2012-10-08 13:08:30
Του Μιχαηλ Γ. Ιακωβιδη*
Αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το τιτάνιο έργο της αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Διοίκησης, ο κ. Μανιτάκης σίγουρα γνώριζε ότι η αποστολή του είναι όχι μόνο δύσκολη, αλλά και κρίσιμη. Το γεγονός ότι ο ίδιος δεν προέρχεται από τα κομματικά κατεστημένα που καθήλωσαν τη χώρα, και ότι η παράταξή του, η ΔΗΜΑΡ, δεν ήταν τμήμα των καταστροφικών κυβερνητικών πρακτικών της πρόσφατης ...ελληνικής ιστορίας, έδιναν βάσιμες ελπίδες ότι ίσως θα μπορούσε να αποτολμήσει τις αναγκαίες τομές. Δυστυχώς όμως, ο κ. Μανιτάκης και η παράταξή του φαίνονται απελπιστικά άτολμοι, μιας και αναλίσκονται στην προστασία των σημερινών δημοσίων υπαλλήλων, αντί να επικεντρώνονται στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει το κράτος στους δοκιμαζόμενους πολίτες του.
Οι διοικητικές αδυναμίες της κεντρικής διοίκησης και των δημόσιων οργανισμών είναι γνωστές σε όλους, και έχουν αποτυπωθεί με τα πιο μελανά χρώματα στην έκθεση του ΟΟΣΑ. Η Ελλάδα συνεχίζει να είναι μια από τις πιο διεφθαρμένες και λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες. Παρά τις δεκαετίες εξαγγελιών για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, παρά την κρίση και την πίεση των εταίρων μας να αλλάξουμε το Δημόσιο για να απελευθερώσουμε το παραγωγικό δυναμικό των Ελλήνων, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει.
Ο κ. Μανιτάκης έχει αναδειχθεί, τις τελευταίες εβδομάδες, σε προστάτη του ισχύοντος status quo. Σε όλους τους τόνους προσπαθεί να καταδείξει ότι δεν χρειάζεται να απολύσουμε δημόσιους υπαλλήλους μιας και η εθελούσια έξοδος θα μπορέσει, σε τρία χρόνια, να περιορίσει τον αριθμό όσων εργάζονται στο Δημόσιο. Η τοποθέτηση αυτή δείχνει ότι ο κ. υπουργός είτε δεν κατανοεί είτε παραβλέπει το πραγματικό ζητούμενο, που είναι η αναδιάρθρωση του Δημοσίου. Το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) το πόσοι υπάλληλοι εργάζονται στο Δημόσιο, αλλά (κυρίως) πόσο παραγωγικό είναι το Δημόσιο στην παροχή των υπηρεσιών που προσφέρει (υγεία, παιδεία, ασφάλεια, υποδομές), και πόσο η γραφειοκρατία και η διαφθορά στις δημόσιες υπηρεσίες στρεβλώνουν τη λειτουργία της οικονομίας και αποθαρρύνουν νέες επενδύσεις.
Η εμμονή του κ. Μανιτάκη ίσως πηγάζει από την οργουελική διαστροφή μεταξύ των υπηρεσιών του κράτους και της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Η φενάκη είναι προφανής: ένα μεγάλο τμήμα όσων σήμερα εργάζονται στο Δημόσιο όχι μόνο δεν προσφέρουν σε πραγματικούς κοινωνικούς στόχους, αλλά και εμποδίζουν τις όποιες προσπάθειες ορθολογίκευσης. Κι όμως, ο κ. Μανιτάκης επιχειρεί, με νύχια και με δόντια, να προστατεύσει όλους τους υπαλλήλους, ακόμη και όσους επί χρόνια διόριζαν τα δυο μεγάλα κόμματα με ρουσφέτια, ακόμη και όσους σήμερα οφθαλμοφανώς δεν είναι ικανοί ή διατεθειμένοι να αλλάξουν. Απείλησε μάλιστα με παραίτηση εάν η τρόικα επιμείνει στην ήδη συμφωνημένη απόλυση 15.000 υπαλλήλων.
