2021-09-08 14:21:24
Υπάρχει μια βέλτιστη λύση, που ήδη αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός καθολικού υπερεμβολίου κατά της οικογένειας των κορωνοϊών, που θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση τόσο των υφιστάμενων όσο και των πιθανώς επερχόμενων μεταλλάξεων που αδιαμφισβήτητα θα εμφανιστούν στο μέλλον.
Η πανδημία της COVID-19 φαντάζει σαν εφιάλτης δίχως τέλος. Οι ειδικοί προβλέπουν πως ενδέχεται να πάρει τη ζωή μέχρι και 18 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Ο αντίκτυπός της στην ψυχική υγεία, την ποιότητα της εκπαίδευσης και σε δεκάδες οικονομικές δραστηριότητες είναι ήδη ανυπολόγιστος. Και η εμφάνιση νέων στελεχών του ιού απειλεί την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού και των πολλά υποσχόμενων επερχόμενων θεραπειών. Η μελλοντική πορεία του SARS-CoV-2 παραμένει αβέβαιη, με τους επιστήμονες να προβλέπουν πως θα συνεχίσει να κυκλοφορεί επ’ αόριστον και θα εξελιχθεί σε μια ενδημική ετήσια ασθένεια, ακολουθώντας την τροπή της εποχικής γρίπης.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, υπάρχει μια βέλτιστη λύση, που ήδη αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός καθολικού υπερεμβολίου κατά της οικογένειας των κορωνοϊών, που θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση τόσο των υφιστάμενων όσο και των πιθανώς επερχόμενων μεταλλάξεων που αδιαμφισβήτητα θα εμφανιστούν στο μέλλον.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια προσέγγιση προτείνεται από την επιστημονική κοινότητα. Αντίστοιχες προσπάθειες δημιουργίας ενός καθολικού εμβολίου δοκιμάστηκαν τόσο για το εμβόλιο της γρίπης όσο και για τον HIV – σκοντάφτοντας ωστόσο σε μια σειρά από προκλήσεις και δυσκολίες που μέχρι στιγμής έχουν αποτρέψει το εγχείρημα. Παρ’ όλα αυτά, ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επιστημόνων πιστεύει πως το υπερ-εμβόλιο κατά του κορωνοϊού είναι εφικτό, με κυριότερη πηγή αισιοδοξίας την εντυπωσιακή και πρωτοφανή ταχύτητα ανάπτυξης των εμβολίων κατά του SARS-CoV-2.
«Το υπερεμβόλιο κατά του κορωνοϊού θα ήταν, πραγματικά, το άγιο δισκοπότηρο», αναφέρει χαρακτηριστικά στο «The Conversation» ο Ρίτσαρντ Χάτσετ, διευθύνων σύμβουλος του Συνασπισμού Καινοτομίας για Ετοιμότητα στις Επιδημίες (CEPI), που ιδρύθηκε το 2017 και έχει καταπιαστεί με τη χρονική σύντμηση της ανάπτυξης εμβολίων ενάντια σε νέες μολυσματικές ασθένειες. Συμπληρώνει πως παρότι η δημιουργία ενός υπερεμβολίου είναι εφικτό σενάριο, ενδέχεται να χρειαστούν χρόνια εργασίας για την ανάπτυξή του. «Θα το θέσω ως εξής: εάν θέλεις να μεγαλώσει ένα δέντρο, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να το έχεις φυτέψει πριν από 20 χρόνια. Αν δεν το έχεις κάνει, τότε το δεύτερο καλύτερο που μπορείς είναι να το φυτέψεις σήμερα», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Ευτυχώς, τρεις «σπόροι» πιθανών υπερεμβολίων κατά του κορωνοϊού έχουν ήδη φυτευθεί, και τα πρώτα πειράματα αναμένεται να δείξουν σύντομα αν θα αποφέρουν καρπούς. Το πρώτο υποψήφιο εμβόλιο είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών της ομάδας του Μπάρτον Χέινς, ανοσολόγου στο Πανεπιστήμιο Duke, και περιλαμβάνει την επισύναψη μικρών στοιχείων του υποδοχέα από διάφορους κορωνοϊούς σε νανοσωματίδιο πρωτεΐνης. Η μέθοδος δοκιμάστηκε ήδη σε μαϊμούδες με θαυμαστά αποτελέσματα, καθώς όχι μόνο εμπόδισε τον SARS-CoV-2 και όλες τις ανησυχητικές παραλλαγές του, αλλά και τον SARS-CoV-1, καθώς και μια οικογένεια κορωνοϊών που προς το παρόν εντοπίζεται σε νυχτερίδες, ωστόσο στο μέλλον θα μπορούσε να μεταπηδήσει στους ανθρώπους.
