2021-10-09 11:29:05
της Αναστασίας Τεζάρη
Η διαστημική έρευνα έχει επηρεάσει την καθημερινότητά μας με ίσως περισσότερους τρόπους από όσους μπορούμε να φανταστούμε. Η βελτίωση των τεχνητών άκρων, η πρόοδος της ρομποτικής ιατρικής, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, ακόμα και η κάμερα του κινητού μας είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Αυτό που όμως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε είναι ότι η βιομηχανία τροφίμων δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Μεγάλος πρωταγωνιστής οι παιδικές τροφές, με τις βρεφικές φόρμουλες που διατίθενται στο εμπόριο να είναι εμπλουτισμένες με ένα συστατικό που οφείλει την ύπαρξή του σε έρευνα της NASA. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των μακροχρόνιων ερευνών για την εύρεση πιθανών τρόπων υποστήριξης μίας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη, ερευνητές ανακάλυψαν μια φυσική πηγή Ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία βρίσκονται κυρίως στο μητρικό γάλα και διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στην βρεφική ανάπτυξη. Έκτοτε, τα συστατικά αυτά προστέθηκαν σε ποσοστό άνω του 90% στις βρεφικές φόρμουλες παγκοσμίως.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετία του 1980, όταν επιστήμονες των εργαστηρίων Martin Marietta κλήθηκαν να ερευνήσουν τη χρήση μικροάλγεων (φύκη) ως πιθανή πηγή οξυγόνου μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης ή ως καταλύτη για τη διαχείριση αποβλήτων σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Η χρηματοδότηση έγινε από τη NASA στα πλαίσια του προγράμματος CELSS (Closed Environment Life Support System). Κατά τη διάρκεια της έρευνας, βρέθηκε ότι ορισμένοι τύποι φυκών, όπως το Crypthecodinium cohnii καθώς και ο μύκητας Mortierella alpina, είναι φυσικά πλούσια σε υψηλές συγκεντρώσεις μερικών πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, που συναντώνται και στο ανθρώπινο μητρικό γάλα, το οξύ δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) και το αραχιδονικό οξύ (ARA).
Το DHA είναι ένα Ω-3 λιπαρό οξύ, που βρίσκεται φυσικά στο σώμα, κυρίως στον εγκέφαλο, τα μάτια και την καρδιά, και διαδραματίζει βασικό ρόλο στη βρεφική ανάπτυξη αλλά και την υγεία των ενηλίκων. Μαζί με το ARA, αποτελεί περίπου το 50% της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου, συνεπώς είναι απαραίτητο τόσο για την πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου όσο και για την υγιή λειτουργία του σε όλα τα στάδια της ζωής. Το DHA είναι επίσης βασικό συστατικό του οφθαλμού, και πιο συγκεκριμένα του αμφιβληστροειδούς, και είναι ζωτικής σημασίας για την οπτική ανάπτυξη και την οφθαλμική υγεία. Ακόμα, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η κατανάλωση DHA μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Τα παιδιά και οι ενήλικες λαμβάνουν τα λιπαρά αυτά οξέα μέσω της διατροφής, καθώς το ανθρώπινο σώμα μπορεί να συνθέσει μόνο μικρές ποσότητες από αυτά. Τα βρέφη λαμβάνουν το DHA και το ARA στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ στη συνέχεια μέσω του μητρικού γάλακτος.
Μέχρι το 1985, ιδρύθηκε από την ομάδα των Martin Marietta, η Martek Biosciences Corporation, η οποία πατένταρε και εμπορευματοποίησε τα ευρήματά αυτά, μέσω του προϊόντος Formulaid®, ενός φυτικού ελαίου που περιέχει τα συνθετικώς κατασκευασμένα DHA και ARA. Το 1994, η Martek έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ για τη Formulaid, ενώ την ίδια χρονιά υπέγραψε συμφωνία με τη Nutricia, ώστε η Formulaid να προστεθεί στην βρεφική φόρμουλα της Nutricia και να διατεθεί στην Ευρώπη. Η Martek έχει συνάψει επίσης συμφωνίες και με άλλες εταιρείες παραγωγής βρεφικών σκευασμάτων, όπως την ελβετική Sandoz Nutrition Ltd., την ισραηλινή Maaborot Products Ltd., την American Home Products καθώς και το τμήμα Mead Johnson της Bristol-Myers Squibb. Η Formulaid έχει λάβει την έγκριση της Διοίκησης Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ και έχει προστεθεί σχεδόν στο σύνολο των βρεφικών τροφών που διατίθενται στην Αμερική.
Η αδιαμφισβήτητης θρεπτικής αξίας φόρμουλα αυτή μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε πρόωρα ή λιποβαρή νεογνά ή σε νεογνά που δεν μπορούν να θηλάσουν και χρειάζονται επιπλέον βοήθεια για τη λήψη αυτών των λιπαρών οξέων στη διατροφή τους, βοηθώντας έτσι σημαντικά στην ανάπτυξή τους. Βλέπουμε λοιπόν στην πράξη πώς η έρευνα του διαστήματος μπορεί να σταθεί τελικά αφορμή για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής στη Γη, ακόμα και για τα πιο απίθανα πράγματα.