Αυτό που ίσως δεν κατανοεί ο κ. Μανιτάκης και η ΔΗΜΑΡ (αλλά και το σύνολο του κυβερνητικού συνασπισμού) είναι ότι με τον τρόπο αυτό συντηρούν ένα αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο κράτος, που καταρρέει εις βάρος των πολιτών. Αποστερεί έτσι από τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας την υποστήριξη που χρειάζονται, μιας και αντί να εστιάζεται στην προστασία των κοινωνικών υπηρεσιών, προστατεύει τις εγνωσμένως αναποτελεσματικές δομές και τους συχνά ακατάλληλους υπαλλήλους. Εμποδίζει επίσης όσους έχουν δεξιότητες, γνώση και κέφι για δουλειά στο Δημόσιο να επιβραβευθούν για τη συμβολή τους, και να αποκτήσουν την αίσθηση προοπτικής που χρειάζεται για να βοηθήσουν την αναδιοργάνωση αυτού του κακοφορμισμένου οικοδομήματος. Ετσι, η αριστερά στην Ελλάδα, όπως ενσαρκώνεται στο πρόσωπο του κ. Μανιτάκη, έχει καταντήσει εκφραστής της συντήρησης - μιας συντήρησης των προνομίων όσων εργάζονται στο Δημόσιο, συντήρησης ενός αναποτελεσματικού, άνισου και διεφθαρμένου κοινωνικού κράτους.
Τα ευχολόγια για το νοικοκύρεμα του κράτους, η απεμπόληση της αναδιάρθρωσης μέσω της μετάθεσης στους ειδικούς της Task Force, και η αποφυγή ουσιαστικών πρωτοβουλιών δείχνουν και στους εταίρους μας ότι δεν θέλουμε πραγματικά να αλλάξουμε. Γι’ αυτό άλλωστε και ο κ. Στουρνάρας αντιμετωπίζει την επιθετικότητα της τρόικας. Αν πραγματικά θέλαμε να αλλάξουμε, θα έπρεπε ο ίδιος ο κ. Μανιτάκης να προτείνει την απόλυση πάραυτα του χειρότερου 5% των εργαζομένων στο Δημόσιο, και να αιτηθεί να μεταφερθούν τα χρήματα που θα γλιτώναμε σε απονομή πριμ στο καλύτερο 20% των υπαλλήλων. Μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να επανεκκινήσει τη δημόσια διοίκηση - και να μας καταστήσει πιο αξιόπιστους στους εταίρους μας, που δεν παύουν να πιστεύουν ότι τους κοροϊδεύουμε.
Προφανώς, αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να βρεθεί τάχιστα ένας αξιοκρατικός τρόπος να επισημανθούν τόσο οι χειρότεροι όσο και οι καλύτεροι υπάλληλοι. Αυτή η πίεση -burning platform όπως την λένε οι Αγγλοσάξονες- είναι ακριβώς αυτό που θα μπορούσε να μας αναγκάσει να αντιμετωπίσουμε το βαθύτερο πρόβλημα της Ελλάδας, και να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να αξιολογήσουμε ποιος προσφέρει και ποιος όχι. Οσο για τα μέτρα που θα χρειαστούμε, τόσο οι απολύσεις όσο και η θέσπιση κάποιων ουσιαστικών κινήτρων σε όσους προσφέρουν ουσιαστικά είναι αναγκαίες, και θα καταστήσουν την αξιολόγηση πραγματικό μοχλό αλλαγής.
Οι περιστάσεις είναι κρίσιμες. Χρειαζόμαστε τολμηρούς πολιτικούς, που θα έχουν το σθένος να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης που θα ανταποκρίνονται στην αποστολή τους. Ας ελπίσουμε ότι θα τους βρούμε· σύντομα, πριν βυθιστούμε.
* Ο κ. Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδης κατέχει την Εδρα Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας Sir Donald Gordon στο London Business School και είναι επισκέπτης καθηγητής στο NYU-Stern. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της Κυριακής στις 7 Οκτωβρίου 1989.
