2012-09-03 11:30:06
Χάνονται η μία μετά την άλλη οι ευκαιρίες για να δοθεί λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών στο νομό Θεσσαλονίκης, με ορατό τον κίνδυνο να συνεχιστεί και να επιδεινωθεί η τριτοκοσμική κατάσταση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των υποδομών που προβλέπει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων αγγίζουν τα δέκα χρόνια, ενώ απαξιώνονται σταδιακά και τα ελάχιστα έργα που έχουν ολοκληρωθεί και λειτουργούν.
Τα κονδύλια από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης χάνονται ή δεν αξιοποιούνται σε αυτήν την κατάσταση, οι ανεξέλεγκτες χωματερές κλείνουν και σταδιακά δημιουργούνται καινούργιες και οι κάποτε σύγχρονες τεχνολογίες διαχείρισης έχουν ήδη καταντήσει απαρχαιωμένες, με τις ανάγκες να πολλαπλασιάζονται.
Αν κάποιος αναλογιστεί ποια είναι τα κυριότερα έργα που λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη για τη διαχείριση των σκουπιδιών, θα διαπιστώσει το τεράστιο έλλειμμα που είχαν οι υπερδεκαετείς προσπάθειες να μπει μια τάξη στο χάος: ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων της Μαυροράχης, ελάχιστοι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και μια υποτυπώδης ανακύκλωση
. Οσα άλλα προβλέπονται στο ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων, προκειμένου να υπάρχει ολοκληρωμένη διαχείριση του προβλήματος, έχουν μείνει στον... αέρα. Εξάλλου, και ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης (που υποτίθεται ότι θα δεχόταν μόνον τα απορρίμματα της βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης, αλλά δέχεται τα απορρίμματα όλου του νομού, περιορίζοντας το χρόνο ζωής του) για να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει πέρασε «διά πυρός και σιδήρου». Επιτυχημένο ήταν μόνο το «λουκέτο» στην τραγική χωματερή των Ταγαράδων, αφού πρώτα «ποτίστηκε» όλη η περιοχή με διοξίνες μετά την πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει.
Οι τοπικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και καχυποψία κάθε έργο που έχει να κάνει με τα σκουπίδια, ως αποτέλεσμα της ελλιπούς ενημέρωσης (για την οποία ευθύνονται οι αρμόδιοι), της παραπληροφόρησης και της κακής λειτουργίας ανάλογων υποδομών στο παρελθόν.
ΣΜΑ Ευκαρπίας
Ο ΣΜΑ στην Ευκαρπία, που αποτελεί κεντρικό έργο στο σχεδιασμό, είναι στον αέρα, καθώς η τοπική κοινωνία δεν τον αποδέχεται. Τα έργα κατασκευής του έχουν «παγώσει» εδώ και οχτώ μήνες, εξαιτίας των αντιδράσεων των κατοίκων, που ζητούν αλλαγή χωροθέτησης, και πλέον έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά για το έργο και ο δήμος Παύλου Μελά, οδηγώντας την τετράμηνη διαβούλευση με όλους τους φορείς, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος ΟΤΑ Νομού Θεσσαλονίκης, στο σημείο μηδέν.
Οι επικεφαλής του Συνδέσμου επισημαίνουν ότι ακόμη και μετά τις τελευταίες εξελίξεις «περίπτωση ακύρωσης του έργου δεν υπάρχει και θα συνεχιστεί η προσπάθεια για να κατασκευαστεί». Ωστόσο, το Δίκτυο Φορέων και Κατοίκων που αντιδρούν στην κατασκευή σημειώνει ότι «ΣΜΑ στο χώρο που επιχειρούν οι αρμόδιοι να κατασκευάσουν δεν πρόκειται να γίνει σε καμιά περίπτωση. Θα μας βρουν μπροστά τους».
Ηδη από το Σύνδεσμο γίνονται συνεννοήσεις, ώστε να δοθούν οι παρατάσεις και να μην απενταχθεί το έργο από το ΕΣΠΑ, από όπου χρηματοδοτείται με 7 εκατ. ευρώ. «Πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και η τοπική κοινωνία. Κάναμε σημαντικές προσπάθειες και σημαντικές αλλαγές στην κατεύθυνση των αιτημάτων της τοπικής κοινωνίας, όμως και πάλι υπάρχει επιμονή στο να μη γίνει το έργο. Δε θέλουμε σε καμιά περίπτωση να γίνει έργο με τα ΜΑΤ, αλλά δεν μπορεί να γίνει αλλαγή χωροθέτησης», τόνισε το μέλος του Συνδέσμου Σωκράτης Φάμελλος.
