2012-07-23 21:00:51
Λίγο πριν το ξημέρωμα της 18ης Ιουλίου 1974, ο Αμερικανός υφυπουργός Τζόζεφ Σίσκο, συνοδευόμενος από έντεκα συνεργάτες του, πήγε στο Λονδίνο, πρώτο σταθμό της περιοδείας του. Μόλις έφτασε στο Λονδίνο, ο Σίσκο έσπευσε στο Φόρειν Όφις. Τον περίμενε ο Τζειμς Κάλλαχαν. Οι δυο άνδρες συζήτησαν για μια ώρα. Από την πρώτη στιγμή αναδείχθηκε η διαφωνία των Αμερικανών και των Βρετανών για τον Μακάριο. Η εντολή του Κίσιγκερ αφορούσε την αποτροπή του πολέμου. Η αποκατάσταση του Αρχιεπισκόπου, δεν ήταν στις προτεραιότητες αυτής της αποστολής. Ο Σίσκο ζήτησε να γίνουν συντονισμένες ενέργειες για την αποτροπή τουρκικής επέμβασης. Ο Κάλλαχαν εξέφρασε την άποψη ότι οι ΗΠΑ, αν πραγματικά θέλουν την αποκατάσταση της νομιμότητας, πρέπει να ανακοινώσουν την υποστήριξη τους προς τον Μακάριο. Ο Σίσκο δεν είχε τέτοιες οδηγίες και δεν μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση αυτή
. Έφυγε απο το αγγλικό υπουργείο Εξωτερικών, φοβερά ανήσυχος, καθώς ο Κάλλαχαν τον είχε πληροφορήσει για την απόφαση του Ετσεβιτ να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ελλάδας και να ασκήσει το δικαίωμα της Τουρκίας να επέμβει. Το προηγούμενο βράδυ ο Ετσεβίτ είχε παρακαθήσει σε δείπνο που παρέθεσαν προς τιμή του ο Γουίλσον και ο Κάλλαχαν. Μετά το τέλος της πρώτης συνάντησής του με τον Κάλλαχαν, ο Αμερικανός υφυπουργός απέστειλε τηλεγράφημα στην Ουάσιγκτον (DepartmentofState, Τηλεγράφημα του Τζόζεφ Σίσκο στον Χένρι Κίσιγκερ, 18 Ιουλίου 1974).
Σύμφωνα με το έγγραφο, και οι δυο πλευρές παρουσιάζονταν επιφυλακτικές για το θέμα της επιστροφής του Μακαρίου, παρά το γεγονός ότι δεν το ομολογούν ευθέως. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης, το Λονδίνο εξακολουθούσε να υποστηρίζει τη νομιμότητα και αποκατάσταση του Μακαρίου στο νησί. Ο Κάλαχαν ισχυρίζεται σύμφωνα με το έγγραφο ότι το Κοινοβούλιο και η κοινή γνώμη έχουν εξαιρετικά σθεναρές απόψεις σ΄ αυτό το θέμα και δεν νομίζει ότι θα έπρεπε να καθυστερήσουν οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών. Ο Κάλαχαν συμφωνεί ότι μακροπρόθεσμα η αποκατάσταση του Μακαρίου δεν θα αποτελέσει πιθανώς στοιχείο σταθερότητας, εφόσον θα μπει στον πειρασμό να στραφεί προς ανατολάς. Ωστόσο, ο Κάλαχαν ισχυρίζεται ότι οι δημόσιες πιέσεις τον αναγκάζουν να συνεχίζει να υποστηρίζει τον Μακάριο. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση της Ελλάδας δεν θα έκανε τίποτε χωρίς μεγάλη πίεση από τους Αμερικανούς.