Το δεύτερο πιθανό εμβόλιο ετοιμάζεται από τη δρα Πάμελα Μπιόρκμαν, ανοσολόγο στο Πανεπιστήμιο Caltech, η οποία ανέπτυξε μαζί με την ομάδα της ένα σκεύασμα βασισμένο σε πλατφόρμα σωματιδίων ιού που δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2016. Τα πρώτα σημάδια είναι, και εκεί, ενθαρρυντικά. Αρχικές δοκιμές σε ποντίκια έδειξαν ότι μονάχα μία δόση του εμβολίου είναι ικανή να εξουδετερώσει πολλαπλούς κορωνοϊούς που προσβάλλουν τόσο ανθρώπους όσο και ζώα – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν περιλαμβάνονται στον αρχικό σχεδιασμό του εμβολίου.
Τέλος, το τρίτο, πολλά υποσχόμενο εμβόλιο αναπτύχθηκε από ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, υπό την καθοδήγηση του ειδικού στη συγκριτική παθολογία Δρος Τζόναθαν Χίνι. Οι ερευνητές προχώρησαν σε εξονυχιστικό έλεγχο της δομής του νέου κορωνοϊού και συνέθεσαν δομές DNA για σύνδεση σε συμβατικές πλατφόρμες εμβολίων αλλά και στην τελευταία τεχνολογία mRNA. Το σκεύασμά τους έχει σχεδιαστεί ειδικά έτσι ώστε να μην προκαλεί ακούσιες υπερφλεγμονώδεις αντιδράσεις, οι οποίες ενδέχεται σπανίως να αποδειχθούν θανατηφόρες. Και σε αυτή την περίπτωση, οι πρώτες μελέτες σε ζώα έδειξαν πως το υποψήφιο εμβόλιo της ομάδας παρέχει προστασία έναντι μιας ποικιλίας ιών – από τον SARS-CoV-1 και τον SARS-CoV-2 μέχρι πολλούς κορωνοϊούς νυχτερίδων.
Παρότι, μέχρι στιγμής, κανένα από τα τρία υποψήφια εμβόλια δεν έχει δοκιμαστεί σε ανθρώπους, αυτό θα αλλάξει άμεσα. Το πειραματικό σκεύασμα που αναπτύσσεται στο Κέμπριτζ αναμένεται να μπει στην πρώτη φάση των δοκιμών φέτος το φθινόπωρο, ενώ οι τελευταίες ενδείξεις από το Πανεπιστήμιο Duke φαίνεται να δείχνουν πως και εκείνο πλησιάζει σε αυτό το σημαντικό ορόσημο. Πέρα από την καθολική ισχύ τους, τα υποψήφια εμβόλια έχουν και επιπλέον πλεονεκτήματα, καθώς τα σκευάσματα του Κέιμπριτζ και του Caltech μπορούν να αποθηκευθούν σε συνθήκες δωματίου, αντίθετα από τα υπάρχοντα εμβόλια mRNA της Moderna και της Pfizer. Ισως σημαντικότερο όλων είναι πως η τεχνολογία τους υπολογίζεται πως θα κάνει την παραγωγή τους πολύ φθηνότερη – απαραίτητο χαρακτηριστικό για να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Η απειλή παραμένει
Ακόμα και η δημιουργία του φιλόδοξου υπερεμβολίου, ωστόσο, δεν θα σημάνει το τέλος της απειλής νέων πανδημιών για τον πλανήτη. Ο υπερπληθυσμός, η αυξημένη κινητικότητα των ανθρώπων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και οι οικολογικές αλλαγές συνθέτουν ένα ευνοϊκό τοπίο για την υπερμετάδοση νέων ιών. Εκείνο που μας δίδαξε η εμπειρία της COVID-19, ωστόσο, είναι η κομβική σημασία της ανάλυσης της γονιδιωματικής αλληλουχίας των ιών – τόσο για τη δημιουργία φαρμάκων και εμβολίων όσο και για τη μόνιμη παρακολούθηση και τον εντοπισμό νέων αναδυόμενων απειλών.
