2012-07-19 08:39:55
του Hans-Olaf Henkel*
Όταν συμφώνησε στο πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών και πρακτικά στο δρόμο για την τραπεζική ενοποίηση, αν και με αυστηρές προϋποθέσεις, η Angela Merkel έχασε μία σημαντική μάχη.
Και δεν ήταν η πρώτη φορά. Μπορεί ο ευρωπαϊκός Τύπος να την χαρακτηρίζει «κυρία Nein», αλλά στην πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο με το Neville Chamberlain παρά με τη Margaret Thatcher. Αυτή τη φορά, οι Γερμανοί είναι εκείνοι που εκβιάζονται, από τους Γάλλους.
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 2010, όταν η κα Merkel έθεσε θέμα αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Αφού ο Nicolas Sarkozy την απείλησε με τερματισμό της ειδικής γαλλο-γερμανικής σχέσης, αναγκάστηκε να υποχωρήσει και βοήθησε στο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα. Αποδείχθηκε ότι τελικά ήταν ένα πακέτο στήριξης για τις γαλλικές τράπεζες.
Όταν ζήτησε επιβολή αυτόματων κυρώσεων στους παραβάτες των δημοσιονομικών κανόνων, ο κ. Sarkozy την έπεισε για το αντίθετο στην Deauville. Για δεκαετίες οι Γερμανοί καγκελάριοι αντιστέκονται στη γαλλική ιδέα μίας ευρωπαϊκής οικονομικής κυβέρνησης. Η κα Merkel την αποδέχθηκε. Κι ενώ είχε χαρακτηρίσει την επιβολή ενός φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών «αντιπαραγωγική», λίγο αργότερα την υποστήριξε θερμά.
Στη Γαλλία μπορεί να περιμένουν νέες υποχωρήσεις από τη Γερμανία. Και ενώ το «φρένο χρέους» (που σχεδιάστηκε για να μην μπορούν οι πολιτικοί να χτίζουν χρέη) αποτελεί πλέον μέρος του γερμανικού συντάγματος, ο Francois Hollandeαρνείται να κάνει το ίδιο στη Γαλλία, αν και το υποσχέθηκε ο προκάτοχός του.
Η υιοθέτηση του «φρένου χρέους» στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα ήταν θεμελιώδους σημασίας για τη Γερμανία. Με τον κ. Hollande όμως, αυξάνεται ταχύτατα ο κίνδυνος να προσφύγει ακόμη και η Γαλλία στον μηχανισμό στήριξης.
Ενώ η Γερμανία έθεσε όριο σύνταξης τα 67 έτη, ο κ. Hollande το μείωσε στα 62 έτη. Αν και το ποσοστό της ανεργίας στους νέους είναι τετραπλάσιο στη Γαλλία από ότι στη Γερμανία, ο κ. Hollande αύξησε τον κατώτατο μισθό σε επίπεδο ρεκόρ. Τον προηγούμενο χρόνο, το έλλειμμα του προϋπολογισμού στη Γαλλία ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν τριπλάσιο από ότι το γερμανικό. Βεβαίως, στη Γαλλία δεν γίνεται καν συζήτηση για πρόγραμμα λιτότητας.
Ενώ η Thatcherζητούσε πάντα τα χρήματά της πίσω, η Angela Merkelσπαταλά τα δικά της για να σώσει το ευρώ. Δεν προκαλεί εντύπωση ότι ο αρχισυντάκτης της Le Figaroδήλωσε κάποτε πως το ευρώ ήταν η νέα Συνθήκη των Βερσαλλιών χωρίς να έχει προηγηθεί πόλεμος.
