2012-08-11 22:11:06
Γράφει ο Αλέκος Λασκαράτος
Στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου και της Αθήνας ήμουν διακοπές κι έτσι τους παρακολούθησα πολύ αποσπασματικά. Φέτος ήμουν στην Αθήνα οπότε μου δόθηκε η ευκαιρία να δω πολλά αγωνίσματα, τόσο στην πρωινή ζώνη όσο και στην βραδινή. Είδα προημιτελικούς, ημιτελικούς και τώρα, τις τελευταίες μέρες, είδα και τελικούς. Είδα ομαδικά και ατομικά αγωνίσματα, ανδρών και γυναικών. Δεν τα είδα όλα, γιατί αυτό θα σήμαινε ένα εξάωρο στησίματος, κάθε μέρα, μπροστά στην τηλεόραση για δύο βδομάδες. Είδα όμως τα... περισσότερα. Σφαίρα, σφύρα, δίσκο, ακόντιο, άρση βαρών, βόλεϊ, beach βόλεϊ, πόλο, κολύμβηση, ανδρών και γυναικών, όλα αυτά. Επίσης είδα αγώνες δρόμου ταχύτητας και αντοχής, ύψος, επί κοντώ, μήκος, τριπλούν, πένταθλο, έπταθλο, δέκαθλο, και δεν θυμάμαι τι άλλο. Σχεδόν όλα. Αλήθεια σας λέω. Τόκανα κατά κάποιο τρόπο σαν από καθήκον, για να σχηματίσω από πρώτο (τηλεοπτικό) χέρι μια όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του σε τι συνίσταται αυτό το κορυφαίο παγκόσμιο αθλητικό γεγονός που επαναλαμβάνεται κάθε τέσσερα χρόνια
Και απογοητεύτηκα. Απογοητεύτηκα γιατί συνειδητοποίησα πως πρόκειται για μια καλοστημένη μηχανή θεάματος και επίτευξης εξειδικευμένων ρεκόρ, που στις περισσότερες των περιπτώσεων στερούνται ουσίας, με πολύ χρήμα από πίσω, και θύματα εμάς αλλά και πολύ συχνά τους ίδιους τους αθλητές. Μια μηχανή προβολής (ισχυρών τις περισσότερες φορές) κρατών που μετριέται με τον αριθμό των χρυσών, αργυρών και χάλκινων μεταλλίων κάθε ολυμπιάδας. Πρόκειται για μια βιομηχανία παραγωγής πρωταθλητών. Εμφανίζεται λοιπόν ένας νέος ή μία νέα με ταλέντο και προοπτική σε κάποιο άθλημα. Πέφτουν πάνω του οι διάφοροι μηχανισμοί, σύλλογοι, προπονητές κλπ., και το εντάσσουν σε πρόγραμμα πρωταθλητισμού. Ώρες και ώρες καθημερινής προπόνησης. Όσο πιο ταλαντούχος και υποσχόμενος είναι ο εκκολαπτόμενος (πρωτ)αθλητής, τόσο περισσότερο με λύσσα πέφτουν πάνω του. Αναλύονται οι επιδόσεις του, εντοπίζονται τα αδύνατα σημεία του (πολλές φορές με την βοήθεια πολύπλοκων μηχανημάτων και κομπιούτερς) και γίνονται οι ανάλογες διορθωτικές κινήσεις. Σιγά-σιγά διαμορφώνεται και ο σωματότυπος του αθλητή ανάλογα με το άθλημα στο οποίο επιδίδεται. Οι κολυμβητές αποκτούν τεράστιο τριγωνικό θώρακα, οι αθλητές της άρσης βαρών πολύ δυνατά πόδια, οι αθλητές της σφαιροβολίας γίνονται τεράστιες μυϊκές μηχανές με σωματικό βάρος που συχνά φτάνει και ξεπερνά τα εκατόν σαράντα εκατόν πενήντα κιλά. Είναι αυτό ιδανικός αθλητής; Ναι, αλλά μόνο για το συγκεκριμένο άθλημα. Αν βάλετε έναν αθλητή της σφαιροβολίας να τρέξει ένα κατοστάρι, το πιο πιθανό είναι ότι θα σκάσει σαν καρπούζι στα μέσα της διαδρομής. Εκεί μας έχει φέρει όλος αυτός ο μηχανισμός γύρω από τον πρωταθλητισμό. Καπάκι ακολουθούν τα συγκεκριμένα διαιτολόγια, τα «βελτιωτικά», και (γιατί όχι;) η ντόπα. Η ντόπα που παίζει συνεχώς κρυφτούλι με τους μηχανισμούς εντοπισμού της, ανακαλύπτοντας συνεχώς νέες ουσίες που διαφεύγουν, προσωρινά, τον έλεγχο μέχρις ότου ανακαλυφθούν, και άντε η κούρσα και το κρυφτούλι συνεχίζεται.
