2012-06-29 10:07:15
Σε τροχιά σύγκρουσης, η οποία θα εκδηλωθεί από βδομάδα, έχουν μπει τρόικα και κυβέρνηση, αφού οι εκπρόσωποι της τριμερούς επιτροπής θα έρθουν για αξιολόγηση των σκληρών μέτρων του μνημονίου, ενώ η ελληνική πλευρά -δεδομένου και του κλίματος που έχει επικρατήσει από τις εκλογές και μετά- ζητά άμεσα αναδιαπραγμάτευση.
Τα μέλη της τρόικας από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ ξεκινούν από τις έδρες τους με μία και μόνη αποστολή. Να εξετάσουν, όπως και όλες τις προηγούμενες φορές, την πρόοδο στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που περιέχει το δεύτερο ελληνικό μνημόνιο.
Συνάντηση γνωριμίας
Τη Δευτέρα ή Τρίτη θα έρθουν στην Αθήνα οι επικεφαλής της τρόικας, οι κ.κ. Ματίας Μόρς (Ε.Ε.), Πολ Τόμσεν (ΔΝΤ) και Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ), μαζί τα τεχνικά κλιμάκια. Η ηγεσία της τρόικας θα μείνει στην πρωτεύουσα όχι παραπάνω από 24 ώρες, ώστε να ολοκληρωθεί μια πρώτη συνάντηση γνωριμίας με τη νέα ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα το οικονομικό επιτελείο. Στη συνέχεια, τα τεχνικά κλιμάκια θα ξεκινήσουν έναν εξονυχιστικό έλεγχο σε κάθε ένα από τα υπουργεία, προκειμένου να εντοπίσουν την πρόοδο σε κάθε μία από τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς.
Ο χρόνος του ελέγχου αυτού δεν θα υπολείπεται σε καμία περίπτωση των δύο εβδομάδων και αν υπάρξουν προβλήματα στις διαπραγματεύσεις θεωρείται πιθανό να υπερβούν και τις τέσσερις εβδομάδες. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος Τύπου του επιτρόπου, αρμόδιου για οικονομικά και νομισματικά θέματα, Ολι Ρεν, για το χρόνο παραμονής της τρόικας στην Ελλάδα δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «είναι δύσκολο, όταν πρόκειται για την Ελλάδα, να υπολογίζουμε πόσο θα διαρκέσουν οι έλεγχοι».
Δεδομένο είναι ότι αποστολή των τεχνικών κλιμακίων θα είναι να διαπιστώσουν αν τηρούνται τα σκληρά μέτρα του δευτέρου μνημονίου και ποιες δεσμεύσεις προτίθεται να αναλάβει η Ελλάδα για να επιταχύνει τα θέματα τα οποία έχουν καθυστερήσει. Η διάθεση για όποια αλλαγή σε βασικούς όρους που έχουν τεθεί με το πρόγραμμα, απλώς δεν βρίσκεται στην ατζέντα της τρόικας.
Πιθανή αναβολή
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, αν τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτεί, η επίσκεψη των αξιωματούχων από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ είναι ενδεχόμενο να αναβληθεί και πάλι.
Επί της ουσίας, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι ο δρόμος για όποιες ουσιαστικές αλλαγές στο μνημόνιο, ακόμη και στη διάρκειά του, θα είναι μακρύς και επίπονος. Θα πρέπει, δηλαδή, πρώτα η Ελλάδα να δεσμευτεί ότι θα ξεπεράσει την τρίμηνη καθυστέρηση στην υλοποίηση του μνημονίου σε βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Τρία βασικά θέματα στο τραπέζι
Με βάση την αλληλογραφία που υπάρχει, τα θέματα τα οποία θα πέσουν στο τραπέζι θα είναι τρία:
Η αναμόρφωση του φορολογικού πλαισίου ώστε να εισπράττονται οι φόροι στις ώρα τους, αλλά και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής η οποία εκτιμάται κοντά στα 30 δισ. ευρώ το χρόνο. Η τρόικα θέλει να ακούσει ένα νέο και πιο ρεαλιστικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ενα δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η μείωση του δημοσίου τομέα. Το κείμενο της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων μιλά για την κατάργηση του μέτρου των απολύσεων στο Δημόσιο, ακόμη και για το προσωπικό το οποίο υπηρετούσε σε οργανισμούς και δημόσιους φορείς οι οποίοι καταργούνται ή συγχωνεύονται.
