2012-09-03 10:42:05
του Γιώργου Κ. Καββαδία
Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), ένας στους τέσσερις Έλληνες νέους κάτω των 25 ετών, είναι άνεργος και βλέπει τα όνειρά του για επαγγελµατική αποκατάσταση και µια καλύτερη ζωή να συντρίβονται στη σκληρή πίστα της ανεργίας.
Με ποσοστό 24,7% ανεργίας νέων κάτω των 25 ετών η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, µε δεύτερη τη Γαλλία µε ποσοστό 21,4%. Και συνολικό ποσοστό ανεργίας είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Οι υψηλοί δείκτες της ευρωανεργίας αφορούν κυρίως τις κατηγορίες πτυχιούχων των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών. Η κατάσταση στην αγορά εργασίας αυτή τη στιγµή είναι χειρότερη για τους κατόχους πτυχίων τµηµάτων του 1ου και 2ου επιστηµονικού πεδίου. Οι επιστήµες Υγείας, οι Τεχνολογικές και οι επιστήµες Οικονοµίας και ∆ιοίκησης (3ο, 4ο, 5ο Επιστηµονικά Πεδία) παράγουν ειδικότητες που είναι «ζωντανές» στο πεδίο της αγοράς εργασίας.
Ολοκληρωµένη προσωπικότητα
Ωστόσο, οι υποψήφιοι πριν αβίαστα «ψηφίσουν» Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση, απορρίπτοντας τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήµες της Θεωρητικής Κατεύθυνσης, οφείλουν να ενηµερωθούν καλά για κάθε τµήµα που θα προτιµήσουν, αλλά και να υπολογίσουν σοβαρά τι είδους σπουδές οικοδοµούν την προσωπικότητά τους.
Μια ολοκληρωµένη προσωπικότητα δεν είναι λιγότερο ισχυρό όπλο στη σηµερινή κοινωνία από ένα «περιζήτητο» αυτή τη στιγµή πτυχίο. Τα στοιχεία της Eurostat που διαµορφώνουν το γκρίζο τοπίο της ανεργίας πιστοποιούν ότι εδώ και µία 15ετία η «περίοδος του µέλιτος» πτυχίου-αγοράς εργασίας τελείωσε, µε αποτέλεσµα το Πανεπιστήµιο και γενικότερα η Τριτοβάθµια Εκπαίδευση να παρουσιάζεται στα µάτια των οικογενειών που «επένδυσαν» στις σπουδές των παιδιών τους, ως αγνώµων οφειλέτης, ο οποίος δεν αποδίδει ούτε τους «τόκους» ούτε το «κεφάλαιο», αφού συνεχώς συρρικνώνεται η «ανταλλακτική» αξία στην αγορά εργασίας. Για πρώτη φορά σε τέτοια κλίµακα η φοίτηση στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση αποσυνδέεται και τυπικά από το δικαίωµα κατάκτησης θέσης στην αγορά εργασίας.
Μ’ αυτό τον τρόπο αναιρείται ολοκληρωτικά κάθε είδους θεσµική κατοχύρωση των επαγγελµατικών δικαιωµάτων µε τα πτυχία. Παράλληλα, η πτώση της «ανταλλακτικής» αξίας των πτυχίων στη «σκληρή πίστα» της αγοράς εργασίας έχει ολέθριες συνέπειες για τα πλατιά λαϊκά και µικροαστικά στρώµατα. Αυτό σηµαίνει ότι αναιρούνται ή µάλλον έχουν αναιρεθεί, οι µέχρι πρόσφατα εγγυηµένες δυνατότητες κοινωνικής κινητικότητας ανόδου µέσα από την κατάκτηση τίτλων σπουδών.
Έτσι, ακυρώνεται ένα ολόκληρο φάσµα κοινωνικών προσδοκιών, συγκροτηµένο εδώ και δεκαετίες, για την επαγγελµατική αποκατάσταση και την κοινωνική άνοδο, ενώ την ίδια ώρα διευρύνονται οι δρόµοι της ανεργίας, της ετεροαπασχόλησης, της υποαπασχόλησης και της εργασιακής περιπλάνησης και εν τέλει της µισθολογικής υποβάθµισης. Από διάφορες έρευνες υπολογίζεται ότι το ποσοστό των νέων εργαζοµένων στη χώρα µας µε µηνιαίο εισόδηµα κάτω των 600 ευρώ ξεπερνά το 45% επί του συνόλου των µισθωτών νέων έως 30 ετών, µε αποτέλεσµα η πλειονότητα να εξαρτάται άµεσα ή έµµεσα από την οικονοµική στήριξη της οικογένειας.
