2012-09-27 15:32:34
Της Αλεξίας Σβώλου
Με το άνοιγμα των σχολείων τα κρούσματα φθειρίασης παρουσιάζουν έξαρση καθώς οι ψείρες (ή φθείρες της κεφαλής όπως αποκαλούνται επιστημονικά) μεταδίδονται πολύ εύκολα μεταξύ των παιδιών. Ωστόσο... οι επιστήμονες παραμένουν καθησυχαστικοί μπροστά σε αυτό το εποχικό φαινόμενο, αφού πρόσφατη ελληνική επιδημιολογική μελέτη φανερώνει ότι το 70% των μαθητών δημοτικού θα κολλήσουν έστω και μια φορά στη ζωή τους ψείρες από τους συμμαθητές τους. Αν και η επικρατούσα άποψη είναι πως οι ψείρες προτιμούν τα άλουστα μαλλιά η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική αφού η φθειρίαση δεν έχει καμία σχέση με την τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής και συνεπώς προσβάλλει εξίσου καθαρά ή βρώμικα παιδικά κεφαλάκια. Αποδεικνύεται δε εξίσου κολλητική με το κρυολόγημα στο «κλειστό» μικρο-περιβάλλον της σχολικής τάξης, αφού οι ψείρες μεταδίδονται κατά τη στενή επαφή στη οποία έρχονται οι μικροί μαθητές όταν παίζουν.
Πως μεταδίδονται οι ψείρες στα παιδιά
Όπως εξηγεί η Πηνελόπη Τυμπανίδου, δερματολόγος-αφροδισιολόγος και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου οι ψείρες είναι παράσιτα που ζουν μόνο στο ανθρώπινο δέρμα και συγκεκριμένα στην επιδερμίδα της κεφαλής, τρεφόμενα με αίμα. Αποτελούν, δε, χωριστή κατηγορία από τις ψείρες του σώματος ή των γενετικών οργάνων και επειδή δεν πετούν, μπορούν να μεταπηδήσουν από κεφάλι σε κεφάλι μόνο με άμεση επαφή. Η μετάδοσή τους διευκολύνεται με την ανταλλαγή «μολυσμένων» κασκέτων, σκούφων ή αντικειμένων που έρχονται σε άμεση επαφή με τα μαλλιά, όπως βούρτσες, χτένες, τσιμπιδάκια, λαστιχάκια, στέκες και κορδέλες.
Πρόβλημα με ψείρες μέσα στην τάξη
Αν παρουσιαστεί ένα κρούσμα φθειρίασης στην τάξη, επιβάλλεται να ενημερωθεί άμεσα ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ώστε να υποβληθεί σε έλεγχο όλη η σχολική κοινότητα. Κι αυτό γιατί αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί στην ρίζα του και αν δεν εξολοθρευτεί πλήρως ο πληθυσμός των παρασίτων που ενδημούν στα παιδικά κεφαλάκια αυξάνονται οι πιθανότητες υποτροπής και διαιώνισής του.
Ποια συμπτώματα δίνουν οι ψείρες
Αν και ο κνησμός είναι το κλασικό σύμπτωμα της φθειρίασης-που προκαλείται καθώς οι ψείρες απομυζούν με την προβοσκίδα τους αίμα από την επιδερμίδα του κεφαλιού-οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ενόχληση δεν εκδηλώνεται πάντοτε σε όλα τα παιδιά. Πιο ευάλωτα στις ψείρες είναι όσα υποφέρουν από άσθμα, έκζεμα ή αλλεργική ρινίτιδα, καθώς αυτά έχουν ατοπικό υπόβαθρο και συνεπώς εκδηλώνουν πιο εύκολα πάσης φύσεως δερματίτιδες. Επειδή ο κνησμός μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, προειδοποιητικά καμπανάκια κινδύνου που πρέπει να υποψιάσουν άμεσα τους γονείς για την ύπαρξη φθειρίασης είναι αφενός η έντονη φαγούρα, που μάλιστα φτάνει στο σημείο να διαταράξει τον ύπνο του παιδιού και αφετέρου το τόσο επίμονο ξύσιμο, ώστε να υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης εκδορών και επιμολύνσεων στην επιδερμίδα του κεφαλιού. Σε μερικά παιδιά το ξύσιμο προκαλεί εκτεταμένο ερεθισμό του δέρματος, που συνοδεύεται από ερυθρότητα (κοκκίνισμα), εκκρίσεις και λεπίδωση (εμφάνιση λειχήνων που μοιάζουν με λέπια).
