ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
1839 Μάιος
Το Βασιλικό ζεύγος (Όθωνας και Αμαλία) στην Βόνιτσα.
17/20 Μαίου 1935, παλαιό ημερολόγιο
Γράφει ο Ντίνος Στυλιανός
Το απόγευμα της 17ης ή της 20ης Μαΐου 1839, Ο Οθωνας και η Αμαλία, από την κορυφή του Αγίου Ηλία αντίκρισαν τη Βόνιτσα.
Με βάση την παράθεση της αλληλογραφίας της Βασίλισσας Αμαλίας με τον πατέρα της, στο δίτομο «Ανέκδοτες επιστολές της Βασίλισσας Αμαλίας στον πατέρα της 1836-1853», το βασιλικό ζεύγος την 18η Μάιου ήταν στο Καρπενήσι.
Το μεσημέρι της 19ης Μάιου βρέθηκε στη Φλωριάδα Βάλτου και το απόγευμα κατευθύνθηκε για το Χαλκιόπουλο. Δεν έχουμε την πληροφόρηση για το χωριό που έγινε η διανυκτέρευση του Βασιλικού ζεύγους, αλλά γνωρίζουμε ότι το απόγευμα της άλλης ημέρας εισήλθαν στην Βόνιτσα.
Με βάση τα δημοσιεύματα Αθηναϊκής εφημερίδας το βασιλικό ζεύγος βρέθηκε στις ανωτέρω τοποθεσίες κατά δύο ή κατά τρείς ημέρες νωρίτερα. Για αυτό τον λόγο στην αρχή του άρθρου μας δίνουμε δύο ημερομηνίες για την είσοδο του Οθωνα στη Βόνιτσα. Η μία βάση της αλληλογραφίας της Αμαλίας με τον πατέρα της και η άλλη με βάση τα δημοσιεύματα Αθηναϊκού τύπο.
Η συνοδεία του βασιλικού ζεύγους αποτελούνταν από:
Δύο κυρίες της βασιλικής αυλής, η Νόρντεν και η Μπότσαρη
Οι υπασπιστές του Βασιλέα, ο Γαρδικιώτης Γρίβας και ο γιός του Κολοκοτρώνη
Ο σύμβουλος επικρατείας, ο Σούτσος
Δύο διαγγελείς, ο Βυρτσμουτ και ο Μαυρομιχάλης
Ο Πάρεδρος Γκράφ
Ο γραμματέας του Βασιλέα, ο Γκράφ
Ο καθηγητής Φορχχάμμερ και ο Ρέζερ.
Το Βασιλικό ζεύγος και η συνοδεία τους υποστηρίζονταν από σοβαρό πλήθος υπηρετών, καμαριέρων και μαγείρων, καθώς επίσης και από μικρό στράτευμα.
Ο Οθων φορούσε την Ελληνική Εθνική ενδυμασία. Για την Αμαλία δεν γνωρίζουμε καθόσον στο Καρπενήσι συνέβη ένα περιστατικό που εκνεύρισε τόσο πολύ την Αμαλία ώστε στο γράμμα προς τον πατέρα της να σταθεί σε αυτό το περιστατικό με ένταση τέτοια που την βλέπουμε μόνο όταν αναφέρονταν στον Θοδωράκη Γρίβα.
Γνωρίζουμε ότι το βασιλικό ζεύγος φιλοξενήθηκε στο αρχοντικό του Γαρδικιώτη Γρίβα (σήμερα ιδιοκτησία Μαρίας Γράψα), στο παλιό Βενέτικο Μπόργο της πόλης.
Με μεγάλη πιθανότητα στο αρχοντικό του Γαρδικιώτη Γρίβα θα διανυκτέρευσαν οι κυρίες της αυλής και μικρό πλήθος από τις καμαριέρες –υπηρέτες- μάγειροι. Δεν έχουμε πληροφορίες για την διανυκτέρευση των υπόλοιπων της συνοδείας. Από τα απομνημονεύματα του Χριστόφορου Νέζερ (βλέπε την μελέτη «Ο Χριστόφορος Νέζερ στη Βόνιτσα») γνωρίζουμε ότι στην πόλη της Βόνιτσας υπήρχαν αρκετά καλά οικήματα, αλλά και δυνατότητα διαμονής μέσα στα σπίτια του κάστρου.
