2012-07-12 08:12:22
By Martin Sandbu
Υποτίθεται ότι όλοι ξέρουμε γιατί η ευρωζώνη βρίσκεται σε αδιέξοδο: Το Βερολίνο και άλλες πλεονασματικές χώρες ανθίστανται στην κοινή ευθύνη των ομολόγων, ενώ τα ελλειμματικά κράτη ανατριχιάζουν στην προοπτική μεγαλύτερου ευρωπαϊκού –γερμανικού δηλαδή όπως το διαβάζουν- ελέγχου.
Η ιστορία των ξινών Τευτόνων και των υπερήφανων Λατίνων έχει λογοτεχνικό και πολιτικό υπόβαθρο. Ως οδηγός όμως ορθής στρατηγικής, το στόρι αυτό είναι πιθανότερο να αναβιώσει παλαιά λάθη παρα να βελτιώσει την κατάσταση των πραγματων.
Αυτό ισχύει πάνω απ’όλα για το έργο της αποξήρανσης του βάλτου του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Πριν δύο εβδομάδες οι ηγέτες της ευρωζώνης έκαναν ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αργοπορημένα. Η προοπτική να μπορεί το ταμείο διασώσεων European Stability Mechanism να παρεμβαίνει άμεσα στις προβληματικές τράπεζες, ενώ μια ευρωπαϊκή αρχή αναλαμβάνει τον έλεγχό τους (και, ελπίζω, θανατώνει τις τράπεζες-ζόμπι), είναι η πρώτη αχτίδα αισιοδοξίας για την νομισματική ένωση εδώ και πολύ καιρό.
Υπάρχει η σχεδόν καθολική άποψη ότι πολλοί φοβούνται πως οι προσπάθειες «τραπεζικής ενοποίησης» δεν θα καρποφορήσουν, καθώς το Βερολίνο έχει δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσει σε κοινή διαχείριση και άρα δεν θα γίνει ποτέ.
Αλλά το να αποκαλούνται αυτές οι κινήσεις «υποχωρήσεις» είναι λάθος, όπως εκείνο του μερκαντιλιστή, που λέει ότι το πλεονέκτημα των ξένων φθηνών αγαθών είναι ένα κακό, που το αποδέχεται γκρινιάζοντας, ως το απαραίτητο τίμημα για ανάλογες «υποχωρήσεις» από άλλους. Όπως και στο εμπόριο, το πραγματικό συμφέρον των κοινών ανθρώπων, συχνά δεν είναι εκείνο που επιδιώκουν οι ηγέτες τους.
Είναι οι Γερμανοί, πάνω από όλους, που θα ευνοηθούν από την αμοιβαιοποίηση των τραπεζικών παθητικών. Και οι πολίτες όλων των κρατών, όχι μόνο των ελλειμματικών, θα προσεύχονται να έλθει η μέρα που θα λήξει η αιμομικτική σχέση των κυβερνήσεων με τις τράπεζες.
Για να το καταλάβουμε, ας αναρωτηθούμε: Ποιος έχασε στην Ισλανδία; ΟΙ ξένοι επενδυτές που ανόητα είχαν δανείσει σε καουμπόικες τράπεζες χωρίς επιχειρηματικό σχέδιο. Ποιος θα είναι ο ανάλογος χαμένος στην ευρωζώνη; Δυσανάλογα, οι καθαροί πιστωτές στις αγορές «χονδρικού» δανεισμού, δηλαδή οι τράπεζες, και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία των πλεονασματικών κρατών.
Οπότε, για τους πολίτες της Γερμανίας και των άλλων πλεονασματικών κρατών, είναι η επιλογή ανάμεσα στο να κηρυχθεί χρεοστάσιο στις αξιώσεις τους ή να διασωθούν από τα κοινα κεφάλαια του ESM. Η «υποχώρηση» του Βερολίνου, είναι η απίστευτη νίκη του να βάλεις όλη την ευρωζώνη να διασώσει τους αποταμιευτές του πιο ισχυρού μέλους. Και υπό το ευρωπαϊκό πρίσμα, οι ελλειμματικές χώρες εκλιπαρούν το Βερολίνο να δεχτεί αυτόν τον διακανονισμό.
