2012-08-19 11:47:01
Υπήρξε εθιμικά χωματερή επί δεκαετίες. Πριν από 15 χρόνια κηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος Και παρέμεινε χωματερή. Αν και η λειτουργία της ήταν παράνομη, για να σταματήσει χρειάστηκε μια βροχόπτωση και μια κατολίσθηση, που έστειλε τα σκουπίδια του νησιού στη θάλασσα. Η Σταυροπέδα έκλεισε τότε υποχρεωτικά, οριστική λύση όμως ουδέποτε δόθηκε και τα σκουπίδια εφέτος έπνιξαν το νησί ολόκληρο. Και, ω του θαύματος, η Σταυροπέδα, προσωρινά πάλι, ξανάνοιξε. Δημοτικές αρχές (τρεις επί Καποδίστρια, μία σήμερα) εδώ και πολλά χρόνια δεν μπορούν να καταλήξουν στη χωροθέτηση του ΧΥΤΥ του νησιού. Αντ’ αυτού, εφαρμόστηκαν πέρυσι το καλοκαίρι πειραματικές μέθοδοι διαχείρισης που στέφθηκαν με... αποτυχία. Σήμερα, και ενώ το νησί των καπεταναίων έρχεται κατά καιρούς στην πρώτη γραμμή της... επικαιρότητας για τα απορρίμματά του, το ασφυκτικό πρόβλημα των σκουπιδιών στην Ανδρο παίρνει μία ακόμη αναβολή μετά την άφιξη στο νησί ενός απλού δεματοποιητή. Η χρήση εξασφαλίζει τα δύο κατ’ ελάχιστον χρόνια που απαιτούνται για τη δημιουργία του ΧΥΤΥ. Μένει να αποδειχθεί αν η ελληνική έκφραση «ουδέν μονιμώτερον του προσωρινού», σε συνδυασμό με το αγγλικό αρκτικόλεξο NIMB (not in my backyard, όχι στη δική μου αυλή), θα κάνουν κι εδώ το θαύμα τους.
Τετάρτη 7 Αυγούστου. Οδηγώντας από το λιμάνι του Γαυρίου ως τη Χώρα της Ανδρου κατά μήκος του δρόμου συναντάς 4-5 αυτοσχέδιες μικρές χωματερές με παραταγμένα σκουπίδια. Οσο απογοητευτική κι αν φαίνεται αυτή η εικόνα στον επισκέπτη που φτάνει εκεί για πρώτη φορά, οι μόνιμοι κάτοικοι έχουν δει και χειρότερα. Σκουπίδια παντού, στην πλατεία, στη μεγάλη αλάνα μπροστά από το λύκειο, στον αυλόγυρο της εκκλησίας, όπου υπήρχε λίγος χώρος ως τις προηγούμενες ημέρες τόνοι ολόκληροι έμεναν στη μέση του δρόμου.
«Τα παιδιά έδιναν πανελλήνιες εξετάσεις σ' αυτή τη ζέστη με κλειστά τζάμια εξαιτίας της οσμής» σχολιάζει ο κ. Λεωνίδας Καλογεράς, ο οποίος διατηρεί κομμωτήριο στη χώρα της Ανδρου. Είναι ένας από τους κατοίκους που τους προηγούμενους μήνες βρέθηκαν σε ατέλειωτα ανοιχτά δημοτικά συμβούλια για το πρόβλημα των σκουπιδιών, που «είχαν πιο πολύ ακαδημαϊκό χαρακτήρα παρά προσπαθούσαν να λύσουν το πρόβλημα. Ακουσα τον δήμαρχο να απευθύνεται σε μας λέγοντας "πείτε μου εσείς μια λύση και θα την εφαρμόσω". Ισως βέβαια φταίμε και εμείς ως πολίτες που δεν πιέσαμε αρκετά»!
Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί σήμερα. Η εικόνα βελτιώθηκε μόνο με την αντικατάσταση ενός κακού από ένα άλλο. Η Ανδρος ήταν ήδη... διάσημη για τα σκουπίδια της από τον Φεβρουάριο του 2011, όταν στην παράνομη χωματερή της Σταυροπέδας, όπου κατέληγαν τα απορρίμματα όλου του νησιού, σημειώθηκε κατολίσθηση και τα σκουπίδια βρέθηκαν στο Αιγαίο, φθάνοντας από τις Κυκλάδες ως τις ακτές των Δωδεκανήσων. Από τότε οι τοπικές αρχές δεν κατόρθωσαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Η ασφυκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε εφέτος το καλοκαίρι οδήγησε στην κήρυξη του νησιού στις 2 Αυγούστου από τον αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων σε προσωρινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ηταν το αναγκαίο βήμα για να καλυφθεί με πέπλο νομιμότητας η επιστροφή των σκουπιδιών στο σταθερό τμήμα της χωματερής όπου σημειώθηκε η κατολίσθηση, με την προοπτική να φτιαχθεί στο μέλλον μόνιμος Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) σε άλλο κατάλληλο σημείο του νησιού.
Ελέω προσωρινής... μονιμότητας για την ώρα στη Σταυροπέδα, κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο εδώ και χρόνια, υπάρχει ένα βουνό από σκουπίδια που τοποθετήθηκαν εκεί τις προηγούμενες ημέρες. Λίγα μέτρα πιο κάτω είναι η γκρεμισμένη χαράδρα που κάποτε ήταν χωματερή. «Εχω οικογενειακή περιουσία λίγα μέτρα κάτω από το σημείο της χωματερής. Οταν έγινε η κατολίσθηση, όσα σκουπίδια δεν έφυγαν στη θάλασσα έπεσαν στο χωράφι μου. Εν τω μεταξύ ο δήμος συνέχιζε να πετάει εκεί σκουπίδια και μετά την κατολίσθηση, παρά τις δικαστικές αποφάσεις που το απαγόρευαν» καταγγέλλει ο κ. Νίκος Ραυτόπουλος, κάτοικος του χωριού Ζαγανιάρι. Οι κάτοικοι του συγκεκριμένου οικισμού, μαζί με εκείνους του γειτονικού Πιτροφού, ζητούσαν πάνω από 15 χρόνια την απομάκρυνση της χωματερής από την περιοχή τους. Ζούσαν αναπνέοντας τους τοξικούς καπνούς από τις φωτιές που άναβαν μυστηριωδώς, έκαιγαν ένα τμήμα των σκουπιδιών και επέτρεπαν τη συνέχιση της εναπόθεσης. Τελικά όσα δεν έφεραν η κήρυξη της τοποθεσίας σε αρχαιολογικό χώρο το 1997, η απαγόρευση από το ΣτΕ της διάθεσης απορριμμάτων στο συγκεκριμένο σημείο το 2010 και η απειλή των ευρωπαϊκών προστίμων, τα έφερε η φυσική καταστροφή τον Φεβρουάριο του 2011. Με τα πολλά αποφασίστηκε τότε τα απορρίμματα του νησιού (την καλοκαιρινή περίοδο αιχμής φθάνουν τους 30-40 τόνους την ημέρα καθώς ο πληθυσμός των 6.000 μόνιμων κατοίκων υπερδιπλασιάζεται με τους επισκέπτες) να μεταφέρονται, πάλι προσωρινά, ακτοπλοϊκώς στη Ραφήνα και από εκεί στον ΧΥΤΑ Φυλής. Από τη μια ημιπαράνομα, αν και με τις αναγκαίες διοικητικές αποφάσεις - στον μοναδικό ΧΥΤΑ της Αττικής υποτίθεται ότι πηγαίνουν τα σκουπίδια μόνο της Αττικής -, από την άλλη πανάκριβα για τον δήμο και τους κατοίκους της Ανδρου, οι αποστολές στη Φυλή ήταν σπάνιες και αναποτελεσματικές. Ωστόσο λύση δεν βρέθηκε και χωροθέτηση ΧΥΤΥ στο νησί δεν έχει γίνει ακόμη. Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Γιάννη Γλυνό, η τεχνική εταιρεία που ανέλαβε τη μελέτη του ΧΥΤΥ έχει πλέον καταλήξει σε μια κατάλληλη τοποθεσία. «Αν δεν απορριφθεί η περιβαλλοντική μελέτη (κάτι που πάντως έχει συμβεί δύο φορές στο παρελθόν) και αν δεν υπάρξουν ενστάσεις, σε περίπου δύο χρόνια από τώρα μπορούμε να έχουμε τελειώσει την κατασκευή» λέει ο κ. Γλυνός.