Τα ρεκόρ; Έχοντας προχωρήσει οι μηχανισμοί κατασκευής πρωταθλητών σε παρόμοια αποτελέσματα, τα ρεκόρ είναι πια πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Σπάνια πια καταρρίπτεται ένα ρεκόρ που να μένει το ίδιο για πολλά χρόνια. Αυτό που γίνεται είναι ανεπαίσθητες «βελτιώσεις». Έτσι π.χ. στους αγώνες δρόμου τα ρεκόρ καταρρίπτονται κατά κάποια εκατοστά του δευτερολέπτου ή στα άλματα κατά λίγα εκατοστά. Μα πείτε μου η βελτίωση της επίδοσης σε έναν αγώνα δρόμου, κατά κάποια εκατοστά του δευτερολέπτου, που δεν είναι καν μετρήσιμα και δεν χωράνε στον ανθρώπινο νου, είναι ρεκόρ; Έτσι που πάει το πράγμα θα αρχίσουν να μετράνε και να υπολογίζουν και τα χιλιοστά του δευτερολέπτου.
Η άλλη σοβαρή διάσταση του πρωταθλητισμού ολυμπιακού επιπέδου, είναι οι ίδιοι οι αθλητές. Γνωρίζουν τα φώτα της διεθνούς προβολής όσο είναι στην πρώτη γραμμή. Μετά τι γίνεται; Μετά υποφέρουν από διάφορες ασθένειες ανάλογα με το άθλημα. Οι μαραθωνοδρόμοι π.χ. που ασκούνται καθημερινά τρέχοντας χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων έχουν πολύ σοβαρά προβλήματα στα γόνατα και την σπονδυλική στήλη από τους κραδασμούς στους οποίους την υποβάλλουν. Αντίστοιχα και σε άλλα αθλήματα. Όταν το μυϊκό σύστημα πάψει να είναι αυτό που είναι την εποχή της δόξας, και αρχίσει να «κρεμάει», τότε αρχίζουν και τα προβλήματα. Αφήστε τα προβλήματα από τα αναβολικά και άλλα σκευάσματα.
Last but not least, με το τελείωμα των ολυμπιακών αγώνων, θα γλιτώσουμε και από τους παντός είδους αθλητικούς «σχολιαστές» και «δημοσιογράφους» που με το χαμηλό επίπεδο που διακρίνει τους περισσότερους, ταλαιπωρούν τα αυτιά μας με τα τσάμπιον λιννννννγκ, τις Πέμπννννντες, τον Οκτώμμμμμβρη. Αφήστε τις χαμηλοτάτου επιπέδου λογοτεχνικές παρομοιώσεις του τύπου «θέλησε να βάλει γκολ, αλλά η μπάλα είχε διαφορετική γνώμη (ή δεν του έκανε την χάρη!) και χτύπησε στο δοκάρι» και άλλα ευτράπελα Κλείνω με κάποιους υπέροχους στίχους από το Καπνισμένο Τσουκάλι του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Σίγουρα δεν είχε τους ολυμπιακούς αγώνες κατά νου όταν τους έγραφε, ταιριάζουν όμως :
Καὶ νὰ ἀδελφέ μου ποὺ μάθαμε νὰ κουβεντιάζουμε ἥσυχα κι ἁπλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα, δὲν χρειάζονται περισσότερα.
Κι αὔριο λέω θὰ γίνουμε ἀκόμα πιὸ ἁπλοί.
Θὰ βροῦμε αὐτὰ τὰ λόγια ποὺ παίρνουνε τὸ ἴδιο βάρος
σ᾿ ὅλες τὶς καρδιές, σ᾿ ὅλα τὰ χείλη.
Ἔτσι νὰ λέμε πιὰ τὰ σύκα-σύκα καὶ τὴ σκάφη-σκάφη.
Κι ἔτσι ποὺ νὰ χαμογελᾶνε οἱ ἄλλοι καὶ νὰ λένε,
«Τέτοια ποιήματα, σοῦ φτιάχνουμε ἑκατὸ τὴν ὥρα.»
Αὐτὸ θέλουμε κι ἐμεῖς.
Γιατὶ ἐμεῖς δὲν τραγουδᾶμε γιὰ νὰ ξεχωρίσουμε ἀδελφέ μου ἀπ᾿ τὸν κόσμο.
Ἐμεῖς τραγουδᾶμε γιὰ νὰ σμίξουμε τὸν κόσμο.
