Τεχνολογία κατά τανκς: Πώς "πολεμούν" οι 3D εκτυπωτές στην Ουκρανία

Το πρώτο Σαββατοκύριακο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο Andrzej Burgs, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Sygnis, που δραστηριοποιείται στον τομέα των τρισδιάστων εκτυπώσεων -με έδρα τη Βαρσοβία-, επικοινώνησε με φίλους του στο 3D Tech Group στη Λβιβ. Με τη χώρα τους να δέχεται επίθεση και να χρειάζεται κάθε είδους προμήθειες, οι Pavlo Yesyp και Michail Shulgan ρώτησαν εάν θα μπορούσε ο Burgs να τους προμηθεύσει με 3D εκτυπωτές και υλικά για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

"Κανένα πρόβλημα, μπορούμε να το κάνουμε, τους απαντήσαμε", λέει ο Burgs, οι συγγενείς του οποίου είναι διασκορπισμένοι σε Πολωνία, Ουκρανία, Ρωσία και Λευκορωσία

Άμεσα, φόρτωσε σε ένα λεωφορείο 20 εκτυπωτές και περισσότερα από 800 κιλά ακατέργαστου υλικού εκτύπωσης με προορισμό τη Λβιβ. Το ταξίδι ήταν κουραστικό, πέρασαν τρεις μέρες ακινητοποιημένοι στα σύνορα Πολωνίας - Ουκρανίας, ενώ ένα από τα άτομα που μοιράστηκαν την οδήγηση χτύπησε τατουάζ το λεωφορείο για να θυμάται αυτή την εμπειρία.

Σε καιρό πολέμου, η τρισδιάστατη εκτύπωση είναι εξαιρετικά χρήσιμη λόγω της ευελιξίας και της ταχύτητάς της, η οποία μειώνει τους... εφιάλτες της μεταφοράς των απαραίτητων προμηθειών. Πολλοί 3D εκτυπωτές έχουν σχετικά μικρό μέγεθος και μπορούν να εγκατασταθούν σε υπόγειες αποθήκες. Η τεχνολογία επιτρέπει την παραγωγή εξαρτημάτων σε πολλές τοποθεσίες ταυτόχρονα και την ψηφιακή ανταλλαγή των σχεδίων των εξαρτημάτων μεταξύ πολλαπλών εγκαταστάσεων ή μεμονωμένων παραγωγών, καθιστώντας τα, κατά κάποιο τρόπο, σχεδιασμένα για χρήση κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ή ενός πολέμου. Οι εκτυπωτές που έστειλε η Sygnis στην Ουκρανία εκτυπώνουν πολυμερή ή πλαστικά, επιτρέποντας την παραγωγή προστατευτικού εξοπλισμού, περισκοπίων και άλλων απαραίτητων αντικειμένων. 

Παράλληλα, δύο άλλοι Πολωνοί που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της τεχνολογίας έδειξαν ενδιαφέρον να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητές τους προκειμένου να συνδράμουν την Ουκρανία. Η Agnieszka Kranz, η οποία διευθύνει μια ΜΚΟ με την ονομασία TeenCrunch, η οποία βοηθά εφήβους να δημιουργήσουν start-ups, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την οργανωτική της δεινότητα στην τεχνολογική κοινότητα για να ενισχύσει το εγχείρημα των τρισδιάστατων εκτυπώσεων. Σύντομα συνεργάστηκε με τον φίλο της Aleks Ciszek, ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της 3YourMind, μια start-up που ασχολείται με 3D εκτυπώσεις, και τον Burgs, ο οποίος στο παρελθόν ήταν μέντορας στο TeenCrunch. Μαζί ξεκίνησαν την πρωτοβουλία "Tech Against Tanks", με τον Ουκρανό υπουργού Ψηφιακού Μετασχηματισμού Mykhailo Federov να σχολιάζει ότι "η τεχνολογία είναι η καλύτερη απάντηση κατά των τανκς".

Οι τρεις τους σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν περισσότερο την Ουκρανία από το να στείλουν εφάπαξ μια παρτίδα εκτυπωτών στη Λβιβ. Έτσι, κατάρτισαν ένα σχέδιο για να κινητοποιήσουν την ευρύτερη κοινότητα των 3D Ευρωπαίων κατασκευαστών ώστε να εκτυπώσουν τα αναγκαία αγαθά από σχέδια ανοικτού κώδικα, ζήτησαν την υποστήριξη μεγαλύτερων εταιρειών 3D εκτύπωσης τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ και συγκέντρωσαν χρήματα μέσω δωρεών. Ο Kranz, ο οποίος οργάνωσε την πρωτοβουλία και ηγείται της συγκέντρωσης οικονομικών πόρων, εξηγεί ότι έχουν συγκεντρώσει πάνω από 50.000 δολάρια και ελπίζουν το ποσό να ξεπεράσει τις 350.000 δολάρια από μεμονωμένους δωρητές και οργανισμούς. Ο Burgs έχει επίσης πρόσβαση σε 70 τρισδιάστατους εκτυπωτές της εταιρείας του σε εγκαταστάσεις στην Πολωνία.