Και αυτές όμως θα κερδίσουν από αυτό που δεν θέλουν: Να δώσουν την εξουσία σε ένα σώμα όπως η ΕΚΤ να πάρει τις διασωσμένες τράπεζες από τον εθνικό έλεγχο.
Το δηλητήριο για την ευρωζώνη δεν είναι η δημοσιονομική ασωτία, αλλά η ανηθικότητα με την οποία άφησε τις τράπεζες να εμπλακούν σε χρηματοπιστωτικά όργια. Οι πολιτικοί οπωσδήποτε λιμπίζονται τα φορολογικά έσοδα που δημιουργούν οι πιστωτικές ανθίσεις. Το να λιμπίζονται την εξουσία που γεννούν οι σχέσεις με τις τράπεζες είναι πολύ πιο αισχρό.
Η ανάμιξη του λαϊκού συμφέροντος με το ιδιωτικό συμβαίνει παντού, όπως και στην Γερμανία. Αν το Βερολίνο σταματήσει την πρόοδο προς την τραπεζική ενοποίηση, δεν θα είναι επειδή φοβάται για τα λεφτά του, αλλά από ζήλια για τις αποταμιευτικές τράπεζες.
Οι πολίτες όλων των κρατών της ευρωζώνης θα ευνοηθούν από μια τραπεζική ρύθμιση που θα είναι λιγοτερο αγκιστρωμένη στην εθνική πολιτική. Οι χαμένοι θα είναι οι ελίτ του πλούτου και της πολιτικής σε εθνικό επίπεδο. Και αυτό εξηγεί γιατί δεν ενδιαφέρονται οι πολιτικοί να αλλάξουν τροπάριο.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Υποτίθεται ότι όλοι ξέρουμε γιατί η ευρωζώνη βρίσκεται σε αδιέξοδο: Το Βερολίνο και άλλες πλεονασματικές χώρες ανθίστανται στην κοινή ευθύνη των ομολόγων, ενώ τα ελλειμματικά κράτη ανατριχιάζουν στην προοπτική μεγαλύτερου ευρωπαϊκού –γερμανικού δηλαδή όπως το διαβάζουν- ελέγχου.
Η ιστορία των ξινών Τευτόνων και των υπερήφανων Λατίνων έχει λογοτεχνικό και πολιτικό υπόβαθρο. Ως οδηγός όμως ορθής στρατηγικής, το στόρι αυτό είναι πιθανότερο να αναβιώσει παλαιά λάθη παρα να βελτιώσει την κατάσταση των πραγματων.
Αυτό ισχύει πάνω απ’όλα για το έργο της αποξήρανσης του βάλτου του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Πριν δύο εβδομάδες οι ηγέτες της ευρωζώνης έκαναν ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αργοπορημένα. Η προοπτική να μπορεί το ταμείο διασώσεων European Stability Mechanism να παρεμβαίνει άμεσα στις προβληματικές τράπεζες, ενώ μια ευρωπαϊκή αρχή αναλαμβάνει τον έλεγχό τους (και, ελπίζω, θανατώνει τις τράπεζες-ζόμπι), είναι η πρώτη αχτίδα αισιοδοξίας για την νομισματική ένωση εδώ και πολύ καιρό.
Υπάρχει η σχεδόν καθολική άποψη ότι πολλοί φοβούνται πως οι προσπάθειες «τραπεζικής ενοποίησης» δεν θα καρποφορήσουν, καθώς το Βερολίνο έχει δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσει σε κοινή διαχείριση και άρα δεν θα γίνει ποτέ.
