2021-09-10 15:07:01
του Σ. Ιωαννίδη
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να έχει ακουστά τον Στίβεν Χόκινγκ. Ο Βρετανός κοσμολόγος που πέθανε το 2018 είχε το στάτους ενός «ροκ σταρ» μέσα και έξω από τα αμφιθέατρα της θεωρητικής φυσικής. Ζώντας για δεκαετίες καθηλωμένος σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο, ανήμπορος να μιλήσει, αναπνέοντας από μια τρύπα στον λαιμό του, ο Χόκινγκ ταρακούνησε το σύμπαν με τις ιδέες του για τις μαύρες τρύπες και την απαρχή του σύμπαντος.
Αυτός που μάλλον δεν σας είναι και πολύ γνωστός είναι ο 67χρονος θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας Λέοναρντ Μλοντίνοφ. Κι όμως, το όνομά του βρίσκεται κάτω από εκείνο του Χόκινγκ (με μικρότερα γράμματα βεβαίως) σε δύο πολύ γνωστά βιβλία του Βρετανού κοσμολόγου: στο «Ενα συντομότερο χρονικό του χρόνου» και στο «Μεγάλο Σχέδιο» (αμφότερα από τις εκδόσεις Κάτοπτρο).
Ο Μλοντίνοφ δούλεψε με τον Χόκινγκ από το 2003 μέχρι το 2010 για τα βιβλία, κυρίως για το Μεγάλο Σχέδιο που ήταν μια πρωτότυπη δουλειά, και μεταξύ τους αναπτύχθηκε μια ιδιαίτερη φιλία, την οποία μοιράζεται με τους αναγνώστες στο βιβλίο «Με τον Στίβεν Χόκινγκ», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Τραυλός
. Μέσα σε 300 σελίδες, ο συγγραφέας μιλάει για τον λαμπρό επιστήμονα και τον «πεισματάρη» άνθρωπο που ήταν ο διάσημος αστροφυσικός, για τις γυναίκες της ζωής του και τις θυελλώδεις σχέσεις του, τους φροντιστές του, το πείσμα του για ζωή, τον φόβο του θανάτου, το χιούμορ, τη δύσκολη καθημερινότητά του, το πόσο ευάλωτος αλλά και σκληρός μπορούσε να γίνει. Σίγουρα, δεν ήταν και κανένας άγιος, όπως γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, αλλά ένας άνθρωπος γεμάτος αντιφάσεις.
Τρία επίπεδα
Η αφήγηση του Μλοντίνοφ εκτυλίσσεται σε τρία επίπεδα: στις περιπέτειες της συνεργασίας τους, σε μια μίνι βιογραφία του επιστήμονα και σε άγνωστα περιστατικά των πιο ανθρώπινων πτυχών του Χόκινγκ, στα οποία ο Μλοντίνοφ ήταν αυτόπτης μάρτυρας ή κάποια τα προκάλεσε και ο ίδιος, όπως τον ακούσιο «βασανισμό» του διάσημου αστροφυσικού.
Ο Χόκινγκ σπάνια έμενε μόνος του σε έναν χώρο αφού η ανάγκη του για φροντίδα ήταν συνεχής και οι φροντιστές του είχαν στην πραγματικότητα έναν σκοπό, να τον κρατάνε ζωντανό. Η πάθησή του έκανε το σώμα και τον οργανισμό του τόσο ευάλωτα που κινδύνευε από την παραμικρή λάθος κίνηση. Πράγματι, σε μία από τις πρώτες συναντήσεις των δύο ανδρών, ο Μλοντίνοφ έμεινε μόνος με τον Χόκινγκ όταν από το μέτωπο του τελευταίου άρχισε να κυλάει ιδρώτας. Σηκώνοντας τα φρύδια του, συναίνεσε ώστε ο Μλοντίνοφ να του σκουπίσει το μέτωπο με ένα χαρτομάντιλο. Οταν πήγε να τον σκουπίσει ξανά τα μάτια του Στίβεν τον κοιτούσαν με τρόμο αλλά εκείνος δεν μπορούσε να καταλάβει τι είχε συμβεί. «Οπως αποδείχτηκε, οι κινήσεις του χεριού μου για το σκούπισμα του ιδρώτα του ήταν πολύ “ενθουσιώδεις”. Το κεφάλι του πήρε κλίση και έγειρε στον ώμο του, όμοια με το κεφάλι πάνινης κούκλας, για να προσγειωθεί τελικά στο στήθος του, σε μια στάση που προκαλούσε τον οίκτο», γράφει ο Μλοντίνοφ, ο οποίος πανικοβλήθηκε όταν άρχισε να χτυπάει ο συναγερμός που ήταν συνδεδεμένος με τα γυαλιά του Χόκινγκ.
