Αυτά είναι τα βασικά σημεία του νέου προγράμματος λιτότητας της ισπανικής κυβέρνησης και οι βασικές γραμμές του ευρωπαϊκού προγράμματος διάσωσης των ισπανικών τραπεζών που η Ευρώπη επιδοκιμάζει, ο Ραχόι το χαρακτηρίζει ως ‘μονόδρομο για να επανέλθει η χώρα στην ανάκαμψη’ (σας θυμίζει κάτι η φράση περί μονοδρόμου;… ω ναι, και μας…), αλλά παράγοντες των αγορών και αναλυτές μιλούν για τον ορισμό της καταστροφής.
Σε μια δραματική ομιλία του προς το ισπανικό Κοινοβούλιο, ο Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε χτες νέα μέτρα λιτότητας με στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Μαδρίτης κατά 65 δις ευρώ ως το 2015. Ο Ισπανός πρωθυπουργός χαρακτήρισε την κατάσταση της Ισπανίας ‘άκρως σοβαρή’ και είπε ότι τα νέα μέτρα λιτότητας θα περιλαμβάνουν:
Πρώτον, την αύξηση του υψηλού ΦΠΑ από το 18% ως το 21% και του χαμηλού συντελεστή από το 8% στο 10%.
Δεύτερον, τη μείωση των επιδομάτων ανεργίας για τους νέους ανέργους.
Τρίτον, την κατάργηση του δώρου Χριστουγέννων για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Τέταρτον, νέες μειώσεις δαπανών κατά 3,5 δις ευρώ για τις τοπικές κυβερνήσεις μέσα από μια διαδικασία συγκέντρωσης της εξουσίας στη Μαδρίτη σε βάρος των επαρχιών. Το τελευταίο αυτό βήμα ενδέχεται να προκαλέσει βαθιά δυσαρέσκεια καθώς ανατρέπει μια παράδοση τριών 10ετιών αποκέντρωσης των εξουσιών από τη Μαδρίτη προς τις αυτόνομες ισπανικές περιφέρειες – και γίνεται γιατί υπό τις σημερινές συνθήκες θεωρείται ότι μόνο το κέντρο μπορεί να ελέγξει τους περιφερειακούς προϋπολογισμούς.
Τα μέτρα αυτά αποτελούν το τρίτο κύμα λιτότητας και έρχονται να κάτσουν πάνω στα προηγούμενα μέτρα λιτότητας της ίδιας κυβέρνησης που περιλάμβαναν αύξηση των φόρων εισοδήματος και δραματικές μειώσεις στους προϋπολογισμούς όλων των υπουργείων αλλά και στα παλαιότερα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης Γκονζάλες που περιλάμβαναν αύξηση της έμμεσης φορολογίας. Κι όλα αυτά βεβαίως ενώ η ανεργία στην Ισπανία βρίσκεται στο 24%… Τι καλά!…
Συνταγή καταστροφής
«Προσπαθούμε να μείνουμε σε ένα δρόμο που δεν είναι εύκολος ούτε σύντομος ή άνετος αλλά δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε. Είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην ανάκαμψη» δήλωσε μετά την ανακοίνωση των μέτρων ο Μαριάνο Ραχόι στο Κοινοβούλιο. Παράλληλα όμως αναγνώρισε – τι αντίφαση!… – ότι η ισπανική οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος κατά 1.7% και ότι το 2013 αντί της ανάπτυξης 0.2% που προβλεπόταν έως πρότινος, θα έχει είτε ύφεση είτε μηδενική ανάπτυξη.
Τα μέτρα Ραχόι έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά παράγοντες της αγοράς και αναλυτές υπολογίζουν ότι αντί να βοηθήσουν θα επιβραδύνουν την ανάκαμψη της χώρας από την ύφεση. Η αύξηση των έμμεσων φόρων στην Ισπανία αυτή τη στιγμή ισοδυναμεί με οικονομική καταστροφή, σχολίαζαν χαρακτηριστικά πηγές του Λονδίνου μετά την ανακοίνωση των μέτρων. Περιέργως πώς όμως, τα ισπανικά σπρεντ κινήθηκαν πτωτικά μετά τις ανακοινώσεις – μειώθηκαν κατά 23 μονάδες βάσης. Σε κάθε περίπτωση θα περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει και τις επόμενες μέρες, καθώς με την ανεργία στο 24% και τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας που θα βαθύνουν την ύφεση, θεωρούμε πλέον απίθανο να καταφέρει η Ισπανία να αποφύγει την πλήρη ευρωπαϊκή διάσωση, με μνημόνια, επονείδιστο διεθνή έλεγχο, θανάσιμο σπιράλ λιτότητας και όλα τα συμπαρομαρτούντα.