Οι επαγγελµατικές προοπτικές ανά κλάδο επιστηµών
Η επίδραση του εφιαλτικού «τριγώνου» της ανεργίας-ετεροαπασχόλησης-υποαπασχόλησης ανά επιστηµονικό επαγγελµατικό χώρο διαφέρει. Στις Θεωρητικές Επιστήµες, για παράδειγµα, οι επαγγελµατικέςδιέξοδοι είναι λιγότερες από εκείνες που υπάρχουν στις Θετικές. Μεγάλα τα προβλήµατα και στα επαγγέλµατα υγείας αλλά καλύτερες από πλευράς αµοιβής οι επιλογές. Σε όλα αυτά ρίχνει φως το σηµερινό αφιέρωµα και πλουτίζει τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν οι ενδιαφερόµενοι υποψήφιοι και βεβαίως οι γονείς τους. Θεωρητικές Επιστήµες∆υσκολότερες όλων είναι οι επαγγελµατικές διέξοδοι για τους νέους πτυχιούχους των τµηµάτων Φιλοσοφίας, Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών, Μεσογειακών Σπουδών, Βαλκανικών Σπουδών, Κοινωνικής ∆ιοίκησης, Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής κ.λπ. τα οποία έχουν «στενό» αντικείµενο σπουδών. Το µεγαλύτερο µέρος των παραπάνω πτυχιούχων προβλέπεται ότι θα ετεροαπασχολείται, ενώ ένα σηµαντικό τµήµα πιθανόν να µένει άνεργο µεγάλο χρονικό διάστηµα.
Το 2005 υπολογίζεται ότι πάνω από 12.000 είναι οι άνεργοι ή υποαπασχολούµενοι και ετεροαπασχολούµενοι πτυχιούχοι γυµναστές. Στην ίδια άσχηµη θέση βρίσκονται και εκατοντάδες πτυχιούχοι των τµηµάτων ΜΜΕ. Εξαίρεση αποτελούν τα τελευταία χρόνια οι δάσκαλοι (Παιδαγωγικά Τµήµατα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης) οι οποίοι έχουν καλές επαγγελµατικές προοπτικές, γεγονός που φαίνεται να διαρκεί για αρκετά χρόνια. Θετικές ΕπιστήµεςΗ σχέση των πτυχιούχων των περισσοτέρων τµηµάτων του 2ου Επιστηµονικού Πεδίου µε την αγορά εργασίας σε γενικές γραµµές θα µπορούσε να χαρακτηριστεί µέτρια. Υπολογίζεται ότι το 30% των νέων αποφοίτων των µαθηµατικών τµηµάτων µένουν άνεργοι ή υποαπασχολούµενοι για περισσότερο από δυο χρόνια και το ίδιο ισχύει για το 20-25% των νέων αποφοίτων των φυσικών τµηµάτων, ενώ κάπως καλύτερες είναι οι επαγγελµατικές προοπτικές των πτυχιούχων τµηµάτων Χηµείας. Η ανεργία αποτελεί βασικό πρόβληµα για τον κλάδο των γεωπόνων, αφού περίπου το 1/3 των πτυχιούχων σε πανελλαδικό επίπεδο είναι άνεργοι ή υποαπασχολούνται.
Αντίθετα, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι για τις ειδικότητες της Πληροφορικής, που εντάσσονται στο 2ο Επιστηµονικό Πεδίο, υπάρχουν περιθώρια αύξησης της απασχόλησης.
Επιστήµες Υγείας
Όσο και αν φαίνεται παράξενο, προβλήµατα ανεργίας ήδη αποτυπώνονται και στα επαγγέλµατα στα οποία παραπέµπουν οι σπουδές του 3ου Επιστηµονικού Πεδίου που η «κοινή γνώµη» µέχρι και σήµερα τα «στεφανώνει» µε κύρος και γόητρο. Νέοι πτυχιούχοι Ιατρικής, Φαρµακευτικής, Οδοντιατρικής αντιµετωπίζουν προβλήµατα και καταγράφονται ήδη στις στατιστικές της ανεργίας. Τα επίσηµα στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου της Αθήνας καταλήγουν στο συµπέρασµα ότι το 13% των µελών τους θεωρείται υποαπασχολούµενο. Σύµφωνα πάλι µε τα στοιχεία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Οµοσπονδίας, ένας στους τέσσερις νέους Έλληνες οδοντιάτρους έχει προβλήµατα απασχόλησης Στην περίπτωση των διαιτολόγων (ΑΕΙ-ΤΕΙ), φυσιοθεραπευτών (ΤΕΙ) διαφαίνεται σταθερότητα. Επίσης καλές είναι οι προοπτικές και για τους πτυχιούχους των τµηµάτων ΤΕΙ των επιστηµών Υγείας όπως π.χ. Φυσικοθεραπείας, Εργοθεραπείας, ∆ιαιτολογίας κ.λπ.