Ευτυχώς δεν προκάλεσε ξανά συναγερμό στους φροντιστές του Χόκινγκ, αλλά ο τρόπος που η αναπηρία του επηρέασε τη ζωή του κοσμολόγου είναι κάτι που διαπερνά όλο το βιβλίο άλλοτε έμμεσα και άλλοτε με πιο άμεσο τρόπο, όπως όταν ο Μλοντίνοφ τον ρωτά: «Δεν σε στενοχωρεί που δεν μπορείς να γράψεις ο ίδιος τις εξισώσεις;» και εκείνος απαντά πληκτρολογώντας: «Η αναπηρία μου ήταν σταδιακή. Είχα όλο τον χρόνο να προσαρμοστώ». Ο Μλοντίνοφ επιμένει όμως και λέει αυτό που μάλλον θα είχαμε σκεφτεί οι περισσότεροι: «Φαντάσου τι θα μπορούσες να είχε κάνει στη φυσική αν δεν είχες αυτή την ατυχία», αλλά η απάντηση του Χόκινγκ πάλι τον εκπλήσσει. «Με βοήθησε. Με βοήθησε να συγκεντρώνομαι», του είπε. «Για σένα, η φυσική είναι ζωή», σχολίασε τότε ο Μλοντίνοφ για να διαφωνήσει πάλι ο Χόκινγκ: «Η αγάπη είναι ζωή».
Ωστόσο, όπως διαβάζουμε, η έρευνα του αστροφυσικού ερχόταν πάντα πρώτη στη ζωή του. Αν και η οικογένειά του και οι άνθρωποι που είχε γύρω του τον βοηθούσαν να είναι ευτυχισμένος, τα παιδιά του και οι γυναίκες της ζωής του ένιωθαν παραμελημένες όσο περνούσαν τα χρόνια. «Για να παντρευτεί μια γυναίκα τον Στίβεν, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να παραιτηθεί από ένα μέρος του εαυτού της», γράφει ο Μλοντίνοφ, ο οποίος βρέθηκε μπροστά σε ένα ξέσπασμα της δεύτερης συζύγου του Χόκινγκ, της Ελέιν Μέισον, όταν ο διάσημος αστροφυσικός έφερε τον συνεργάτη του σπίτι για δείπνο χωρίς να την ειδοποιήσει. «Είναι που έχω καταντήσει σκλάβα του εδώ και είκοσι χρόνια, έχω τρελαθεί», είπε στον Μλοντίνοφ αργότερα.
«Νέα διευθέτηση»
Στην προσωπική του ζωή, ο Χόκινγκ απολάμβανε το φλερτ και τις μητρικές φροντίδες των γυναικών που τον πρόσεχαν. Κάποιες, γράφει ο Μλοντίνοφ, φορούσαν στενές μπλούζες με βαθύ ντεκολτέ και όταν έσκυβαν πάνω του «σιγουρεύονταν ότι ο Στίβεν μπορούσε να ρίξει μια ματιά στο στήθος τους». Η ερωτική του ζωή ωστόσο ήταν αρκετά περίπλοκη λόγω της πάθησής του. Η μυϊκή αδυναμία του έκανε την Τζέιν, την πρώτη του σύζυγο, να φοβάται πως κάθε σεξουαλική δραστηριότητα μαζί του μπορεί να τον σκοτώσει. «Ο έρωτας μαζί του κατάντησε μια τρομακτική και κενή εμπειρία», γράφει ο Μλοντίνοφ και ο Χόκινγκ αντιμετώπισε στωικά τον εραστή της γυναίκας του. «Της έδωσε την ευχή του», διαβάζουμε και πρότεινε μια «νέα διευθέτηση» της οικογένειάς τους που περιελάμβανε αρχικά τους τρεις τους και έπειτα και την Ελέιν Μέισον. Αυτό, βέβαια, δεν κράτησε πολύ και το 1995 τα ζευγάρια τράβηξαν χωριστούς δρόμους.
Η συνεργασία των δυο τους έληξε ένα βράδυ του 2010 στις 8 ακριβώς. Τότε έληγε η τελευταία προθεσμία για την παράδοση του χειρογράφου του «Μεγάλου Σχεδίου». Ο εκδοτικός οίκος Bantam τους είχε δώσει προθεσμία 1,5 έτους για να γράψουν το βιβλίο και τελικά το παρέδωσαν έπειτα από τέσσερα χρόνια και έχοντας πάρει διπλάσια προκαταβολή. «Το πείσμα είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό μου», συνήθιζε να λέει και είχε δίκιο. Μέχρι τις 8 το βράδυ ο Χόκινγκ έκανε διορθώσεις, ενώ ο Μλοντίνοφ κόντευε να βάλει τα κλάματα από τις ατελείωτες αλλαγές. Οταν επιτέλους τελείωσαν, ο Χόκινγκ φόρεσε το πιο πλατύ του χαμόγελο. «Χρειάζομαι μια αυστηρή προθεσμία», είπε. «Διαφορετικά δεν τελειώνω ποτέ».
