαστεί να μαγειρέψετε.
Κατά τη διάρκεια έκθεσης σε καπνό από τη εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τις δημόσιες ενημερώσεις για την ποιότητα του αέρα και του καπνού μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς . Ακολουθήστε τις οδηγίες σχετικά με την άθληση, και την κυκλοφορία στις περιοχές όπου υπάρχει καπνός.
Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας, και διατηρείτε έστω και τηλεφωνική επαφή με το γυναικολόγο σας . Συνεχίστε με την προγεννητική φροντίδα σας. Αλλάξτε το σχέδιο τοκετού αν χρειαστεί, αν πλησιάζετε στις ημέρες σας,- μπορεί για λόγους ασφαλείας να είναι καλύτερα να εισαχθείτε στο μαιευτήριο. Να βρίσκεστε σε ετοιμότητας εάν χρειάζεται να εκκενώσετε την οικία την περιοχή σας.
Να γνωρίζετε τα πρόδρομα συμπτώματα του τοκετού και του πρόωρου τοκετού Εάν έχετε τα συμπτώματα, καλέστε τον θεράποντα ιατρό σας ή το 166, ή πηγαίνετε αμέσως στο μαιευτήριο εάν είναι ασφαλές να μετακινηθείτε.
Αποφασίστε να εκκενώσετε την περιοχή σας εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν.
Εάν μετακινηθείτε σε κέντρο διάσωσης πυρόπληκτων βεβαιωθείτε ότι οι υπάλληλοι και ο εθελοντές γνωρίζουν ότι είστε έγκυος.
Μετά από την πυρκαγιά:
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι είναι ασφαλές να το πράξετε.
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει στον αέρα μέσα σε κτίρια και σε εξωτερικούς χώρους για λίγες μέρες μετά τη κατάσβεση των πυρκαγιών, συνεπώς συνεχίστε να ελέγχετε την τοπική ποιότητα του αέρα και συνεννοηθείτε με τον γιατρό σας.
Προστατεύστε τον εαυτό σας από τη στάχτη. Αποφύγετε την άμεση επαφή με την στάχτη και ξεπλύνετε το δέρμα, το στόμα και τα μάτια σας όσο πιο γρήγορα μπορείτε.
5) Παιδιά
Λάβετε ιδιαιτέρα μέτρα για την προστασία των παιδιών από τον καπνό που προκαλείται από τις πυρκαγιές. Τα παιδιά με άσθμα, αλλεργίες ή χρόνια προβλήματα υγείας μπορεί να έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην αναπνοή όταν υπάρχει καπνός από τις πυρκαγιές.
Προστατεύστε το παιδί σας από τον καπνό που προέρχεται από την εκδήλωση πυρκαγιάς:
Παρακολουθείτε συστηματικά τις δημόσιες ενημερώσεις για την ποιότητα του αέρα και του καπνού μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Συμβουλευθείτε τον παιδίατρό σας σχετικά με την άθληση, και την ασφάλεια στις περιοχές όπου υπάρχει καπνός .
Θυμηθείτε ότι οι απλές μάσκες, οι χειρουργικές μάσκες, τα μαντήλια και η αναπνοή μέσα από υγρό πανί δεν μπορούν να προστατευόσουν επαρκώς το παιδί σας την ώρα που η ατμόσφαιρα είναι επιβαρυμένη από τον καπνό και τα αιωρούμενα σωματίδια.
Σκεφτείτε την εκκένωση εάν το παιδί σας έχει προβλήματα με την αναπνοή ή άλλα συμπτώματα που δεν βελτιώνονται.
Εάν το παιδί σας έχει σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, εμφανίζει υπνηλία ή δεν έχει διάθεση για φαγητό ή υγρά , επικοινωνήσετε άμεσα με τον παιδίατρο και φροντίστε ώστε να του παρασχεθεί ιατρική βοήθεια το δυνατόν συντομότερα.
Μετά από μια πυρκαγιά:
Μην επιστρέφετε στο σπίτι μέχρι να σας ανακοινωθεί ότι είναι ασφαλές να το πράξετε.
Ο καπνός μπορεί να παραμείνει τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε υπαίθριους χώρους για μεγάλη διάρκεια ημερών μετά τη λήξη των πυρκαγιών, συνεπώς συνεχίστε να ενημερώνεστε για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή σας .
Τα παιδιά δεν πρέπει να κάνουν καθόλου εργασίες καθαρισμού
Κρατήστε τα παιδιά μακριά από την στάχτη και τα αποκαΐδια. Αποφύγετε την άμεση επαφή με την στάχτη και ξεπλύνετε το δέρμα και το στόμα του παιδιού σας και τα μάτια του όσο το δυνατόν συντομότερα από την εκδήλωση καπνού.
Προσέξτε για τυχόν συμπτώματα. Επικοινωνήστε με παιδίατρό σας εάν το παιδί σας έχει πρόβλημα με αναπνοή, δύσπνοια, βήχα που δεν υποχωρούν ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν. Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε αμέσως σε ένα τμήμα Επειγόντων Περιστατικών
Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει καπνός , στάχτη και αποκαΐδια στην περιοχή που βρίσκεται το σχολείο του παιδιού , και στο σχολικό κτίριο ή τον παιδικό σταθμό πριν πάει το παιδί σας στο σχολείο. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και για την περιοχή που βρίσκεται η κατοικία σας.
ΠΗΓΗ: cnn.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Υγεία – Η θαυμαστή αρμονία του συνόλου
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αυτός ο τραγουδιστής έκλεισε στο πάνελ της Μαλέσκου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