Parapolitiki.com
Αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το τιτάνιο έργο της αναδιάρθρωσης της Δημόσιας Διοίκησης, ο κ. Μανιτάκης σίγουρα γνώριζε ότι η αποστολή του είναι όχι μόνο δύσκολη, αλλά και κρίσιμη. Το γεγονός ότι ο ίδιος δεν προέρχεται από τα κομματικά κατεστημένα που καθήλωσαν τη χώρα, και ότι η παράταξή του, η ΔΗΜΑΡ, δεν ήταν τμήμα των καταστροφικών κυβερνητικών πρακτικών της πρόσφατης ...ελληνικής ιστορίας, έδιναν βάσιμες ελπίδες ότι ίσως θα μπορούσε να αποτολμήσει τις αναγκαίες τομές. Δυστυχώς όμως, ο κ. Μανιτάκης και η παράταξή του φαίνονται απελπιστικά άτολμοι, μιας και αναλίσκονται στην προστασία των σημερινών δημοσίων υπαλλήλων, αντί να επικεντρώνονται στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει το κράτος στους δοκιμαζόμενους πολίτες του.
Οι διοικητικές αδυναμίες της κεντρικής διοίκησης και των δημόσιων οργανισμών είναι γνωστές σε όλους, και έχουν αποτυπωθεί με τα πιο μελανά χρώματα στην έκθεση του ΟΟΣΑ. Η Ελλάδα συνεχίζει να είναι μια από τις πιο διεφθαρμένες και λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες. Παρά τις δεκαετίες εξαγγελιών για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, παρά την κρίση και την πίεση των εταίρων μας να αλλάξουμε το Δημόσιο για να απελευθερώσουμε το παραγωγικό δυναμικό των Ελλήνων, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει.
Ο κ. Μανιτάκης έχει αναδειχθεί, τις τελευταίες εβδομάδες, σε προστάτη του ισχύοντος status quo. Σε όλους τους τόνους προσπαθεί να καταδείξει ότι δεν χρειάζεται να απολύσουμε δημόσιους υπαλλήλους μιας και η εθελούσια έξοδος θα μπορέσει, σε τρία χρόνια, να περιορίσει τον αριθμό όσων εργάζονται στο Δημόσιο. Η τοποθέτηση αυτή δείχνει ότι ο κ. υπουργός είτε δεν κατανοεί είτε παραβλέπει το πραγματικό ζητούμενο, που είναι η αναδιάρθρωση του Δημοσίου. Το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) το πόσοι υπάλληλοι εργάζονται στο Δημόσιο, αλλά (κυρίως) πόσο παραγωγικό είναι το Δημόσιο στην παροχή των υπηρεσιών που προσφέρει (υγεία, παιδεία, ασφάλεια, υποδομές), και πόσο η γραφειοκρατία και η διαφθορά στις δημόσιες υπηρεσίες στρεβλώνουν τη λειτουργία της οικονομίας και αποθαρρύνουν νέες επενδύσεις.
Η εμμονή του κ. Μανιτάκη ίσως πηγάζει από την οργουελική διαστροφή μεταξύ των υπηρεσιών του κράτους και της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Η φενάκη είναι προφανής: ένα μεγάλο τμήμα όσων σήμερα εργάζονται στο Δημόσιο όχι μόνο δεν προσφέρουν σε πραγματικούς κοινωνικούς στόχους, αλλά και εμποδίζουν τις όποιες προσπάθειες ορθολογίκευσης. Κι όμως, ο κ. Μανιτάκης επιχειρεί, με νύχια και με δόντια, να προστατεύσει όλους τους υπαλλήλους, ακόμη και όσους επί χρόνια διόριζαν τα δυο μεγάλα κόμματα με ρουσφέτια, ακόμη και όσους σήμερα οφθαλμοφανώς δεν είναι ικανοί ή διατεθειμένοι να αλλάξουν. Απείλησε μάλιστα με παραίτηση εάν η τρόικα επιμείνει στην ήδη συμφωνημένη απόλυση 15.000 υπαλλήλων.