Σύμφωνα με τον Χάτσετ, «κλειδιά» στην αντιμετώπιση είναι η ταχύτητα των αντιδράσεων και ο παγκόσμιος συντονισμός. «Η έγκαιρη ανίχνευση της απειλής, η έγκαιρη ανάλυση της γονιδιωματικής αλληλουχίας και η έγκαιρη εφαρμογή στοχευμένων μέτρων για τη δημόσια υγεία είναι η καλύτερη ομπρέλα προστασίας», αναφέρει χαρακτηριστικά..πηγή Καθημερινή
greece-salonikia
Η πανδημία της COVID-19 φαντάζει σαν εφιάλτης δίχως τέλος. Οι ειδικοί προβλέπουν πως ενδέχεται να πάρει τη ζωή μέχρι και 18 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Ο αντίκτυπός της στην ψυχική υγεία, την ποιότητα της εκπαίδευσης και σε δεκάδες οικονομικές δραστηριότητες είναι ήδη ανυπολόγιστος. Και η εμφάνιση νέων στελεχών του ιού απειλεί την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού και των πολλά υποσχόμενων επερχόμενων θεραπειών. Η μελλοντική πορεία του SARS-CoV-2 παραμένει αβέβαιη, με τους επιστήμονες να προβλέπουν πως θα συνεχίσει να κυκλοφορεί επ’ αόριστον και θα εξελιχθεί σε μια ενδημική ετήσια ασθένεια, ακολουθώντας την τροπή της εποχικής γρίπης.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, υπάρχει μια βέλτιστη λύση, που ήδη αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός καθολικού υπερεμβολίου κατά της οικογένειας των κορωνοϊών, που θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση τόσο των υφιστάμενων όσο και των πιθανώς επερχόμενων μεταλλάξεων που αδιαμφισβήτητα θα εμφανιστούν στο μέλλον.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια προσέγγιση προτείνεται από την επιστημονική κοινότητα. Αντίστοιχες προσπάθειες δημιουργίας ενός καθολικού εμβολίου δοκιμάστηκαν τόσο για το εμβόλιο της γρίπης όσο και για τον HIV – σκοντάφτοντας ωστόσο σε μια σειρά από προκλήσεις και δυσκολίες που μέχρι στιγμής έχουν αποτρέψει το εγχείρημα. Παρ’ όλα αυτά, ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επιστημόνων πιστεύει πως το υπερ-εμβόλιο κατά του κορωνοϊού είναι εφικτό, με κυριότερη πηγή αισιοδοξίας την εντυπωσιακή και πρωτοφανή ταχύτητα ανάπτυξης των εμβολίων κατά του SARS-CoV-2.
«Το υπερεμβόλιο κατά του κορωνοϊού θα ήταν, πραγματικά, το άγιο δισκοπότηρο», αναφέρει χαρακτηριστικά στο «The Conversation» ο Ρίτσαρντ Χάτσετ, διευθύνων σύμβουλος του Συνασπισμού Καινοτομίας για Ετοιμότητα στις Επιδημίες (CEPI), που ιδρύθηκε το 2017 και έχει καταπιαστεί με τη χρονική σύντμηση της ανάπτυξης εμβολίων ενάντια σε νέες μολυσματικές ασθένειες. Συμπληρώνει πως παρότι η δημιουργία ενός υπερεμβολίου είναι εφικτό σενάριο, ενδέχεται να χρειαστούν χρόνια εργασίας για την ανάπτυξή του. «Θα το θέσω ως εξής: εάν θέλεις να μεγαλώσει ένα δέντρο, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να το έχεις φυτέψει πριν από 20 χρόνια. Αν δεν το έχεις κάνει, τότε το δεύτερο καλύτερο που μπορείς είναι να το φυτέψεις σήμερα», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Ευτυχώς, τρεις «σπόροι» πιθανών υπερεμβολίων κατά του κορωνοϊού έχουν ήδη φυτευθεί, και τα πρώτα πειράματα αναμένεται να δείξουν σύντομα αν θα αποφέρουν καρπούς. Το πρώτο υποψήφιο εμβόλιο είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών της ομάδας του Μπάρτον Χέινς, ανοσολόγου στο Πανεπιστήμιο Duke, και περιλαμβάνει την επισύναψη μικρών στοιχείων του υποδοχέα από διάφορους κορωνοϊούς σε νανοσωματίδιο πρωτεΐνης. Η μέθοδος δοκιμάστηκε ήδη σε μαϊμούδες με θαυμαστά αποτελέσματα, καθώς όχι μόνο εμπόδισε τον SARS-CoV-2 και όλες τις ανησυχητικές παραλλαγές του, αλλά και τον SARS-CoV-1, καθώς και μια οικογένεια κορωνοϊών που προς το παρόν εντοπίζεται σε νυχτερίδες, ωστόσο στο μέλλον θα μπορούσε να μεταπηδήσει στους ανθρώπους.
