Τη στιγμή που το άκρως μεταδοτικό στέλεχος Δέλτα του νέου κορονοϊού κυριαρχεί σε ολοένα και περισσότερες χώρες και με δεδομένο ότι ο καιρός χαλάει σταδιακά στο βόρειο ημισφαίριο με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να συνωστίζεται σε εσωτερικούς χώρους, οι αρμόδιοι οργανισμοί υγείας αλλά και οι αρχές πολλών κρατών συστήνουν ή και επιβάλλουν τη χρήση μάσκας στους κλειστούς χώρους προκειμένου να αποφευχθεί η μετάδοση του SARS-CoV-2.
Σε ό,τι όμως αφορά τους εξωτερικούς χώρους, δεν είναι τόσο σαφές ποιος είναι ο κίνδυνος μετάδοσης αν κάποιος δεν φορά τη μάσκα του – στη χώρα μας οι αρμόδιοι συνιστούν χρήση της μάσκας όταν επικρατεί συνωστισμός.
«Ταξίδι» με την κατεύθυνση του αέρα
Τώρα σε μια νέα μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Physics of Fluids», ερευνητές του Ινδικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στο Μουμπάι αναφέρουν ότι όταν ένα άτομο βήχει σε εξωτερικό χώρο προς την κατεύθυνση του ανέμου που φυσά, τότε ο ιός μπορεί να ταξιδέψει ταχύτερα και σε μεγαλύτερες αποστάσεις από ό,τι όταν επικρατεί νηνεμία.
Μοντέλο προσομοίωσης σχετικά με το πώς εξελίσσεται το νέφος του βήχα σε εξωτερικούς χώρους (Indian Institute of Technology Bombay)
Αυξημένος κίνδυνος μετάδοσης
«Η μελέτη αυτή είναι σημαντική καθώς δείχνει αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης όταν κάποιος βήχει προς την ίδια κατεύθυνση με τον αέρα που φυσά σε ένα εξωτερικό χώρο» ανέφερε ο δρ Αμίτ Αγκραβάλ, καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Ινδικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στο Μουμπάι και προσέθεσε ότι «με βάση τα αποτελέσματά μας, συστήνουμε στον πληθυσμό να φορά μάσκα σε εξωτερικούς χώρους, κυρίως όταν φυσάει».
Απαραίτητη η τήρηση και των άλλων μέτρων
Ο καθηγητής Αγκραβάλ τόνισε ότι θα πρέπει παράλληλα να τηρούνται και άλλα μέτρα όπως το να βήχει το άτομο στο εσωτερικό του αγκώνα του ή να στρέφει το πρόσωπο μακριά από τους γύρω του όταν βήχει, προκειμένου να μειωθεί η μετάδοση του ιού σε περιπτώσεις συγχρωτισμού.
Οι μίνι στρόβιλοι του βήχα
Οι περισσότερες μελέτες μοντελοποιούν τον βήχα χρησιμοποιώντας μια λογική απλής εκπνοής. Ωστόσο ο βήχας σε πραγματικές συνθήκες είναι πιο σύνθετος: όταν βήχουμε η ροή του αέρα δημιουργεί δομές που μοιάζουν με μίνι στροβίλους.
Μοντέλο… αναταράξεων
Προκειμένου να διερευνήσουν αυτούς τους στροβίλους οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο της υπολογιστικής ρευστοδυναμικής που προσομοιάζει τις αναταράξεις. Μελέτησαν τον βήχα τόσο σε συνθήκες αέρα όσο και σε συνθήκες νηνεμίας.
Απαιτείται αύξηση των αποστάσεων και με ελαφρύ αεράκι
Με βάση τις προσομοιώσεις, ακόμη και ένα ελαφρύ αεράκι της τάξεως των 8 χιλιομέτρων την ώρα απαιτεί αύξηση της απόστασης που πρέπει να τηρείται μεταξύ ατόμων σε εξωτερικούς χώρους κατά περίπου 20% – από τα 1-2 μέτρα στα 1,1-2,2 μέτρα, ανάλογα με το πόσο δυνατός είναι ο βήχας. Οταν ο αέρας έχει ταχύτητα της τάξεως των 14-18 χιλιομέτρων την ώρα, η εξάπλωση του νέου κορωνοϊού αυξάνεται με τον βήχα τόσο σε απόσταση όσο και σε διάρκεια.
«Παγιδευμένα» σταγονίδια
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι στρόβιλοι που δημιουργούνται όταν κάποιος βήχει επιτρέπουν στα μεγαλύτερα σταγονίδια που εκλύονται να παραμείνουν στον αέρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι πιστευόταν ως σήμερα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο χρόνος που απαιτείται ώστε να «διαλυθεί» το ιικό φορτίο στον καθαρό αέρα. Το νέφος του βήχα αλληλεπιδρά με τον αέρα που φυσά προς την ίδια κατεύθυνση και τα μεγαλύτερα σταγονίδια που φέρουν τον ιό παγιδεύονται στους στροβίλους με αποτέλεσμα να ταξιδεύουν μακριά αντί να πέφτουν σχετικώς γρήγορα στο έδαφος εξαιτίας της βαρύτητας.
«Η αύξηση παραμονής στον αέρα των μεγαλύτερων σταγονιδίων αυξάνει το ιικό φορτίο που μεταδίδεται μέσω του βήχα και τελικώς τις πιθανότητες μόλυνσης» σημείωσε ο καθηγητής Αγκραβάλ και κατέληξε τονίζοντας ότι η νέα μελέτη δείχνει αυξημένες πιθανότητες λοίμωξης ακόμη και όταν έχει ένα ελαφρύ αεράκι.