Εκκρεμότητες
Αν για ένα ΣΜΑ υπάρχει τέτοια αντίδραση, αναρωτιέται κάποιος τι θα γίνει όταν οι αρμόδιοι προχωρήσουν στην κατασκευή του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων της νοτιοανατολικής πλευράς του νομού, στον Αγιο Αντώνιο, ή πολύ περισσότερο όταν θα πρέπει να κατασκευαστούν τα δυο εργοστάσια επεξεργασίας των απορριμμάτων (ένα σε κάθε χώρο υγειονομικής ταφής).
Ο ΧΥΤΑ στη Μαυροράχη, εφόσον δε γίνουν αυτά τα έργα, έχει πολύ λίγο χρόνο ζωής. Υπάρχει ο κίνδυνος του κορεσμού και της καταστροφής «του πιο σύγχρονου ΧΥΤΑ της Ευρώπης», όπως είχε διαφημιστεί στα εγκαίνιά του.
Σύμφωνα με τον κ. Φάμελλο, για το ΧΥΤΥ του Αγίου Αντωνίου υπάρχει η προσφυγή του δήμου Θέρμης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που αφορά τα περιβαλλοντικά στοιχεία του έργου. Η αντίδραση των κατοίκων της περιοχής είναι επίσης δεδομένη και σ' αυτό το έργο, ενώ φέρονται αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την κατασκευή του ή οποιουδήποτε ανάλογου έργου. «Ανεχτήκαμε επί δεκαετίες τη χωματερή των Ταγαράδων. Δε θα δεχτούμε άλλη επιβάρυνση», λένε. Ο,τι δηλαδή και οι κάτοικοι της δυτικής πλευράς, που επισημαίνουν πως «η δυτική Θεσσαλονίκη αντιμετωπίζεται ως οχετός του νομού, αφού λειτουργούν εδώ όλες οι ρυπογόνες δράσεις. Αλλη δεν θα επιτρέψουμε να λειτουργήσει...».
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρμόδιοι πρέπει να κάνουν προσπάθειες να πείσουν τους κατοίκους για το ΧΥΤΥ, αλλά και για την κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας, που οι κάτοικοι θεωρούν πως θα είναι εργοστάσιο καύσης και στο άκουσμα του όρου απειλούν με... πόλεμο. Μια γεύση των αντιδράσεων πήραν όλοι όταν οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής Λαγκαδά βγήκαν στα... κάγκελα, μόλις επιχειρήθηκε να γίνει ανάλογο εργοστάσιο στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης (που ωστόσο δεν είχε καν περιβαλλοντικούς όρους).
«Μικρά»
Κι αν για τα... βαριά έργα της διαχείρισης η υλοποίηση είναι λογικό να είναι δύσκολη, πόσο λογικό είναι να μην υλοποιούνται επί χρόνια και να εκκρεμούν μικροί ΣΜΑ, όπως στην περιοχή της Ασπροβάλτας, της Απολλωνίας, του πρώην δήμου Εχεδώρου, της Επανομής και της Γέφυρας;
Πέντε μικροί ΣΜΑ στο νομό Θεσσαλονίκης, που προβλέπονται στον περιφερειακό σχεδιασμό, ακόμη δεν έχουν γίνει. Οπως εξηγεί ο κ. Φάμελλος, δεν προχώρησε και είναι ανοιχτό το θέμα των περιβαλλοντικών όρων για το ΣΜΑ στο δήμο Βόλβης, στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου (κοντά στην Ασπροβάλτα), όπως ανοιχτό είναι και το θέμα του ΣΜΑ στον άξονα Προφήτη - Απολλωνίας, επειδή ακριβώς μετά τον «Καλλικράτη» αφορά σε δεύτερο ΣΜΑ στον ίδιο πλέον δήμο...
