Τι λένε οι σεισμολόγοι
Παρακολούθηση σεισμικότητας σε πραγματικό χρόνο, ΕΔΩ: gein.noa.gr ή ΕΔΩ: www.seismoi.gr
Σύμφωνα με τον σεισμολόγο Κώστα Παπαζάχο:
«Από το απόγευμα της 26ης Ιανουαρίου έχουμε μία πολύ έντονη σεισμική δραστηριότητα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, στην περιοχή της Ανύδρου
Είναι λογικό δύο φαινόμενα που συμβαίνουν παράλληλα, να έχουν μπερδέψει τους κατοίκους της Σαντορίνης και να δημιουργούν μία σύγχυση, την οποία επιτείνουν οι διαδόσεις, φήμες, κλπ.
Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, απαντώντας σε μερικές βασικές ερωτήσεις.
1. Πού είναι η σεισμική δραστηριότητα, στη Σαντορίνη ή στο Κολούμπο;
Στη Σαντορίνη συμβαίνουν τώρα δύο διαφορετικά φαινόμενα:
Έχουμε μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης μία σεισμική δραστηριότητα με μικρούς σεισμούς (με μεγέθη έως ~4), κυρίως στο ρήγμα της Καμένης, από την Παλαιά Καμένη έως τα Φηρά. Η σεισμικότητα αυτή οφείλεται σε παραμόρφωση της βόρειας καλδέρας του ηφαιστείου, ενώ και τα δύο φαινόμενα έχουν ανιχνευθεί έγκαιρα από τα δίκτυα του ΙΜΠΗΣ, το οποίο και ενημέρωσε πρώτο την Ελληνική Πολιτεία. Το φαινόμενο (που είναι ακόμα σε εξέλιξη) είναι παρόμοιο με αυτό του 2011-2012, δηλαδή οφείλεται στο ίδιο ηφαιστειακό κέντρο, και εξελίσσεται όπως και το προηγούμενο, δηλαδή σχετικά αργά (σε βάθος πολλών μηνών).
Στην περιοχή της Ανύδρου έχουμε μία έντονη σεισμική ακολουθία, η οποία ξεκίνησε το απόγευμα της 26ης Ιανουαρίου 2025 και συνεχίζεται μέχρι και την ώρα που γράφτηκε αυτό το άρθρο (1 Φεβρουαρίου 2025, 20:00). Η ακολουθία αυτή είναι στα ρήγματα της λεκάνης της Ανύδρου, αν και οι αβεβαιότητες δε μας επιτρέπουν να πούμε σε ποιο (ή ποια) ακριβώς ρήγματα είναι.
2. Μπορεί να έχουμε δύο φαινόμενα μαζί σε εξέλιξη; Είναι σύμπτωση;
Η πραγματικότητα είναι ότι δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια. Ξέρουμε ότι οι ίδιες δυνάμεις που προκαλούν την ενεργό τεκτονική (ρήγματα), σχετίζονται και με τα ηφαιστειακά κέντρα. Όμως, ακόμα και αν υπάρχει κάποια μακρινή σύνδεση, πρακτικά τα δύο φαινόμενα είναι ανεξάρτητα στην εξέλιξή τους, το ένα ηφαιστειακό (στην καλδέρα) και το άλλο τεκτονικό (στην Άνυδρο).
3. Τις τελευταίες ημέρες δε βλέπω σεισμούς στην καλδέρα. Έχει σταματήσει η παραμόρφωση στον χώρο της καλδέρας;
Μετά τον πιο ισχυρό σεισμό της 25 Ιανουαρίου 2025 (Μ=3.8) μέσα στην καλδέρα, έχουμε μία ύφεση στη σεισμικότητα. Αν και δεν είμαστε σίγουροι, είναι πιθανό η μείωση αυτή της σεισμικότητας να είναι παροδική, όπως έγινε και το 2011-2012 τους μήνες Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Βασικός λόγος είναι ότι τα άλλα μεγέθη που παρακολουθούμε (παραμόρφωση, θερμοκρασίες, κλπ.) δεν έχουν εμφανώς αλλάξει.