Όλα αυτά τα ψυχρά δεδομένα όμως, δεν ταιριάζουν με τη θερμή ρητορική της Angela Merkel. Πράγματι, επιπλήττει όλους τους Ευρωπαίους για το τι πρέπει να κάνουν. Οι Ισπανοί πρέπει να πηγαίνουν λιγότερες διακοπές, οι Έλληνες να κάνουν ιδιωτικοποιήσεις ταχύτερα, οι Ιταλοί να μειώσουν το δημόσιο τομέα τους κ.ο.κ. Μην της επιρρίπτετε ευθύνες για αυτό. Δεν είναι καθήκον του κάθε πιστωτή να επιβλέπει τους χειρισμούς των δανειστών του;
Οι πολιτικοί του Ευρωπαϊκού Νότου την ακούν ευγενικά και μετά συνεχίζουν αμέριμνοι, αλλά η ίδια καταφέρνει να ανταγωνίζεται τους πολίτες της. Πριν από την κρίση, οι Έλληνες θαύμαζαν τους Γερμανούς. Τώρα τους μισούν. Είναι μία παράδοξη κατάσταση: Η Γερμανία φέρει το βάρος των πακέτων στήριξης, αλλά η κα Merkelθεωρείται αδίστακτος υπερασπιστής των γερμανικών συμφερόντων και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί σύμβολο της γερμανικής αλαζονείας και αναλγησίας.
Γιατί το κάνει; Στην πραγματικότητα βεβαίως, η ρητορική της απευθύνεται στο εγχώριο γερμανικό κοινό. Όσο οι Γερμανοί θεωρούν ότι είναι σκληρή με τους πολιτικούς του Νότου, τόσο λιγότερο συνειδητοποιούν ότι εκείνοι θα πληρώσουν για την.. ευρω - ρομαντική πολιτική. Προτού εγκριθεί το δεύτερο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα, ο επικεφαλής του κόμματός της στην Bundestagκαυχήθηκε με υπερηφάνεια: «Τώρα η Ευρώπη μιλάει γερμανικά».
Όλο και περισσότεροι Γερμανοί ανακαλύπτουν όμως, ότι μπορεί η Ευρώπη να μιλάει γερμανικά, αλλά ενεργεί γαλλικά. Όμως, με την επιτόπια στροφή της Angela Merkel για το πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών με ειδικούς όρους, το κλίμα στην πατρίδα της Angela Merkel έχει αλλάξει. Διακόσιοι οικονομολόγοι διαμαρτυρήθηκαν με μία ανοιχτή επιστολή προς τους Γερμανούς πολίτες.
Ακόμη και το Συνταγματικό Δικαστήριο δηλώνει ως εδώ και μη παρέκει. Με μία πρωτοφανή κίνηση, οι δικαστές ζήτησαν δημοσίως από τον πρόεδρο της Γερμανίας να αναστείλει την υπογραφή του νομοσχεδίου για την επικύρωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι μεταβιβάζεται περαιτέρω εξουσία προς τις Βρυξέλλες τότε θα τεθεί θέμα δημοψηφίσματος. Τότε η κα Merkelμπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μία νέα «Φουκουσίμα».
Επισημαίνεται ότι μόλις λίγες ημέρες αφότου το τσουνάμι χτύπησε την Ιαπωνία, η κα Merkelεγκατέλειψε την ενεργειακή της πολιτική και ανακοίνωσε την πλήρη αποχώρηση από την πυρηνική ενέργεια. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η στήριξη της κοινής γνώμης προς την πυρηνική ενέργεια είχε βυθιστεί. Και η καγκελάριος προχώρησε στην ταχύτερη αλλαγή πολιτικής στην σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας.
Εάν υπάρξει δημοψήφισμα για την Ευρώπη ή για το ευρώ, τότε ενδέχεται να δεχθεί παρόμοιες πιέσεις. Και ενδεχομένως να οδηγηθούμε σε μία ακόμη θεαματική στροφή 180 μοιρών στην πολιτική, αυτή τη φορά για το ευρώ.