https://www.kathimerini.gr/culture/books/561485467/lampros-epistimonas-alla-den-itan-kai-agios/
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να έχει ακουστά τον Στίβεν Χόκινγκ. Ο Βρετανός κοσμολόγος που πέθανε το 2018 είχε το στάτους ενός «ροκ σταρ» μέσα και έξω από τα αμφιθέατρα της θεωρητικής φυσικής. Ζώντας για δεκαετίες καθηλωμένος σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο, ανήμπορος να μιλήσει, αναπνέοντας από μια τρύπα στον λαιμό του, ο Χόκινγκ ταρακούνησε το σύμπαν με τις ιδέες του για τις μαύρες τρύπες και την απαρχή του σύμπαντος.
Αυτός που μάλλον δεν σας είναι και πολύ γνωστός είναι ο 67χρονος θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας Λέοναρντ Μλοντίνοφ. Κι όμως, το όνομά του βρίσκεται κάτω από εκείνο του Χόκινγκ (με μικρότερα γράμματα βεβαίως) σε δύο πολύ γνωστά βιβλία του Βρετανού κοσμολόγου: στο «Ενα συντομότερο χρονικό του χρόνου» και στο «Μεγάλο Σχέδιο» (αμφότερα από τις εκδόσεις Κάτοπτρο).
Ο Μλοντίνοφ δούλεψε με τον Χόκινγκ από το 2003 μέχρι το 2010 για τα βιβλία, κυρίως για το Μεγάλο Σχέδιο που ήταν μια πρωτότυπη δουλειά, και μεταξύ τους αναπτύχθηκε μια ιδιαίτερη φιλία, την οποία μοιράζεται με τους αναγνώστες στο βιβλίο «Με τον Στίβεν Χόκινγκ», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Τραυλός
Τρία επίπεδα
Η αφήγηση του Μλοντίνοφ εκτυλίσσεται σε τρία επίπεδα: στις περιπέτειες της συνεργασίας τους, σε μια μίνι βιογραφία του επιστήμονα και σε άγνωστα περιστατικά των πιο ανθρώπινων πτυχών του Χόκινγκ, στα οποία ο Μλοντίνοφ ήταν αυτόπτης μάρτυρας ή κάποια τα προκάλεσε και ο ίδιος, όπως τον ακούσιο «βασανισμό» του διάσημου αστροφυσικού.
Ο Χόκινγκ σπάνια έμενε μόνος του σε έναν χώρο αφού η ανάγκη του για φροντίδα ήταν συνεχής και οι φροντιστές του είχαν στην πραγματικότητα έναν σκοπό, να τον κρατάνε ζωντανό. Η πάθησή του έκανε το σώμα και τον οργανισμό του τόσο ευάλωτα που κινδύνευε από την παραμικρή λάθος κίνηση. Πράγματι, σε μία από τις πρώτες συναντήσεις των δύο ανδρών, ο Μλοντίνοφ έμεινε μόνος με τον Χόκινγκ όταν από το μέτωπο του τελευταίου άρχισε να κυλάει ιδρώτας. Σηκώνοντας τα φρύδια του, συναίνεσε ώστε ο Μλοντίνοφ να του σκουπίσει το μέτωπο με ένα χαρτομάντιλο. Οταν πήγε να τον σκουπίσει ξανά τα μάτια του Στίβεν τον κοιτούσαν με τρόμο αλλά εκείνος δεν μπορούσε να καταλάβει τι είχε συμβεί. «Οπως αποδείχτηκε, οι κινήσεις του χεριού μου για το σκούπισμα του ιδρώτα του ήταν πολύ “ενθουσιώδεις”. Το κεφάλι του πήρε κλίση και έγειρε στον ώμο του, όμοια με το κεφάλι πάνινης κούκλας, για να προσγειωθεί τελικά στο στήθος του, σε μια στάση που προκαλούσε τον οίκτο», γράφει ο Μλοντίνοφ, ο οποίος πανικοβλήθηκε όταν άρχισε να χτυπάει ο συναγερμός που ήταν συνδεδεμένος με τα γυαλιά του Χόκινγκ.
