Παρ’ όλα αυτά, υφίσταντο ορισμένες ανωμαλίες στον ουράνιο θόλο που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν εύκολα. Υπήρχαν αυτά τα μυστηριώδη νεφελώματα τα οποία μέσα από τηλεσκόπιο έμοιαζαν με νερουλές δίνες, ομιχλώδη νέφη που εμφάνιζαν σπειροειδή σχήματα. Οι αστρονόμοι γνώριζαν από παλιά την ύπαρξη άλλων ειδών νεφελωμάτων, όπως το αχανές και χαοτικό νέφος στον Ωρίωνα ή τα νεφελώματα σε σχήμα δακτυλίου, όμως τα νεφελώδη αυτά αντικείμενα βρίσκονταν εντός των ορίων του Γαλαξία. Τα σπειροειδή νεφελώματα από την άλλη, εντοπίζονταν αποκλειστικά και μόνο εκτός της γα- λαξιακής λωρίδας του Γαλαξία μας. Για ποιον λόγο έμοιαζαν σαν να προτιμούν τα μεγάλα κενά του διαστήματος, σαν να φοβούνταν τα άστρα;
Οι αστρονόμοι δεν μπορούσαν να προσφέρουν κάποια ικανοποιητική, ορθολογική εξήγηση για την ιδιόμορφη αυτή κατανομή. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως ο Κίλερ κατέστησε τα νεφελώματα αυτά ως το κύριο αντικείμενο της έρευνάς του σε μια περίοδο κατά την οποία η μελέτη των άστρων και των πλανητών ήταν πολύ πιο δελεαστική για τους αστρονόμους. Πριν την έλευση της φωτογραφίας, ο αριθμός των νεφελωδών σχηματισμών στους ουρανούς ήταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, της τάξης των μερικών χιλιάδων. Τοποθετώντας μια φωτογραφική μηχανή στο κατοπτρικό του τηλεσκόπιο, ο Κίλερ άρχισε να συνειδητοποιεί πως μάλλον υπήρχαν δεκάδες χιλιάδες. Η ανακάλυψή του συνιστούσε πραγματική αποκάλυψη. Πραγματοποιώντας αυτό το επιδέξιο άλμα παρατήρησης, ο Κίλερ κατέστησε προσβάσιμο έναν αχανή νέο ορίζοντα για την αστρονομία.[...]
Νωρίτερα κατά τον 19ο αιώνα, η έρευνα της αστρονομίας στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούσε ένα μάλλον ανοργάνωτο εγχείρημα μέχρι που δύο κομβικά συμβάντα άλλαξαν ριζικά την κατάσταση. Το φθινόπωρο του 1833 άνθρωποι σε όλη τη χώρα έγιναν μάρτυρες μιας βροχής μετεωριτών, ενός απαράμιλλου χειμάρρου από διάττοντες αστέρες. Οι περιγραφές έκαναν λόγο για μια «συνεχή αλληλουχία πύρινων σφαιρών που έμοιαζαν με φωτοβολίδες, οι οποίες εξαπλώνονταν προς κάθε κατεύθυνση από κάποιο σημείο του ουρανού», γεγονός που οδήγησε στο να μείνουν αυτά τα ουράνια πυροτεχνήμα- τα γνωστά ως η «Πτώση των άστρων». Μία δεκαετία αργό- τερα, το κοινό αναστατώθηκε για ακόμα μια φορά εξαιτίας του Μεγάλου Κομήτη του 1843, τον οποίο ο Ντένισον Όλμστεντ, αστρονόμος στο Γέιλ εκείνη την περίοδο πριν την έλευση του ηλεκτρικού ρεύματος, χαρακτήρισε ως «τον πιο αξιοσημείωτο απ’ όσους έχουν ιδωθεί στη σύγχρονη εποχή.»
O κομήτης ήταν ορατός ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας, με έναν πυρήνα φωτεινό όσο και η πανσέληνος και μια ουρά η οποία έφτανε τα τρία εκατομμύρια χιλιόμετρα σε μήκος. Τόσο η καταιγίδα μετεωριτών όσο και ο κομήτης πυροδότη- σαν μια τεράστια αύξηση του ενδιαφέροντος του κοινού για τα ουράνια φαινόμενα. Επιπλέον, κατέστησαν σαφές στους πολιτικούς των ΗΠΑ την ανάγκη δημιουργίας ιδρυμάτων υψηλού επιπέδου για τη μελέτη τέτοιων σαγηνευτικών φαινομένων.»
- Απόσπασμα από το βιβλίο της Μάρσα Μπαρτούσακ "Η Μέρα που Ανακαλύψαμε το Σύμπαν" [Μετάφραση: Θεμιστοκλής Χαλικιάς].
Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο: https://www.ropipublications.com/day-we-discover-the.../
Φωτογραφία: Η εικόνα του σμήνους γαλαξιών SMACS 0723, πάρθηκε με την υπέρυθρη κάμερα NIRCam του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Το σμήνος εξέπεμψε τα φωτόνια 4.6 δισεκατομμύρια έτη φωτός νωρίτερα – ο χρόνος που χρειάστηκαν τα φωτόνια για να φτάσουν από το σμήνος γαλαξιών στο Webb. Κοντινότεροι αλλά και μακρινότεροι γαλαξίες φαίνονται στην ίδια εικόνα. Πολλοί μακρινότεροι γαλαξίες μπορούν εύκολα να αναγνωριστούν από την παραμορφωμένη, τοξοειδή τους μορφή.
Συγγραφείς: Μάρσα Μπαρτούσακ
Mετάφραση: Θεμιστοκλής Χαλικιάς.