Αυτό που ίσως δεν κατανοεί ο κ. Μανιτάκης και η ΔΗΜΑΡ (αλλά και το σύνολο του κυβερνητικού συνασπισμού) είναι ότι με τον τρόπο αυτό συντηρούν ένα αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο κράτος, που καταρρέει εις βάρος των πολιτών. Αποστερεί έτσι από τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας την υποστήριξη που χρειάζονται, μιας και αντί να εστιάζεται στην προστασία των κοινωνικών υπηρεσιών, προστατεύει τις εγνωσμένως αναποτελεσματικές δομές και τους συχνά ακατάλληλους υπαλλήλους. Εμποδίζει επίσης όσους έχουν δεξιότητες, γνώση και κέφι για δουλειά στο Δημόσιο να επιβραβευθούν για τη συμβολή τους, και να αποκτήσουν την αίσθηση προοπτικής που χρειάζεται για να βοηθήσουν την αναδιοργάνωση αυτού του κακοφορμισμένου οικοδομήματος. Ετσι, η αριστερά στην Ελλάδα, όπως ενσαρκώνεται στο πρόσωπο του κ. Μανιτάκη, έχει καταντήσει εκφραστής της συντήρησης - μιας συντήρησης των προνομίων όσων εργάζονται στο Δημόσιο, συντήρησης ενός αναποτελεσματικού, άνισου και διεφθαρμένου κοινωνικού κράτους.
Τα ευχολόγια για το νοικοκύρεμα του κράτους, η απεμπόληση της αναδιάρθρωσης μέσω της μετάθεσης στους ειδικούς της Task Force, και η αποφυγή ουσιαστικών πρωτοβουλιών δείχνουν και στους εταίρους μας ότι δεν θέλουμε πραγματικά να αλλάξουμε. Γι’ αυτό άλλωστε και ο κ. Στουρνάρας αντιμετωπίζει την επιθετικότητα της τρόικας. Αν πραγματικά θέλαμε να αλλάξουμε, θα έπρεπε ο ίδιος ο κ. Μανιτάκης να προτείνει την απόλυση πάραυτα του χειρότερου 5% των εργαζομένων στο Δημόσιο, και να αιτηθεί να μεταφερθούν τα χρήματα που θα γλιτώναμε σε απονομή πριμ στο καλύτερο 20% των υπαλλήλων. Μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να επανεκκινήσει τη δημόσια διοίκηση - και να μας καταστήσει πιο αξιόπιστους στους εταίρους μας, που δεν παύουν να πιστεύουν ότι τους κοροϊδεύουμε.
Προφανώς, αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να βρεθεί τάχιστα ένας αξιοκρατικός τρόπος να επισημανθούν τόσο οι χειρότεροι όσο και οι καλύτεροι υπάλληλοι. Αυτή η πίεση -burning platform όπως την λένε οι Αγγλοσάξονες- είναι ακριβώς αυτό που θα μπορούσε να μας αναγκάσει να αντιμετωπίσουμε το βαθύτερο πρόβλημα της Ελλάδας, και να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να αξιολογήσουμε ποιος προσφέρει και ποιος όχι. Οσο για τα μέτρα που θα χρειαστούμε, τόσο οι απολύσεις όσο και η θέσπιση κάποιων ουσιαστικών κινήτρων σε όσους προσφέρουν ουσιαστικά είναι αναγκαίες, και θα καταστήσουν την αξιολόγηση πραγματικό μοχλό αλλαγής.
Οι περιστάσεις είναι κρίσιμες. Χρειαζόμαστε τολμηρούς πολιτικούς, που θα έχουν το σθένος να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης που θα ανταποκρίνονται στην αποστολή τους. Ας ελπίσουμε ότι θα τους βρούμε· σύντομα, πριν βυθιστούμε.
* Ο κ. Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδης κατέχει την Εδρα Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας Sir Donald Gordon στο London Business School και είναι επισκέπτης καθηγητής στο NYU-Stern. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της Κυριακής στις 7 Οκτωβρίου 1989.
Parapolitiki.com
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ινδία: Σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