Εκκρεμεί επίσης η μετεγκατάσταση (κατά περίπου ένα χιλιόμετρο) του ΣΜΑ Επανομής - Μηχανιώνας, που ευτυχώς λειτουργεί, ενώ σε λειτουργία είναι και ο ΣΜΑ Εχεδώρου, αλλά σε... παράνομο σημείο, στην κοίτη του Γαλλικού ποταμού, και συνεπώς είναι με το ερώτημα της μετεγκατάστασης. Σε εκκρεμότητα και το θέμα της χωροθέτησης του ΣΜΑ που πρέπει να γίνει στον άξονα Αγίου Αθανασίου - Γέφυρας, για να εξυπηρετήσει την περιοχή του δήμου Χαλκηδόνας (κυρίως).
Χρηματοδότηση
Είναι φανερό ότι επί χρόνια οι αρμόδιοι καθυστερούσαν. Η νέα διοίκηση του Συνδέσμου καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να προλάβει ό,τι μπορεί, όμως πλέον φαίνεται πως χάθηκε και η ευκαιρία των χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, λύση στη χρηματοδότηση αναζητείται μέσω της Ειδικής Γραμματείας Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, η οποία έχει ήδη σε εξέλιξη ανάλογα σχέδια σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ενα πλεονέκτημα της συγκεκριμένης λύσης είναι το γεγονός ότι υπάρχει και η δυνατότητα αναθεώρησης του σχεδιασμού διαχείρισης των απορριμμάτων, αρκεί να μη μείνουν όλα και πάλι στα χαρτιά...
Στόχος είναι να προκηρυχθεί ο νομός Θεσσαλονίκης (όλα τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων) ως ενιαίο ΣΔΙΤ απορριμμάτων. Ετσι κι αλλιώς άλλος δρόμος δεν υπάρχει, αφού από το ΕΣΠΑ υπάρχουν δεσμευμένα χρήματα μόνο για τους ΣΜΑ...
Κι αν σε επίπεδο υποδομών και εγκαταστάσεων είναι οριστικοποιημένες οι ανάγκες και τα απαιτούμενα έργα, υπάρχουν απίστευτες καθυστερήσεις σε βαθμό εξωφρενικό στα άλλα θέματα, που είναι πολύ σημαντικά για το πρόβλημα των σκουπιδιών στη Θεσσαλονίκη. Δύο είναι οι κυριότερες δράσεις: η ανακύκλωση και η μείωση των αποβλήτων. Στόχος του Συνδέσμου είναι να καλύψει πλέον τα πολυετή κενά, ώστε μέσω αυτών των δράσεων να επιτευχθεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς διαχείριση. Αλλωστε, πρόκειται για δράσεις οι οποίες όχι μόνον έχουν την κοινωνική συναίνεση, αλλά και οι πολίτες στην πλειοψηφία τους έχουν δείξει εμπράκτως την πρόθεσή τους να συμβάλουν ώστε να είναι απολύτως επιτυχείς.
agelioforos.gr
Τα κονδύλια από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης χάνονται ή δεν αξιοποιούνται σε αυτήν την κατάσταση, οι ανεξέλεγκτες χωματερές κλείνουν και σταδιακά δημιουργούνται καινούργιες και οι κάποτε σύγχρονες τεχνολογίες διαχείρισης έχουν ήδη καταντήσει απαρχαιωμένες, με τις ανάγκες να πολλαπλασιάζονται.
Αν κάποιος αναλογιστεί ποια είναι τα κυριότερα έργα που λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη για τη διαχείριση των σκουπιδιών, θα διαπιστώσει το τεράστιο έλλειμμα που είχαν οι υπερδεκαετείς προσπάθειες να μπει μια τάξη στο χάος: ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων της Μαυροράχης, ελάχιστοι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και μια υποτυπώδης ανακύκλωση
Οι τοπικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και καχυποψία κάθε έργο που έχει να κάνει με τα σκουπίδια, ως αποτέλεσμα της ελλιπούς ενημέρωσης (για την οποία ευθύνονται οι αρμόδιοι), της παραπληροφόρησης και της κακής λειτουργίας ανάλογων υποδομών στο παρελθόν.
ΣΜΑ Ευκαρπίας
Ο ΣΜΑ στην Ευκαρπία, που αποτελεί κεντρικό έργο στο σχεδιασμό, είναι στον αέρα, καθώς η τοπική κοινωνία δεν τον αποδέχεται. Τα έργα κατασκευής του έχουν «παγώσει» εδώ και οχτώ μήνες, εξαιτίας των αντιδράσεων των κατοίκων, που ζητούν αλλαγή χωροθέτησης, και πλέον έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά για το έργο και ο δήμος Παύλου Μελά, οδηγώντας την τετράμηνη διαβούλευση με όλους τους φορείς, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος ΟΤΑ Νομού Θεσσαλονίκης, στο σημείο μηδέν.