Τεχνολογίες
Η µέχρι σήµερα κατάσταση απασχόλησης των µηχανικών είναι πολύ καλή καθώς το ποσοστό ανεργίας είναι µηδαµινό ακόµη και για τους νέους πτυχιούχους. Τη µεγαλύτερη δυσκολία ως προς την ένταξή τους στην αγορά εργασίας αντιµετωπίζουν οι πτυχιούχοι των ειδικοτήτων των µεταλλειολόγων και των χηµικών µηχανικών.
Οικονοµία και ∆ιοίκηση
Στον ιδιωτικό τοµέα της αγοράς εργασίας, για την περίοδο 2004-2006, φαίνεται ότι, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των εκπροσώπων των επιχειρήσεων, ο αριθµός επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονται λογιστές, απόφοιτοι ΑΕΙ, αναµένεται να αυξηθεί τα επόµενα έτη και εποµένως υπάρχει µία ένδειξηδυναµισµού για το επάγγελµα αυτό. Επίσης, σε πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ (2004) για τις ανάγκες των επιχειρήσεων µέχρι το 2007-08 µέσα στις πρώτες 16 σε ζήτηση ειδικότητες αιχµής της Τριτοβάθµιας προβλέπεται να είναι αυτές των Οικονοµολόγων, των Λογιστών (µε ζήτηση από το 29% των επιχειρήσεων) και του Μάρκετινγκ.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Πέντε βασικά συµπεράσµατα προκύπτουν από την παράθεση και επεξεργασία του... ευρωπαϊκού δελτίου ανεργίας πτυχιούχων. Συµπεράσµατα που έχουν να κάνουν κυρίως µε την ανάγκη άµυνας των νέων απέναντι στα φαινόµενα που γεννούν αυτό το τοπίο γκρίζας προοπτικής για µεγάλη γκάµα επιστηµών και επαγγελµάτων.
1. Οι υποψήφιοι οφείλουν να έχουν υπόψη τους ότι κανένα τµήµα -µε εξαίρεση τα στρατιωτικά, αστυνοµικά- δεν µπορεί να εγγυηθεί πλέον µε σιγουριά την πλήρη και άµεση απορρόφηση των πτυχιούχων του. Στους επίσηµους και ανεπίσηµους καταλόγους ανεργίας και ετεροαπασχόλησης συµµετέχουν µε µικρότερα ή µεγαλύτερα ποσοστά όλες ανεξαιρέτως οι ειδικότητες στις οποίες παραπέµπουν οι σπουδές όλων των τµηµάτων ΑΕΙ-ΤΕΙ.
2. Η επιλογή σπουδών µε στενά κριτήρια οικονοµίστικα και τις προοπτικές επαγγελµατικής αποκατάστασης, όχι µόνο δεν βοηθά στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας, αλλά είναι και επισφαλής, αφού η αγορά εργασίας συνεχώς αλλάζει. Από την εισαγωγή στην τριτοβάθµια εκπαίδευση µέχρι τη δυνατότητα ένταξης στην αγορά εργασίας θα έχουν περάσει επτά έως δέκα χρόνια (πτυχίο-µεταπτυχιακό και στρατός για τους άντρες).
3. Επειδή η τριτοβάθµια εκπαίδευση δεν αποτελεί πλέον την οροφή των σπουδών, καθώς έχει ήδη δηµιουργηθεί µια παραπάνω βαθµίδα (τεταρτοβάθµια) µεταπτυχιακών σπουδών και εξειδίκευσης, ας επιλέγουν οι υποψήφιοι τµήµατα µε γερή και πλατιά γνωστική βάση, έτσι ώστε αργότερα, µε το τέλος των προπτυχιακών σπουδών τους, να µπορούν να συνεχίσουν σε µεταπτυχιακές σπουδές. Για παράδειγµα, ένας υποψήφιος που θέλει να σπουδάσει νέες τεχνολογίες µπορεί να το πετύχει µε την εισαγωγή του σε κάποιο σχετικά χαµηλόβαθµο τµήµα Μαθηµατικών και στη συνέχεια να προχωρήσει σε µεταπτυχιακές σπουδές Η/Υ.