Πως αναπαράγονται οι ψείρες
Η ψείρα έχει περίπου το μέγεθος ενός κεφαλιού βελόνας και μετά την μετάδοσή της απαιτείται χρονικό διάστημα 7-10 ημερών, ώστε να εγκαθιδρυθεί στο κεφάλι και να γεννήσει μερικές εκατοντάδες αυγά που παραμένουν κολλημένα στην τρίχα μέχρι να εκκολαφθούν. Οι νύμφες μεγαλώνουν τρεφόμενες με ανθρώπινο αίμα, ενηλικιώνονται και πεθαίνουν μετά από 48 ώρες. Προτού όμως αποβιώσουν έχουν προλάβει να γεννήσουν και να τοποθετήσουν τα αυγά τους στο τριχωτό του κεφαλιού, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται το πρόβλημα. Μακριά από το ανθρώπινο σώμα οι ψείρες δεν μπορούν να ζήσουν πάνω από μερικά λεπτά και επειδή παρασιτούν μόνο το ανθρώπινο δέρμα δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσής τους από κατοικίδια ή άλλα ζώα.
Διάγνωση προσβολής από ψείρες
Αν αναφερθεί κρούσμα φθειρίασης στο σχολείο, όλοι οι γονείς πρέπει να ελέγξουν τα παιδιά τους για ψείρες, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ώστε να αποτραπεί η υποτροπή του προβλήματος. Στο ιατρείο, η διάγνωση για τις ψείρες γίνεται με την βοήθεια ειδικής λάμπας φθορισμού, με την οποία χρωματίζονται τα δερματόφυτα (μήκυτες) και τα παράσιτα (ψείρες) που ζουν στην επιδερμίδα του κεφαλιού. «Ωστόσο, ανάλογη διάγνωση μπορεί να γίνει στο σπίτι με το τεστ της χτένας» επισημαίνει η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Πηνελόπη Τυμπανίδου. Σύμφωνα με αυτό οι γονείς χτενίζουν το παιδί με μια ψιλή χτένα σαν κι αυτή που εσωκλείεται στην συσκευασία των αντιφθειρικών σκευασμάτων. Αν υπάρχουν αυγά ή ψείρες, κολλούν στην χτένα και γίνονται ορατά με το μάτι.
Προληπτική θεραπεία για τις ψείρες
Ακόμα και αν το παιδί δεν παρουσιάσει κνησμό καλό είναι να λάβει προληπτική αγωγή, εφόσον έχει παρουσιαστεί έστω κι ένα κρούσμα με ψείρες στην τάξη του. Η προληπτική αγωγή συνίσταται στο χτένισμα των μαλλιών του μετά το λούσιμο με την ψιλή χτένα, ραντισμένη με οινόπνευμα. «Το οινόπνευμα σκοτώνει τις ψείρες και για καλύτερο αποτέλεσμα η χτένα πρέπει να ραντίζεται εκ νέου κάθε φορά που περνάμε άλλη τούφα μαλλιών. Οι ψείρες σκάνε όταν βρέχονται με οινόπνευμα, αλλά αποφεύγουμε να ραντίσουμε απευθείας το οινόπνευμα στο παιδικό κεφάλι γιατί μπορεί να προκληθεί ερεθισμός» εξηγεί η κα. Τυμπανίδου. Παράλληλα, η ειδικός συνιστά να ξεβγαλθούν προληπτικά τα μαλλιά του παιδιού με νερό το οποίο περιέχει ένα φλυτζάνι ξύδι. Το ξύδι αλλάζει το pH της επιδερμίδας του κεφαλιού και έτσι δεν μπορούν να αναπτυχθούν οι ψείρες.
Τοπική θεραπεία για τις ψείρες
Αν παρουσιαστεί κνησμός, οπότε το παιδί έχει προσβληθεί από ψείρες τότε το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με αντιφθειρική αγωγή. «Τα διαθέσιμα σκευάσματα που καταπολεμούν τις ψείρες είναι τοπικής χρήσης και περιλαμβάνουν σαμπουάν, λοσιόν και κρέμες μαλλιών που χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αναγραφόμενες οδηγίες» επισημαίνει η κα. Τυμπανίδου. Η τοπική θεραπεία για τις ψείρες διαρκεί 8-10 ημέρες και τα αποτελέσματα διαπιστώνονται με το τεστ της ψιλής χτένας, η οποία πρέπει να παραμείνει απολύτως καθαρή για δύο συνεχόμενες ημέρες.