Οι επικεφαλής του Συνδέσμου επισημαίνουν ότι ακόμη και μετά τις τελευταίες εξελίξεις «περίπτωση ακύρωσης του έργου δεν υπάρχει και θα συνεχιστεί η προσπάθεια για να κατασκευαστεί». Ωστόσο, το Δίκτυο Φορέων και Κατοίκων που αντιδρούν στην κατασκευή σημειώνει ότι «ΣΜΑ στο χώρο που επιχειρούν οι αρμόδιοι να κατασκευάσουν δεν πρόκειται να γίνει σε καμιά περίπτωση. Θα μας βρουν μπροστά τους».
Ηδη από το Σύνδεσμο γίνονται συνεννοήσεις, ώστε να δοθούν οι παρατάσεις και να μην απενταχθεί το έργο από το ΕΣΠΑ, από όπου χρηματοδοτείται με 7 εκατ. ευρώ. «Πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και η τοπική κοινωνία. Κάναμε σημαντικές προσπάθειες και σημαντικές αλλαγές στην κατεύθυνση των αιτημάτων της τοπικής κοινωνίας, όμως και πάλι υπάρχει επιμονή στο να μη γίνει το έργο. Δε θέλουμε σε καμιά περίπτωση να γίνει έργο με τα ΜΑΤ, αλλά δεν μπορεί να γίνει αλλαγή χωροθέτησης», τόνισε το μέλος του Συνδέσμου Σωκράτης Φάμελλος.
Εκκρεμότητες
Αν για ένα ΣΜΑ υπάρχει τέτοια αντίδραση, αναρωτιέται κάποιος τι θα γίνει όταν οι αρμόδιοι προχωρήσουν στην κατασκευή του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων της νοτιοανατολικής πλευράς του νομού, στον Αγιο Αντώνιο, ή πολύ περισσότερο όταν θα πρέπει να κατασκευαστούν τα δυο εργοστάσια επεξεργασίας των απορριμμάτων (ένα σε κάθε χώρο υγειονομικής ταφής).
Ο ΧΥΤΑ στη Μαυροράχη, εφόσον δε γίνουν αυτά τα έργα, έχει πολύ λίγο χρόνο ζωής. Υπάρχει ο κίνδυνος του κορεσμού και της καταστροφής «του πιο σύγχρονου ΧΥΤΑ της Ευρώπης», όπως είχε διαφημιστεί στα εγκαίνιά του.
Σύμφωνα με τον κ. Φάμελλο, για το ΧΥΤΥ του Αγίου Αντωνίου υπάρχει η προσφυγή του δήμου Θέρμης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που αφορά τα περιβαλλοντικά στοιχεία του έργου. Η αντίδραση των κατοίκων της περιοχής είναι επίσης δεδομένη και σ' αυτό το έργο, ενώ φέρονται αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την κατασκευή του ή οποιουδήποτε ανάλογου έργου. «Ανεχτήκαμε επί δεκαετίες τη χωματερή των Ταγαράδων. Δε θα δεχτούμε άλλη επιβάρυνση», λένε. Ο,τι δηλαδή και οι κάτοικοι της δυτικής πλευράς, που επισημαίνουν πως «η δυτική Θεσσαλονίκη αντιμετωπίζεται ως οχετός του νομού, αφού λειτουργούν εδώ όλες οι ρυπογόνες δράσεις. Αλλη δεν θα επιτρέψουμε να λειτουργήσει...».
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρμόδιοι πρέπει να κάνουν προσπάθειες να πείσουν τους κατοίκους για το ΧΥΤΥ, αλλά και για την κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας, που οι κάτοικοι θεωρούν πως θα είναι εργοστάσιο καύσης και στο άκουσμα του όρου απειλούν με... πόλεμο. Μια γεύση των αντιδράσεων πήραν όλοι όταν οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής Λαγκαδά βγήκαν στα... κάγκελα, μόλις επιχειρήθηκε να γίνει ανάλογο εργοστάσιο στο ΧΥΤΑ Μαυροράχης (που ωστόσο δεν είχε καν περιβαλλοντικούς όρους).
