2012-07-08 19:48:07
Τι ζητούν και πώς αναπτύσσονται Ερντογάν, ΝΑΤΟ, Ρωσία και Ιράν μετά την κατάρριψη του F-4
Με το δάχτυλο στη σκανδάλη περιπολεί εποχούμενος ο τούρκος στρατιώτης στα σύνορα με τη Συρία
Μποζανίνου Τάνια
Σε στρατιωτική σύγκρουση οδηγεί άραγε η κρίση μεταξύ Αγκυρας και Δαμασκού που ξέσπασε με την κατάρριψη τουρκικού αεροσκάφους από τη Συρία και όσο περνούν οι ημέρες κλιμακώνεται; Η πιθανότητα για ένα θερμό επεισόδιο, μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης, μεταξύ των δύο στρατών έχει αναμφίβολα αυξηθεί. Κυρίως λόγω ενός λάθους ή μιας βεβιασμένης κίνησης που μπορεί να οδηγήσει κάποια από τις δύο πλευρές να τραβήξει τη σκανδάλη ευκολότερα απ’ όσο πριν από λίγες εβδομάδες. Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης είναι πολύ ευρύτερες καθώς η Τουρκία έχει στο πλευρό της το ΝΑΤΟ και η Συρία τη Ρωσία και το Ιράν.
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η Συρία του Μπασάρ αλ Ασαντ είναι σήμερα εχθρικές χώρες
. Τα 900 χιλιόμετρα που τις χωρίζουν αποτελούν από τα πιο εύφλεκτα σύνορα στον κόσμο μετά τη συγκέντρωση στρατού και από τις δύο πλευρές. Η κατάσταση δεν έχει φθάσει στα άκρα ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για επικείμενη σύγκρουση. Η Αγκυρα καθιστά σαφές πως δεν επιθυμεί πόλεμο αλλά ότι διατηρεί όλες τις επιλογές στο τραπέζι. Το βέβαιο είναι ότι το δόγμα του υπουργού Εξωτερικών Αχμέντ Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες» αποτελεί πλέον παρελθόν.
Ολα ξεκίνησαν στις 22 Ιουνίου, όταν η συριακή αεράμυνα κατέρριψε χωρίς καμία προειδοποίηση ένα τουρκικό F-4 υποστηρίζοντας ότι πετούσε στον εναέριο χώρο της. Η Αγκυρα παραδέχθηκε ότι το πολεμικό αεροσκάφος «μπορεί να είχε εισχωρήσει στιγμιαία και κατά λάθος» στον συριακό εναέριο χώρο αλλά κατερρίφθη και έπεσε στα διεθνή ύδατα.
Οι τόνοι ανέβηκαν και ο Ερντογάν αποκάλεσε τον κάποτε στενό σύμμαχό του Ασαντ «ανοιχτή απειλή για την Τουρκία, όπως και για τον ίδιο τον λαό του». Πρόσθεσε ότι οι κανόνες για την εμπλοκή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων «άλλαξαν», το οποίο σημαίνει ότι «κάθε στρατιωτικό στοιχείο που θα αποτελέσει κίνδυνο για την ασφάλεια των τουρκικών συνόρων θα θεωρηθεί στόχος».
Η Τουρκία φιλοξενεί σήμερα σχεδόν 35.000 πρόσφυγες από τη Συρία, μεταξύ των οποίων όλο και περισσότερους υψηλόβαθμους αξιωματικούς που αυτομολούν. Η Αγκυρα έχει σαφώς λάβει ξεκάθαρη θέση υπέρ της συριακής αντιπολίτευσης. Και μόνο το γεγονός ότι ανάγκασε τη Δαμασκό να μεταφέρει δυνάμεις στα σύνορα με την Τουρκία λειτουργεί υπέρ του Ελεύθερου Συριακού Στρατού που αγωνίζεται για να ανατρέψει τον Ασαντ, καθώς αυτές οι στρατιωτικές δυνάμεις δεν πολεμούν πλέον εναντίον των ανταρτών.
Επιπλέον, η Αγκυρα δήλωσε ότι θα ενισχύσει την υποστήριξη των ανταρτών και θα αλλάξει τη φύση της υποστήριξης αυτής. Ως σήμερα αρνιόταν ότι εξόπλιζε τη συριακή αντιπολίτευση. Τώρα πλέον δηλώνει ανοιχτά ότι θα τη βοηθήσει να αυξήσει τη στρατιωτική της ικανότητα.
Οποιαδήποτε ανάφλεξη στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας θα συμπαρασύρει στο παιχνίδι μεγαλύτερες δυνάμεις. Το ΝΑΤΟ, διά στόματος του Γενικού Γραμματέα του Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, τοποθετήθηκε αναφανδόν υπέρ της Τουρκίας. Η Ρωσία όμως παραμένει αμετακίνητη υπέρ του Ασαντ.