Ο Σίσκο, κατόπιν προηγούμενων συνεννοήσεων που είχαν γίνει από την Ουάσιγκτον, συναντούσε στο Λονδίνο τον Ετσεβίτ. Στη διάρκεια πολύωρου γεύματος, ο Σίσκο άκουσε προσεκτικά τους όρους του Τούρκου πρωθυπουργού. Συνεργάτης του Αμερικανού υφυπουργού κατέγραψε ότι ήταν τέτοια η αλαζονεία του Ετσεβίτ και η έκταση των απειλών του, που ο Σίσκο ένοιωσε αποστροφή. Ο Σίσκο, με σημείωμά του, ενημέρωσε τον Κίσιγκερ για την πρώτη συνάντηση του με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας. Έγραφε σχετικά: «Ο Ετσεβίτ κράτησε σκληρή γραμμή και τα σχόλιά του έδειχναν ότι ήταν ευαίσθητος έναντι της εσωτερικής κατάστασης και πίεσης στην Τουρκία. Παρέσχε μια σχηματική υποστήριξη στον Μακάριο και συνεχίζει να καλεί σε αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών. Δίνει μεγάλη σημασία στην «ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στην Κύπρο και στην ανάγκη τουρκικής πρόσβασης στη θάλασσα». Συμφωνεί ότι θα ήταν χρήσιμο να μιλήσει περαιτέρω με τον Σίσκο στην Άγκυρα. (DepartmentofState, Τηλεγράφημα του Τζόζεφ Σίσκο στον Χένρι Κίσιγκερ, 18 Ιουλίου 1974)
Από την αμερικανική πρεσβεία, ο Σίσκο επικοινώνησε αμέσως με τον Κίσιγκερ και του αφηγήθηκε τα καθέκαστα. Ο υπουργός Εξωτερικών ήταν ήρεμος και δεν έδειξε να ανησυχεί. Ο απεσταλμένος του, όμως, καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα. Θυμάται ο Σίσκο:
«Μετά τη συνομιλία μου με τον Κάλαχαν, είχα μία μακρά συνάντηση με τον Ετσεβίτ, που έτυχε να βρίσκεται την ίδια μέρα στο Λονδίνο. Ο Ετσεβίτ μου περιέγραψε τις απόψεις του για μια διευθέτηση του προβλήματος με λύση ομοσπονδίας. Απαιτούσε και άλλες υποχωρήσεις. Αντιλήφθηκα αμέσως ότι επρόκειτο για προτάσεις που δεν θα αποδεχόταν καμία ελληνική κυβέρνηση, επειδή θα έπρεπε να συνθηκολογήσει και να παραδοθεί ολοκληρωτικά. Του είπα τις σκέψεις μου. Του ανακοίνωσα ότι τότε πρέπει να πάω στην Αθήνα. Τα είπα να μου δώσει χρόνο να συζητήσω μαζί τους, να δω τι μπορώ να κάνω και τι μπορώ να καταφέρω. Δύο μέρες μετά, όταν μου ανακοίνωσε ότι δόθηκε η εντολή έναρξης της εισβολής, μου θύμισε τη συζήτησή μας στο Λονδίνο. Μου είχε πει και τότε ότι θα πράξει ότι είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας. Ακόμα και τώρα ακούω σαν καμπάνα στ’ αυτιά μου εκείνη τη φράση του. ‘’Αυτή τη φορά θα το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο’’. Ενημέρωσα τον Χένρι για τη συνομιλία μου με τον Ετσεβίτ και έθεσα σε συναγερμό, όσους μπορούσα στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο». (Τα απόρρητα αρχεία του Κίσιγκερ. Η απόφαση για τη διχοτόμηση. Μ. Ιγνατίου-Κ. Βενιζέλου, εκδόσεις Λιβάνη).
Το κοινό πακέτο των Αγγλοαμερικανών
Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣυφυπουργός, είχε και δεύτερη συνάντηση με τον Κάλαχαν, με τον οποίο συζήτησε και λύσεις που προέβλεπαν και την ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στο νησί. Κι αυτό, δυο μόλις μέρες πριν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στη δεύτερη συνάντηση, ο Σίσκο και ο Κάλαχαν συγκέντρωσαν την προσοχή τους στα στοιχεία ενός πακέτου για την επίλυση του κυπριακού. Συμπεριέλαβαν:
1).Ευέλικτες συνταγματικές διευθετήσεις, 2).Τουρκική πρόσβαση στη θάλασσα υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, 3).Αντικατάσταση των Ελλήνων αξιωματικών της Εθνοφρουράς, 4).Στενότερη εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών στην εναλλαγή των στρατευμάτων και, 5).Ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στο νησί.
Ο Κάλαχαν είχε επισημάνει ότι δεν απέκλειε αναγκαστικά τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων από το Ηνωμένο Βασίλειο, εφόσον επηρεαστούν τα συμφέροντα του, τα οποία χαρακτήρισε σημαντικά.
Από το Φόρεϊν Όφις, ο Σίσκο έσπευσε να συναντήσει για δεύτερη φορά τον Ετζεβίτ. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των Αμερικανών, όπως αυτές διατυπώνονται στα πρακτικά, ο Ετσεβίτ ακολούθησε πιο ακραία γραμμή, παρουσιάζοντας κάποιες ιδέες που ήταν ισοδύναμες με τη διχοτόμηση. Ο Ετσεβίτ σημείωσε ότι «η Τουρκία δεν μπορούσε να ανεχθεί την κατάσταση που δημιουργήθηκε με το πραξικόπημα στην Κύπρο και ότι πιστεύει πως πραγματοποιείται μια έρπουσα ένωση». Ζήτησε δε δύο αυτόνομες προσωρινές κυβερνήσεις. Επίσης ζήτησε ελεύθερη πρόσβαση στα αεροδρόμια και στα λιμάνια υπό την εποπτεία των εγγυητριών δυνάμεων. Ο Σίσκο υποσχέθηκε, όπως καταγράφεται στα αμερικανικά έγγραφα, να εξετάσει όλες τις ιδέες και να συζητήσει περαιτέρω η κατάσταση με τον Ετσεβίτ στην Αγκυρα. Ο Σίσκο συμφώνησε επίσης να επισκεφθεί την Άγκυρα το απόγευμα της 19ης Ιουλίου.