Το δεύτερο πιθανό εμβόλιο ετοιμάζεται από τη δρα Πάμελα Μπιόρκμαν, ανοσολόγο στο Πανεπιστήμιο Caltech, η οποία ανέπτυξε μαζί με την ομάδα της ένα σκεύασμα βασισμένο σε πλατφόρμα σωματιδίων ιού που δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2016. Τα πρώτα σημάδια είναι, και εκεί, ενθαρρυντικά. Αρχικές δοκιμές σε ποντίκια έδειξαν ότι μονάχα μία δόση του εμβολίου είναι ικανή να εξουδετερώσει πολλαπλούς κορωνοϊούς που προσβάλλουν τόσο ανθρώπους όσο και ζώα – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν περιλαμβάνονται στον αρχικό σχεδιασμό του εμβολίου.
Τέλος, το τρίτο, πολλά υποσχόμενο εμβόλιο αναπτύχθηκε από ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, υπό την καθοδήγηση του ειδικού στη συγκριτική παθολογία Δρος Τζόναθαν Χίνι. Οι ερευνητές προχώρησαν σε εξονυχιστικό έλεγχο της δομής του νέου κορωνοϊού και συνέθεσαν δομές DNA για σύνδεση σε συμβατικές πλατφόρμες εμβολίων αλλά και στην τελευταία τεχνολογία mRNA. Το σκεύασμά τους έχει σχεδιαστεί ειδικά έτσι ώστε να μην προκαλεί ακούσιες υπερφλεγμονώδεις αντιδράσεις, οι οποίες ενδέχεται σπανίως να αποδειχθούν θανατηφόρες. Και σε αυτή την περίπτωση, οι πρώτες μελέτες σε ζώα έδειξαν πως το υποψήφιο εμβόλιo της ομάδας παρέχει προστασία έναντι μιας ποικιλίας ιών – από τον SARS-CoV-1 και τον SARS-CoV-2 μέχρι πολλούς κορωνοϊούς νυχτερίδων.
Παρότι, μέχρι στιγμής, κανένα από τα τρία υποψήφια εμβόλια δεν έχει δοκιμαστεί σε ανθρώπους, αυτό θα αλλάξει άμεσα. Το πειραματικό σκεύασμα που αναπτύσσεται στο Κέμπριτζ αναμένεται να μπει στην πρώτη φάση των δοκιμών φέτος το φθινόπωρο, ενώ οι τελευταίες ενδείξεις από το Πανεπιστήμιο Duke φαίνεται να δείχνουν πως και εκείνο πλησιάζει σε αυτό το σημαντικό ορόσημο. Πέρα από την καθολική ισχύ τους, τα υποψήφια εμβόλια έχουν και επιπλέον πλεονεκτήματα, καθώς τα σκευάσματα του Κέιμπριτζ και του Caltech μπορούν να αποθηκευθούν σε συνθήκες δωματίου, αντίθετα από τα υπάρχοντα εμβόλια mRNA της Moderna και της Pfizer. Ισως σημαντικότερο όλων είναι πως η τεχνολογία τους υπολογίζεται πως θα κάνει την παραγωγή τους πολύ φθηνότερη – απαραίτητο χαρακτηριστικό για να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Η απειλή παραμένει
Ακόμα και η δημιουργία του φιλόδοξου υπερεμβολίου, ωστόσο, δεν θα σημάνει το τέλος της απειλής νέων πανδημιών για τον πλανήτη. Ο υπερπληθυσμός, η αυξημένη κινητικότητα των ανθρώπων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και οι οικολογικές αλλαγές συνθέτουν ένα ευνοϊκό τοπίο για την υπερμετάδοση νέων ιών. Εκείνο που μας δίδαξε η εμπειρία της COVID-19, ωστόσο, είναι η κομβική σημασία της ανάλυσης της γονιδιωματικής αλληλουχίας των ιών – τόσο για τη δημιουργία φαρμάκων και εμβολίων όσο και για τη μόνιμη παρακολούθηση και τον εντοπισμό νέων αναδυόμενων απειλών.
Σύμφωνα με τον Χάτσετ, «κλειδιά» στην αντιμετώπιση είναι η ταχύτητα των αντιδράσεων και ο παγκόσμιος συντονισμός. «Η έγκαιρη ανίχνευση της απειλής, η έγκαιρη ανάλυση της γονιδιωματικής αλληλουχίας και η έγκαιρη εφαρμογή στοχευμένων μέτρων για τη δημόσια υγεία είναι η καλύτερη ομπρέλα προστασίας», αναφέρει χαρακτηριστικά..πηγή Καθημερινή
greece-salonikia
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ανοίγει 14 Σεπτεμβρίου η πλατφόρμα των ραντεβού για "αναμνηστική δόση"
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