«Μικρά»
Κι αν για τα... βαριά έργα της διαχείρισης η υλοποίηση είναι λογικό να είναι δύσκολη, πόσο λογικό είναι να μην υλοποιούνται επί χρόνια και να εκκρεμούν μικροί ΣΜΑ, όπως στην περιοχή της Ασπροβάλτας, της Απολλωνίας, του πρώην δήμου Εχεδώρου, της Επανομής και της Γέφυρας;
Πέντε μικροί ΣΜΑ στο νομό Θεσσαλονίκης, που προβλέπονται στον περιφερειακό σχεδιασμό, ακόμη δεν έχουν γίνει. Οπως εξηγεί ο κ. Φάμελλος, δεν προχώρησε και είναι ανοιχτό το θέμα των περιβαλλοντικών όρων για το ΣΜΑ στο δήμο Βόλβης, στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου (κοντά στην Ασπροβάλτα), όπως ανοιχτό είναι και το θέμα του ΣΜΑ στον άξονα Προφήτη - Απολλωνίας, επειδή ακριβώς μετά τον «Καλλικράτη» αφορά σε δεύτερο ΣΜΑ στον ίδιο πλέον δήμο...
Εκκρεμεί επίσης η μετεγκατάσταση (κατά περίπου ένα χιλιόμετρο) του ΣΜΑ Επανομής - Μηχανιώνας, που ευτυχώς λειτουργεί, ενώ σε λειτουργία είναι και ο ΣΜΑ Εχεδώρου, αλλά σε... παράνομο σημείο, στην κοίτη του Γαλλικού ποταμού, και συνεπώς είναι με το ερώτημα της μετεγκατάστασης. Σε εκκρεμότητα και το θέμα της χωροθέτησης του ΣΜΑ που πρέπει να γίνει στον άξονα Αγίου Αθανασίου - Γέφυρας, για να εξυπηρετήσει την περιοχή του δήμου Χαλκηδόνας (κυρίως).
Χρηματοδότηση
Είναι φανερό ότι επί χρόνια οι αρμόδιοι καθυστερούσαν. Η νέα διοίκηση του Συνδέσμου καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να προλάβει ό,τι μπορεί, όμως πλέον φαίνεται πως χάθηκε και η ευκαιρία των χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, λύση στη χρηματοδότηση αναζητείται μέσω της Ειδικής Γραμματείας Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, η οποία έχει ήδη σε εξέλιξη ανάλογα σχέδια σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ενα πλεονέκτημα της συγκεκριμένης λύσης είναι το γεγονός ότι υπάρχει και η δυνατότητα αναθεώρησης του σχεδιασμού διαχείρισης των απορριμμάτων, αρκεί να μη μείνουν όλα και πάλι στα χαρτιά...
Στόχος είναι να προκηρυχθεί ο νομός Θεσσαλονίκης (όλα τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων) ως ενιαίο ΣΔΙΤ απορριμμάτων. Ετσι κι αλλιώς άλλος δρόμος δεν υπάρχει, αφού από το ΕΣΠΑ υπάρχουν δεσμευμένα χρήματα μόνο για τους ΣΜΑ...
Κι αν σε επίπεδο υποδομών και εγκαταστάσεων είναι οριστικοποιημένες οι ανάγκες και τα απαιτούμενα έργα, υπάρχουν απίστευτες καθυστερήσεις σε βαθμό εξωφρενικό στα άλλα θέματα, που είναι πολύ σημαντικά για το πρόβλημα των σκουπιδιών στη Θεσσαλονίκη. Δύο είναι οι κυριότερες δράσεις: η ανακύκλωση και η μείωση των αποβλήτων. Στόχος του Συνδέσμου είναι να καλύψει πλέον τα πολυετή κενά, ώστε μέσω αυτών των δράσεων να επιτευχθεί η μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς διαχείριση. Αλλωστε, πρόκειται για δράσεις οι οποίες όχι μόνον έχουν την κοινωνική συναίνεση, αλλά και οι πολίτες στην πλειοψηφία τους έχουν δείξει εμπράκτως την πρόθεσή τους να συμβάλουν ώστε να είναι απολύτως επιτυχείς.
agelioforos.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πλατινί: «Η ΑΕΚ πρέπει να βρει λύση»
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