Η Μόσχα έχει συμφέρον να διατηρηθεί το καθεστώς διότι η μοναδική βάση που της απομένει στη Μεσόγειο βρίσκεται στις συριακές ακτές, ενώ η Δαμασκός είναι καλός πελάτης της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας.
Το Ιράν βρίσκεται σε πιο περίπλοκη θέση. Από τη μία υποστηρίζει το αλεβίτικο καθεστώς του Ασαντ, επειδή είναι πιο κοντά στους σιίτες, αλλά από την άλλη δεν επιθυμεί να έρθει σε έντονη αντιπαράθεση με την Αγκυρα, με την οποία διατηρεί καλές σχέσεις.
Αλλά υπάρχει ακόμη μία παράμετρος: «Κανένας από τους δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας δεν φαίνεται να δυσαρεστήθηκε από τις προειδοποιήσεις που η Αγκυρα απηύθυνε προς τη Δαμασκό» έγραψε ο Σεμίχ Ιντίζ στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ». «Το αν αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια μυστική επιθυμία στις δυτικές πρωτεύουσες "να κάνουν οι Τούρκοι τη βρώμικη δουλειά στη Συρία", όπως υποστηρίζουν πολλοί επικριτές του Ερντογάν στην Τουρκία, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα».
Χάρης Τζήμητρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί της Κωνσταντινούπολης
«Η Αγκυρα θέλει να γίνει μεγάλος παίκτης»
Το ζήτημα της κρίσης στις σχέσεις Τουρκίας - Συρίας «απασχολεί τους Τούρκους πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζαμε αρχικά» λέει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Χάρης Τζήμητρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί της Κωνσταντινούπολης. «Ο πρώτος λόγος είναι η συζήτηση για τον νέο ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή: η Αγκυρα θέλει να γίνει μεγάλος παίκτης. Η κρίση με τη Συρία αποτελεί μια ευκαιρία για να δείξει με πυγμή αυτό που επιθυμεί».
Ο δεύτερος λόγος είναι «η εκρηκτική καθημερινότητα στην Τουρκία σε σχέση με άλλα ζητήματα - όπως το Κουρδικό, στο οποίο υπάρχει ανάφλεξη τελευταίως, και η απαγόρευση των αμβλώσεων και των καισαρικών. Τα θέματα εξωτερικής πολιτικής ενώνουν» και αυτό η κυβέρνηση Ερντογάν μπορεί να το εκμεταλλευτεί προς όφελός της. Ο τρίτος λόγος είναι η θέση της αντιπολίτευσης: «Θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν έπρεπε να υπερτονίσει το θέμα και ότι η κατάρριψη του τουρκικού αεροσκάφους ήταν ένα "ατυχές περιστατικό"».
Η κρίση Τουρκίας - Συρίας τροφοδοτήθηκε και από το εξωτερικό. «Το δημοσίευμα της "Wall Street Journal" ότι το τουρκικό αεροσκάφος βρισκόταν εντός του εναέριου χώρου της Συρίας όταν κατερρίφθηκε προκάλεσε αντιδράσεις στην Τουρκία, όπως και η δήλωση του ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ότι διαθέτει στοιχεία τα οποία μπορεί να παρουσιάσει».
Ο κ. Τζήμητρας εντάσσει την κρίση Τουρκίας - Συρίας σε ένα «μεγαλύτερο παζλ» το οποίο σχετίζεται με το ΝΑΤΟ και τα σχέδια της Δύσης για τη Δαμασκό, καθώς και τη στάση της Ρωσίας. «Αρχικά η Αγκυρα και η Δαμασκός υποβάθμισαν το περιστατικό. Στη συνέχεια ακολούθησε η κλιμάκωση. Ο Ασαντ δήλωσε ότι λυπάται αλλά επέμεινε ότι το αεροσκάφος πετούσε στον συριακό εναέριο χώρο. Η Τουρκία μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα με τη Συρία - για να δείξει ο Ερντογάν, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ότι κινείται».
Για να τονίσει τις ευρύτερες περιφερειακές προεκτάσεις της κρίσης προσθέτει ότι «τέσσερις ημέρες μετά το περιστατικό, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για τον αγωγό Tanap που θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Με αυτή την κίνηση η Τουρκία θέλησε να δείξει στη Ρωσία, που στην κρίση με τη Συρία πήρε θέση εναντίον της Αγκυρας, ότι παίζει σε πολλά ταμπλό». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσει και την επικείμενη απόφαση της Τουρκίας για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων μακράς εμβέλειας: η Αγκυρα έχει να επιλέξει μεταξύ των αμερικανικών Patriot, των ρωσικών S-300, ενός κινεζικού και ενός ευρωπαϊκού συστήματος.