Την επόμενη ημέρα το πρωί το βασιλικό ζεύγος επισκέφτηκε το σχολείο της πόλης. Εκεί ο Δ.Ν. Μπούας, δημοδιδάσκαλος, καλωσόρισε τον Οθωνα και την Αμαλία.
Μέσα από τα λεγόμενα της ομιλίας του, ο Μπούας μας γνωστοποιεί ότι το σχολείο ιδρύθηκε με προσωπική εντολή του Οθωνα. Ο λόγος αυτής της αναφοράς έγκειται στο γεγονός ότι οι Βονιτσιάνοι πέντε έτη πιο πρίν είχαν ζητήσει από τον Βασιλέα να παραμείνει σε λειτουργία το εκκλησιαστικό σχολείο που τότε λειτουργούσε και να μην ακολουθήσει το κλείσιμο των μοναστηριών. Ο Οθωνας, τότε, δεν έκανε δεκτό το έγγραφο αίτημα των δημοτών της Βόνιτσας.
Στο τέλος του άρθρου παραθέτουμε το κείμενο της ομιλίας-προσφώνησης του δασκάλου.
Δεν γνωρίζουμε αν η προσφώνηση του Δήμαρχου της Βόνιτσας, του Ιωάννη Γαβριλάκη, έγινε το απόγευμα με την είσοδο στην πόλη ή τη επόμενη ημέρα πρίν την επίσκεψη στο σχολείο. Μέσα στην χαρά του, ο Δήμαρχος της πόλης, περιέλαβε στην προσφώνηση το «ευχόμαστε ευτεκνίαν δια την οποία και ημείς θα συμβάλλομεν». Η φράση αυτή έγινε ανέκδοτο σε Αθηναϊκές εφημερίδες, βέβαια μετά την έξωση του Οθωνα.
Η ημερομηνία 20 Μαίου ήταν τα γενέθλια του Οθωνα. Από τις Αθηναϊκές εφημερίδες πληροφορούμαστε ότι στην Αθήνα τα γενέθλια του Οθωνα γιορτάστηκαν με μεγαλοπρέπεια, παρά την απουσία του.
Το βασιλικό ζεύγος μετά την Βόνιτσα επισκέφτηκε το Μεσολόγγι και από εκεί (21η Μαίου) με ατμόπλοιο ταξίδευσε για την Αθήνα. Στο Μεσολόγγι παρέμεινε η Νόρντεν λόγω κατάγματος του ποδιού της. Μαζί της έμεινε μια καμαριέρα, δύο υπηρέτριες και ένας μάγειρας.
Το Βασιλικό ζεύγος επιχείρησε άλλη μια φορά να επισκεφτεί την περιοχή της Βόνιτσας και ειδικότερα την Περατιά, όπου εκεί ήταν η Κούλια του Θοδωράκη Γρίβα. Τότε θέλησε να εκμεταλλευτεί την αρβανίτικη μπέσα και να ακυρώσει την επανάσταση που είχε προετοιμάσει ο Θοδωράκης. Η διαμονή τους στην Κούλια απέτυχε και ο Θοδωράκης κήρυξε την επανάσταση κατά του Οθωνα. Ήταν οι τελευταίες ημέρες του Οθωνα στην Ελλάδα.
Το κείμενο της ομιλίας-προσφώνησης του δασκάλου.
«Ένας εκ των πολλών δήµων, Βασιλεύ, εις τους οποίους επιδαψιλεύθη η Βασιλική Σου χάρις δια της συστάσεως; εκπαιδευτικών καταστηµάτων αναγκαιοτάτων ηθικών τροφείων παντός ανθρώπου, και κατ' εξοχήν παντός Έλληνος, ως έχοντος έµφυτον ον προς την παιδείαν έρωτα ως συντελούντος τα µέγιστα εις την πρόσκαιρον και αιωνίαν ευδαιµονίαν του, είναι και ούτος των Ανακτορίων, όστις ηξιώθη κατ' αυτάς να ίδη προσωπικώς τα προσφιλέστερα και Σεβαστότερα αντικείµενά του, τας υµετέρας λέγω, Μεγαλειότητας.
