2024-02-29 08:36:07
Το 1944, σε τούνελ έξω από την ιταλική πόλη Μπαλβάνο, πέθαναν 520 επιβάτες τρένου. Το έγκλημα αυτό έμεινε στο σκοτάδι.
Associated Press, 1978.
Δεν μοιάζει με τα Τέμπη, αλλά το όνομα της πόλης αυτής είναι επίσης συνδεδεμένο με τραγωδίες. Το Μπαλβάνο είναι μια μικρή πόλη στα νότια της Ιταλίας, στην περιφέρεια της Μπασιλικάτα, που συνορεύει με την Καμπάνια. Η πόλη αυτή μετράει πληγές για σχεδόν ένα αιώνα.
Γιάννης Δημητρέλλος
.reader.gr
Δεν είναι μόνο ο σεισμός της Ιρπίνια, μεγέθους 6,9 Ρίχτερ, που συνέβη στις 23 Νοεμβρίου 1980, και ισοπέδωσε ολόκληρες πόλεις στο Νότο, με χιλιάδες νεκρούς. Το Μπαλβάνο έχει συνδεθεί και με μια ανείπωτη σιδηροδρομική τραγωδία, με 520 επιβάτες νεκρούς, που «θάφτηκε» με τον πιο κυνικό τρόπο, στην επικαιρότητα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Προοίμιο εγκλήματος
B' Παγκόσμιος Πόλεμος: Έλληνες στα χαρακώματα κόντρα στον ιταλικό στρατό. | Αssociated Press
Το 1943, η Ιταλία μετρούσε ήδη σοβαρές απώλειες από την πολεμική της σύγκρουση με τις δυνάμεις του Άξονα. Βρετανοί και Αμερικάνοι επικρατούσαν καθημερινά επί των Ιταλών, καταλαμβάνοντας μεταξύ άλλων ολόκληρο το νότιο τμήμα της χώρας. Ο στρατός είχε καταφέρει να επιτάξει αρκετά από τα σιδηροδρομικά δίκτυα, και είχε προβεί σε αμέτρητες λεηλασίες.
Όσοι Ιταλοί δεν είχαν πια χρήματα, αντάλλασσαν ό,τι είχαν μέσα στα σπίτια τους για να εξασφαλίσουν τροφή. Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν κατάσχει μέχρι και το «καλής ποιότητας» κάρβουνο, με το οποίο μετακινούνταν τα τρένα, αφήνοντας διαθέσιμα κοιτάσματα επικίνδυνα για την υγεία.
Τότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά και το φαινόμενο της λαθρεπιβίβασης σε τρένα, με σάλτο, από απελπισμένους Ιταλούς που μετανάστευαν από το Νότο προς τον Βορρά, ελπίζοντας σε μια καλύτερη τύχη.
Το έγκλημα
Το πρώτο ατύχημα δεν άργησε να γίνει. Τον Φεβρουάριο του 1944, στρατιωτικό τρένο που έκανε το δρομολόγιο Μπατάλια - Μεταπόντο, σταμάτησε ακαριαία, όταν μια διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα προκάλεσε τη λιποθυμία, και ύστερα, το θάνατο του οδηγού.
Αυτό ήταν απλά, το πρώτο κεφάλαιο σε μια ανείπωτη τραγωδία. Κανένας δεν ανέλαβε καμία πρωτοβουλία για τη βελτίωση των μεταφορών.
Το βράδυ μεταξύ 2 και 3 Μαρτίου 1944, ένα τρένο με περισσότερους από 600 επιβάτες, σταμάτησε λίγο έξω από τη σήραγγα που οδηγούσε στον σταθμό της πόλης Μπαλβάνο. Το τρένο είχε 47 βαγόνια, ζύγιζε 520 τόνους, και έκανε το δρομολόγιο Νάπολι - Ποτέντσα, με πολλούς, υπεράριθμους επιβάτες, που έμπαιναν λαθραία σε σταθμούς μετά το Έμπολι.
Το τρένο πλησίασε το αρκετά στενό και κακοφωτισμένο τούνελ Άρμι, συνολικής έκτασης 1.968 μέτρων. Καθώς το τρένο έμπαινε μέσα στο τούνελ, οι ρόδες άρχισαν να γλιστράνε πάνω στις ράγες. Ο οδηγός ξεκίνησε να μειώνει ταχύτητα.
Όταν όλο το τρένο είχε μπει μέσα στην ήδη γεμάτη καπνό από το πέρασμα μιας προπορευόμενης αμαξοστοιχίας σήραγγα, είχε μείνει σχεδόν ακίνητο. Ο οδηγός προσπάθησε να βάλει μπρος τη μηχανή, και τότε ξεκίνησε η διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα.
Τα μέλη του προσωπικού, οι επιβάτες, ο ένας μετά τον άλλο λιποθυμούσαν και πέθαιναν από ασφυξία. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, ο οδηγός που βρισκόταν στο βαγόνι 476 προσπάθησε να βάλει μπρος την όπισθεν, και να βγει από το τούνελ, αλλά έχασε τις αισθήσεις του και πέθανε ακαριαία.