Αλλά το να αποκαλούνται αυτές οι κινήσεις «υποχωρήσεις» είναι λάθος, όπως εκείνο του μερκαντιλιστή, που λέει ότι το πλεονέκτημα των ξένων φθηνών αγαθών είναι ένα κακό, που το αποδέχεται γκρινιάζοντας, ως το απαραίτητο τίμημα για ανάλογες «υποχωρήσεις» από άλλους. Όπως και στο εμπόριο, το πραγματικό συμφέρον των κοινών ανθρώπων, συχνά δεν είναι εκείνο που επιδιώκουν οι ηγέτες τους.
Είναι οι Γερμανοί, πάνω από όλους, που θα ευνοηθούν από την αμοιβαιοποίηση των τραπεζικών παθητικών. Και οι πολίτες όλων των κρατών, όχι μόνο των ελλειμματικών, θα προσεύχονται να έλθει η μέρα που θα λήξει η αιμομικτική σχέση των κυβερνήσεων με τις τράπεζες.
Για να το καταλάβουμε, ας αναρωτηθούμε: Ποιος έχασε στην Ισλανδία; ΟΙ ξένοι επενδυτές που ανόητα είχαν δανείσει σε καουμπόικες τράπεζες χωρίς επιχειρηματικό σχέδιο. Ποιος θα είναι ο ανάλογος χαμένος στην ευρωζώνη; Δυσανάλογα, οι καθαροί πιστωτές στις αγορές «χονδρικού» δανεισμού, δηλαδή οι τράπεζες, και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία των πλεονασματικών κρατών.
Οπότε, για τους πολίτες της Γερμανίας και των άλλων πλεονασματικών κρατών, είναι η επιλογή ανάμεσα στο να κηρυχθεί χρεοστάσιο στις αξιώσεις τους ή να διασωθούν από τα κοινα κεφάλαια του ESM. Η «υποχώρηση» του Βερολίνου, είναι η απίστευτη νίκη του να βάλεις όλη την ευρωζώνη να διασώσει τους αποταμιευτές του πιο ισχυρού μέλους. Και υπό το ευρωπαϊκό πρίσμα, οι ελλειμματικές χώρες εκλιπαρούν το Βερολίνο να δεχτεί αυτόν τον διακανονισμό.
Και αυτές όμως θα κερδίσουν από αυτό που δεν θέλουν: Να δώσουν την εξουσία σε ένα σώμα όπως η ΕΚΤ να πάρει τις διασωσμένες τράπεζες από τον εθνικό έλεγχο.
Το δηλητήριο για την ευρωζώνη δεν είναι η δημοσιονομική ασωτία, αλλά η ανηθικότητα με την οποία άφησε τις τράπεζες να εμπλακούν σε χρηματοπιστωτικά όργια. Οι πολιτικοί οπωσδήποτε λιμπίζονται τα φορολογικά έσοδα που δημιουργούν οι πιστωτικές ανθίσεις. Το να λιμπίζονται την εξουσία που γεννούν οι σχέσεις με τις τράπεζες είναι πολύ πιο αισχρό.
Η ανάμιξη του λαϊκού συμφέροντος με το ιδιωτικό συμβαίνει παντού, όπως και στην Γερμανία. Αν το Βερολίνο σταματήσει την πρόοδο προς την τραπεζική ενοποίηση, δεν θα είναι επειδή φοβάται για τα λεφτά του, αλλά από ζήλια για τις αποταμιευτικές τράπεζες.
Οι πολίτες όλων των κρατών της ευρωζώνης θα ευνοηθούν από μια τραπεζική ρύθμιση που θα είναι λιγοτερο αγκιστρωμένη στην εθνική πολιτική. Οι χαμένοι θα είναι οι ελίτ του πλούτου και της πολιτικής σε εθνικό επίπεδο. Και αυτό εξηγεί γιατί δεν ενδιαφέρονται οι πολιτικοί να αλλάξουν τροπάριο.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Αυστηρότερος ο νόμος για την ελληνική ιθαγένεια
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