Προτού εκλεγεί δήμαρχος του ενιαίου Δήμου Ανδρου, ο κ. Γλυνός υπήρξε ένας από τους τρεις «καποδιστριακούς» δημάρχους του νησιού και μάλιστα επί δωδεκαετία. Τότε δεν κατόρθωσε να λύσει σε συνεργασία με τους δύο άλλους συναδέλφους του το πρόβλημα. Σήμερα, που είναι ο μόνος άρχοντας πια, ελέγχεται από την αντιπολίτευση και τους δημότες γιατί από τον Φλεβάρη του 2011 που έγινε η κατολίσθηση παρήλθαν 18 μήνες κωλυσιεργίας.
Στην ουσία, «οι διοικήσεις και των τριών δήμων του νησιού, αλλά και ο σημερινός ενιαίος δήμος, είχαν βολευτεί με την ύπαρξη αυτής της χωματερής. Η τοποθεσία βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, έτσι το κόστος της μεταφοράς των σκουπιδιών ήταν το μικρότερο δυνατό για όλους. Κανένας δεν ήθελε να πάρει το πολιτικό κόστος της χωροθέτησης. Πιθανότατα να συνέχιζαν να τη λειτουργούν ακόμη και σήμερα αν δεν είχε γίνει η καταστροφή» λέει η κυρία Κατερίνα Ρεμούνδου, εστιάτορας στον Πιτροφό.
Οι απαντήσεις του δημάρχου δεν ξενίζουν. Θα μπορούσε αυτολεξεί να τις εκφέρει οποιοσδήποτε συνάδελφός του ανά τη χώρα, ανεξαρτήτως τοποθεσίας και προβλήματος. Παραπέμπουν φυσικά στα μη ευήκοα ώτα της κεντρικής διοίκησης και στην πατροπαράδοτη ελληνική γραφειοκρατία, αλλά και σε ανεπίσημες πιέσεις από συμφέροντα που ματαίωναν κάθε φορά τη χωροθέτηση.
Το χρονικό
1997: Η περιοχή της Σταυροπέδας, όπου βρίσκεται η παράνομη χωματερή, ανακηρύσσεται αρχαιολογικός χώρος. Συνεχίζει να λειτουργεί.
2010: Το ΣτΕ αποφασίζει παύση της διάθεσης απορριμμάτων στον συγκεκριμένο χώρο. Συνεχίζει να λειτουργεί.
Φεβρουάριος 2011: Ισχυρές βροχοπτώσεις συμπαρασύρουν μεγάλο τμήμα της παράνομης χωματερής. Διακόπτεται η λειτουργία.
Ανοιξη 2011: Αποφασίζεται η μεταφορά των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Καλοκαίρι 2011: Ο Δήμος Ανδρου προχωρεί σε συμφωνία με εταιρεία κατασκευής συστημάτων διαχείρισης
απορριμμάτων.
2 Αυγούστου 2011: Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, για λόγους δημόσιας υγείας, επιτρέπει στον δήμο για μία ακόμη φορά την απόθεση απορριμμάτων στο σταθερό τμήμα της παράνομης χωματερής.
7 Αυγούστου 2011: Μεταφέρεται στο νησί ο δεματοποιητής. Η λειτουργία του αναμένεται να ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες.
tovima.gr
Τετάρτη 7 Αυγούστου. Οδηγώντας από το λιμάνι του Γαυρίου ως τη Χώρα της Ανδρου κατά μήκος του δρόμου συναντάς 4-5 αυτοσχέδιες μικρές χωματερές με παραταγμένα σκουπίδια. Οσο απογοητευτική κι αν φαίνεται αυτή η εικόνα στον επισκέπτη που φτάνει εκεί για πρώτη φορά, οι μόνιμοι κάτοικοι έχουν δει και χειρότερα. Σκουπίδια παντού, στην πλατεία, στη μεγάλη αλάνα μπροστά από το λύκειο, στον αυλόγυρο της εκκλησίας, όπου υπήρχε λίγος χώρος ως τις προηγούμενες ημέρες τόνοι ολόκληροι έμεναν στη μέση του δρόμου.