Παράλληλα βέβαια το κείμενο της προγραμματική συμφωνίας αποκλείει μια νέα μείωση μισθών είτε στο ιδιωτικό είτε στο δημόσιο τομέα, παρά το γεγονός ότι έχει ψηφιστεί η μείωση των εισοδημάτων για τα λεγόμενα ειδικά μισθολόγια. Επίσης θα γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης η απελευθέρωση των κοινωνικών παροχών που ευαγγελίζεται η συμφωνία, όπως, για παράδειγμα, η αύξηση του αφορολόγητου, η χορήγηση επιδόματος ανεργίας για δύο χρόνια με δικαίωμα να το εισπράττουν και οι αυτοαπασχολούμενοι.
Ισοδύναμα μέτρα
Η αντίδραση της τρόικας είναι ότι θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει ισοδύναμα μέτρα ώστε να καλύψει την τρύπα που θα δημιουργηθεί από τις παρεμβάσεις αυτές, κάτι που θα επιμηκύνει και τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο του μνημονίου.
Το τρίτο μεγάλο θέμα θα είναι αυτό της αξιοποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, το οποίο έχει καθυστερήσει σημαντικά από το 2010 και μάλιστα όχι πάντα με αιτία την κακή κατάσταση της αγοράς.
Συγκεκριμένες δεσμεύσεις
Με την αλλαγή της κυβέρνησης η τρόικα θα ζητήσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις μέχρι και το τέλος του χρόνου, ώστε να μπορεί να αποτυπώσει στην έκθεσή της ότι τα 50 δισ. από αποκρατικοποιήσεις που έχει υποσχεθεί από το Φεβρουάριο του 2011 η Ελλάδα είναι εφικτά.
Ενα ακόμη θέμα της διαπραγμάτευσης θα είναι και το γεγονός ότι ακόμη η κυβέρνηση δεν έχει δέσει ως ομάδα. Τα υπουργικά επιτελεία τα οποία παραδοσιακά έχουν τον πρώτο λόγο στην προώθηση των διαπραγματεύσεων δεν έχουν ακόμη στελεχωθεί.
Αναθεώρηση επιβάλλει ο εκτροχιασμός των προβλέψεων
Τη συγγραφή του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου από την αρχή επιβάλλει ο απόλυτος εκτροχιασμός των προβλέψεων για την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα υπερβεί το 9% στο τρίτο τρίμηνο του έτους και ενδεχομένως το ΑΕΠ του 2012 να πέσει κάτω από το ποσό των 200 δισ. ευρώ.
Η βαθιά ύφεση, που ξεπερνά κάθε αρνητική πρόβλεψη της τρόικας και του υπουργείου Οικονομικών, αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα του νέου υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, απέναντι στην τρόικα, που επιστρέφει, προκειμένου να εξασφαλίσει μέτρα που θα φρενάρουν τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καταγράφουν τα τελευταία δεδομένα για την εξέλιξη του ΑΕΠ στο β' τρίμηνο του 2012 και διατυπώνουν προβλέψεις για το γ' και το δ' τρίμηνο του έτους, ώστε να τις παρουσιάσουν στην τρόικα την επόμενη εβδομάδα. Ταυτόχρονα συγκεντρώνουν στοιχεία για την ανεργία και τις προοπτικές απασχόλησης ανά κλάδο.