ΠεριγραφήΗ συναρπαστική και σαγηνευτική αφήγηση γύρω από μια περίοδο-ορόσημο στην ιστορία του ανθρώπου, την ανακάλυψη του συγκλονιστικού μεγέθους και της πραγματικής φύσης του σύμπαντός μας.
Την Πρωτοχρονιά του 1925, ο νεαρός Έντουιν Χαμπλ ανακοίνωνε την ανακάλυψή του σύμφωνα με την οποία το σύμπαν μας ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι μέχρι τότε πίστευαν οι άνθρωποι, με την αναθεωρημένη εκτίμηση για το μέγεθός του να είναι χίλιες τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τις παλαιότερες. Η ανακοίνωση αυτή του Χαμπλ προκάλεσε φοβερή αναταραχή στην επιστημονική κοινότητα. Έξι χρόνια αργότερα, σε μια σειρά συναντήσεων στο Αστεροσκοπείο Όρους Ουίλσον, ο Χαμπλ μαζί με άλλους επιστήμονες έπεισαν τον Άλμπερτ Αϊνστάιν πως το σύμπαν δεν ήταν στατικό αλλά αντίθετα διαστελλόταν. Στο βιβλίο αυτό, η Μάρσα Μπαρτούσακ αποκαλύπτει τους πρωταγωνιστές, τις αντιπαραθέσεις απόψεων, τις ιδιοφυείς ιδέες, την εκπληκτική τεχνολογία, τη ριζοσπαστική έρευνα αλλά και τις λάθος επιλογές των πρώιμων ερευνητών των ουρανών στην προσπάθειά τους να αποκαλύψουν αυτό που πολλοί θεωρούν ως μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις στην ιστορία της επιστήμης.
Έγραψαν για το βιβλίο
«Με το χαρακτηριστικό της τρόπο να αναμειγνύει την ενδελεχή έρευνα με τη ζωηρή γραφή, η Μπαρτούσακ συνθέτει αυτές τις ανακαλύψεις σε μιαν αφήγηση που συναρπάζει σχεδόν όσο και η ίδια η ταραχώδης δεκαετία με την οποία καταπιάνεται το βιβλίο.» —Seed Magazine
«Το έξυπνο και καθηλωτικό βιβλίο της Μπαρτούσακ έχει τα φόντα να αποτελέσει μια πρότυπη ιστορική αφήγηση γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.» —Washington Post
«Συναρπαστικό.» —The Boston Globe
«Μια συγγραφέας επιστημονικών θεμάτων με σπάνια χαρίσματα. . . Η Μπαρτούσακ μεταφέρει με επιτυχία την απίστευτη πολυπλοκότητα του έργου των αστρονόμων. . . χωρίς ποτέ να ξεχνά το ανθρώπινο στοιχείο.» — San Francisco Chronicle
«Ενδιαφέρον. . . διεξοδικό στην έρευνά του . . . απολαυστικό στην ανάγνωση.» — New Scientist
«Η Μπαρτούσακ καταγράφει τις συμπαντικές εξερευνήσεις που έκαναν τον [Έντουιν] Χαμπλ αστέρα… Η αφήγησή της είναι κατατοπιστική, γλαφυρή και βατή… Πλέκει το εγκώμιο αφανών ηρώων.» — Tulsa World
«Η Μπαρτούσακ ιχνηλατεί με ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή τις απαρχές και την ανάπτυξη μιας τεράστιας ιδέας…Το απολαυστικό της βιβλίο εξετάζει με ιδιαίτερα ενδελεχή τρόπο τόσο τους μικρούς όσο και τους μεγάλους πρωταγωνιστές της ιστορίας αυτής.» — New Haven Review
«Εστιάζει στην έντονη διορατικότητα, στα λάθος βήματα και στις χαμένες ευκαιρίες, στην επιμονή, στην υπερηφάνεια και στα ψήγματα καθαρής τύχης που συντροφεύουν την επιστημονική διαδικασία.» — Science News
«Γεμάτο από έναν συναρπαστικό θίασο πρωταγωνιστών… Το βιβλίο Η μέρα που ανακαλύψαμε το σύμπαν αποτελεί ένα επιστημονικό θρίλερ που ζωντανεύει στα μάτια μας όλους τους επιστήμονες που έθεσαν τα θεμέλια για τα ριζοσπαστικά επιτεύγματα του Χαμπλ… Ένα απολαυστικό ανάγνωσμα για όποιον αναζητά συναρπαστικές ιστορίες.» — Montreal Gazette
Βιογραφικό Συγγραφέα
Η Μάρσα Μπαρτούσακ (Marcia Bartusiak) είναι Αμερικανίδα φυσικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας βιβλίων σχετικών με θέματα αστρονομίας και φυσικών επιστημών. Είναι επίσης καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα συγγραφής επιστημονικών κειμένων του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT). Κείμενά της έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά National Geographic, Discover, Astronomy, Science, MIT Technology Review κ.ά., ενώ διατηρεί μόνιμη στήλη στο περιοδικό Natural History. Για το συγγραφικό της έργο έχει βραβευτεί έξι φορές από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Φυσικής και από άλλους οργανισμούς. Το 2008 εξελέγη μέλος της Αμερικανικής Ένωσης για την Προαγωγή της Επιστήμης (AAAS). Βιβλία της: “Through a Universe Darkly” (1993), “Einstein’s Unfinished Symphony” (2000, 2017). Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της “Τα αρχεία του σύμπαντος” (Ενάλιος) και “Μαύρες τρύπες: Η μεγάλη περιπέτεια μιας ανατρεπτικής επιστημονικής ιδέας” (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
tinanantsou.blogspot.gr