4. Η συνέχιση των σπουδών αποτελεί σηµαντικό βήµα για την επαγγελµατική σταδιοδροµία. Γιατί µπορεί να είναι µια πραγµατικότητα τα υψηλά ποσοστά ανεργίας πτυχιούχων, ωστόσο, όσα περισσότερα εφόδια και τίτλους σπουδών έχει κάποιος τόσο περισσότερο αυξάνει τις ελπίδες για επαγγελµατική αποκατάσταση, παρόλο που η κοινωνική προέλευση, οι δηµόσιες σχέσεις παίζουν καταλυτικό ρόλο. Πάντως τα ποσοστά ανεργίας είναι ακόµα πιο αυξηµένα στους αποφοίτους του ∆ηµοτικού και της Μέσης Εκπαίδευσης.
5. Η επιλογή σπουδών και επαγγέλµατος δεν µπορεί να είναι µονοδιάστατη και να υποτάσσεται σε µια οικονοµίστικη και αγοραία αντίληψη, αλλά να καθορίζεται από ποικίλα κριτήρια, έτσι ώστε να εκφράζει και να διαµορφώνει θετικά την προσωπικότητα κάθε ατόµου. Εξάλλου η προσωπικότητα «µετράει» µερικές φορές περισσότερο από το «χαρτί» στην προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας. Χώρια που βοηθάει έναν νέο να βλέπει πιο γρήγορα και πιο καθαρά τι γίνεται στην κοινωνία και στην αγορά, ώστε να παίρνει πιο σωστές αποφάσεις για τις επιλογές του και για τη στάση του απέναντι στα όποια προβλήµατα. Αντίδοτο στην ανεργία οι εξειδικευµένες γνώσεις Όσο περισσότερο η τριτοβάθµια εκπαίδευση υποτάσσεται στους νόµους της αγοράς τόσο περισσότερο απαξιώνονται τα πτυχία, µε αποτέλεσµα ολοένα και περισσότερο να απαιτείται εξειδικευµένο επιστηµονικό δυναµικό µε γνώσεις τεταρτοβάθµιας εκπαίδευσης (µεταπτυχιακά κ.ά.). Σ’ αυτή την κατεύθυνση υποβαθµίζονται ακόµα περισσότερο οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές. ∆εν είναι τυχαίο ότι από µια απλή ανάγνωση του πίνακα της σελίδας προκύπτει ότι οι περισσότερες ειδικότητες µε πολύ υψηλή ανεργία, ετεροαπασχόληση και υποαπασχόληση είναι κατά κύριο λόγο αυτές που συνδέονται µε ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές: Συγκεκριµένα παρατηρούµε ότι θεολόγοι, νηπιαγωγοί, φιλόλογοι απόφοιτοι διαφόρων τµηµάτων, κοινωνιολόγοι βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις του πίνακα που καταγράφει τους µαστιζόµενους από την ανεργία, την ετεροαπασχόληση και την υποαπασχόληση σε επαγγελµατικούς χώρους. Στον ίδιο πίνακα ακολουθούν ορισµένες άλλες ειδικότητες που συνδέονται µε τις θετικές επιστήµες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Να σηµειωθεί, επίσης, ότι διακηρυγµένος στρατηγικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η σταδιακή αύξηση των πτυχιούχων θετικών-τεχνολογικών επιστηµών, κάτι που, όπως καταλαβαίνουν όλοι, προοιωνίζεται νέους φραγµούς στην επαγγελµατική αποκατάσταση όσων αποφοιτούν από σχολές ανθρωπιστικών επιστηµών. Βέβαια αυτή η στόχευση των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκρούεται µε τη δυναµική αναγκών που παράγει καθηµερινά η κοινωνία.
Έτσι, για τις όποιες εξελίξεις στις επαγγελµατικές προοπτικές των νέων πτυχιούχων, το σωστό είναι να συνυπολογίζονται και οι απότοκοι των πολιτικών και κοινωνικών αναµετρήσεων στους χώρους της αγοράς. Όσοι διαβάζουν τον πίνακα και διαπιστώνουν µε ανακούφιση ότι είναι σχετικά λίγες οι ειδικότητες που αναγράφονται θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι αναφέρονται µόνο αυτές όπου εµφανίζεται πολύ υψηλή ανεργία, ετεροαπασχόληση και υποαπασχόληση. Ωστόσο, δεκάδες άλλες βρίσκονται στον αστερισµό της υψηλής ανεργίας, ετεροαπασχόλησης και υποαπασχόλησης.
campuscy.com
Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), ένας στους τέσσερις Έλληνες νέους κάτω των 25 ετών, είναι άνεργος και βλέπει τα όνειρά του για επαγγελµατική αποκατάσταση και µια καλύτερη ζωή να συντρίβονται στη σκληρή πίστα της ανεργίας.