*Ο Hans-Olaf Henkel είναι πρώην επικεφαλής του Γερμανικού Συνδέσμου Βιομηχάνων
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Όταν συμφώνησε στο πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών και πρακτικά στο δρόμο για την τραπεζική ενοποίηση, αν και με αυστηρές προϋποθέσεις, η Angela Merkel έχασε μία σημαντική μάχη.
Και δεν ήταν η πρώτη φορά. Μπορεί ο ευρωπαϊκός Τύπος να την χαρακτηρίζει «κυρία Nein», αλλά στην πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο με το Neville Chamberlain παρά με τη Margaret Thatcher. Αυτή τη φορά, οι Γερμανοί είναι εκείνοι που εκβιάζονται, από τους Γάλλους.
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 2010, όταν η κα Merkel έθεσε θέμα αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Αφού ο Nicolas Sarkozy την απείλησε με τερματισμό της ειδικής γαλλο-γερμανικής σχέσης, αναγκάστηκε να υποχωρήσει και βοήθησε στο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα. Αποδείχθηκε ότι τελικά ήταν ένα πακέτο στήριξης για τις γαλλικές τράπεζες.
Όταν ζήτησε επιβολή αυτόματων κυρώσεων στους παραβάτες των δημοσιονομικών κανόνων, ο κ. Sarkozy την έπεισε για το αντίθετο στην Deauville. Για δεκαετίες οι Γερμανοί καγκελάριοι αντιστέκονται στη γαλλική ιδέα μίας ευρωπαϊκής οικονομικής κυβέρνησης. Η κα Merkel την αποδέχθηκε. Κι ενώ είχε χαρακτηρίσει την επιβολή ενός φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών «αντιπαραγωγική», λίγο αργότερα την υποστήριξε θερμά.
Στη Γαλλία μπορεί να περιμένουν νέες υποχωρήσεις από τη Γερμανία. Και ενώ το «φρένο χρέους» (που σχεδιάστηκε για να μην μπορούν οι πολιτικοί να χτίζουν χρέη) αποτελεί πλέον μέρος του γερμανικού συντάγματος, ο Francois Hollandeαρνείται να κάνει το ίδιο στη Γαλλία, αν και το υποσχέθηκε ο προκάτοχός του.
Η υιοθέτηση του «φρένου χρέους» στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα ήταν θεμελιώδους σημασίας για τη Γερμανία. Με τον κ. Hollande όμως, αυξάνεται ταχύτατα ο κίνδυνος να προσφύγει ακόμη και η Γαλλία στον μηχανισμό στήριξης.
Ενώ η Γερμανία έθεσε όριο σύνταξης τα 67 έτη, ο κ. Hollande το μείωσε στα 62 έτη. Αν και το ποσοστό της ανεργίας στους νέους είναι τετραπλάσιο στη Γαλλία από ότι στη Γερμανία, ο κ. Hollande αύξησε τον κατώτατο μισθό σε επίπεδο ρεκόρ. Τον προηγούμενο χρόνο, το έλλειμμα του προϋπολογισμού στη Γαλλία ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν τριπλάσιο από ότι το γερμανικό. Βεβαίως, στη Γαλλία δεν γίνεται καν συζήτηση για πρόγραμμα λιτότητας.
Ενώ η Thatcherζητούσε πάντα τα χρήματά της πίσω, η Angela Merkelσπαταλά τα δικά της για να σώσει το ευρώ. Δεν προκαλεί εντύπωση ότι ο αρχισυντάκτης της Le Figaroδήλωσε κάποτε πως το ευρώ ήταν η νέα Συνθήκη των Βερσαλλιών χωρίς να έχει προηγηθεί πόλεμος.