Τα αμερικανικά σχόλια για τις επαφές του Σίσκο στο Λονδίνο, ήταν πως «οι προτάσεις του Ετσεβίτ, το απόγευμα, ήταν πολύ άκαμπτες». Ήταν επίσης πιο σκληρός, στη δεύτερη συνάντηση, ιδιαίτερα στο γεγονός ότι αρνείτο να συνομιλήσει με τους Έλληνες, έγραφε στο τηλεγράφημα του ο Αμερικανός υφυπουργός. (DepartmentofState, Τηλεγράφημα του Τζόζεφ Σίσκο στον Χένρι Κίσιγκερ, 18 Ιουλίου 1974)
http://www.philenews.com/digital/
Σύμφωνα με το έγγραφο, και οι δυο πλευρές παρουσιάζονταν επιφυλακτικές για το θέμα της επιστροφής του Μακαρίου, παρά το γεγονός ότι δεν το ομολογούν ευθέως. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης, το Λονδίνο εξακολουθούσε να υποστηρίζει τη νομιμότητα και αποκατάσταση του Μακαρίου στο νησί. Ο Κάλαχαν ισχυρίζεται σύμφωνα με το έγγραφο ότι το Κοινοβούλιο και η κοινή γνώμη έχουν εξαιρετικά σθεναρές απόψεις σ΄ αυτό το θέμα και δεν νομίζει ότι θα έπρεπε να καθυστερήσουν οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών. Ο Κάλαχαν συμφωνεί ότι μακροπρόθεσμα η αποκατάσταση του Μακαρίου δεν θα αποτελέσει πιθανώς στοιχείο σταθερότητας, εφόσον θα μπει στον πειρασμό να στραφεί προς ανατολάς. Ωστόσο, ο Κάλαχαν ισχυρίζεται ότι οι δημόσιες πιέσεις τον αναγκάζουν να συνεχίζει να υποστηρίζει τον Μακάριο. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση της Ελλάδας δεν θα έκανε τίποτε χωρίς μεγάλη πίεση από τους Αμερικανούς.
Ο Σίσκο, κατόπιν προηγούμενων συνεννοήσεων που είχαν γίνει από την Ουάσιγκτον, συναντούσε στο Λονδίνο τον Ετσεβίτ. Στη διάρκεια πολύωρου γεύματος, ο Σίσκο άκουσε προσεκτικά τους όρους του Τούρκου πρωθυπουργού. Συνεργάτης του Αμερικανού υφυπουργού κατέγραψε ότι ήταν τέτοια η αλαζονεία του Ετσεβίτ και η έκταση των απειλών του, που ο Σίσκο ένοιωσε αποστροφή. Ο Σίσκο, με σημείωμά του, ενημέρωσε τον Κίσιγκερ για την πρώτη συνάντηση του με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας. Έγραφε σχετικά: «Ο Ετσεβίτ κράτησε σκληρή γραμμή και τα σχόλιά του έδειχναν ότι ήταν ευαίσθητος έναντι της εσωτερικής κατάστασης και πίεσης στην Τουρκία. Παρέσχε μια σχηματική υποστήριξη στον Μακάριο και συνεχίζει να καλεί σε αποχώρηση των Ελλήνων αξιωματικών. Δίνει μεγάλη σημασία στην «ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στην Κύπρο και στην ανάγκη τουρκικής πρόσβασης στη θάλασσα». Συμφωνεί ότι θα ήταν χρήσιμο να μιλήσει περαιτέρω με τον Σίσκο στην Άγκυρα. (DepartmentofState, Τηλεγράφημα του Τζόζεφ Σίσκο στον Χένρι Κίσιγκερ, 18 Ιουλίου 1974)
Από την αμερικανική πρεσβεία, ο Σίσκο επικοινώνησε αμέσως με τον Κίσιγκερ και του αφηγήθηκε τα καθέκαστα. Ο υπουργός Εξωτερικών ήταν ήρεμος και δεν έδειξε να ανησυχεί. Ο απεσταλμένος του, όμως, καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα. Θυμάται ο Σίσκο:
«Μετά τη συνομιλία μου με τον Κάλαχαν, είχα μία μακρά συνάντηση με τον Ετσεβίτ, που έτυχε να βρίσκεται την ίδια μέρα στο Λονδίνο. Ο Ετσεβίτ μου περιέγραψε τις απόψεις του για μια διευθέτηση του προβλήματος με λύση ομοσπονδίας. Απαιτούσε και άλλες υποχωρήσεις. Αντιλήφθηκα αμέσως ότι επρόκειτο για προτάσεις που δεν θα αποδεχόταν καμία ελληνική κυβέρνηση, επειδή θα έπρεπε να συνθηκολογήσει και να παραδοθεί ολοκληρωτικά. Του είπα τις σκέψεις μου. Του ανακοίνωσα ότι τότε πρέπει να πάω στην Αθήνα. Τα είπα να