Ο έλληνας καθηγητής στο τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Μπιλγκί δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει σύγκρουση στο έδαφος μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Στρατιωτική κλιμάκωση αναμένει μόνο αν εμπλακεί το ΝΑΤΟ.
InfoGnomon
Με το δάχτυλο στη σκανδάλη περιπολεί εποχούμενος ο τούρκος στρατιώτης στα σύνορα με τη Συρία
Μποζανίνου Τάνια
Σε στρατιωτική σύγκρουση οδηγεί άραγε η κρίση μεταξύ Αγκυρας και Δαμασκού που ξέσπασε με την κατάρριψη τουρκικού αεροσκάφους από τη Συρία και όσο περνούν οι ημέρες κλιμακώνεται; Η πιθανότητα για ένα θερμό επεισόδιο, μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης, μεταξύ των δύο στρατών έχει αναμφίβολα αυξηθεί. Κυρίως λόγω ενός λάθους ή μιας βεβιασμένης κίνησης που μπορεί να οδηγήσει κάποια από τις δύο πλευρές να τραβήξει τη σκανδάλη ευκολότερα απ’ όσο πριν από λίγες εβδομάδες. Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης είναι πολύ ευρύτερες καθώς η Τουρκία έχει στο πλευρό της το ΝΑΤΟ και η Συρία τη Ρωσία και το Ιράν.
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η Συρία του Μπασάρ αλ Ασαντ είναι σήμερα εχθρικές χώρες
Ολα ξεκίνησαν στις 22 Ιουνίου, όταν η συριακή αεράμυνα κατέρριψε χωρίς καμία προειδοποίηση ένα τουρκικό F-4 υποστηρίζοντας ότι πετούσε στον εναέριο χώρο της. Η Αγκυρα παραδέχθηκε ότι το πολεμικό αεροσκάφος «μπορεί να είχε εισχωρήσει στιγμιαία και κατά λάθος» στον συριακό εναέριο χώρο αλλά κατερρίφθη και έπεσε στα διεθνή ύδατα.
Οι τόνοι ανέβηκαν και ο Ερντογάν αποκάλεσε τον κάποτε στενό σύμμαχό του Ασαντ «ανοιχτή απειλή για την Τουρκία, όπως και για τον ίδιο τον λαό του». Πρόσθεσε ότι οι κανόνες για την εμπλοκή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων «άλλαξαν», το οποίο σημαίνει ότι «κάθε στρατιωτικό στοιχείο που θα αποτελέσει κίνδυνο για την ασφάλεια των τουρκικών συνόρων θα θεωρηθεί στόχος».
Η Τουρκία φιλοξενεί σήμερα σχεδόν 35.000 πρόσφυγες από τη Συρία, μεταξύ των οποίων όλο και περισσότερους υψηλόβαθμους αξιωματικούς που αυτομολούν. Η Αγκυρα έχει σαφώς λάβει ξεκάθαρη θέση υπέρ της συριακής αντιπολίτευσης. Και μόνο το γεγονός ότι ανάγκασε τη Δαμασκό να μεταφέρει δυνάμεις στα σύνορα με την Τουρκία λειτουργεί υπέρ του Ελεύθερου Συριακού Στρατού που αγωνίζεται για να ανατρέψει τον Ασαντ, καθώς αυτές οι στρατιωτικές δυνάμεις δεν πολεμούν πλέον εναντίον των ανταρτών.
Επιπλέον, η Αγκυρα δήλωσε ότι θα ενισχύσει την υποστήριξη των ανταρτών και θα αλλάξει τη φύση της υποστήριξης αυτής. Ως σήμερα αρνιόταν ότι εξόπλιζε τη συριακή αντιπολίτευση. Τώρα πλέον δηλώνει ανοιχτά ότι θα τη βοηθήσει να αυξήσει τη στρατιωτική της ικανότητα.
Οποιαδήποτε ανάφλεξη στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας θα συμπαρασύρει στο παιχνίδι μεγαλύτερες δυνάμεις. Το ΝΑΤΟ, διά στόματος του Γενικού Γραμματέα του Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, τοποθετήθηκε αναφανδόν υπέρ της Τουρκίας. Η Ρωσία όμως παραμένει αμετακίνητη υπέρ του Ασαντ.
Η Μόσχα έχει συμφέρον να διατηρηθεί το καθεστώς διότι η μοναδική βάση που της απομένει στη Μεσόγειο βρίσκεται στις συριακές ακτές, ενώ η Δαμασκός είναι καλός πελάτης της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας.