4. Μήπως η σεισμικότητα στην Άνυδρο δείχνει ότι έχει ξυπνήσει και το ηφαίστειο του Κολούμπου;
Από τα διαθέσιμα δεδομένα φαίνεται ότι η σεισμικότητα που βιώνει η Σαντορίνη τις τελευταίες ημέρες δεν είναι στο Κολούμπο, αλλά πιο βορειοανατολικά, στα ρήγματα της λεκάνης της Ανύδρου. Η τυπική σεισμικότητα που συνήθως παρατηρείται στο Κολούμπο είναι πολύ διαφορετική, και περιορίζεται σε ένα κατακόρυφο “σωλήνα” με διάμετρο το πολύ 5 χιλιόμετρα, από επίκεντρα κάτω από το ηφαίστειο (σε βάθη περίπου 5-10 χιλιόμετρα). Η σεισμική δραστηριότητα που βιώνει η Σαντορίνη συμβαίνει πιο μακριά από το ηφαίστειο του Κολούμπου (προς την Άνυδρο), διαγράφει μία σαφή τεκτονική ζώνη ρηγμάτων με διεύθυνση βορειοανατολικά-νοτιοδυτικά και έχει όλα τα χαρακτηριστικά μίας τυπικής, έντονης σεισμοτεκτονικής δραστηριότητας. Παράλληλα, τα διαθέσιμα γεωλογικά στοιχεία δείχνουν ότι τα δύο ηφαιστειακά κέντρα (Σαντορίνη και Κολούμπο) είναι πολύ διαφορετικά, με διαφορετική μικροσεισμικότητα, θερμοκρασίες, κλπ. Παρόλο που για το Κολούμπο οι πληροφορίες είναι πολύ περιορισμένες, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ταυτόχρονης ενεργοποίησης των δύο ηφαιστειακών κέντρων.
5. Αν η σεισμικότητα στην Άνυδρο είναι τυπική (δηλαδή σεισμοτεκτονική), θα γίνει κάποιος ισχυρός σεισμός το επόμενο διάστημα;
Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία επιστημονική μεθοδολογία που να διασφαλίζει τη δυνατότητά μας να καταλάβουμε αν μία ακολουθία είναι προσεισμική. Με άλλα λόγια, η επιστημονική κοινότητα (σε παγκόσμιο επίπεδο) δεν ξέρει αν θα ακολουθήσει κάποιος ισχυρός σεισμός. Αυτό που γνωρίζουμε (από τις θαλάσσιες έρευνες) είναι ότι στην περιοχή υπάρχουν μικρά και πιο μεγάλα ρήγματα, κάποια από τα οποία μπορεί να φιλοξενήσουν και ένα σεισμό της τάξης του Μ=6 ή και μεγαλύτερο. Αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ένας τέτοιος σεισμός θα συμβεί, αφού κάθε δραστηριότητα (σε μία σεισμική ζώνη ρηγμάτων) δε σημαίνει (συνήθως) ότι έχουμε και διάρρηξη ολόκληρου του σεισμογόνου ρήγματος. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η δραστηριότητα να συνεχίσει και να “σβήσει” με ανάλογους σεισμούς, να εξελιχθεί δηλαδή σε μία σμηνοσειρά, ή να γίνει κάποιος πιο ισχυρός αλλά όχι πολύ μεγάλος κύριος σεισμός (π.χ. Μ=5), ο οποίος θα ενοχλήσει αλλά δε θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη Σαντορίνη. Αυτή η θεμελιώδης επιστημονική αδυναμία είναι και ο λόγος που δε βασίζουμε την αντισεισμική μας πολιτική στη βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (που δεν υπάρχει), αλλά στις αντισεισμικές κατασκευές.
