Image by cromaconceptovisual from Pixabay
Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης
Ποια μπορεί να είναι η σχέση της φυσικής με την ποίηση; Ο Sam Illingworth, Καθηγητής Δημιουργικής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Edinburgh Napier, επιχειρεί να αναδείξει τους βαθύτερους δεσμούς που φέρνουν κοντά δύο φαινομενικά ετερόκλητα πεδία, τη φυσική και την ποίηση, στο νέο του βιβλίο «The Poetry of Physics».
Στο κείμενο που δημοσιεύεται στη διαδικτυακή πλατφόρμα ακαδημαϊκής αρθρογραφίας «The Conversation», ο Illingworth εξηγεί ότι τόσο η ποίηση όσο και η φυσική βασίζονται σε ορισμένες σταθερές, όπως η δομή, ο ρυθμός και η ακρίβεια. Και οι δύο τομείς επιδιώκουν να εκφράσουν πολύπλοκες ιδέες σε μια απλούστερη και κομψότερη μορφή. Παράλληλα, η επιστήμη της Φυσικής και η ποίηση προσπαθούν, όπως σημειώνει, να συλλάβουν, μέσα από διαφορετικές διαδρομές, κάτι θεμελιώδες για το Σύμπαν. Αυτή η προσέγγιση για τη συγγένεια μεταξύ των δύο πεδίων αποτελεί και την κεντρική ιδέα του εγχειρήματός του.
Το βιβλίο “The Poetry of Physics” διαρθρώνεται σε τέσσερις ενότητες: τη ζωντανή φυσική, που διερευνά τη σχέση της φυσικής με τον έμβιο κόσμο· την περιβαλλοντική φυσική, που εξετάζει τις φυσικές διεργασίες που επηρεάζουν το περιβάλλον, εστιάζοντας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και γενικότερα στη σχέση μας με τον πλανήτη· την ουράνια φυσική, που στρέφει το βλέμμα προς το διάστημα· και έναν πρακτικό οδηγό για τη σύνθεση ποιημάτων με επιστημονική θεματολογία. Το έργο του Illingworth συνδέει τις επιστημονικές γνώσεις με ποικίλους ποιητικούς προβληματισμούς. Απευθύνεται εξίσου σε φυσικούς αλλά και σε επίδοξους ποιητές, σε κάθε ανήσυχο πνεύμα, τελικά, που επιδιώκει να κατανοήσει τον κόσμο και να επαναπροσδιορίσει τη θέση του σε αυτόν.
«Η ιδέα της συγγραφής ποιημάτων που εμπνέονται από την επιστήμη μοιάζει αρχικά αποθαρρυντική», σημειώνει ο συγγραφέας». «Ωστόσο», εξηγεί, «η ίδια η δομή λειτουργεί υποστηρικτικά σε αυτή τη διαδικασία. Όπως τα επιστημονικά πειράματα ακολουθούν μια αυστηρή μεθοδολογία, έτσι και οι ποιητικές φόρμες προσφέρουν ένα πλαίσιο – μια δομή – που συμβάλλει στη διαμόρφωση των ιδεών και καθοδηγεί τη διαδικασία της γραφής, θέτοντας δημιουργικά όρια μέσα στα οποία μπορεί κανείς να πειραματιστεί και να ανακαλύψει νέους τρόπους έκφρασης».
Εξάλλου ο Illingworth πιστεύει ότι η φυσική είναι εγγενώς ποιητική, καθώς «οι ρυθμοί της αντηχούν στις τροχιές των πλανητών, η συμμετρία της είναι υφασμένη στον ιστό του Σύμπαντος, και οι εκπλήξεις της παραμονεύουν στο τρεμόπαιγμα των κβαντικών καταστάσεων». Συνεπώς, η συγγραφή ενός ποιήματος με επιστημονικό θέμα συνιστά μια προσπάθεια εντοπισμού και αναγνώρισης των ποιητικών στοιχείων που ενυπάρχουν στη επιστήμη της Φυσικής.
Η ποιητική διερεύνηση της επιστημονικής σκέψης ενθαρρύνεται και από μία άλλη δραστηριότητα, την οποία συστήνει ο συγγραφέας του πωτότυπου βιβλίου στους αναγνώστες: τη συμμετοχή τους σε έναν διεθνή διαγωνισμό με τίτλο «Brilliant Poetry Competition 2025» που καλεί δημιουργούς από όλο τον κόσμο να εξερευνήσουν τους δεσμούς ανάμεσα στην επιστήμη και την ποίηση καταθέτοντας τα ποιήματά τους. Το θέμα του φετινού διαγωνισμού, που δέχεται συμμετοχές τους επόμενους τρεις μήνες, είναι εμπνευσμένο από το Διεθνές Έτος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της UNESCO. Το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού συνοδεύεται με το χρηματικό έπαθλο των 1.000 βρετανικών λιρών, το δεύτερο με 500 και το τρίτο με 250 λίρες. Οι προτάσεις ποιημάτων γίνονται δεκτές σε τρεις γλώσσες: στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα ισπανικά.
Πηγή: The Conversation
https://thalesandfriends.org/el/2025/03/26/i-epistimi-tis-fysikis-synanta-tin-poiisi/
tinanantsou.blogspot.gr