Kafeneio
Στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου και της Αθήνας ήμουν διακοπές κι έτσι τους παρακολούθησα πολύ αποσπασματικά. Φέτος ήμουν στην Αθήνα οπότε μου δόθηκε η ευκαιρία να δω πολλά αγωνίσματα, τόσο στην πρωινή ζώνη όσο και στην βραδινή. Είδα προημιτελικούς, ημιτελικούς και τώρα, τις τελευταίες μέρες, είδα και τελικούς. Είδα ομαδικά και ατομικά αγωνίσματα, ανδρών και γυναικών. Δεν τα είδα όλα, γιατί αυτό θα σήμαινε ένα εξάωρο στησίματος, κάθε μέρα, μπροστά στην τηλεόραση για δύο βδομάδες. Είδα όμως τα... περισσότερα. Σφαίρα, σφύρα, δίσκο, ακόντιο, άρση βαρών, βόλεϊ, beach βόλεϊ, πόλο, κολύμβηση, ανδρών και γυναικών, όλα αυτά. Επίσης είδα αγώνες δρόμου ταχύτητας και αντοχής, ύψος, επί κοντώ, μήκος, τριπλούν, πένταθλο, έπταθλο, δέκαθλο, και δεν θυμάμαι τι άλλο. Σχεδόν όλα. Αλήθεια σας λέω. Τόκανα κατά κάποιο τρόπο σαν από καθήκον, για να σχηματίσω από πρώτο (τηλεοπτικό) χέρι μια όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του σε τι συνίσταται αυτό το κορυφαίο παγκόσμιο αθλητικό γεγονός που επαναλαμβάνεται κάθε τέσσερα χρόνια
Και απογοητεύτηκα. Απογοητεύτηκα γιατί συνειδητοποίησα πως πρόκειται για μια καλοστημένη μηχανή θεάματος και επίτευξης εξειδικευμένων ρεκόρ, που στις περισσότερες των περιπτώσεων στερούνται ουσίας, με πολύ χρήμα από πίσω, και θύματα εμάς αλλά και πολύ συχνά τους ίδιους τους αθλητές. Μια μηχανή προβολής (ισχυρών τις περισσότερες φορές) κρατών που μετριέται με τον αριθμό των χρυσών, αργυρών και χάλκινων μεταλλίων κάθε ολυμπιάδας. Πρόκειται για μια βιομηχανία παραγωγής πρωταθλητών. Εμφανίζεται λοιπόν ένας νέος ή μία νέα με ταλέντο και προοπτική σε κάποιο άθλημα. Πέφτουν πάνω του οι διάφοροι μηχανισμοί, σύλλογοι, προπονητές κλπ., και το εντάσσουν σε πρόγραμμα πρωταθλητισμού. Ώρες και ώρες καθημερινής προπόνησης. Όσο πιο ταλαντούχος και υποσχόμενος είναι ο εκκολαπτόμενος (πρωτ)αθλητής, τόσο περισσότερο με λύσσα πέφτουν πάνω του. Αναλύονται οι επιδόσεις του, εντοπίζονται τα αδύνατα σημεία του (πολλές φορές με την βοήθεια πολύπλοκων μηχανημάτων και κομπιούτερς) και γίνονται οι ανάλογες διορθωτικές κινήσεις. Σιγά-σιγά διαμορφώνεται και ο σωματότυπος του αθλητή ανάλογα με το άθλημα στο οποίο επιδίδεται. Οι κολυμβητές αποκτούν τεράστιο τριγωνικό θώρακα, οι αθλητές της άρσης βαρών πολύ δυνατά πόδια, οι αθλητές της σφαιροβολίας γίνονται τεράστιες μυϊκές μηχανές με σωματικό βάρος που συχνά φτάνει και ξεπερνά τα εκατόν σαράντα εκατόν πενήντα κιλά. Είναι αυτό ιδανικός αθλητής; Ναι, αλλά μόνο για το συγκεκριμένο άθλημα. Αν βάλετε έναν αθλητή της σφαιροβολίας να τρέξει ένα κατοστάρι, το πιο πιθανό είναι ότι θα σκάσει σαν καρπούζι στα μέσα της διαδρομής. Εκεί μας έχει φέρει όλος αυτός ο μηχανισμός γύρω από τον πρωταθλητισμό. Καπάκι ακολουθούν τα συγκεκριμένα διαιτολόγια, τα «βελτιωτικά», και (γιατί όχι;) η ντόπα. Η ντόπα που παίζει συνεχώς κρυφτούλι με τους μηχανισμούς εντοπισμού της, ανακαλύπτοντας συνεχώς νέες ουσίες που διαφεύγουν, προσωρινά, τον έλεγχο μέχρις ότου ανακαλυφθούν, και άντε η κούρσα και το κρυφτούλι συνεχίζεται.