6. Αν δεν ξέρουμε αν θα γίνει ισχυρός σεισμός, γιατί ανακοινώθηκαν μέτρα; Συνηθίζεται η λήψη τέτοιων μέτρων;
Ακριβώς επειδή η εξέλιξη της ακολουθίας είναι άγνωστη, επιβάλλεται να ληφθούν προληπτικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά δεν οφείλονται στον “φόβο” ενός μεγάλου σεισμού, παρόλο που μπορεί να έχουμε και έναν ισχυρό σεισμό. Είναι απαραίτητες, λογικές ενέργειες, που γίνονται όταν είναι σε εξέλιξη μία έντονη ακολουθία, ώστε να μην έχουμε επιπτώσεις λόγω πανικού. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει σε εξέλιξη μία ακολουθία όπως αυτή που βιώνει η Σαντορίνη, δεν μπορεί να υπάρχουν συγκεντρώσεις π.χ. 500 ατόμων στο ΔΑΠΠΟΣ, όχι γιατί εκτιμούμε ότι το κτήριο κινδυνεύει με κατάρρευση, αλλά γιατί με έναν ισχυρό σεισμό μπορεί να προκληθεί πανικός και να έχουμε τραυματισμούς ή και θύματα από την προσπάθεια να εκκενωθεί ο χώρος. Είναι τυπική πρακτική η αποφυγή συναθροίσεων κοινού όταν υπάρχει μία έντονη σεισμική ακολουθία. Το ίδιο έγινε και σε άλλες ακολουθίες π.χ. στα Ιωάννινα το 2016. Οι ίδιοι λόγοι επιβάλλουν προσοχή και στα σχολεία, όπου η διαχείριση των μαθητών είναι πολύ δύσκολη όταν είναι σε εξέλιξη μία σεισμική ακολουθία και τα παιδιά αισθάνονται συνεχώς σεισμικές δονήσεις, ή και σε σημεία με γνωστά προβλήματα βραχοπτώσεων».
πηγή: https://www.iefimerida.gr/ellada/papazahos-pithanotita-ishyros-seismos-santorini
(νεώτερη ενημέρωση 4/2/2025)
Μιλώντας στον ΑΝΤ1 το πρωί της Τρίτης 4/2, ο σεισμολόγος Κώστας Παπαζάχος έκανε λόγο για «φαινόμενο πρωτόγνωρο για τα δεδομένα του ελληνικού χώρου, γιατί δεν έχουμε έναν κύριο σεισμό, έχουμε μια ακολουθία από πολλούς σεισμούς».
Όπως εξήγησε, απαντώντας σε ερωτήσεις των παρουσιαστών της εκπομπής, «έχει διάφορα ενεργά ρήγματα η περιοχή της Σαντορίνης. Τις επόμενες ημέρες θα μπορούμε να έχουμε πιο ξεκάθαρο ποιο ρήγμα έχει ενεργοποιηθεί».«Υπάρχει μια πιθανότητα μέσα στην ακολουθία αυτή να γίνει κάποιος πιο ισχυρός σεισμός. Τα ρήγματα της περιοχής φιλοξενούν σεισμούς της τάξης των 6 Ρίχτερ ή και μεγαλύτερα. Μέχρι χθες δεν είχαμε σαφή εικόνα ποιο ρήγμα έχει ενεργοποιηθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κώστας Παπαζάχος.
«Θα διαρκέσει για πολλές εβδομάδες η ακολουθία αυτή. Θα έχουμε 2-3 δύσκολες εβδομάδες, σε δυσκολότερες περιπτώσεις θα πάμε και σε μεγαλύτερο διάστημα», σημείωσε κλείνοντας.
Σύμφωνα με τον σεισμολόγο Άκη Τσελέντη:
Τους τελευταίους δύο μήνες παρακολουθούν μια ¨ήπια¨ σεισμική-ηφαιστειακή δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο των τρων κυρίων ηφαιστειακών κέντρων της Σαντορίνης: στην Νέα Καμένη και στον Κολούμπο, γεγονός το οποίο προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους.
Τα Χριστιαννα που είναι και το αρχαιότερο μαζί με την υποθαλάσσια καλδέρα που ανακαλύφθηκε από ερευνητικές γεωτρήσεις δεν παρουσιάζει σεισμικότητα.
Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά τα ηφαίστεια είναι ενεργά και έχουν δώσει ηφαιστειακές εκρήξεις στο παρελθόν.
Ο Κολούμπος ή το Κολούμπο είναι ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Σαντορίνης, το οποίο ανήκει στο Ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.
Έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650. Από τη λάβα σχηματίστηκε μικρή νησίδα, η οποία, όμως, εξαιτίας των θαλασσίων κυμάτων, γρήγορα κατέρρευσε σε ύφαλο. Από την κατάρρευση αυτή προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.