Οι πρώτες εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ κάνουν λόγο για ύφεση άνω του 6% φέτος, αντί -4,7% που προέβλεπε το β' μνημόνιο, που καταρτίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, ενώ το ΚΕΠΕ είναι πιο απαισιόδοξο, προβλέποντας ύφεση 6,7% φέτος, η οποία θα κορυφωθεί στο γ' τρίμηνο, όταν η ύφεση θα διαμορφωθεί στο -9,1%.
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Οικονομικών θα τονίσει στην τρόικα την αναγκαιότητα αναθεώρησης και επαναπροσδιορισμού των στόχων της οικονομικής πολιτικής, τόσο για το 2012 όσο και για τα επόμενα έτη, μέχρι το 2014, αν ισχύσει το τρέχον χρονοδιάγραμμα προσαρμογής ή μέχρι το έτος που θα παραταθεί.
Σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, το ύψος του ΑΕΠ είναι πολύ πιθανό να διαμορφωθεί εντός του 2012 κάτω από το επίπεδο των 200 δισ. ευρώ. Ηδη η τελευταία εκτίμηση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (του περασμένου Απριλίου) το προσδιορίζει στο ποσό των 203,5 δισ. ευρώ, ενώ αν η ύφεση υπερβεί τελικά το 6%, θα σπάσει το φράγμα των 200 δισ. ευρώ, για πρώτη φορά μετά το έτος 2005.
Η εξέλιξη αυτή, αυτομάτως σημαίνει ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού, ακόμα και να προσεγγιστεί το ποσό των 13.732 εκατ. ευρώ, που προβλέπει το αναθεωρημένο, θα διαμορφωθεί στο 7% του ΑΕΠ, αντί στου 6,7%, επίσης το χρέος θα αυξηθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ θα αναπροσαρμοστούν όλα τα μεγέθη που υπολογίζονται ως ποσοστά του ΑΕΠ.
Ακόμη, μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ συρρικνώνει αναγκαστικά τη φορολογητέα ύλη και τα φορολογικά έσοδα, με αποτέλεσμα να καθιστά αδύνατη την επίτευξη των όποιων στόχων για την απόδοση της φορολογικής πολιτικής.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ
I-Reporter
Τα μέλη της τρόικας από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ ξεκινούν από τις έδρες τους με μία και μόνη αποστολή. Να εξετάσουν, όπως και όλες τις προηγούμενες φορές, την πρόοδο στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που περιέχει το δεύτερο ελληνικό μνημόνιο.
Συνάντηση γνωριμίας
Τη Δευτέρα ή Τρίτη θα έρθουν στην Αθήνα οι επικεφαλής της τρόικας, οι κ.κ. Ματίας Μόρς (Ε.Ε.), Πολ Τόμσεν (ΔΝΤ) και Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ), μαζί τα τεχνικά κλιμάκια. Η ηγεσία της τρόικας θα μείνει στην πρωτεύουσα όχι παραπάνω από 24 ώρες, ώστε να ολοκληρωθεί μια πρώτη συνάντηση γνωριμίας με τη νέα ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα το οικονομικό επιτελείο. Στη συνέχεια, τα τεχνικά κλιμάκια θα ξεκινήσουν έναν εξονυχιστικό έλεγχο σε κάθε ένα από τα υπουργεία, προκειμένου να εντοπίσουν την πρόοδο σε κάθε μία από τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς.
Ο χρόνος του ελέγχου αυτού δεν θα υπολείπεται σε καμία περίπτωση των δύο εβδομάδων και αν υπάρξουν προβλήματα στις διαπραγματεύσεις θεωρείται πιθανό να υπερβούν και τις τέσσερις εβδομάδες. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος Τύπου του επιτρόπου, αρμόδιου για οικονομικά και νομισματικά θέματα, Ολι Ρεν, για το χρόνο παραμονής της τρόικας στην Ελλάδα δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «είναι δύσκολο, όταν πρόκειται για την Ελλάδα, να υπολογίζουμε πόσο θα διαρκέσουν οι έλεγχοι».