Με ποσοστό 24,7% ανεργίας νέων κάτω των 25 ετών η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, µε δεύτερη τη Γαλλία µε ποσοστό 21,4%. Και συνολικό ποσοστό ανεργίας είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Οι υψηλοί δείκτες της ευρωανεργίας αφορούν κυρίως τις κατηγορίες πτυχιούχων των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών. Η κατάσταση στην αγορά εργασίας αυτή τη στιγµή είναι χειρότερη για τους κατόχους πτυχίων τµηµάτων του 1ου και 2ου επιστηµονικού πεδίου. Οι επιστήµες Υγείας, οι Τεχνολογικές και οι επιστήµες Οικονοµίας και ∆ιοίκησης (3ο, 4ο, 5ο Επιστηµονικά Πεδία) παράγουν ειδικότητες που είναι «ζωντανές» στο πεδίο της αγοράς εργασίας.
Ολοκληρωµένη προσωπικότητα
Ωστόσο, οι υποψήφιοι πριν αβίαστα «ψηφίσουν» Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση, απορρίπτοντας τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήµες της Θεωρητικής Κατεύθυνσης, οφείλουν να ενηµερωθούν καλά για κάθε τµήµα που θα προτιµήσουν, αλλά και να υπολογίσουν σοβαρά τι είδους σπουδές οικοδοµούν την προσωπικότητά τους.
Μια ολοκληρωµένη προσωπικότητα δεν είναι λιγότερο ισχυρό όπλο στη σηµερινή κοινωνία από ένα «περιζήτητο» αυτή τη στιγµή πτυχίο. Τα στοιχεία της Eurostat που διαµορφώνουν το γκρίζο τοπίο της ανεργίας πιστοποιούν ότι εδώ και µία 15ετία η «περίοδος του µέλιτος» πτυχίου-αγοράς εργασίας τελείωσε, µε αποτέλεσµα το Πανεπιστήµιο και γενικότερα η Τριτοβάθµια Εκπαίδευση να παρουσιάζεται στα µάτια των οικογενειών που «επένδυσαν» στις σπουδές των παιδιών τους, ως αγνώµων οφειλέτης, ο οποίος δεν αποδίδει ούτε τους «τόκους» ούτε το «κεφάλαιο», αφού συνεχώς συρρικνώνεται η «ανταλλακτική» αξία στην αγορά εργασίας. Για πρώτη φορά σε τέτοια κλίµακα η φοίτηση στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση αποσυνδέεται και τυπικά από το δικαίωµα κατάκτησης θέσης στην αγορά εργασίας.
Μ’ αυτό τον τρόπο αναιρείται ολοκληρωτικά κάθε είδους θεσµική κατοχύρωση των επαγγελµατικών δικαιωµάτων µε τα πτυχία. Παράλληλα, η πτώση της «ανταλλακτικής» αξίας των πτυχίων στη «σκληρή πίστα» της αγοράς εργασίας έχει ολέθριες συνέπειες για τα πλατιά λαϊκά και µικροαστικά στρώµατα. Αυτό σηµαίνει ότι αναιρούνται ή µάλλον έχουν αναιρεθεί, οι µέχρι πρόσφατα εγγυηµένες δυνατότητες κοινωνικής κινητικότητας ανόδου µέσα από την κατάκτηση τίτλων σπουδών.
Έτσι, ακυρώνεται ένα ολόκληρο φάσµα κοινωνικών προσδοκιών, συγκροτηµένο εδώ και δεκαετίες, για την επαγγελµατική αποκατάσταση και την κοινωνική άνοδο, ενώ την ίδια ώρα διευρύνονται οι δρόµοι της ανεργίας, της ετεροαπασχόλησης, της υποαπασχόλησης και της εργασιακής περιπλάνησης και εν τέλει της µισθολογικής υποβάθµισης. Από διάφορες έρευνες υπολογίζεται ότι το ποσοστό των νέων εργαζοµένων στη χώρα µας µε µηνιαίο εισόδηµα κάτω των 600 ευρώ ξεπερνά το 45% επί του συνόλου των µισθωτών νέων έως 30 ετών, µε αποτέλεσµα η πλειονότητα να εξαρτάται άµεσα ή έµµεσα από την οικονοµική στήριξη της οικογένειας.