Σήμερα έχει ύψος 280 μέτρων (σε σχέση με τον περιβάλλοντα θαλάσσιο πυθμένα) και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.
Σε μεγάλη έκταση γύρω από το ηφαίστειο έχουν εντοπιστεί υδροθερμικά φρέατα από τα οποία αναβλύζει καυτό νερό, έως και 220οC, με διαλυμένα μεταλλικά στοιχεία και τα οποία φιλοξενούν ένα σπάνιο οικοσύστημα από νηματοειδή βακτήρια.
Ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος μάγματος συσσωρεύεται στον μαγματικό θάλαμο, σε βάθος περίπου 3 χιλιομέτρων κάτω από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο “Κολούμπος”.
Η παρουσία αυτού του μαγματικού θαλάμου αναδεικνύει την πιθανότητα μιας μελλοντικής έκρηξης.
Πρόκειται το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο όλης της Μεσογείου να παρακολουθείται συνεχώς σε πραγματικό χρόνο. Αυτό αναφερόταν σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU) το 2023.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μάγμα στον θάλαμο έχει την τάση, σε βάθος χρόνου, να φθάσει ξανά σε παρόμοιο όγκο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου, ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο “ρεζερβουάρ” μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.
Οι σεισμικές δονήσεις μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης εντοπίζονται στο ρήγμα της Καμένης (Kameni line) (παρόμοια σεισμό-ηφαιστειακή ανησυχία με το 2011-12 χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη)
ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ όπως ορθώς συμπέρανε η πολύ έμπειρη επιτροπή που εξέτασε το φαινόμενο στην πολιτική προστασία. Βέβαια η Σαντορίνη του 2025 δεν είναι εκείνη του 1939 και του 1950.
Επιπλέον προσωπικά θα πρότεινα τα ακόλουθα ΕΠΙΠΛΕΟΝ μέτρα:
1. Ενημέρωση των κατοίκων των γειτονικών νησιών για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν στην περίπτωση που ενημερωθούν για τσουνάμι.
2. Ενίσχυση του δικτύου ανίχνευσης τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή.
3. Επειδή λίγο πριν και κατά την διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων έχουμε έκκληση υδρόθειου (στο παρελθόν υπήρχαν πολλά θύματα), να εγκατασταθούν συσκευές μέτρησης υδρόθειου.
4. Να γίνονται επιπλέον παρατηρήσεις εκτός των σεισμολογικών πχ δορυφορική μέτρηση μικρομετατωπίσεων, μέτρηση ραδoνίου, σεισμικό θόρυβο.
5. Τοποθέτηση ΒΑΝ στην Αμοργό. (Σιγά μη βάλετε αφού το έχετε θάψει)
(*) Οι σεισμοί είναι τεκτονικοί και ΦΥΣΙΚΑ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ (πχ άνοδος μάγματος που αλλάζει το καθεστώς τάσεων κλπ) (…)
Και συνεχίζει σε νεώτερη ανάρτηση:
(…) Ο βυθός του Αιγαίου ανάμεσα στη Σαντορίνη και στην Αμοργό κρύβει συνολικά πέντε μεγάλα ρήγματα μήκους άνω των 20 χιλιομέτρων το καθένα, τα οποία μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγέθους 6,5 έως 7,3 βαθμών.
Το ρήγμα που έδωσε τον καταστροφικό σεισμό του 1956, στην Αμοργό. Τον Ιούλιο του 1956 συνέβη στην Αμοργό ο μεγαλύτερος σεισμός στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα, ενώ τον διαδέχθηκε το μεγαλύτερο τσουνάμι των τελευταίων δύο αιώνων στη Μεσόγειο. Να ακούτε τις οδηγίες ΜΟΝΟ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΡΑΔΙΟ ΑΡΒΥΛΑ. Το πλέον πιθανό είναι σιγά σιγά το φαινόμενο να εκτονωθεί αλλά οφείλουμε να τα γνωρίζουμε (…)
(νεώτερη ενημέρωση 4/2/2025)
Δυστυχώς η σεισμική δραστηριότητα ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΙΜΑΚΩΝΕΤΑΙ αλλά αντίθετα εντείνει τους ρυθμούς της. Μόνο μέσα σε αυτές τις λίγες μέρες του Φεβρουαρίου ξεπέρασαν τους 40 οι σεισμοί μεγαλύτεροι των 4R.