Μέχρι σήμερα, λέει ο Burgs, η πρωτοβουλία έχει παράγει 10.000 εξαρτήματα και αντικείμενα για την Ουκρανία, όπως προστατευτικό εξοπλισμό, αιμοστατικά, περισκόπια ακόμη και drones. "Κάθε μέρα, μπορούμε να κάνουμε όλο και περισσότερα, επειδή αυξάνεται ο αριθμός των εταιρειών που συμμετέχουν στην ομάδα μας", σημειώνει. "Έχουμε περίπου 1.000 εκτυπωτές και τώρα περιμένουμε συγκεκριμένες οδηγίες από την ουκρανικές δυνάμεις άμυνας για το ποια εξαρτήματα πρέπει να εκτυπώσουμε... Με 1.000 μηχανήματα στη διάθεσή μας μπορούμε να εκτυπώνουμε 10.000 εξαρτήματα την ημέρα. Αυτή είναι η δυνατότητά μας για το προσεχές διάστημα".

Μακροπρόθεσμα, ο Kranz θέλει να αξιοποιήσει την πρωτοβουλία για να βοηθήσει και άλλες εμπόλεμες χώρες εκτός της Ουκρανίας που εμφανίζουν ελλείψεις στον εφοδιασμό τους, τις οποίες θα μπορούσε να αναπληρώσει η τρισδιάστατη εκτύπωση. "Οι περισσότερες από τις χώρες που έχω στο μυαλό μου, η Συρία ή το Κονγκό, έχουν ελλείψεις σε πολλά αγαθά", λέει. "Ο κόσμος δεν είναι τόσο υποστηρικτικός προς αυτές τις χώρες. Αν μπορούμε να τις βοηθήσουμε μέσω της εμπειρίας μας στην Ουκρανία, η προσπάθειά μας θα έχει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο".

Υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα στα τρισδιάστατα εκτυπωμένα αντικείμενα της ομάδας. Είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, κατά συνέπεια ίσως είναι λιγότερο ανθεκτικά, και επειδή η παραγωγή δεν είναι μαζική, το κόστος τους είναι υψηλότερα από τα εργοστασιακής κατασκευής. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όμως, αυτά τα μειονεκτήματα αντισταθμίζονται κατά πολύ από τα πλεονεκτήματα. "Είναι μια κατάσταση εξαίρεσης", λέει ο Kranz. "Για παράδειγμα, αυτά τα drones μπορεί να μην πετάνε για 20 χρόνια, αλλά θα πετάνε για 40 ημέρες. Δεν χρειάζεται να παράγουμε κάτι που ζει για πάντα υπό αυτές τις συνθήκες".

Από αυτή την άποψη, το εγχείρημα της πολωνικής ομάδας μοιάζει με εκείνο της της αμερικανικής και ευρωπαϊκής 3D κοινότητα κατά την έναρξη της πανδημίας πριν από δύο χρόνια. Εκείνη την εποχή, υπήρχαν ελλείψεις σε αντικείμενα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως ρινικά επιθέματα και ασπίδες προσώπου. Πολλές εταιρείες από τον κλάδο της τρισδιάστατης εκτύπωσης ανέλαβαν να βοηθήσουν. "Αξιοποιήσαμε την εμπειρία μας από την πανδημία", λέει ο Ciszek, ο οποίος έχει συμπεριληφθεί στην ευρωπαϊκή λίστα του Forbes "30 κάτω των 30".

Η ομάδα απηύθυνε πρόσκληση σε λάτρεις της τρισδιάστατης εκτύπωσης σε όλη την Ευρώπη για να δημιουργήσουν γρήγορα τα πλαστικά αντικείμενα που έχει ανάγκη η Ουκρανία. Τα περισσότερα είναι απλά προϊόντα: προστατευτικός εξοπλισμός, ιμάντες ίσχαιμης περίδεσης και τα συναφή. Οι κατασκευαστές που συμμετέχουν στην προσπάθεια λαμβάνουν οδηγίες ανοιχτού κώδικα για τα εξαρτήματα και στη συνέχεια τα στέλνουν σε ένα κέντρο διανομής στην Πολωνία. Δεδομένου ότι οι παραδοσιακοί εταίροι logistics, όπως η DHL και η UPS, δεν μπορούν να στείλουν τα εξαρτήματα στην Ουκρανία, η ομάδα έχει δημιουργήσει τη δική της διαδικασία logistics, λεπτομέρειες της οποίας ο Ciszek δεν μπορεί να αποκαλύψει για λόγους ασφαλείας.