Δεδομένο είναι ότι αποστολή των τεχνικών κλιμακίων θα είναι να διαπιστώσουν αν τηρούνται τα σκληρά μέτρα του δευτέρου μνημονίου και ποιες δεσμεύσεις προτίθεται να αναλάβει η Ελλάδα για να επιταχύνει τα θέματα τα οποία έχουν καθυστερήσει. Η διάθεση για όποια αλλαγή σε βασικούς όρους που έχουν τεθεί με το πρόγραμμα, απλώς δεν βρίσκεται στην ατζέντα της τρόικας.
Πιθανή αναβολή
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, αν τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτεί, η επίσκεψη των αξιωματούχων από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ είναι ενδεχόμενο να αναβληθεί και πάλι.
Επί της ουσίας, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι ο δρόμος για όποιες ουσιαστικές αλλαγές στο μνημόνιο, ακόμη και στη διάρκειά του, θα είναι μακρύς και επίπονος. Θα πρέπει, δηλαδή, πρώτα η Ελλάδα να δεσμευτεί ότι θα ξεπεράσει την τρίμηνη καθυστέρηση στην υλοποίηση του μνημονίου σε βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Τρία βασικά θέματα στο τραπέζι
Με βάση την αλληλογραφία που υπάρχει, τα θέματα τα οποία θα πέσουν στο τραπέζι θα είναι τρία:
Η αναμόρφωση του φορολογικού πλαισίου ώστε να εισπράττονται οι φόροι στις ώρα τους, αλλά και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής η οποία εκτιμάται κοντά στα 30 δισ. ευρώ το χρόνο. Η τρόικα θέλει να ακούσει ένα νέο και πιο ρεαλιστικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ενα δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η μείωση του δημοσίου τομέα. Το κείμενο της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων μιλά για την κατάργηση του μέτρου των απολύσεων στο Δημόσιο, ακόμη και για το προσωπικό το οποίο υπηρετούσε σε οργανισμούς και δημόσιους φορείς οι οποίοι καταργούνται ή συγχωνεύονται.
Παράλληλα βέβαια το κείμενο της προγραμματική συμφωνίας αποκλείει μια νέα μείωση μισθών είτε στο ιδιωτικό είτε στο δημόσιο τομέα, παρά το γεγονός ότι έχει ψηφιστεί η μείωση των εισοδημάτων για τα λεγόμενα ειδικά μισθολόγια. Επίσης θα γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης η απελευθέρωση των κοινωνικών παροχών που ευαγγελίζεται η συμφωνία, όπως, για παράδειγμα, η αύξηση του αφορολόγητου, η χορήγηση επιδόματος ανεργίας για δύο χρόνια με δικαίωμα να το εισπράττουν και οι αυτοαπασχολούμενοι.
Ισοδύναμα μέτρα
Η αντίδραση της τρόικας είναι ότι θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει ισοδύναμα μέτρα ώστε να καλύψει την τρύπα που θα δημιουργηθεί από τις παρεμβάσεις αυτές, κάτι που θα επιμηκύνει και τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο του μνημονίου.
Το τρίτο μεγάλο θέμα θα είναι αυτό της αξιοποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, το οποίο έχει καθυστερήσει σημαντικά από το 2010 και μάλιστα όχι πάντα με αιτία την κακή κατάσταση της αγοράς.
Συγκεκριμένες δεσμεύσεις
Με την αλλαγή της κυβέρνησης η τρόικα θα ζητήσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις μέχρι και το τέλος του χρόνου, ώστε να μπορεί να αποτυπώσει στην έκθεσή της ότι τα 50 δισ. από αποκρατικοποιήσεις που έχει υποσχεθεί από το Φεβρουάριο του 2011 η Ελλάδα είναι εφικτά.