Ο σεισμογόνος χώρος επεκτείνεται προς τα ΒΑ και είναι φανερό ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού που μας έδωσε το καταστροφικό σεισμό του 1956 έχει ενεργοποιηθεί.
Η όλη δραστηριότητα έχει ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ακολουθίας και δυστυχώς όσο δε γίνεται ο κύριος σεισμός τόσο θα ΑΥΞΑΝΕΙ και το αναμενόμενο μέγεθος του.
Το χειρότερο σενάριο είναι να φτάσουμε τα μεγέθη του 1956 αλλά το πλέον πιθανό είναι να έχουμε σύντομα τον κυρίως σεισμό, (όχι όπως το Αρκαλοχώρι που είχαμε προσεισμική ακολουθίες 4 μηνών), οπότε θα μπούμε στη καθαρά μετασεισμική φάση ή οποία όμως θα διαρκέσει για αρκετούς μήνες μέχρι το καλοκαίρι, με δραματικές επιπτώσεις στο τουρισμό του νησιού το οποίο δεν είναι ότι καλύτερο από συνθήκες δόμησης.
Έχουν γίνει πολεοδομικά εγκλήματα στο νησί υπό την πίεση των ξενοδοχειακών συμφερόντων.
Δόθηκαν οικοδομικές άδειες και κτίστηκαν στά Φηρά, στην Οία και αλλαχού, κατασκευές μεγάλου βάρους (Ξενοδοχεία με πισίνες) στα πρανή, στην πλαγιά, στην πλήρη κατηφόρα προς την θάλασσα, κάτω του παραδοσιακού οικισμού, με ψευτοθεμελιώσεις!
Σχετικά τώρα με τα ηφαίστεια είναι και τα δύο (Σαντορίνης κ Κολούμπο) ενεργά και σίγουρα υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση με τη σεισμικότητα.
Θα παρακαλούσα τους πολιτικούς (τοπικούς και μη) να μην προκαταβάλουν τους επιστήμονες και να κάνουν σεισμολογικές εκτιμήσεις. Αν θέλουν να προσφέρουν ας πατάξουν τις πολεοδομικές παρανομίες κλείνοντας τα αυτιά τους στα ξενοδοχειακά συμφέροντα και να αφήσουν τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλειά τους.
Υπάρχει βέβαια και η μικρή πιθανότητα το φαινόμενο να εκτονωθεί με μεσαίου μεγέθους σεισμούς αλλά εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε το χειρότερο σενάριο. Πάντως να γίνει αντιληπτό ότι οι ζωές των κατοίκων είναι πολύ πάνω από τα όποια οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.
Και το νησί μου η Κεφαλλονιά έχει σεισμικότητα ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ από τη Σαντορίνη και αντίστοιχα απότομα πρανή αλλά έχει τέλειες συνθήκες δόμησης. Ήμαστε σχεδόν άτρωτοι και σε πολύ μεγάλα σεισμικά μεγέθη. Για αυτό λέμε «come to Cephallonia to enjoy earthquakes!». Μακάρι κάποια στιγμή να μπορούσαμε να πούμε το ίδιο και για όλη την Ελλάδα.
πηγή: https://www.facebook.com/Prof.Akis.Tselentis/?locale=el_GR
Σύμφωνα με τον σεισμολόγο Μανώλη Σκορδύλη:
Δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί καθώς η επίμαχη περιοχή έχει ιδιαίτερο σεισμικό δυναμικό, αλλά και… προϊστορία έχοντας δώσει στο παρελθόν και 7,3 Ρίχτερ.
Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ο οποίος αναφέρεται και στην Καλδέρα, ενώ απαντά και στα ερωτήματα για το αν έχει ξυπνήσει το ηφαίστειο του Κολούμπου και αν υπάρχει κίνδυνος τσουνάμι.Να είμαστε προετοιμασμένοι για το χειρότερο και ας μη συμβεί.