Αναστασία Τεζάρη
Δρ. Ιατρικής Φυσικής ΕΚΠΑ,
Μέλος της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας ΕΚΠΑ
https://spacegates.wordpress.com/2021/10/09/%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%cf%86%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%84%cf%8c%ce%ba%cf%81%ce%b5%ce%bc%ce%b5%cf%82/
tinanantsou.blogspot.gr
Η διαστημική έρευνα έχει επηρεάσει την καθημερινότητά μας με ίσως περισσότερους τρόπους από όσους μπορούμε να φανταστούμε. Η βελτίωση των τεχνητών άκρων, η πρόοδος της ρομποτικής ιατρικής, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, ακόμα και η κάμερα του κινητού μας είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Αυτό που όμως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε είναι ότι η βιομηχανία τροφίμων δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Μεγάλος πρωταγωνιστής οι παιδικές τροφές, με τις βρεφικές φόρμουλες που διατίθενται στο εμπόριο να είναι εμπλουτισμένες με ένα συστατικό που οφείλει την ύπαρξή του σε έρευνα της NASA. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των μακροχρόνιων ερευνών για την εύρεση πιθανών τρόπων υποστήριξης μίας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη, ερευνητές ανακάλυψαν μια φυσική πηγή Ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία βρίσκονται κυρίως στο μητρικό γάλα και διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στην βρεφική ανάπτυξη. Έκτοτε, τα συστατικά αυτά προστέθηκαν σε ποσοστό άνω του 90% στις βρεφικές φόρμουλες παγκοσμίως.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετία του 1980, όταν επιστήμονες των εργαστηρίων Martin Marietta κλήθηκαν να ερευνήσουν τη χρήση μικροάλγεων (φύκη) ως πιθανή πηγή οξυγόνου μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης ή ως καταλύτη για τη διαχείριση αποβλήτων σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Η χρηματοδότηση έγινε από τη NASA στα πλαίσια του προγράμματος CELSS (Closed Environment Life Support System). Κατά τη διάρκεια της έρευνας, βρέθηκε ότι ορισμένοι τύποι φυκών, όπως το Crypthecodinium cohnii καθώς και ο μύκητας Mortierella alpina, είναι φυσικά πλούσια σε υψηλές συγκεντρώσεις μερικών πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, που συναντώνται και στο ανθρώπινο μητρικό γάλα, το οξύ δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) και το αραχιδονικό οξύ (ARA).
Το DHA είναι ένα Ω-3 λιπαρό οξύ, που βρίσκεται φυσικά στο σώμα, κυρίως στον εγκέφαλο, τα μάτια και την καρδιά, και διαδραματίζει βασικό ρόλο στη βρεφική ανάπτυξη αλλά και την υγεία των ενηλίκων. Μαζί με το ARA, αποτελεί περίπου το 50% της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου, συνεπώς είναι απαραίτητο τόσο για την πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου όσο και για την υγιή λειτουργία του σε όλα τα στάδια της ζωής. Το DHA είναι επίσης βασικό συστατικό του οφθαλμού, και πιο συγκεκριμένα του αμφιβληστροειδούς, και είναι ζωτικής σημασίας για την οπτική ανάπτυξη και την οφθαλμική υγεία. Ακόμα, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η κατανάλωση DHA μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Τα παιδιά και οι ενήλικες λαμβάνουν τα λιπαρά αυτά οξέα μέσω της διατροφής, καθώς το ανθρώπινο σώμα μπορεί να συνθέσει μόνο μικρές ποσότητες από αυτά. Τα βρέφη λαμβάνουν το DHA και το ARA στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ στη συνέχεια μέσω του μητρικού γάλακτος.
Μέχρι το 1985, ιδρύθηκε από την ομάδα των Martin Marietta, η Martek Biosciences Corporation, η οποία πατένταρε και εμπορευματοποίησε τα ευρήματά αυτά, μέσω του προϊόντος Formulaid®, ενός φυτικού ελαίου που περιέχει τα συνθετικώς κατασκευασμένα DHA και ARA. Το 1994, η Martek έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ για τη Formulaid, ενώ την ίδια χρονιά υπέγραψε συμφωνία με τη Nutricia, ώστε η Formulaid να προστεθεί στην βρεφική φόρμουλα της Nutricia και να διατεθεί στην Ευρώπη. Η Martek έχει συνάψει επίσης συμφωνίες και με άλλες εταιρείες παραγωγής βρεφικών σκευασμάτων, όπως την ελβετική Sandoz Nutrition Ltd., την ισραηλινή Maaborot Products Ltd., την American Home Products καθώς και το τμήμα Mead Johnson της Bristol-Myers Squibb. Η Formulaid έχει λάβει την έγκριση της Διοίκησης Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ και έχει προστεθεί σχεδόν στο σύνολο των βρεφικών τροφών που διατίθενται στην Αμερική.
Η αδιαμφισβήτητης θρεπτικής αξίας φόρμουλα αυτή μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε πρόωρα ή λιποβαρή νεογνά ή σε νεογνά που δεν μπορούν να θηλάσουν και χρειάζονται επιπλέον βοήθεια για τη λήψη αυτών των λιπαρών οξέων στη διατροφή τους, βοηθώντας έτσι σημαντικά στην ανάπτυξή τους. Βλέπουμε λοιπόν στην πράξη πώς η έρευνα του διαστήματος μπορεί να σταθεί τελικά αφορμή για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής στη Γη, ακόμα και για τα πιο απίθανα πράγματα.
Αναστασία Τεζάρη
Δρ. Ιατρικής Φυσικής ΕΚΠΑ,
Μέλος της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας ΕΚΠΑ
https://spacegates.wordpress.com/2021/10/09/%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%cf%86%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%84%cf%8c%ce%ba%cf%81%ce%b5%ce%bc%ce%b5%cf%82/
tinanantsou.blogspot.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σώος ο 54χρονος από τη Ρόδο
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
