Από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας οι αλλαγές αυτές καταγράφονται σε όλες τις κλίμακες αρχιτεκτονικής τοπίου, ενώ από τις δεκαετίες '60 - '70 και μετά οι περισσότεροι εκφραστές διαφόρων "σχολών" αρχιτεκτονικής κήπων επικεντρώνονται σε οικολογικούς παράγοντες και οικονομία πόρων.
O Piet Oudolf, κύριος εκφραστής του κινήματος New Perennial
Μια από τις κορυφαίες σύγχρονες φιλοσοφίες αρχιτεκτονικής τοπίου, που γίνεται όλο και πιο δημοφιλής παγκοσμίως, είναι η New Perennial τάση που επί της ουσίας αποτελεί μια εξέλιξη του κινήματος που ξεκίνησε στην Ολλανδία στις αρχές της δεκαετίας του '80 και αρχικά ονομάστηκε Dutch Wave και αργότερα New Wave planting.
Κύριος εκφραστής του New Perennial o Γερμανός σχεδιαστής κήπων Piet Oudolf που με την χρήση πολυετών (perennial=πολυετές) και κυρίως αειθαλών φυτών εφαρμόζει στην κηπουρική μια απόλυτα νατουραλιστική προσέγγιση.
Κύριο χαρακτηριστικό των κήπων αυτών ότι δίνεται προτεραιότητα στον κύκλο των εποχών και της ζωής των πολυετών φυτών και υποβαθμίζονται διακοσμητικά στοιχεία όπως για παράδειγμα τα δοχεία φύτευσης ή τα χρώματα των λουλουδιών, βασικά στοιχεία αρχιτεκτονικής κήπων που βασίζονται σε μη πολυετή - εποχιακά είδη.
Πίνακες του Claude Monet
Το συγκεκριμένο στυλ κήπου αναφέρεται συχνά ως "ζωγραφικό" καθώς βασίζεται στην επανάληψη και ενσωματώνει συστάδες και μαζικές φυστεύσεις του ίδιου είδους, σε αντίθεση με μεμονωμένες φυτεύσεις, δημιουργώντας στρώσεις χρώματος και υφές στο τοπίο.
Αν και πολλές δεκαετίες χωρίζουν το κίνημα New Perennial από τις δημιουργίες του ιμπρεσιονιστή Clαude Monet, ένας τέτοιος κήπος προσομοιάζει πολύ στην εικόνα των κήπων που απεικονίζονται σε διάσημα έργα του Γάλλου ζωγράφου.
Πρόκειται για κήπους με περισσότερο φυσική όψη, που περιλαμβάνουν πολυετή αγρωστώδη και καλλωπιστικά με φύλλωμα - άνθη διαφορετικής υφής ενώ η "χαλαρή" διαταξή τους στον κήπο μιμείται τον τρόπο που αυτά θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε ένα φυσικό περιβάλλον.
Αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό ενός New Perennial κήπου και ο λόγος που οι φυτεύσεις πραγματοποιούνται σε κοντινές αποστάσεις, έτσι που σταδιακά τα φυτά να καλύπτουν πλήρως τον χώρο, εκτός κάποιων αναγκαίων διαδρόμων, ώστε η τελική όψη του κήπου να προσομοιάζει με ένα φυσικό λιβάδι.
Ο αρχικός σχεδιασμός και η μελετημένη διάταξη είναι ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία, ώστε τα φυτά να τοποθετηθούν στην κατάλληλη θέση τόσο ανάλογα με το τελικό ύψος τους όσο και με την γενική μορφολογία τους και την όψη που αποκτούν ανά εποχή, ώστε τελικά να είναι "μοιρασμένα" με τρόπο που το σύνολο να έχει όλες τις εποχές του χρόνου μια όσο πιο όμορφη και φυσική όψη.
Παρ' όλο που η οικονομία νερού και η μειωμένη συντήρηση δεν είναι προαπαιτούμενα για το σύνολο των ειδών σε έναν New Perennial κήπο, τελικά με τις κατάλληλες επιλογές μπορεί να δημιουργηθεί ένας νατουραλιστικός κήπο που συνολικά να διαθέτει και αυτά τα χαρακτηριστικά.
Κήποι αυτής της μορφής μπορούν να χαρακτηριστούν ακόμη και αμιγώς Μεσογειακοί ή Ξηροφυτικοί κήποι, αν είναι βασισμένοι σε πολυετή είδη που προσφέρουν στο τοπίο μια εντελώς διαφορετική όψη ανά εποχές.
Οι New Perennial κήποι διαμορφώνονται με φυτά εγγενή του τόπου δημιουργία τους, ώστε με τα χρόνια τα πολυετή είδη να διατηρούνται εύρρωστα και να αναπτύσσονται όλο και περισσότερο, χωρίς τις απώλειες που συνεπάγεται η διαμόρφωση ενός κήπου με φυτά ευαίσθητα στις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.