Οι επαγγελµατικές προοπτικές ανά κλάδο επιστηµών
Η επίδραση του εφιαλτικού «τριγώνου» της ανεργίας-ετεροαπασχόλησης-υποαπασχόλησης ανά επιστηµονικό επαγγελµατικό χώρο διαφέρει. Στις Θεωρητικές Επιστήµες, για παράδειγµα, οι επαγγελµατικέςδιέξοδοι είναι λιγότερες από εκείνες που υπάρχουν στις Θετικές. Μεγάλα τα προβλήµατα και στα επαγγέλµατα υγείας αλλά καλύτερες από πλευράς αµοιβής οι επιλογές. Σε όλα αυτά ρίχνει φως το σηµερινό αφιέρωµα και πλουτίζει τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν οι ενδιαφερόµενοι υποψήφιοι και βεβαίως οι γονείς τους. Θεωρητικές Επιστήµες∆υσκολότερες όλων είναι οι επαγγελµατικές διέξοδοι για τους νέους πτυχιούχους των τµηµάτων Φιλοσοφίας, Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών, Μεσογειακών Σπουδών, Βαλκανικών Σπουδών, Κοινωνικής ∆ιοίκησης, Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής κ.λπ. τα οποία έχουν «στενό» αντικείµενο σπουδών. Το µεγαλύτερο µέρος των παραπάνω πτυχιούχων προβλέπεται ότι θα ετεροαπασχολείται, ενώ ένα σηµαντικό τµήµα πιθανόν να µένει άνεργο µεγάλο χρονικό διάστηµα.
Το 2005 υπολογίζεται ότι πάνω από 12.000 είναι οι άνεργοι ή υποαπασχολούµενοι και ετεροαπασχολούµενοι πτυχιούχοι γυµναστές. Στην ίδια άσχηµη θέση βρίσκονται και εκατοντάδες πτυχιούχοι των τµηµάτων ΜΜΕ. Εξαίρεση αποτελούν τα τελευταία χρόνια οι δάσκαλοι (Παιδαγωγικά Τµήµατα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης) οι οποίοι έχουν καλές επαγγελµατικές προοπτικές, γεγονός που φαίνεται να διαρκεί για αρκετά χρόνια. Θετικές ΕπιστήµεςΗ σχέση των πτυχιούχων των περισσοτέρων τµηµάτων του 2ου Επιστηµονικού Πεδίου µε την αγορά εργασίας σε γενικές γραµµές θα µπορούσε να χαρακτηριστεί µέτρια. Υπολογίζεται ότι το 30% των νέων αποφοίτων των µαθηµατικών τµηµάτων µένουν άνεργοι ή υποαπασχολούµενοι για περισσότερο από δυο χρόνια και το ίδιο ισχύει για το 20-25% των νέων αποφοίτων των φυσικών τµηµάτων, ενώ κάπως καλύτερες είναι οι επαγγελµατικές προοπτικές των πτυχιούχων τµηµάτων Χηµείας. Η ανεργία αποτελεί βασικό πρόβληµα για τον κλάδο των γεωπόνων, αφού περίπου το 1/3 των πτυχιούχων σε πανελλαδικό επίπεδο είναι άνεργοι ή υποαπασχολούνται.
Αντίθετα, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι για τις ειδικότητες της Πληροφορικής, που εντάσσονται στο 2ο Επιστηµονικό Πεδίο, υπάρχουν περιθώρια αύξησης της απασχόλησης.
Επιστήµες Υγείας
Όσο και αν φαίνεται παράξενο, προβλήµατα ανεργίας ήδη αποτυπώνονται και στα επαγγέλµατα στα οποία παραπέµπουν οι σπουδές του 3ου Επιστηµονικού Πεδίου που η «κοινή γνώµη» µέχρι και σήµερα τα «στεφανώνει» µε κύρος και γόητρο. Νέοι πτυχιούχοι Ιατρικής, Φαρµακευτικής, Οδοντιατρικής αντιµετωπίζουν προβλήµατα και καταγράφονται ήδη στις στατιστικές της ανεργίας. Τα επίσηµα στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου της Αθήνας καταλήγουν στο συµπέρασµα ότι το 13% των µελών τους θεωρείται υποαπασχολούµενο. Σύµφωνα πάλι µε τα στοιχεία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Οµοσπονδίας, ένας στους τέσσερις νέους Έλληνες οδοντιάτρους έχει προβλήµατα απασχόλησης Στην περίπτωση των διαιτολόγων (ΑΕΙ-ΤΕΙ), φυσιοθεραπευτών (ΤΕΙ) διαφαίνεται σταθερότητα. Επίσης καλές είναι οι προοπτικές και για τους πτυχιούχους των τµηµάτων ΤΕΙ των επιστηµών Υγείας όπως π.χ. Φυσικοθεραπείας, Εργοθεραπείας, ∆ιαιτολογίας κ.λπ.