Σας είναι γνωστόν, Βασιλεύ, ότι η Ακαρνανία, ούσα έκπαλαι µία των πλέον φιλελευθέρων και πολεµικοτέρων επαρχιών του κράτους Σου, απεπειράτο πάντοτε την ανάκτησιν της ελευθερίας της από τον Ρωµαϊκόν και Τουρκικόν ζυγόν, κατά των οποίων µη δυναµένη µέχρι τέλους να αντέχη, ήτο επόµενον να επισύρη την µανίαν του εχθρού εναντίον της, αποτέλεσµα της οποίας ήτον η άφευκτος καταστροφή της. Τοιαύτας δε καταστροφάς έλαβεν ουκ ολίγας, ως τούτο αποδεικνύεται από τα εις αυτήν πολυάριθµα ερείπια πόλεων και φρουρίων, σαφέστατα δείγµατα της πάλαι πολυανθρωπίας της.
Εις τοιούτους περισπασµούς, εις τοιαύτην αθλίαν κατάστασιν ευρισκοµένη, Μεγαλειότατε, η Ακαρνανία, ήτο δυνατόν εις αυτήν πλέον να φροντίζει περί της ηθικής µορφώσεώς της και του φωτισµού της.
Δεν είναι παράδοξον λοιπόν, αν η Ακαρνανία ολικώς θεωρουµένη σχεδόν,ευρίσκετο προ της ελεύσεώς Σου εις την Ελλάδα εις παντελή αµάθειαν, και αν και σήµερον εισέτι πάσχη το µεγαλύτερόν της µέρος από την νόσον ταύτην. Φαίνεται, ήτο προωρισµένον, Μεγαλειότατε, υπό της θείας Προνοίας, να επαναλάβη πάλιν η Ελλάς την αρχαίαν της δόξαν ως ... δια µόνης της Μεγαλειοτητός Σου.
Η οπισθοδροµική αύτη κατάστασις της Ακαρνανίας, Μεγαλειότατε, ως προς την παιδείαν δεν προέρχεται βέβαια από αφιλοκαλίαν της, αλλ' από την ένδειαν, ήτις ως Σας είναι γνωστόν είναι εν των µεγαλυτέρων χαρακτηριστικών της. Ώστε δια την αιτίαν ταύτην είναι αδύνατον να λάβει αφ' εαυτής την παραµικράν ηθικήν βελτίωσιν, αν η υµετέρα Μεγαλειότης δεν επιχύσει και εις αυτήν την Βασιλικήν της χάριν δια της
συστάσεως και άλλων σχολών, και προ πάντων δια της χορηγήσεως των συντηρητικών µέσων εις τας µέχρι τούδε συσταθείσας, και µάλιστα εις ταύτην, η έλλειψις των οποίων, και η ακατάλληλος θέσις του καταστήµατος τούτου προξενούσι µεγάλα προσκόµµατα εις την πρόοδον της νεολαίας.
Η ενωπιόν Σου παρισταµένη σήµερον νεολαία, Μεγαλειότατε, ποτιζοµένη και θηλάζουσα καθ' εκάστην εκ του καταστήµατος τούτου, Βασιλικόν δώρηµα της Μεγαλειότητός Σου, το ηθικόν της παιδείας γάλα, Σας προσφέρει δι' εµού του ταπεινού και ευπειθεστάτου υπηκόου Σου την αιώνιον ευγνωµοσύνην της, ευχοµένη δια παντός τον θεόν υπέρ της πολυποθήτου υνείας Σου , ως και του θεοστηρίκτου θρόνου Σου, και ευλογούσα δια βίου το λαμπρόν Σου όνομα μετά της Βασιλίσσης ημών Αμαλίας.
Ζήτω ο Βασιλεύς ! Ζήτω η Βασίλισσα ! Ζήτωσαν ο Όθων και η Αµαλία!»
Υπό του ευπειθεστάτου υπηκόου Σου, Δ. Ν. Μπούα Δηµοδιδασκάλου
Σημείωση:Οι φωτογραφίες προέρχονται από το σύγγραμμα: «Ανέκδοτες επιστολές της Βασίλισσας Αμαλίας στον πατέρα της 1836-1853», ενώ το κείμενο της προσφώνησης από τα ΓΑΚ,
Για την Αμφικτιονία
Ο πρόεδρος Ο Αντιπρόεδρος
Φίλιππος Ντόβας Ντίνος Στυλιανός
ximeronews