health view
Tromaktiko
Με το άνοιγμα των σχολείων τα κρούσματα φθειρίασης παρουσιάζουν έξαρση καθώς οι ψείρες (ή φθείρες της κεφαλής όπως αποκαλούνται επιστημονικά) μεταδίδονται πολύ εύκολα μεταξύ των παιδιών. Ωστόσο... οι επιστήμονες παραμένουν καθησυχαστικοί μπροστά σε αυτό το εποχικό φαινόμενο, αφού πρόσφατη ελληνική επιδημιολογική μελέτη φανερώνει ότι το 70% των μαθητών δημοτικού θα κολλήσουν έστω και μια φορά στη ζωή τους ψείρες από τους συμμαθητές τους. Αν και η επικρατούσα άποψη είναι πως οι ψείρες προτιμούν τα άλουστα μαλλιά η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική αφού η φθειρίαση δεν έχει καμία σχέση με την τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής και συνεπώς προσβάλλει εξίσου καθαρά ή βρώμικα παιδικά κεφαλάκια. Αποδεικνύεται δε εξίσου κολλητική με το κρυολόγημα στο «κλειστό» μικρο-περιβάλλον της σχολικής τάξης, αφού οι ψείρες μεταδίδονται κατά τη στενή επαφή στη οποία έρχονται οι μικροί μαθητές όταν παίζουν.
Πως μεταδίδονται οι ψείρες στα παιδιά
Όπως εξηγεί η Πηνελόπη Τυμπανίδου, δερματολόγος-αφροδισιολόγος και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου οι ψείρες είναι παράσιτα που ζουν μόνο στο ανθρώπινο δέρμα και συγκεκριμένα στην επιδερμίδα της κεφαλής, τρεφόμενα με αίμα. Αποτελούν, δε, χωριστή κατηγορία από τις ψείρες του σώματος ή των γενετικών οργάνων και επειδή δεν πετούν, μπορούν να μεταπηδήσουν από κεφάλι σε κεφάλι μόνο με άμεση επαφή. Η μετάδοσή τους διευκολύνεται με την ανταλλαγή «μολυσμένων» κασκέτων, σκούφων ή αντικειμένων που έρχονται σε άμεση επαφή με τα μαλλιά, όπως βούρτσες, χτένες, τσιμπιδάκια, λαστιχάκια, στέκες και κορδέλες.
Πρόβλημα με ψείρες μέσα στην τάξη
Αν παρουσιαστεί ένα κρούσμα φθειρίασης στην τάξη, επιβάλλεται να ενημερωθεί άμεσα ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ώστε να υποβληθεί σε έλεγχο όλη η σχολική κοινότητα. Κι αυτό γιατί αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί στην ρίζα του και αν δεν εξολοθρευτεί πλήρως ο πληθυσμός των παρασίτων που ενδημούν στα παιδικά κεφαλάκια αυξάνονται οι πιθανότητες υποτροπής και διαιώνισής του.
Ποια συμπτώματα δίνουν οι ψείρες
Αν και ο κνησμός είναι το κλασικό σύμπτωμα της φθειρίασης-που προκαλείται καθώς οι ψείρες απομυζούν με την προβοσκίδα τους αίμα από την επιδερμίδα του κεφαλιού-οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ενόχληση δεν εκδηλώνεται πάντοτε σε όλα τα παιδιά. Πιο ευάλωτα στις ψείρες είναι όσα υποφέρουν από άσθμα, έκζεμα ή αλλεργική ρινίτιδα, καθώς αυτά έχουν ατοπικό υπόβαθρο και συνεπώς εκδηλώνουν πιο εύκολα πάσης φύσεως δερματίτιδες. Επειδή ο κνησμός μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, προειδοποιητικά καμπανάκια κινδύνου που πρέπει να υποψιάσουν άμεσα τους γονείς για την ύπαρξη φθειρίασης είναι αφενός η έντονη φαγούρα, που μάλιστα φτάνει στο σημείο να διαταράξει τον ύπνο του παιδιού και αφετέρου το τόσο επίμονο ξύσιμο, ώστε να υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης εκδορών και επιμολύνσεων στην επιδερμίδα του κεφαλιού. Σε μερικά παιδιά το ξύσιμο προκαλεί εκτεταμένο ερεθισμό του δέρματος, που συνοδεύεται από ερυθρότητα (κοκκίνισμα), εκκρίσεις και λεπίδωση (εμφάνιση λειχήνων που μοιάζουν με λέπια).