Στις 5:10 το πρωί της 3ης Μαρτίου, ο σταθμάρχης του Μπαλβάνο ειδοποιήθηκε για το δυστύχημα. Στις 8:40 το πρωί της ίδιας μέρας, δύο διασωστικά οχήματα κατάφεραν να εντοπίσουν περίπου 40 επιζώντες, ανάμεσα τους μόλις τρία μέλη από το πλήρωμα.
Οι νεκροί ξεπερνούσαν τους 500. Σχεδόν καμία από τις οικογένειες των θυμάτων δεν είχε χρήματα για να πραγματοποιήσει ταφή για τους νεκρούς της.
Όμως ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη. Η Ιταλία μετρούσε συνεχώς νεκρούς στα πεδία των μαχών, ο Μπενίτο Μουσολίνι και το φασιστικό τάγμα του, μετρούσαν αντίστροφα προς το τέλος τους. Το συμβάν του Μπαλβάνο αποσιωπήθηκε, ώστε να μην καμφθεί κι άλλο το ηθικό των Ιταλών.
Η κρατική εταιρεία μεταφορών αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη για το συμβάν, επικαλούμενη το μπερδεμένο καθεστώς της συνεκμετάλλευσης των τρένων από τους Ιταλούς και τους κατακτητές του Άξονα. Επιδικάστηκαν κάποιες αποζημιώσεις σε συγγενείς χρημάτων, οι οποίες δόθηκαν εώς και 15 χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η τραγωδία του Μπαλβάνο «σβήστηκε» κυριολεκτικά από τη συλλογική ιταλική μνήμη.
Η αποκάλυψη
Πέρασαν επτά δεκαετίες, όταν ο συγγραφέας/ερευνητής Τζιανλούκα Μπαρνέτσι, μελετώντας έγγραφα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο Εθνικό Αρχείο της Βρετανίας, ανακάλυψε κάποιες λιγοστές καταγραφές για το Μπαλβάνο. Αποφάσισε να μάθει περισσότερα γι' αυτό. Αναζήτησε συγγενείς των νεκρών, εντόπισε κάποιους μάρτυρες που ζούσαν πια στη Νάπολι, και με τη βοήθεια τους κατάφερε να συνθέσει την εικόνα της τραγωδίας.
Το «Balvano 1944» έγινε βιβλίο και ντοκιμαντέρ. Η Ιταλία έμαθε ξανά για εκείνη την τραγωδία που ξεχάστηκε στη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
sidirodromikanea.blogspot.com
Associated Press, 1978.
Δεν μοιάζει με τα Τέμπη, αλλά το όνομα της πόλης αυτής είναι επίσης συνδεδεμένο με τραγωδίες. Το Μπαλβάνο είναι μια μικρή πόλη στα νότια της Ιταλίας, στην περιφέρεια της Μπασιλικάτα, που συνορεύει με την Καμπάνια. Η πόλη αυτή μετράει πληγές για σχεδόν ένα αιώνα.
Γιάννης Δημητρέλλος
.reader.gr
Δεν είναι μόνο ο σεισμός της Ιρπίνια, μεγέθους 6,9 Ρίχτερ, που συνέβη στις 23 Νοεμβρίου 1980, και ισοπέδωσε ολόκληρες πόλεις στο Νότο, με χιλιάδες νεκρούς. Το Μπαλβάνο έχει συνδεθεί και με μια ανείπωτη σιδηροδρομική τραγωδία, με 520 επιβάτες νεκρούς, που «θάφτηκε» με τον πιο κυνικό τρόπο, στην επικαιρότητα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Προοίμιο εγκλήματος
B' Παγκόσμιος Πόλεμος: Έλληνες στα χαρακώματα κόντρα στον ιταλικό στρατό. | Αssociated Press
Το 1943, η Ιταλία μετρούσε ήδη σοβαρές απώλειες από την πολεμική της σύγκρουση με τις δυνάμεις του Άξονα. Βρετανοί και Αμερικάνοι επικρατούσαν καθημερινά επί των Ιταλών, καταλαμβάνοντας μεταξύ άλλων ολόκληρο το νότιο τμήμα της χώρας. Ο στρατός είχε καταφέρει να επιτάξει αρκετά από τα σιδηροδρομικά δίκτυα, και είχε προβεί σε αμέτρητες λεηλασίες.
Όσοι Ιταλοί δεν είχαν πια χρήματα, αντάλλασσαν ό,τι είχαν μέσα στα σπίτια τους για να εξασφαλίσουν τροφή. Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν κατάσχει μέχρι και το «καλής ποιότητας» κάρβουνο, με το οποίο μετακινούνταν τα τρένα, αφήνοντας διαθέσιμα κοιτάσματα επικίνδυνα για την υγεία.
Τότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά και το φαινόμενο της λαθρεπιβίβασης σε τρένα, με σάλτο, από απελπισμένους Ιταλούς που μετανάστευαν από το Νότο προς τον Βορρά, ελπίζοντας σε μια καλύτερη τύχη.
Το έγκλημα
Το πρώτο ατύχημα δεν άργησε να γίνει. Τον Φεβρουάριο του 1944, στρατιωτικό τρένο που έκανε το δρομολόγιο Μπατάλια - Μεταπόντο, σταμάτησε ακαριαία, όταν μια διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα προκάλεσε τη λιποθυμία, και ύστερα, το θάνατο του οδηγού.
Αυτό ήταν απλά, το πρώτο κεφάλαιο σε μια ανείπωτη τραγωδία. Κανένας δεν ανέλαβε καμία πρωτοβουλία για τη βελτίωση των μεταφορών.
Το βράδυ μεταξύ 2 και 3 Μαρτίου 1944, ένα τρένο με περισσότερους από 600 επιβάτες, σταμάτησε λίγο έξω από τη σήραγγα που οδηγούσε στον σταθμό της πόλης Μπαλβάνο. Το τρένο είχε 47 βαγόνια, ζύγιζε 520 τόνους, και έκανε το δρομολόγιο Νάπολι - Ποτέντσα, με πολλούς, υπεράριθμους επιβάτες, που έμπαιναν λαθραία σε σταθμούς μετά το Έμπολι.
Το τρένο πλησίασε το αρκετά στενό και κακοφωτισμένο τούνελ Άρμι, συνολικής έκτασης 1.968 μέτρων. Καθώς το τρένο έμπαινε μέσα στο τούνελ, οι ρόδες άρχισαν να γλιστράνε πάνω στις ράγες. Ο οδηγός ξεκίνησε να μειώνει ταχύτητα.
Όταν όλο το τρένο είχε μπει μέσα στην ήδη γεμάτη καπνό από το πέρασμα μιας προπορευόμενης αμαξοστοιχίας σήραγγα, είχε μείνει σχεδόν ακίνητο. Ο οδηγός προσπάθησε να βάλει μπρος τη μηχανή, και τότε ξεκίνησε η διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα.
Τα μέλη του προσωπικού, οι επιβάτες, ο ένας μετά τον άλλο λιποθυμούσαν και πέθαιναν από ασφυξία. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, ο οδηγός που βρισκόταν στο βαγόνι 476 προσπάθησε να βάλει μπρος την όπισθεν, και να βγει από το τούνελ, αλλά έχασε τις αισθήσεις του και πέθανε ακαριαία.
Στις 5:10 το πρωί της 3ης Μαρτίου, ο σταθμάρχης του Μπαλβάνο ειδοποιήθηκε για το δυστύχημα. Στις 8:40 το πρωί της ίδιας μέρας, δύο διασωστικά οχήματα κατάφεραν να εντοπίσουν περίπου 40 επιζώντες, ανάμεσα τους μόλις τρία μέλη από το πλήρωμα.
Οι νεκροί ξεπερνούσαν τους 500. Σχεδόν καμία από τις οικογένειες των θυμάτων δεν είχε χρήματα για να πραγματοποιήσει ταφή για τους νεκρούς της.
Όμως ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη. Η Ιταλία μετρούσε συνεχώς νεκρούς στα πεδία των μαχών, ο Μπενίτο Μουσολίνι και το φασιστικό τάγμα του, μετρούσαν αντίστροφα προς το τέλος τους. Το συμβάν του Μπαλβάνο αποσιωπήθηκε, ώστε να μην καμφθεί κι άλλο το ηθικό των Ιταλών.
Η κρατική εταιρεία μεταφορών αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη για το συμβάν, επικαλούμενη το μπερδεμένο καθεστώς της συνεκμετάλλευσης των τρένων από τους Ιταλούς και τους κατακτητές του Άξονα. Επιδικάστηκαν κάποιες αποζημιώσεις σε συγγενείς χρημάτων, οι οποίες δόθηκαν εώς και 15 χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η τραγωδία του Μπαλβάνο «σβήστηκε» κυριολεκτικά από τη συλλογική ιταλική μνήμη.
Η αποκάλυψη
Πέρασαν επτά δεκαετίες, όταν ο συγγραφέας/ερευνητής Τζιανλούκα Μπαρνέτσι, μελετώντας έγγραφα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο Εθνικό Αρχείο της Βρετανίας, ανακάλυψε κάποιες λιγοστές καταγραφές για το Μπαλβάνο. Αποφάσισε να μάθει περισσότερα γι' αυτό. Αναζήτησε συγγενείς των νεκρών, εντόπισε κάποιους μάρτυρες που ζούσαν πια στη Νάπολι, και με τη βοήθεια τους κατάφερε να συνθέσει την εικόνα της τραγωδίας.
Το «Balvano 1944» έγινε βιβλίο και ντοκιμαντέρ. Η Ιταλία έμαθε ξανά για εκείνη την τραγωδία που ξεχάστηκε στη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
sidirodromikanea.blogspot.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
