Σύμφωνα με το άρθ. 3 του ν. 4177/2013, όποιος διακινεί προϊόντα υποχρεούται να εξασφαλίζει την ορθή, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του καταναλωτή, η οποία μπορεί να επηρεάσει την αγοραστική του απόφαση, την ορθότητα της συναλλαγής, καθώς και όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθ. 7 του αυτού νόμου σε όλα τα προϊόντα που διατίθενται εντός του καταστήματος τοποθετούνται επί ή στο σημείο του πωλούμενου προϊόντος πινακίδες λιανικής πώλησης με τις κάθε φορά απαιτούμενες ενδείξεις άμεσα αντιληπτές και απόλυτα εμφανείς στον καταναλωτή. Ειδικά η τελική τιμή πώλησης πρέπει να είναι με έντονη γραφή.
Mε την τροποποίηση του άρθ. 17 του Ν. 4177/2013(Ν. 4712/2020, 4504/2017 και 4410/2016), υπηρεσίες αρμόδιες για τον έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων είναι:
α) Οι υπηρεσίες ελέγχου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων
β) Οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειών
γ) Οι Οργανισμοί Λαϊκών Αγορών Αττικής και Θεσσαλονίκης, όσον αφορά τους χώρους λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών και Λαϊκών Αγορών Προϊόντων Βιολογικής Γεωργία
δ) Οι Υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, στη ζώνη δικαιοδοσίας τους
ε) Οι Υπηρεσίες του Γενικού Χημείου του Κράτους
στ) Η Γενική Διεύθυνση του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.).
ζ) Η Δημοτική Αστυνομία
Οι παραπάνω υπηρεσίες έχουν εξουσίες ανακριτικού υπαλλήλου.
Τέλος, βάσει του άρθρου 19 Ν. 4177/2013, όποιος παρεμποδίζει τον ασκούμενο έλεγχο ή αρνείται με οποιονδήποτε τρόπο να παραδώσει στους αρμόδιους υπαλλήλους οποιοδήποτε στοιχείο απαραίτητο για τη διεξαγωγή του ελέγχου (πχ τιμολόγια αγοραπωλησίας), τιμωρείται με φυλάκιση. Παρεμπόδιση ελέγχου θεωρείται και η απόκρυψη των απαιτούμενων στοιχείων ή η παραποίηση των στοιχείων αυτών ή η ψευδής παράθεσή τους, ενώ βάσει του άρθ. 22 για παραβάσεις των παραπάνω επιβάλλεται με απόφαση του Προϊσταμένου της υπηρεσίας στην οποία υπάγονται τα ελεγκτικά όργανα που διαπίστωσαν την παράβαση πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ μέχρι τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, εκτός εάν άλλως ορίζεται. Σε περίπτωση υποτροπής για την ίδια παράβαση εντός τριετίας, το ποσό του επιβαλλόμενου προστίμου διπλασιάζεται και σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος το ποσό του προστίμου τριπλασιάζεται.
Εκ παραλλήλου βάσει της εφαρμοστικής του νόμου, ΥΑ 35952/2023, που τροποποίησε την ΥΑ 91354/2017 (ΦΕΚ B 2983 – 30.08.2017) «Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.)», ως γενική αρχή της διάθεσης των προϊόντων ορίζεται ότι πρέπει αυτά να εκτίθενται σε κάθε χώρο πώλησης έτσι ώστε η επισήμανση εκάστου είδους να γίνεται άμεσα αντιληπτή από τον καταναλωτή και με βάση τις αναγραφόμενες ενδείξεις, είτε επί της συσκευασίας-προϊόντος, είτε στην αντίστοιχη πινακίδα – ετικέτα, είτε σε οποιοδήποτε άλλο μέσο πληροφόρησης, να είναι δε ακριβής και σαφής ώστε να μην παραπλανάται ο καταναλωτής.
Η πινακίδα με τις απαιτούμενες ενδείξεις, όπως προβλέπεται στα επόμενα άρθρα, τοποθετείται επί ή στο σημείο του πωλούμενου προϊόντος και πρέπει να είναι άμεσα και απόλυτα εμφανής στον καταναλωτή. Ειδικά η τελική τιμή πώλησης πρέπει να αναγράφεται με έντονη γραφή (bold) και να συμπεριλαμβάνει τον αναλογούντα σε αυτή Φ.Π.Α. Για όλα τα προϊόντα που διατίθενται στην κατανάλωση με oποιοδήποτε τρόπο, πρέπει να υπάρχουν είτε πινακίδες λιανικής πώλησης στους φυσικούς χώρους, είτε αντίστοιχη ηλεκτρονική πινακίδα για πωλήσεις μέσω διαδικτύου ή άλλου παρεμφερούς τρόπου, επί των οποίων αναγράφονται α. η τιμή, β. η ονομασία, γ. η ποιότητα – σύνθεση – ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπου απαιτείται κλπ.
Ειδικώς, για καταστήματα όπου τα πωλούμενα είδη φέρουν επί της συσκευασίας Γραμμωτό Κώδικα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρονικό σύστημα αναγνώρισης και ελέγχου τιμών (price checker) ή άλλο πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο πληροφόρησης τοποθετημένο σε σημείο τέτοιο του καταστήματος, που να μπορεί εύκολα να αξιοποιηθεί από κάθε καταναλωτή πριν φθάσει στο ταμείο. Με άλλα λόγια η ύπαρξη barcode επί του προϊόντος, χωρίς τη δυνατότητα του καταναλωτή να μάθει την τιμή πριν να φτάσει στο ταμείο, δύναται να θεμελιώσει παράβαση.
Από την υποχρεωτική αναγραφή της τιμής ανά μονάδα μέτρησης επί των πινακίδων πώλησης, εξαιρούνται: α. τα καλλυντικά και τα προϊόντα αρωματοποιίας και καλλωπισμού. β. τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης, εφόσον δεν εντάσσονται στο πλαίσιο καταστήματος πώλησης ομοειδών προϊόντων. Κατ’ αναλογική εφαρμογή της γενικής εξαίρεσης των καταστημάτων με εμβαδό κάτω των 50 τ.μ. από την υποχρέωση να τοποθετούν επί ή στο σημείο του πωλούμενου προϊόντος πινακίδες με τη λιανική τιμή, φρονώ πως μπορεί να υποστηριχθεί βάσιμα ότι από την παραπάνω υποχρέωση εξαιρούνται και τα φαρμακεία που έχουν εμβαδόν μικρότερο των 50 τ.μ. ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί σύγχυση από την κατάργηση της υποχρεωτικής αναγραφής της ενδεικτικής τιμής λιανικής πώλησης επί του κυτίου στα ΜΗΣΥΦΑ, η οποία κατά την άποψή μου δεν απαλλάσσει από την αναγραφή τιμής επί ή στο σημείο του πωλούμενου προϊόντος κατά τα ανωτέρω. Παραμένοντας στη διάθεσή σας.
Αθήνα, 13.3.2024
Σοφία Ηλ. Αγγέλου
Νομική Σύμβουλος Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής ΝΠΔΔ