πηγή: https://www.liberal.gr/synenteyxeis/rigma-mporei-na-dosei-seismo-ano-ton-6-rihter-eimaste-proetoimasmenoi-gia-heirotero
Σύμφωνα με τον Τούρκο σεισμολόγο Övgün Ahmet Ercan:
Στη Γεωφυσική, υπάρχουν 4 συμπτώματα των ηφαιστειακών εκρήξεων:
1. Ρηχός σεισμός και σεισμικές καταιγίδες
2. Εκπομπές αερίων
3. Θόρυβοι από το έδαφος
4. Διόγκωση του εδάφους
Τρία από αυτά έχουν συμβεί στη Σαντορίνη. Ωστόσο, ακόμη και αν υπάρχουν αυτά τα συμπτώματα, η έκρηξη μπορεί να μη συμβεί.
Εδώ και κάποιες ημέρες σημειώνονται μικροί σεισμοί μεγέθους έως 4,8 βαθμών στο Αιγαίο Πέλαγος, στο νησί της Σαντορίνης. Το εστιακό βάθος των σεισμών μεταξύ 1 και 5 χιλιομέτρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εδαφικές δονήσεις είναι ηφαιστειακής προέλευσης. Πριν από την έκρηξη που σχετίζεται με το μάγμα, μια αύξηση της πίεσης κατά 250 bar, προερχόμενη από τον θάλαμο μάγματος, θέλει να διαπεράσει το φλοιό της γης και να εκραγεί με θερμοκρασία 2.200 βαθμών Κελσίου».
«Εάν εκραγεί μια πυριτική λάβα, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ηφαιστειακές βόμβες. Εάν η έκρηξη συνοδεύεται από σεισμό, οι σεισμοί που μπορούν να συμβούν, μεγέθους από 5 έως 7 Ρίχτερ, μπορούν να δημιουργήσουν τσουνάμι. Τα κύματα αυτά μπορεί να επηρεάσουν τα νησιά του Αιγαίου, την Πελοπόννησο, την Κρήτη και την παράκτια ζώνη της χερσονήσου Τεκέ της Τουρκίας. Οι οικισμοί στη Σαντορίνη και στα γύρω νησιά θα πρέπει να εκκενωθούν και να περιοριστούν οι θαλάσσιες μεταφορές και η αλιεία».
πηγή: https://www.iefimerida.gr/ellada/santorini-toyrkos-kathigitis-gia-ekrixi-ifaisteiaki?fbclid=IwY2xjawIMy4NleHRuA2FlbQIxMAABHYXLcoVqFwA1rPKKC-eW31Z-FBwntg-Gr0_8o1Mdjjq5YMlizbpRvyyi-w_aem_OIY-nzkeh1JjbOiCw6Q5PA
Τι συμβαίνει στο μαγματικό θάλαμο του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπος στη Σαντορίνη
Η έντονη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Σαντορίνης δημιουργεί όπως είναι αναμενόμενο φόβους για πιθανή αλληλεπίδραση του φαινομένου με το υποθαλάσσιο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της περιοχής και ειδικότερα με το ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος το οποίο αποτελεί αντικείμενο μελετών τα τελευταία 20 χρόνια.
Η πιο σημαντική από αυτές τις έρευνες πραγματοποιήθηκε από ξένους και Έλληνες επιστήμονες και αποκάλυψε τις γεωλογικές διεργασίες που συμβαίνουν Κολούμπος. Η μελέτη έκανε λόγο για ένα συνεχώς αυξανόμενο όγκο μάγματος που συσσωρεύεται στο μαγματικό θάλαμο σε βάθος περίπου 3 χιλιομέτρων κάτω από τον Κολούμπος.
Η παρουσία αυτού του μαγματικού θαλάμου αναδεικνύει την πιθανότητα μιας μελλοντικής έκρηξης και γι’ αυτό είναι σημαντικό το συγκεκριμένο ηφαίστειο, αφού πρόκειται για το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο όλης της Μεσογείου, να παρακολουθείται συνεχώς σε πραγματικό χρόνο.