Όλα αυτά τα ψυχρά δεδομένα όμως, δεν ταιριάζουν με τη θερμή ρητορική της Angela Merkel. Πράγματι, επιπλήττει όλους τους Ευρωπαίους για το τι πρέπει να κάνουν. Οι Ισπανοί πρέπει να πηγαίνουν λιγότερες διακοπές, οι Έλληνες να κάνουν ιδιωτικοποιήσεις ταχύτερα, οι Ιταλοί να μειώσουν το δημόσιο τομέα τους κ.ο.κ. Μην της επιρρίπτετε ευθύνες για αυτό. Δεν είναι καθήκον του κάθε πιστωτή να επιβλέπει τους χειρισμούς των δανειστών του;
Οι πολιτικοί του Ευρωπαϊκού Νότου την ακούν ευγενικά και μετά συνεχίζουν αμέριμνοι, αλλά η ίδια καταφέρνει να ανταγωνίζεται τους πολίτες της. Πριν από την κρίση, οι Έλληνες θαύμαζαν τους Γερμανούς. Τώρα τους μισούν. Είναι μία παράδοξη κατάσταση: Η Γερμανία φέρει το βάρος των πακέτων στήριξης, αλλά η κα Merkelθεωρείται αδίστακτος υπερασπιστής των γερμανικών συμφερόντων και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί σύμβολο της γερμανικής αλαζονείας και αναλγησίας.
Γιατί το κάνει; Στην πραγματικότητα βεβαίως, η ρητορική της απευθύνεται στο εγχώριο γερμανικό κοινό. Όσο οι Γερμανοί θεωρούν ότι είναι σκληρή με τους πολιτικούς του Νότου, τόσο λιγότερο συνειδητοποιούν ότι εκείνοι θα πληρώσουν για την.. ευρω - ρομαντική πολιτική. Προτού εγκριθεί το δεύτερο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα, ο επικεφαλής του κόμματός της στην Bundestagκαυχήθηκε με υπερηφάνεια: «Τώρα η Ευρώπη μιλάει γερμανικά».
Όλο και περισσότεροι Γερμανοί ανακαλύπτουν όμως, ότι μπορεί η Ευρώπη να μιλάει γερμανικά, αλλά ενεργεί γαλλικά. Όμως, με την επιτόπια στροφή της Angela Merkel για το πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών με ειδικούς όρους, το κλίμα στην πατρίδα της Angela Merkel έχει αλλάξει. Διακόσιοι οικονομολόγοι διαμαρτυρήθηκαν με μία ανοιχτή επιστολή προς τους Γερμανούς πολίτες.
Ακόμη και το Συνταγματικό Δικαστήριο δηλώνει ως εδώ και μη παρέκει. Με μία πρωτοφανή κίνηση, οι δικαστές ζήτησαν δημοσίως από τον πρόεδρο της Γερμανίας να αναστείλει την υπογραφή του νομοσχεδίου για την επικύρωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι μεταβιβάζεται περαιτέρω εξουσία προς τις Βρυξέλλες τότε θα τεθεί θέμα δημοψηφίσματος. Τότε η κα Merkelμπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μία νέα «Φουκουσίμα».
Επισημαίνεται ότι μόλις λίγες ημέρες αφότου το τσουνάμι χτύπησε την Ιαπωνία, η κα Merkelεγκατέλειψε την ενεργειακή της πολιτική και ανακοίνωσε την πλήρη αποχώρηση από την πυρηνική ενέργεια. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η στήριξη της κοινής γνώμης προς την πυρηνική ενέργεια είχε βυθιστεί. Και η καγκελάριος προχώρησε στην ταχύτερη αλλαγή πολιτικής στην σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας.
Εάν υπάρξει δημοψήφισμα για την Ευρώπη ή για το ευρώ, τότε ενδέχεται να δεχθεί παρόμοιες πιέσεις. Και ενδεχομένως να οδηγηθούμε σε μία ακόμη θεαματική στροφή 180 μοιρών στην πολιτική, αυτή τη φορά για το ευρώ.
*Ο Hans-Olaf Henkel είναι πρώην επικεφαλής του Γερμανικού Συνδέσμου Βιομηχάνων
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ψάχνει λύσεις για την ελιά ο Απόστολος Γκλέτσος
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Olympiacos? Maybe, maybe»!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