Πως αναπαράγονται οι ψείρες
Η ψείρα έχει περίπου το μέγεθος ενός κεφαλιού βελόνας και μετά την μετάδοσή της απαιτείται χρονικό διάστημα 7-10 ημερών, ώστε να εγκαθιδρυθεί στο κεφάλι και να γεννήσει μερικές εκατοντάδες αυγά που παραμένουν κολλημένα στην τρίχα μέχρι να εκκολαφθούν. Οι νύμφες μεγαλώνουν τρεφόμενες με ανθρώπινο αίμα, ενηλικιώνονται και πεθαίνουν μετά από 48 ώρες. Προτού όμως αποβιώσουν έχουν προλάβει να γεννήσουν και να τοποθετήσουν τα αυγά τους στο τριχωτό του κεφαλιού, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται το πρόβλημα. Μακριά από το ανθρώπινο σώμα οι ψείρες δεν μπορούν να ζήσουν πάνω από μερικά λεπτά και επειδή παρασιτούν μόνο το ανθρώπινο δέρμα δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσής τους από κατοικίδια ή άλλα ζώα.
Διάγνωση προσβολής από ψείρες
Αν αναφερθεί κρούσμα φθειρίασης στο σχολείο, όλοι οι γονείς πρέπει να ελέγξουν τα παιδιά τους για ψείρες, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ώστε να αποτραπεί η υποτροπή του προβλήματος. Στο ιατρείο, η διάγνωση για τις ψείρες γίνεται με την βοήθεια ειδικής λάμπας φθορισμού, με την οποία χρωματίζονται τα δερματόφυτα (μήκυτες) και τα παράσιτα (ψείρες) που ζουν στην επιδερμίδα του κεφαλιού. «Ωστόσο, ανάλογη διάγνωση μπορεί να γίνει στο σπίτι με το τεστ της χτένας» επισημαίνει η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Πηνελόπη Τυμπανίδου. Σύμφωνα με αυτό οι γονείς χτενίζουν το παιδί με μια ψιλή χτένα σαν κι αυτή που εσωκλείεται στην συσκευασία των αντιφθειρικών σκευασμάτων. Αν υπάρχουν αυγά ή ψείρες, κολλούν στην χτένα και γίνονται ορατά με το μάτι.
Προληπτική θεραπεία για τις ψείρες
Ακόμα και αν το παιδί δεν παρουσιάσει κνησμό καλό είναι να λάβει προληπτική αγωγή, εφόσον έχει παρουσιαστεί έστω κι ένα κρούσμα με ψείρες στην τάξη του. Η προληπτική αγωγή συνίσταται στο χτένισμα των μαλλιών του μετά το λούσιμο με την ψιλή χτένα, ραντισμένη με οινόπνευμα. «Το οινόπνευμα σκοτώνει τις ψείρες και για καλύτερο αποτέλεσμα η χτένα πρέπει να ραντίζεται εκ νέου κάθε φορά που περνάμε άλλη τούφα μαλλιών. Οι ψείρες σκάνε όταν βρέχονται με οινόπνευμα, αλλά αποφεύγουμε να ραντίσουμε απευθείας το οινόπνευμα στο παιδικό κεφάλι γιατί μπορεί να προκληθεί ερεθισμός» εξηγεί η κα. Τυμπανίδου. Παράλληλα, η ειδικός συνιστά να ξεβγαλθούν προληπτικά τα μαλλιά του παιδιού με νερό το οποίο περιέχει ένα φλυτζάνι ξύδι. Το ξύδι αλλάζει το pH της επιδερμίδας του κεφαλιού και έτσι δεν μπορούν να αναπτυχθούν οι ψείρες.
Τοπική θεραπεία για τις ψείρες
Αν παρουσιαστεί κνησμός, οπότε το παιδί έχει προσβληθεί από ψείρες τότε το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με αντιφθειρική αγωγή. «Τα διαθέσιμα σκευάσματα που καταπολεμούν τις ψείρες είναι τοπικής χρήσης και περιλαμβάνουν σαμπουάν, λοσιόν και κρέμες μαλλιών που χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αναγραφόμενες οδηγίες» επισημαίνει η κα. Τυμπανίδου. Η τοπική θεραπεία για τις ψείρες διαρκεί 8-10 ημέρες και τα αποτελέσματα διαπιστώνονται με το τεστ της ψιλής χτένας, η οποία πρέπει να παραμείνει απολύτως καθαρή για δύο συνεχόμενες ημέρες.
health view
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στην Κύμη η Ελληνική Εταιρία Μαστολογογίας
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