Η έρευνα με επικεφαλής τον γεωφυσικό Κάτζεταν Κραπκίεβτις και τον ηφαιστειολόγο Μικέλε Παουλάτο του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου και με τη συμμετοχή της αναπληρώτριας καθηγήτριας Παρασκευής Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών κας Νομικού και του καθηγητή του ΑΠΘ Κωνσταντίνου Παπαζάχου, βασίστηκε σε καινοτόμο ανάλυση των σεισμικών και άλλων δεδομένων για τον Κολούμπος που είχαν προκύψει από παλαιότερη έρευνα της αποστολής «Πρωτέας» ενός άλλου αμερικανικού ερευνητικού πλοίου στην περιοχή πριν μερικά χρόνια.
Τα αποτελέσματα οδήγησαν τους ερευνητές στην εκτίμηση ότι «η τρέχουσα κατάσταση του θαλάμου μάγματος δείχνει πως μια έκρηξη με πιθανά σημαντικές επιπτώσεις είναι δυνατή στο μέλλον (μολονότι όχι επικείμενη), συνεπώς προτείνουμε την τοποθέτηση ενός μονίμου παρατηρητηρίου που θα αφορά τη συνεχή καταγραφή των σεισμών και της γεωδαισία του βυθού». Όπως επισημαίνουν «τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι ο Κολούμπος αποτελεί σοβαρή απειλή και δικαιολογεί μια εγκατάσταση παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο». Κάτι που ήδη άρχισε να υλοποιείται με το πρόγραμμα SANTORY και την εγκατάσταση επιστημονικών οργάνων στο βυθό του Κολούμπου.
Το 1650 μ.Χ. ο Κολούμπος είχε εκραγεί, σκοτώνοντας περίπου 70 ανθρώπους στη Σαντορίνη λόγω δηλητηρίασης από τα αέρια της έκρηξης. Εκείνη η έκρηξη είχε πυροδοτηθεί από το συσσωρευμένο μάγμα σε ένα αντίστοιχο μαγματικό θάλαμο, πιθανώς σε αντίστοιχο βάθος 3-4 χιλιομέτρων κάτω από τον βυθό. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μάγμα στον θάλαμο έχει την τάση, σε βάθος χρόνου, να φθάσει ξανά σε παρόμοιο όγκο.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου το 1650 μ.Χ., ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο «ρεζερβουάρ» μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.
Ο ρυθμός
Σύμφωνα με τους ερευνητές αν ο συνεχιστεί ο σημερινός ρυθμός διόγκωσης του μαγματικού θαλάμου, κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 150 χρόνια ο Κολούμπος θα φθάσει τα 2 κυβικά χιλιόμετρα μάγματος, που εκτιμάται ότι υπήρχαν όταν έγινε η έκρηξη του 1650 μ.Χ. Όμως, μολονότι μπορεί να γίνει μια εκτίμηση για τον μελλοντικό όγκο του μάγματος, σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν υπάρχει τρόπος να πει κανείς με βεβαιότητα πότε θα γίνει η επόμενη έκρηξη του ηφαιστείου.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι μολονότι δεν φαίνεται να επίκειται άμεσα κάποιος κίνδυνος, επειδή ο Κολούμπος βρίσκεται σε σχετικά μικρό βάθος θάλασσας (περίπου 500 μέτρων), αυτό είναι πιθανό να αυξήσει την εκρηκτικότητα του. Προβλέπουν ότι όταν γίνει η έκρηξη, θα προκληθεί τσουνάμι και μια στήλη τέφρας ύψους δεκάδων χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, κάτι που θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τη Σαντορίνη, η οποία απέχει μόνο επτά χιλιόμετρα από τον Κολούμπο.
Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι σε συνδυασμό τα νέα στοιχεία από το SANTORY και από την ευρισκόμενη σε εξέλιξη αποστολή του IODP πέριξ της Σαντορίνης θα παράσχουν πλέον καλύτερη εικόνα του ηφαιστειακού δυναμικού της περιοχής.
πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1902281/ti-symvainei-sto-magmatiko-thalamo-toy-ypothalassioy-ifaisteioy-koloympos-sti-santorini/
Πηγή:https://physicsgg.me/
tinanantsou.blogspot.gr
