Νύχτα της 6ης προς 7η Σεπτεμβρίου του 1955. Οι ελληνικές γειτονιές της Κωνσταντινούπολης μετατρέπονται σε πεδίο μάχης. Ένας όχλος χιλιάδων Τούρκων επιτέθηκε σε ελληνικά εμπορικά καταστήματα, κατέστρεψε ναούς, οικίες και νεκροταφεία και κακοποίησε Έλληνες, με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας να παρακολουθούν αδιάφορες τα τεκταινόμενα.
Η αφορμή αυτής της ανηλεούς επίθεσης είχε «κατασκευαστεί» λίγες ώρες νωρίτερα, στην Ελλάδα, με μία έκρηξη στο τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, η οποία προκάλεσε μικρές υλικές ζημιές και η οποία εξ αρχής έφερε έντονα τα στοιχεία της προβοκάτσιας, όπως και τελικώς αποδείχθηκε.
Για να καταλάβουμε την αλληλουχία των γεγονότων και πώς οδήγησαν στα εφιαλτικά Σεπτεμβριανά του 1955 αξίζει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι το 1932 για παράδειγμα εφαρμόζεται ο νόμος 2007 που απαγορεύει στους αλλοδαπούς την άσκηση πλήθους επαγγελμάτων, όπως χημικός, μηχανικός, ράφτης κτλ. Τότε εγκατέλειψαν την Πόλη 10.000 πολίτες ελληνικής υπηκοότητας. Το κλείσιμο και η δήμευση της περιουσίας του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως, ενώ ακολούθησε η απαγόρευση λειτουργίας της Πατριαρχικής Σχολής Γλωσσών και Εμπορίου.
Έτσι η τραγική νύχτα του Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη υπήρξε ημερομηνία-σταθμός για την ελληνική μειονότητα αλλά και ένα προδιαγεγραμμένο φινάλε της τελευταίας πνευματικά δημιουργικής δεκαετίας της Ρωμιοσύνης. Στιγμές αλλοφροσύνης, στιγμές που ξεπερνούν και τον πιο αρρωστημένο νου έλαβαν χώρα εκείνο το δραματικό 24ωρο. Πλήθος Τούρκων, εξοπλίζονταν με λοστούς και διάφορα άλλα αντικείμενα από φορτηγά του Τουρκικού Στρατού και εφορμούσαν στις περιουσίες των Ελλήνων. Δεν περιορίστηκαν εκεί όμως. Έσφαξαν, βίασαν, έκαψαν ζωντανούς ανθρώπους και έβγαλαν από τους τάφους τους, τους νεκρούς Ρωμιούς και τους αποκεφάλισαν. Θύμα βιασμού έπεσε ακόμα και ένα 9χρονο κοριτσάκι, μπροστά στις κραυγές και τις επευφημίες 2.000 και πλέον μαινόμενων Τούρκων.
Στο φόντο υπήρχε φυσικά η τριμερής διάσκεψη του Λονδίνου, μεταξύ Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας για το ζήτημα της Κύπρου.