Ο Ciszek αναφέρει ότι έχει απευθυνθεί και σε μεγαλύτερες εταιρείες τρισδιάστατης εκτύπωσης, όπως η EOS και η HP, σε μια προσπάθεια να τις πείσει να συμμετέχουν στο εγχείρημα. "Για να έχουμε μεγαλύτερο αποτέλεσμα, πρέπει να ενισχύσουμε την παραγωγή και να την κάνουμε πιο μαζική και γρήγορη", προσθέτει.

Παράλληλα, ο Burgs, η εταιρεία του οποίου έχει αναλάβει έργα για τον στρατό της Πολωνίας, βρίσκεται σε επικοινωνία με το Υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας ώστε αν τον πληροφορήσουν σχετικά με τις ανάγκες που υπάρχουν. Έλαβε απόρρητα αρχεία αυτή την εβδομάδα, αφού πέρασε τα απαιτούμενα πρωτόκολλα ασφαλείας, και η ομάδα θα αρχίσει να παράγει αμέσως.

Η περίπτωση των drones είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Η ομάδα παράγει μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρατήρησης και όχι ως επιθετικά όπλα. Ο κορμός τους δημιουργείται εύκολα με τους πολυμερείς εκτυπωτές της εταιρείας, αλλά οι κάμερες και οι ασύρματοι πρέπει να συνδεθούν χειροκίνητα, λέει ο Burgs. Η παραγωγή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα και προς το παρόν γίνεται με ρυθμό περίπου 50 την εβδομάδα.

Το τι άλλο θα μπορούσε να κάνει η ομάδα μένει να απαντηθεί. Ο Burgs λέει ότι υπάρχουν ορισμένα στρατιωτικά εξαρτήματα που οι ουκρανικές δυνάμεις άμυνας και ασφάλειας δεν θέλουν να μοιραστούν μαζί τους, καθώς είναι πολωνική και όχι ουκρανική η εταιρεία. "Παραμένουμε ξένοι γι' αυτούς, οπότε μας εμπιστεύονται, αλλά όχι τόσο", εξηγει. "Βρίσκονται σε πόλεμο και η διείσδυση Ρώσων κατασκόπων είναι μεγάλη, οπότε καταλαβαίνω απόλυτα να φοβούνται", υπογραμμίζει.

Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, μια ιδέα που έχει ο Burgs είναι να εγκατασταθεί ένα κοντέινερ με τρισδιάστατους εκτυπωτές στην ανατολική Ουκρανία, πιο κοντά στο σημείο όπου χρειάζονται τα εξαρτήματα που εκτυπώνουν από ό,τι στη Λβιβ. "Σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να βάλουμε τα μηχανήματα στο κοντέινερ με τον συσσωρευτή ηλεκτρικής ενέργειας και να πάμε κοντά στις γραμμές του μετώπου για να δημιουργήσουμε τα πιο απαραίτητα εξαρτήματα", λέει ο Burgs, σημειώνοντας ότι μια τέτοια στρατηγική έχει πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, μεταξύ άλλων από τον αμερικανικό στρατό στο Αφγανιστάν.

Όσον αφορά το λεωφορείο και τους εκτυπωτές στη Λβιβ, η ομάδα έχει ιδέες για το πώς θα τα χρησιμοποιήσει και μακροπρόθεσμα. Το λεωφορείο, το οποίο έχει χωρητικότητα 70 ατόμων, παραχωρήθηκε στο ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας για να βοηθήσει στη μετακίνηση των αμάχων. Μόλις πάψουν οι εχθροπραξίες, οι εκτυπωτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαίδευση μιας νεότερης γενιάς μαθητών που ενδιαφέρονται για την τεχνολογία και να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας.

"Σκεφτόμαστε πως αυτά τα μηχανήματα δεν είναι πολύτιμα μόνο βραχυπρόθεσμα για την παραγωγή των αναγκαίων εξαρτημάτων, αλλά ευελπιστούμε ότι σύντομα ο ουκρανικός λαός θα μπορέσει να τα χρησιμοποιήσει για την ανοικοδόμηση της χώρας του", λέει ο Ciszek.