Τα ρεκόρ; Έχοντας προχωρήσει οι μηχανισμοί κατασκευής πρωταθλητών σε παρόμοια αποτελέσματα, τα ρεκόρ είναι πια πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Σπάνια πια καταρρίπτεται ένα ρεκόρ που να μένει το ίδιο για πολλά χρόνια. Αυτό που γίνεται είναι ανεπαίσθητες «βελτιώσεις». Έτσι π.χ. στους αγώνες δρόμου τα ρεκόρ καταρρίπτονται κατά κάποια εκατοστά του δευτερολέπτου ή στα άλματα κατά λίγα εκατοστά. Μα πείτε μου η βελτίωση της επίδοσης σε έναν αγώνα δρόμου, κατά κάποια εκατοστά του δευτερολέπτου, που δεν είναι καν μετρήσιμα και δεν χωράνε στον ανθρώπινο νου, είναι ρεκόρ; Έτσι που πάει το πράγμα θα αρχίσουν να μετράνε και να υπολογίζουν και τα χιλιοστά του δευτερολέπτου.
Η άλλη σοβαρή διάσταση του πρωταθλητισμού ολυμπιακού επιπέδου, είναι οι ίδιοι οι αθλητές. Γνωρίζουν τα φώτα της διεθνούς προβολής όσο είναι στην πρώτη γραμμή. Μετά τι γίνεται; Μετά υποφέρουν από διάφορες ασθένειες ανάλογα με το άθλημα. Οι μαραθωνοδρόμοι π.χ. που ασκούνται καθημερινά τρέχοντας χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων έχουν πολύ σοβαρά προβλήματα στα γόνατα και την σπονδυλική στήλη από τους κραδασμούς στους οποίους την υποβάλλουν. Αντίστοιχα και σε άλλα αθλήματα. Όταν το μυϊκό σύστημα πάψει να είναι αυτό που είναι την εποχή της δόξας, και αρχίσει να «κρεμάει», τότε αρχίζουν και τα προβλήματα. Αφήστε τα προβλήματα από τα αναβολικά και άλλα σκευάσματα.
Last but not least, με το τελείωμα των ολυμπιακών αγώνων, θα γλιτώσουμε και από τους παντός είδους αθλητικούς «σχολιαστές» και «δημοσιογράφους» που με το χαμηλό επίπεδο που διακρίνει τους περισσότερους, ταλαιπωρούν τα αυτιά μας με τα τσάμπιον λιννννννγκ, τις Πέμπννννντες, τον Οκτώμμμμμβρη. Αφήστε τις χαμηλοτάτου επιπέδου λογοτεχνικές παρομοιώσεις του τύπου «θέλησε να βάλει γκολ, αλλά η μπάλα είχε διαφορετική γνώμη (ή δεν του έκανε την χάρη!) και χτύπησε στο δοκάρι» και άλλα ευτράπελα Κλείνω με κάποιους υπέροχους στίχους από το Καπνισμένο Τσουκάλι του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Σίγουρα δεν είχε τους ολυμπιακούς αγώνες κατά νου όταν τους έγραφε, ταιριάζουν όμως :
Καὶ νὰ ἀδελφέ μου ποὺ μάθαμε νὰ κουβεντιάζουμε ἥσυχα κι ἁπλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα, δὲν χρειάζονται περισσότερα.
Κι αὔριο λέω θὰ γίνουμε ἀκόμα πιὸ ἁπλοί.
Θὰ βροῦμε αὐτὰ τὰ λόγια ποὺ παίρνουνε τὸ ἴδιο βάρος
σ᾿ ὅλες τὶς καρδιές, σ᾿ ὅλα τὰ χείλη.
Ἔτσι νὰ λέμε πιὰ τὰ σύκα-σύκα καὶ τὴ σκάφη-σκάφη.
Κι ἔτσι ποὺ νὰ χαμογελᾶνε οἱ ἄλλοι καὶ νὰ λένε,
«Τέτοια ποιήματα, σοῦ φτιάχνουμε ἑκατὸ τὴν ὥρα.»
Αὐτὸ θέλουμε κι ἐμεῖς.
Γιατὶ ἐμεῖς δὲν τραγουδᾶμε γιὰ νὰ ξεχωρίσουμε ἀδελφέ μου ἀπ᾿ τὸν κόσμο.
Ἐμεῖς τραγουδᾶμε γιὰ νὰ σμίξουμε τὸν κόσμο.
Kafeneio
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΔΕΙΤΕ: Καρφώματα στις μπασκέτες του κόσμου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