Τεχνολογίες
Η µέχρι σήµερα κατάσταση απασχόλησης των µηχανικών είναι πολύ καλή καθώς το ποσοστό ανεργίας είναι µηδαµινό ακόµη και για τους νέους πτυχιούχους. Τη µεγαλύτερη δυσκολία ως προς την ένταξή τους στην αγορά εργασίας αντιµετωπίζουν οι πτυχιούχοι των ειδικοτήτων των µεταλλειολόγων και των χηµικών µηχανικών.
Οικονοµία και ∆ιοίκηση
Στον ιδιωτικό τοµέα της αγοράς εργασίας, για την περίοδο 2004-2006, φαίνεται ότι, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των εκπροσώπων των επιχειρήσεων, ο αριθµός επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονται λογιστές, απόφοιτοι ΑΕΙ, αναµένεται να αυξηθεί τα επόµενα έτη και εποµένως υπάρχει µία ένδειξηδυναµισµού για το επάγγελµα αυτό. Επίσης, σε πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ (2004) για τις ανάγκες των επιχειρήσεων µέχρι το 2007-08 µέσα στις πρώτες 16 σε ζήτηση ειδικότητες αιχµής της Τριτοβάθµιας προβλέπεται να είναι αυτές των Οικονοµολόγων, των Λογιστών (µε ζήτηση από το 29% των επιχειρήσεων) και του Μάρκετινγκ.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
Πέντε βασικά συµπεράσµατα προκύπτουν από την παράθεση και επεξεργασία του... ευρωπαϊκού δελτίου ανεργίας πτυχιούχων. Συµπεράσµατα που έχουν να κάνουν κυρίως µε την ανάγκη άµυνας των νέων απέναντι στα φαινόµενα που γεννούν αυτό το τοπίο γκρίζας προοπτικής για µεγάλη γκάµα επιστηµών και επαγγελµάτων.
1. Οι υποψήφιοι οφείλουν να έχουν υπόψη τους ότι κανένα τµήµα -µε εξαίρεση τα στρατιωτικά, αστυνοµικά- δεν µπορεί να εγγυηθεί πλέον µε σιγουριά την πλήρη και άµεση απορρόφηση των πτυχιούχων του. Στους επίσηµους και ανεπίσηµους καταλόγους ανεργίας και ετεροαπασχόλησης συµµετέχουν µε µικρότερα ή µεγαλύτερα ποσοστά όλες ανεξαιρέτως οι ειδικότητες στις οποίες παραπέµπουν οι σπουδές όλων των τµηµάτων ΑΕΙ-ΤΕΙ.
2. Η επιλογή σπουδών µε στενά κριτήρια οικονοµίστικα και τις προοπτικές επαγγελµατικής αποκατάστασης, όχι µόνο δεν βοηθά στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας, αλλά είναι και επισφαλής, αφού η αγορά εργασίας συνεχώς αλλάζει. Από την εισαγωγή στην τριτοβάθµια εκπαίδευση µέχρι τη δυνατότητα ένταξης στην αγορά εργασίας θα έχουν περάσει επτά έως δέκα χρόνια (πτυχίο-µεταπτυχιακό και στρατός για τους άντρες).
3. Επειδή η τριτοβάθµια εκπαίδευση δεν αποτελεί πλέον την οροφή των σπουδών, καθώς έχει ήδη δηµιουργηθεί µια παραπάνω βαθµίδα (τεταρτοβάθµια) µεταπτυχιακών σπουδών και εξειδίκευσης, ας επιλέγουν οι υποψήφιοι τµήµατα µε γερή και πλατιά γνωστική βάση, έτσι ώστε αργότερα, µε το τέλος των προπτυχιακών σπουδών τους, να µπορούν να συνεχίσουν σε µεταπτυχιακές σπουδές. Για παράδειγµα, ένας υποψήφιος που θέλει να σπουδάσει νέες τεχνολογίες µπορεί να το πετύχει µε την εισαγωγή του σε κάποιο σχετικά χαµηλόβαθµο τµήµα Μαθηµατικών και στη συνέχεια να προχωρήσει σε µεταπτυχιακές σπουδές Η/Υ.