Το Ιράν βρίσκεται σε πιο περίπλοκη θέση. Από τη μία υποστηρίζει το αλεβίτικο καθεστώς του Ασαντ, επειδή είναι πιο κοντά στους σιίτες, αλλά από την άλλη δεν επιθυμεί να έρθει σε έντονη αντιπαράθεση με την Αγκυρα, με την οποία διατηρεί καλές σχέσεις.
Αλλά υπάρχει ακόμη μία παράμετρος: «Κανένας από τους δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας δεν φαίνεται να δυσαρεστήθηκε από τις προειδοποιήσεις που η Αγκυρα απηύθυνε προς τη Δαμασκό» έγραψε ο Σεμίχ Ιντίζ στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ». «Το αν αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια μυστική επιθυμία στις δυτικές πρωτεύουσες "να κάνουν οι Τούρκοι τη βρώμικη δουλειά στη Συρία", όπως υποστηρίζουν πολλοί επικριτές του Ερντογάν στην Τουρκία, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα».
Χάρης Τζήμητρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί της Κωνσταντινούπολης
«Η Αγκυρα θέλει να γίνει μεγάλος παίκτης»
Το ζήτημα της κρίσης στις σχέσεις Τουρκίας - Συρίας «απασχολεί τους Τούρκους πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζαμε αρχικά» λέει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Χάρης Τζήμητρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί της Κωνσταντινούπολης. «Ο πρώτος λόγος είναι η συζήτηση για τον νέο ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή: η Αγκυρα θέλει να γίνει μεγάλος παίκτης. Η κρίση με τη Συρία αποτελεί μια ευκαιρία για να δείξει με πυγμή αυτό που επιθυμεί».
Ο δεύτερος λόγος είναι «η εκρηκτική καθημερινότητα στην Τουρκία σε σχέση με άλλα ζητήματα - όπως το Κουρδικό, στο οποίο υπάρχει ανάφλεξη τελευταίως, και η απαγόρευση των αμβλώσεων και των καισαρικών. Τα θέματα εξωτερικής πολιτικής ενώνουν» και αυτό η κυβέρνηση Ερντογάν μπορεί να το εκμεταλλευτεί προς όφελός της. Ο τρίτος λόγος είναι η θέση της αντιπολίτευσης: «Θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν έπρεπε να υπερτονίσει το θέμα και ότι η κατάρριψη του τουρκικού αεροσκάφους ήταν ένα "ατυχές περιστατικό"».
Η κρίση Τουρκίας - Συρίας τροφοδοτήθηκε και από το εξωτερικό. «Το δημοσίευμα της "Wall Street Journal" ότι το τουρκικό αεροσκάφος βρισκόταν εντός του εναέριου χώρου της Συρίας όταν κατερρίφθηκε προκάλεσε αντιδράσεις στην Τουρκία, όπως και η δήλωση του ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ότι διαθέτει στοιχεία τα οποία μπορεί να παρουσιάσει».
Ο κ. Τζήμητρας εντάσσει την κρίση Τουρκίας - Συρίας σε ένα «μεγαλύτερο παζλ» το οποίο σχετίζεται με το ΝΑΤΟ και τα σχέδια της Δύσης για τη Δαμασκό, καθώς και τη στάση της Ρωσίας. «Αρχικά η Αγκυρα και η Δαμασκός υποβάθμισαν το περιστατικό. Στη συνέχεια ακολούθησε η κλιμάκωση. Ο Ασαντ δήλωσε ότι λυπάται αλλά επέμεινε ότι το αεροσκάφος πετούσε στον συριακό εναέριο χώρο. Η Τουρκία μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα με τη Συρία - για να δείξει ο Ερντογάν, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ότι κινείται».
Για να τονίσει τις ευρύτερες περιφερειακές προεκτάσεις της κρίσης προσθέτει ότι «τέσσερις ημέρες μετά το περιστατικό, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για τον αγωγό Tanap που θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Με αυτή την κίνηση η Τουρκία θέλησε να δείξει στη Ρωσία, που στην κρίση με τη Συρία πήρε θέση εναντίον της Αγκυρας, ότι παίζει σε πολλά ταμπλό». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσει και την επικείμενη απόφαση της Τουρκίας για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων μακράς εμβέλειας: η Αγκυρα έχει να επιλέξει μεταξύ των αμερικανικών Patriot, των ρωσικών S-300, ενός κινεζικού και ενός ευρωπαϊκού συστήματος.
Ο έλληνας καθηγητής στο τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Μπιλγκί δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει σύγκρουση στο έδαφος μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Στρατιωτική κλιμάκωση αναμένει μόνο αν εμπλακεί το ΝΑΤΟ.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΣΟΚ: Τα εμφυτεύματα στήθους της στοίχησαν τη ζωή
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Διέπραξαν 56 κλοπές σε 7 μήνες!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