Ένας τέτοιος κήπος είναι φανερό ότι χρειάζεται ακριβέστερο σχεδιασμό και κυρίως ...υπομονή έως να αποκτήσει την οριστική του μορφή, όμως όταν αυτό συμβεί απαιτεί πολύ λιγότερες προσθήκες, συντηρήσεις, μεταφυτεύσεις κλπ -όπως συμβαίνει σε κήπους που βασίζονται σε εποχιακά είδη- και είναι ακόμη πιο βιώσιμος όταν για την φροντίδα του εφαρμόζονται τεχνικές όπως η κομποστοποίηση, συλλογή βρόχινου νερού, επιλογή φυτών ανθεκτικών στην ξηρασία.
Ο πολλαπλασιασμός πλήθους πολυετών φυτών πραγματοποιείται με τους σπόρους που τα ίδια τα φυτά σκορπούν στο έδαφος, έτσι και αυτή διαδικασία σε έναν New Perennial κήπο γίνεται χωρίς παρέμβαση, ενώ φυσικά τα είδη που επιλέγονται για την διαμόρφωση ενός τέτοιου κήπου δεν απαιτούν συστηματικές λιπάνσεις με μη φυσικά υλικά.
Αειθαλείς και ανθεκτικοί θάμνοι, αγρωστώδη και χορτάρια όπως η Στίπα ή το Κάρεξ, πολυετή ανθοφόρα που συναντούνται και ως αυτοφυή γενικά στο Μεσογειακό τοπίο αλλά και στην χώρα μας όπως πολλά είδη Μαργαρίτας, Κάπαρη, Αρτεμισία, Ασφόδελος, Λεβάντα, Έβενος, Λαδανιά, Λυγαριά, Μολόχα, Ρίγανη, Θυμάρι, Σπάρτο, Σχίνος, Φρασκοσυκιά, Φτέρη, Ανεμώνη, Κυκλάμινο, Βερβερίδα, Κράταιγος, Σέδο, Δάφνη, Ερείκη, Βιβούρνο, Σάλβια, Κισσός, Κληματίδα είναι κάποια μόνο από τα εκατοντάδες είδη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην διαμόρφωση ενός νατουραλιστικού κήπου, που όπως κάθε άλλος μπορεί να περιλαμβάνει πόες, αναρριχώμενα αλλά και είδη εδαφοκάλυψης με φύλλωμα και άνθη διαφορετικής υφής και απόχρωσης.
Στον αντίποδα στοιχεία που δεν περιλαμβάνουν οι κήποι αυτής της μορφής είναι κάθε τύπου "επιμελημένες" και συμμετρικές διαμόρφωσεις πχ θάμνοι διαμορφωμένοι με συγκεκριμένα σχήματα εκτός αν πρόκειται για περιφράξεις, παρτέρια με εποχιακά ανθοφόρα, γκαζόν, καλλωπιστικά σε δοχεία φύτευσης, είδη που απαιτούν ιδιαίτερες φροντίδες, ειδικό τύπο χώματος, συστηματικές λιπάνσεις κλπ
Τόσο τα αυτοφυή όσο και γενικά τα είδη που είναι κατάλληλα για έναν νατουραλιστικό κήπο παράγουν γύρη, νέκταρ και σπόρους έτσι είναι φιλικά και προς την άγρια ζωή και προσελκύουν έντομα επικονιαστές (μέλισσες πεταλούδες) μέσω των οποίων πολλαπλασιάζονται και πολλά βρώσιμα είδη. Αν και πολύ συχνά η διαδικασία αυτή παραγνωρίζεται κατά την επιλογή φυτών διαμόρφωσης ιδιωτικών κήπων η πραγματικότητα είναι ότι περίπου το 1/3 της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής εξαρτάται από την λειτουργία της επικονίασης και κυρίως οι μέλισσες προστατεύουν και εξασφαλίζουν την βιωσιμότητα ολόκληρων οικοσυστημάτων.
Κήποι αυτής της μορφής είναι ιδανικοί, εκτός των άλλων, για εξοχικές κατοικίες και μεγάλους περιβάλλοντες χώρους σπιτών εκτός αστικού ιστού, όμως με την προσθήκη δέντρων όπως και φυσικής όψης διακοσμητικών στοιχείων (πχ βραχόκηποι με επίσης πολυετή είδη, υδάτινα στοιχεία κλπ) ένας New Perennial κήπος μπορεί να δημιουργήσει ένα απόλυτα φυσικό περιβάλλον, που οπτικά θα ακολουθεί τον κύκλο των εποχών, σε κάθε ιδιωτικό κήπο ή διαμορφώσεις τοπίου δημόσιων χώρων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
thenewperennialist.com