«Τα παιδιά έδιναν πανελλήνιες εξετάσεις σ' αυτή τη ζέστη με κλειστά τζάμια εξαιτίας της οσμής» σχολιάζει ο κ. Λεωνίδας Καλογεράς, ο οποίος διατηρεί κομμωτήριο στη χώρα της Ανδρου. Είναι ένας από τους κατοίκους που τους προηγούμενους μήνες βρέθηκαν σε ατέλειωτα ανοιχτά δημοτικά συμβούλια για το πρόβλημα των σκουπιδιών, που «είχαν πιο πολύ ακαδημαϊκό χαρακτήρα παρά προσπαθούσαν να λύσουν το πρόβλημα. Ακουσα τον δήμαρχο να απευθύνεται σε μας λέγοντας "πείτε μου εσείς μια λύση και θα την εφαρμόσω". Ισως βέβαια φταίμε και εμείς ως πολίτες που δεν πιέσαμε αρκετά»!
Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί σήμερα. Η εικόνα βελτιώθηκε μόνο με την αντικατάσταση ενός κακού από ένα άλλο. Η Ανδρος ήταν ήδη... διάσημη για τα σκουπίδια της από τον Φεβρουάριο του 2011, όταν στην παράνομη χωματερή της Σταυροπέδας, όπου κατέληγαν τα απορρίμματα όλου του νησιού, σημειώθηκε κατολίσθηση και τα σκουπίδια βρέθηκαν στο Αιγαίο, φθάνοντας από τις Κυκλάδες ως τις ακτές των Δωδεκανήσων. Από τότε οι τοπικές αρχές δεν κατόρθωσαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Η ασφυκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε εφέτος το καλοκαίρι οδήγησε στην κήρυξη του νησιού στις 2 Αυγούστου από τον αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων σε προσωρινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ηταν το αναγκαίο βήμα για να καλυφθεί με πέπλο νομιμότητας η επιστροφή των σκουπιδιών στο σταθερό τμήμα της χωματερής όπου σημειώθηκε η κατολίσθηση, με την προοπτική να φτιαχθεί στο μέλλον μόνιμος Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) σε άλλο κατάλληλο σημείο του νησιού.
Ελέω προσωρινής... μονιμότητας για την ώρα στη Σταυροπέδα, κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο εδώ και χρόνια, υπάρχει ένα βουνό από σκουπίδια που τοποθετήθηκαν εκεί τις προηγούμενες ημέρες. Λίγα μέτρα πιο κάτω είναι η γκρεμισμένη χαράδρα που κάποτε ήταν χωματερή. «Εχω οικογενειακή περιουσία λίγα μέτρα κάτω από το σημείο της χωματερής. Οταν έγινε η κατολίσθηση, όσα σκουπίδια δεν έφυγαν στη θάλασσα έπεσαν στο χωράφι μου. Εν τω μεταξύ ο δήμος συνέχιζε να πετάει εκεί σκουπίδια και μετά την κατολίσθηση, παρά τις δικαστικές αποφάσεις που το απαγόρευαν» καταγγέλλει ο κ. Νίκος Ραυτόπουλος, κάτοικος του χωριού Ζαγανιάρι. Οι κάτοικοι του συγκεκριμένου οικισμού, μαζί με εκείνους του γειτονικού Πιτροφού, ζητούσαν πάνω από 15 χρόνια την απομάκρυνση της χωματερής από την περιοχή τους. Ζούσαν αναπνέοντας τους τοξικούς καπνούς από τις φωτιές που άναβαν μυστηριωδώς, έκαιγαν ένα τμήμα των σκουπιδιών και επέτρεπαν τη συνέχιση της εναπόθεσης. Τελικά όσα δεν έφεραν η κήρυξη της τοποθεσίας σε αρχαιολογικό χώρο το 1997, η απαγόρευση από το ΣτΕ της διάθεσης απορριμμάτων στο συγκεκριμένο σημείο το 2010 και η απειλή των ευρωπαϊκών προστίμων, τα έφερε η φυσική καταστροφή τον Φεβρουάριο του 2011. Με τα πολλά αποφασίστηκε τότε τα απορρίμματα του νησιού (την καλοκαιρινή περίοδο αιχμής φθάνουν τους 30-40 τόνους την ημέρα καθώς ο πληθυσμός των 6.000 μόνιμων κατοίκων υπερδιπλασιάζεται με τους επισκέπτες) να μεταφέρονται, πάλι προσωρινά, ακτοπλοϊκώς στη Ραφήνα και από εκεί στον ΧΥΤΑ Φυλής. Από τη μια ημιπαράνομα, αν και με τις αναγκαίες διοικητικές αποφάσεις - στον μοναδικό ΧΥΤΑ της Αττικής υποτίθεται ότι πηγαίνουν τα σκουπίδια μόνο της Αττικής -, από την άλλη πανάκριβα για τον δήμο και τους κατοίκους της Ανδρου, οι αποστολές στη Φυλή ήταν σπάνιες και αναποτελεσματικές. Ωστόσο λύση δεν βρέθηκε και χωροθέτηση ΧΥΤΥ στο νησί δεν έχει γίνει ακόμη. Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Γιάννη Γλυνό, η τεχνική εταιρεία που ανέλαβε τη μελέτη του ΧΥΤΥ έχει πλέον καταλήξει σε μια κατάλληλη τοποθεσία. «Αν δεν απορριφθεί η περιβαλλοντική μελέτη (κάτι που πάντως έχει συμβεί δύο φορές στο παρελθόν) και αν δεν υπάρξουν ενστάσεις, σε περίπου δύο χρόνια από τώρα μπορούμε να έχουμε τελειώσει την κατασκευή» λέει ο κ. Γλυνός.