Τα λεφτά των Ισπανών "μικρών" όμορφα καίγονται
Και το κερασάκι στην τούρτα προήλθε από το πρόγραμμα ανακεφαλαίωσης των ισπανικών τραπεζών που εντέλλεται το κάψιμο πολλών ισπανικών χρημάτων και δη ‘μικρών’, δηλαδή συνταξιούχων και αποταμιευτών – στα πρότυπα του κουρέματος των δικών μας φυσικών προσώπων στο PSI – ως όρο για να αναλάβουν την ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών απευθείας οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί.
Όπως έγινε γνωστό χτες, σύμφωνα με τις βασικές γραμμές του ευρωπαϊκού σχεδίου για τις ισπανικές τράπεζες που θα υπογραφεί στις 20 Ιουλίου, η Ισπανία θα υποχρεωθεί καταρχήν να παραχωρήσει τον έλεγχο των τραπεζών της στους ευρωπαϊκούς θεσμούς που φέρονται αποφασισμένοι να επιβάλλουν ζημιές στους τοπικούς επενδυτές και μάλιστα τους μικρούς σε αντάλλαγμα για τη διάσωση των 100 δις ευρώ. Αν και το σχετικό έγγραφο δεν έχει δοθεί ακόμη επισήμως στη δημοσιότητα, σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal οι διαδικασίες για τη διάσωση των ισπανικών τραπεζών θα αρχίσουν με την επιβολή πολύ αυστηρών τεστ αντοχής υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις αρχές του φθινοπώρου, που θα έχουν μεταξύ των άλλων σαν στόχο να υποχρεώσουν τις τράπεζες να συμπιέσουν δραστικά τις τιμές των ακινήτων ως τον πάτο της φούσκας.
Στη συνέχεια οι τράπεζες που θα διαπιστωθεί ότι έχουν κεφαλαιακές τρύπες θα κληθούν να αντλήσουν νέα κεφάλαια από την αγορά και αν δεν τα καταφέρουν, να ζητήσουν βοήθεια από την κυβέρνηση. Αλλά για να τους δοθεί βοήθεια, θα πρέπει να επιβάλλουν πρώτα ζημιές στους μετόχους τους, τους κατόχους υβριδικών κεφαλαίων και τους κατόχους ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης. Η ιδέα της Ευρώπης εδώ είναι πως πρέπει να προϋπάρξει η επιβολή ζημιών προκειμένου να μειωθούν τα χρήματα των φορολογουμένων που θα πηγαίνουν στις ‘κακές’ τράπεζες και είναι μια ιδέα που εκ πρώτης όψεως φαίνεται σωστή. Όμως από την επιβολή ζημιών εξαιρούνται ρητά οι κάτοχοι senior ομολόγων, δηλαδή οι ‘μεγάλοι’ (τράπεζες κλπ) που παραμένουν προστατευμένοι σε αντίθεση με τους συνταξιούχους και τους μικρούς.
Τουτέστιν οι τελικές αποφάσεις και ως προς την ανακεφαλαιοποίηση πλήττουν ξανά τους απλούς Ισπανούς, πολίτες, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες εξ αυτών είχαν αγοράσει πρόσφατα προνομιούχες μετοχές από τα υποκαταστήματα των ισπανικών τραπεζών ανταποκρινόμενοι στην έκκληση τους να στηρίξουν το ισπανικό τραπεζικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι ερωτώμενος γι’ αυτό το θέμα, ο Ισπανός Υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκουίντο, προσπάθησε να μπουρδουκλώσει τα πράγματα, αρνούμενος να το επιβεβαιώσει ή να το διαψεύσει, αν και στο έγγραφο η επιβολή ζημιών στους μικρούς αναφέρεται ρητά. «Οι senior ομολογιούχοι μέσα και έξω από την Ισπανία θα προστατευτούν ενώ οι συνταξιούχοι και οι μικροί στους οποίους πουλήθηκαν αυτοί οι τίτλοι θα σηκώσουν το βάρος», έγραψε χαρακτηριστικά και ο Σόνι Καπούρ, του θινκ τανκ Re-define.
Με τη λιτότητα και την ανεργία να αυξάνονται, τη φούσκα των ισπανικών ακινήτων να συμπιέζεται κεντρικά ώστε να φτάσει γρήγορα στον πάτο, την αυτονομία των περιφερειών να συρρικνώνεται και τα χρήματα των Ισπανών ‘μικρών’ να καίγονται, γιατί κάτι μας λέει πως η Ισπανία θα είναι η δεύτερη χώρα της Ευρωζώνης που θα αποσταθεροποιηθεί πολιτικά μετά την Ελλάδα;
Μαριάννα Τόλια
kostasxan.blogspot.com