4. Η συνέχιση των σπουδών αποτελεί σηµαντικό βήµα για την επαγγελµατική σταδιοδροµία. Γιατί µπορεί να είναι µια πραγµατικότητα τα υψηλά ποσοστά ανεργίας πτυχιούχων, ωστόσο, όσα περισσότερα εφόδια και τίτλους σπουδών έχει κάποιος τόσο περισσότερο αυξάνει τις ελπίδες για επαγγελµατική αποκατάσταση, παρόλο που η κοινωνική προέλευση, οι δηµόσιες σχέσεις παίζουν καταλυτικό ρόλο. Πάντως τα ποσοστά ανεργίας είναι ακόµα πιο αυξηµένα στους αποφοίτους του ∆ηµοτικού και της Μέσης Εκπαίδευσης.
5. Η επιλογή σπουδών και επαγγέλµατος δεν µπορεί να είναι µονοδιάστατη και να υποτάσσεται σε µια οικονοµίστικη και αγοραία αντίληψη, αλλά να καθορίζεται από ποικίλα κριτήρια, έτσι ώστε να εκφράζει και να διαµορφώνει θετικά την προσωπικότητα κάθε ατόµου. Εξάλλου η προσωπικότητα «µετράει» µερικές φορές περισσότερο από το «χαρτί» στην προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας. Χώρια που βοηθάει έναν νέο να βλέπει πιο γρήγορα και πιο καθαρά τι γίνεται στην κοινωνία και στην αγορά, ώστε να παίρνει πιο σωστές αποφάσεις για τις επιλογές του και για τη στάση του απέναντι στα όποια προβλήµατα. Αντίδοτο στην ανεργία οι εξειδικευµένες γνώσεις Όσο περισσότερο η τριτοβάθµια εκπαίδευση υποτάσσεται στους νόµους της αγοράς τόσο περισσότερο απαξιώνονται τα πτυχία, µε αποτέλεσµα ολοένα και περισσότερο να απαιτείται εξειδικευµένο επιστηµονικό δυναµικό µε γνώσεις τεταρτοβάθµιας εκπαίδευσης (µεταπτυχιακά κ.ά.). Σ’ αυτή την κατεύθυνση υποβαθµίζονται ακόµα περισσότερο οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές. ∆εν είναι τυχαίο ότι από µια απλή ανάγνωση του πίνακα της σελίδας προκύπτει ότι οι περισσότερες ειδικότητες µε πολύ υψηλή ανεργία, ετεροαπασχόληση και υποαπασχόληση είναι κατά κύριο λόγο αυτές που συνδέονται µε ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές: Συγκεκριµένα παρατηρούµε ότι θεολόγοι, νηπιαγωγοί, φιλόλογοι απόφοιτοι διαφόρων τµηµάτων, κοινωνιολόγοι βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις του πίνακα που καταγράφει τους µαστιζόµενους από την ανεργία, την ετεροαπασχόληση και την υποαπασχόληση σε επαγγελµατικούς χώρους. Στον ίδιο πίνακα ακολουθούν ορισµένες άλλες ειδικότητες που συνδέονται µε τις θετικές επιστήµες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Να σηµειωθεί, επίσης, ότι διακηρυγµένος στρατηγικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η σταδιακή αύξηση των πτυχιούχων θετικών-τεχνολογικών επιστηµών, κάτι που, όπως καταλαβαίνουν όλοι, προοιωνίζεται νέους φραγµούς στην επαγγελµατική αποκατάσταση όσων αποφοιτούν από σχολές ανθρωπιστικών επιστηµών. Βέβαια αυτή η στόχευση των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκρούεται µε τη δυναµική αναγκών που παράγει καθηµερινά η κοινωνία.
Έτσι, για τις όποιες εξελίξεις στις επαγγελµατικές προοπτικές των νέων πτυχιούχων, το σωστό είναι να συνυπολογίζονται και οι απότοκοι των πολιτικών και κοινωνικών αναµετρήσεων στους χώρους της αγοράς. Όσοι διαβάζουν τον πίνακα και διαπιστώνουν µε ανακούφιση ότι είναι σχετικά λίγες οι ειδικότητες που αναγράφονται θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι αναφέρονται µόνο αυτές όπου εµφανίζεται πολύ υψηλή ανεργία, ετεροαπασχόληση και υποαπασχόληση. Ωστόσο, δεκάδες άλλες βρίσκονται στον αστερισµό της υψηλής ανεργίας, ετεροαπασχόλησης και υποαπασχόλησης.
campuscy.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ρημάζει το Ξενία της Σκιάθου
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΜΑΓΙΑΡΑΤΣ : Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΙΤΛΟΥΣ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