Προτού εκλεγεί δήμαρχος του ενιαίου Δήμου Ανδρου, ο κ. Γλυνός υπήρξε ένας από τους τρεις «καποδιστριακούς» δημάρχους του νησιού και μάλιστα επί δωδεκαετία. Τότε δεν κατόρθωσε να λύσει σε συνεργασία με τους δύο άλλους συναδέλφους του το πρόβλημα. Σήμερα, που είναι ο μόνος άρχοντας πια, ελέγχεται από την αντιπολίτευση και τους δημότες γιατί από τον Φλεβάρη του 2011 που έγινε η κατολίσθηση παρήλθαν 18 μήνες κωλυσιεργίας.
Στην ουσία, «οι διοικήσεις και των τριών δήμων του νησιού, αλλά και ο σημερινός ενιαίος δήμος, είχαν βολευτεί με την ύπαρξη αυτής της χωματερής. Η τοποθεσία βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, έτσι το κόστος της μεταφοράς των σκουπιδιών ήταν το μικρότερο δυνατό για όλους. Κανένας δεν ήθελε να πάρει το πολιτικό κόστος της χωροθέτησης. Πιθανότατα να συνέχιζαν να τη λειτουργούν ακόμη και σήμερα αν δεν είχε γίνει η καταστροφή» λέει η κυρία Κατερίνα Ρεμούνδου, εστιάτορας στον Πιτροφό.
Οι απαντήσεις του δημάρχου δεν ξενίζουν. Θα μπορούσε αυτολεξεί να τις εκφέρει οποιοσδήποτε συνάδελφός του ανά τη χώρα, ανεξαρτήτως τοποθεσίας και προβλήματος. Παραπέμπουν φυσικά στα μη ευήκοα ώτα της κεντρικής διοίκησης και στην πατροπαράδοτη ελληνική γραφειοκρατία, αλλά και σε ανεπίσημες πιέσεις από συμφέροντα που ματαίωναν κάθε φορά τη χωροθέτηση.
Το χρονικό
1997: Η περιοχή της Σταυροπέδας, όπου βρίσκεται η παράνομη χωματερή, ανακηρύσσεται αρχαιολογικός χώρος. Συνεχίζει να λειτουργεί.
2010: Το ΣτΕ αποφασίζει παύση της διάθεσης απορριμμάτων στον συγκεκριμένο χώρο. Συνεχίζει να λειτουργεί.
Φεβρουάριος 2011: Ισχυρές βροχοπτώσεις συμπαρασύρουν μεγάλο τμήμα της παράνομης χωματερής. Διακόπτεται η λειτουργία.
Ανοιξη 2011: Αποφασίζεται η μεταφορά των απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Καλοκαίρι 2011: Ο Δήμος Ανδρου προχωρεί σε συμφωνία με εταιρεία κατασκευής συστημάτων διαχείρισης
απορριμμάτων.
2 Αυγούστου 2011: Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, για λόγους δημόσιας υγείας, επιτρέπει στον δήμο για μία ακόμη φορά την απόθεση απορριμμάτων στο σταθερό τμήμα της παράνομης χωματερής.
7 Αυγούστου 2011: Μεταφέρεται στο νησί ο δεματοποιητής. Η λειτουργία του αναμένεται να ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες.
tovima.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ακρωτηριασμένος άνδρας διέσχισε κολυμπώντας τον Βερίγγειο Πορθμό
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σκάει η φούσκα σε φωτοβολταϊκά και ΑΠΕ!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