μου δώσει χρόνο να συζητήσω μαζί τους, να δω τι μπορώ να κάνω και τι μπορώ να καταφέρω. Δύο μέρες μετά, όταν μου ανακοίνωσε ότι δόθηκε η εντολή έναρξης της εισβολής, μου θύμισε τη συζήτησή μας στο Λονδίνο. Μου είχε πει και τότε ότι θα πράξει ότι είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας. Ακόμα και τώρα ακούω σαν καμπάνα στ’ αυτιά μου εκείνη τη φράση του. ‘’Αυτή τη φορά θα το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο’’. Ενημέρωσα τον Χένρι για τη συνομιλία μου με τον Ετσεβίτ και έθεσα σε συναγερμό, όσους μπορούσα στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο». (Τα απόρρητα αρχεία του Κίσιγκερ. Η απόφαση για τη διχοτόμηση. Μ. Ιγνατίου-Κ. Βενιζέλου, εκδόσεις Λιβάνη).
Το κοινό πακέτο των Αγγλοαμερικανών
Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣυφυπουργός, είχε και δεύτερη συνάντηση με τον Κάλαχαν, με τον οποίο συζήτησε και λύσεις που προέβλεπαν και την ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στο νησί. Κι αυτό, δυο μόλις μέρες πριν την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στη δεύτερη συνάντηση, ο Σίσκο και ο Κάλαχαν συγκέντρωσαν την προσοχή τους στα στοιχεία ενός πακέτου για την επίλυση του κυπριακού. Συμπεριέλαβαν:
1).Ευέλικτες συνταγματικές διευθετήσεις, 2).Τουρκική πρόσβαση στη θάλασσα υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, 3).Αντικατάσταση των Ελλήνων αξιωματικών της Εθνοφρουράς, 4).Στενότερη εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών στην εναλλαγή των στρατευμάτων και, 5).Ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στο νησί.
Ο Κάλαχαν είχε επισημάνει ότι δεν απέκλειε αναγκαστικά τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων από το Ηνωμένο Βασίλειο, εφόσον επηρεαστούν τα συμφέροντα του, τα οποία χαρακτήρισε σημαντικά.
Από το Φόρεϊν Όφις, ο Σίσκο έσπευσε να συναντήσει για δεύτερη φορά τον Ετζεβίτ. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των Αμερικανών, όπως αυτές διατυπώνονται στα πρακτικά, ο Ετσεβίτ ακολούθησε πιο ακραία γραμμή, παρουσιάζοντας κάποιες ιδέες που ήταν ισοδύναμες με τη διχοτόμηση. Ο Ετσεβίτ σημείωσε ότι «η Τουρκία δεν μπορούσε να ανεχθεί την κατάσταση που δημιουργήθηκε με το πραξικόπημα στην Κύπρο και ότι πιστεύει πως πραγματοποιείται μια έρπουσα ένωση». Ζήτησε δε δύο αυτόνομες προσωρινές κυβερνήσεις. Επίσης ζήτησε ελεύθερη πρόσβαση στα αεροδρόμια και στα λιμάνια υπό την εποπτεία των εγγυητριών δυνάμεων. Ο Σίσκο υποσχέθηκε, όπως καταγράφεται στα αμερικανικά έγγραφα, να εξετάσει όλες τις ιδέες και να συζητήσει περαιτέρω η κατάσταση με τον Ετσεβίτ στην Αγκυρα. Ο Σίσκο συμφώνησε επίσης να επισκεφθεί την Άγκυρα το απόγευμα της 19ης Ιουλίου.
Τα αμερικανικά σχόλια για τις επαφές του Σίσκο στο Λονδίνο, ήταν πως «οι προτάσεις του Ετσεβίτ, το απόγευμα, ήταν πολύ άκαμπτες». Ήταν επίσης πιο σκληρός, στη δεύτερη συνάντηση, ιδιαίτερα στο γεγονός ότι αρνείτο να συνομιλήσει με τους Έλληνες, έγραφε στο τηλεγράφημα του ο Αμερικανός υφυπουργός. (DepartmentofState, Τηλεγράφημα του Τζόζεφ Σίσκο στον Χένρι Κίσιγκερ, 18 Ιουλίου 1974)
http://www.philenews.com/digital/
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Νέο SKODA CITIGO από €8.387. We like it!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