Ενα ακόμη θέμα της διαπραγμάτευσης θα είναι και το γεγονός ότι ακόμη η κυβέρνηση δεν έχει δέσει ως ομάδα. Τα υπουργικά επιτελεία τα οποία παραδοσιακά έχουν τον πρώτο λόγο στην προώθηση των διαπραγματεύσεων δεν έχουν ακόμη στελεχωθεί.
Αναθεώρηση επιβάλλει ο εκτροχιασμός των προβλέψεων
Τη συγγραφή του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου από την αρχή επιβάλλει ο απόλυτος εκτροχιασμός των προβλέψεων για την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα υπερβεί το 9% στο τρίτο τρίμηνο του έτους και ενδεχομένως το ΑΕΠ του 2012 να πέσει κάτω από το ποσό των 200 δισ. ευρώ.
Η βαθιά ύφεση, που ξεπερνά κάθε αρνητική πρόβλεψη της τρόικας και του υπουργείου Οικονομικών, αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα του νέου υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, απέναντι στην τρόικα, που επιστρέφει, προκειμένου να εξασφαλίσει μέτρα που θα φρενάρουν τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καταγράφουν τα τελευταία δεδομένα για την εξέλιξη του ΑΕΠ στο β' τρίμηνο του 2012 και διατυπώνουν προβλέψεις για το γ' και το δ' τρίμηνο του έτους, ώστε να τις παρουσιάσουν στην τρόικα την επόμενη εβδομάδα. Ταυτόχρονα συγκεντρώνουν στοιχεία για την ανεργία και τις προοπτικές απασχόλησης ανά κλάδο.
Οι πρώτες εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ κάνουν λόγο για ύφεση άνω του 6% φέτος, αντί -4,7% που προέβλεπε το β' μνημόνιο, που καταρτίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, ενώ το ΚΕΠΕ είναι πιο απαισιόδοξο, προβλέποντας ύφεση 6,7% φέτος, η οποία θα κορυφωθεί στο γ' τρίμηνο, όταν η ύφεση θα διαμορφωθεί στο -9,1%.
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Οικονομικών θα τονίσει στην τρόικα την αναγκαιότητα αναθεώρησης και επαναπροσδιορισμού των στόχων της οικονομικής πολιτικής, τόσο για το 2012 όσο και για τα επόμενα έτη, μέχρι το 2014, αν ισχύσει το τρέχον χρονοδιάγραμμα προσαρμογής ή μέχρι το έτος που θα παραταθεί.
Σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, το ύψος του ΑΕΠ είναι πολύ πιθανό να διαμορφωθεί εντός του 2012 κάτω από το επίπεδο των 200 δισ. ευρώ. Ηδη η τελευταία εκτίμηση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (του περασμένου Απριλίου) το προσδιορίζει στο ποσό των 203,5 δισ. ευρώ, ενώ αν η ύφεση υπερβεί τελικά το 6%, θα σπάσει το φράγμα των 200 δισ. ευρώ, για πρώτη φορά μετά το έτος 2005.
Η εξέλιξη αυτή, αυτομάτως σημαίνει ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού, ακόμα και να προσεγγιστεί το ποσό των 13.732 εκατ. ευρώ, που προβλέπει το αναθεωρημένο, θα διαμορφωθεί στο 7% του ΑΕΠ, αντί στου 6,7%, επίσης το χρέος θα αυξηθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ θα αναπροσαρμοστούν όλα τα μεγέθη που υπολογίζονται ως ποσοστά του ΑΕΠ.
Ακόμη, μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ συρρικνώνει αναγκαστικά τη φορολογητέα ύλη και τα φορολογικά έσοδα, με αποτέλεσμα να καθιστά αδύνατη την επίτευξη των όποιων στόχων για την απόδοση της φορολογικής πολιτικής.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ
I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ: Έτοιμες για πόλεμο Συρία - Τουρκία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