Ευτυχώς δεν προκάλεσε ξανά συναγερμό στους φροντιστές του Χόκινγκ, αλλά ο τρόπος που η αναπηρία του επηρέασε τη ζωή του κοσμολόγου είναι κάτι που διαπερνά όλο το βιβλίο άλλοτε έμμεσα και άλλοτε με πιο άμεσο τρόπο, όπως όταν ο Μλοντίνοφ τον ρωτά: «Δεν σε στενοχωρεί που δεν μπορείς να γράψεις ο ίδιος τις εξισώσεις;» και εκείνος απαντά πληκτρολογώντας: «Η αναπηρία μου ήταν σταδιακή. Είχα όλο τον χρόνο να προσαρμοστώ». Ο Μλοντίνοφ επιμένει όμως και λέει αυτό που μάλλον θα είχαμε σκεφτεί οι περισσότεροι: «Φαντάσου τι θα μπορούσες να είχε κάνει στη φυσική αν δεν είχες αυτή την ατυχία», αλλά η απάντηση του Χόκινγκ πάλι τον εκπλήσσει. «Με βοήθησε. Με βοήθησε να συγκεντρώνομαι», του είπε. «Για σένα, η φυσική είναι ζωή», σχολίασε τότε ο Μλοντίνοφ για να διαφωνήσει πάλι ο Χόκινγκ: «Η αγάπη είναι ζωή».
Ωστόσο, όπως διαβάζουμε, η έρευνα του αστροφυσικού ερχόταν πάντα πρώτη στη ζωή του. Αν και η οικογένειά του και οι άνθρωποι που είχε γύρω του τον βοηθούσαν να είναι ευτυχισμένος, τα παιδιά του και οι γυναίκες της ζωής του ένιωθαν παραμελημένες όσο περνούσαν τα χρόνια. «Για να παντρευτεί μια γυναίκα τον Στίβεν, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να παραιτηθεί από ένα μέρος του εαυτού της», γράφει ο Μλοντίνοφ, ο οποίος βρέθηκε μπροστά σε ένα ξέσπασμα της δεύτερης συζύγου του Χόκινγκ, της Ελέιν Μέισον, όταν ο διάσημος αστροφυσικός έφερε τον συνεργάτη του σπίτι για δείπνο χωρίς να την ειδοποιήσει. «Είναι που έχω καταντήσει σκλάβα του εδώ και είκοσι χρόνια, έχω τρελαθεί», είπε στον Μλοντίνοφ αργότερα.
«Νέα διευθέτηση»
Στην προσωπική του ζωή, ο Χόκινγκ απολάμβανε το φλερτ και τις μητρικές φροντίδες των γυναικών που τον πρόσεχαν. Κάποιες, γράφει ο Μλοντίνοφ, φορούσαν στενές μπλούζες με βαθύ ντεκολτέ και όταν έσκυβαν πάνω του «σιγουρεύονταν ότι ο Στίβεν μπορούσε να ρίξει μια ματιά στο στήθος τους». Η ερωτική του ζωή ωστόσο ήταν αρκετά περίπλοκη λόγω της πάθησής του. Η μυϊκή αδυναμία του έκανε την Τζέιν, την πρώτη του σύζυγο, να φοβάται πως κάθε σεξουαλική δραστηριότητα μαζί του μπορεί να τον σκοτώσει. «Ο έρωτας μαζί του κατάντησε μια τρομακτική και κενή εμπειρία», γράφει ο Μλοντίνοφ και ο Χόκινγκ αντιμετώπισε στωικά τον εραστή της γυναίκας του. «Της έδωσε την ευχή του», διαβάζουμε και πρότεινε μια «νέα διευθέτηση» της οικογένειάς τους που περιελάμβανε αρχικά τους τρεις τους και έπειτα και την Ελέιν Μέισον. Αυτό, βέβαια, δεν κράτησε πολύ και το 1995 τα ζευγάρια τράβηξαν χωριστούς δρόμους.
Η συνεργασία των δυο τους έληξε ένα βράδυ του 2010 στις 8 ακριβώς. Τότε έληγε η τελευταία προθεσμία για την παράδοση του χειρογράφου του «Μεγάλου Σχεδίου». Ο εκδοτικός οίκος Bantam τους είχε δώσει προθεσμία 1,5 έτους για να γράψουν το βιβλίο και τελικά το παρέδωσαν έπειτα από τέσσερα χρόνια και έχοντας πάρει διπλάσια προκαταβολή. «Το πείσμα είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό μου», συνήθιζε να λέει και είχε δίκιο. Μέχρι τις 8 το βράδυ ο Χόκινγκ έκανε διορθώσεις, ενώ ο Μλοντίνοφ κόντευε να βάλει τα κλάματα από τις ατελείωτες αλλαγές. Οταν επιτέλους τελείωσαν, ο Χόκινγκ φόρεσε το πιο πλατύ του χαμόγελο. «Χρειάζομαι μια αυστηρή προθεσμία», είπε. «Διαφορετικά δεν τελειώνω ποτέ».
https://www.kathimerini.gr/culture/books/561485467/lampros-epistimonas-alla-den-itan-kai-agios/
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
H απάντηση για το τηλεοπτικό της μέλλον
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
