2012-10-09 12:20:33
Απόσπασμα από το βιβλίο-ιστορική μαρτυρία του Σάββα Καλεντερίδη:
"Παράδοση Οτζαλάν: Η Ώρα της Αλήθειας"
Κεφάλαιο Όγδοο
... Η Ροζερίν προετοιμάζει την επιχείρηση μεταφοράς του Άπο στην Αθήνα
Η Ροζερίν, που βρίσκεται στην Αθήνα, λαμβάνει από τον Μαχίρ τα αγωνιώδη μηνύματα του Άπο. Απειλείται η ζωή του, πράγμα το οποίο επιβεβαιώνει και ο Μαχίρ. Μπροστά σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, χτυπάει και πάλι την πόρτα του πιο πιστού φίλου του αγώνα τους στην Ελλάδα, του Κώστα Μπαντουβά. Τη φορά αυτή ο Κρητικός βουλευτής είναι πιο προσεκτικός. Μάλλον αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα των περιστάσεων και δεν εμπλέκεται ενεργά.
Ευρισκόμενη σε αδιέξοδο η Ροζερίν στρέφεται σε έναν άλλο φίλο της οργάνωσης, τον επιχειρηματία Βλάση Καμπούρογλου, ο οποίος φαίνεται διατεθειμένος να βοηθήσει. Έτσι, με υπόδειξη του Καμπούρογλου, η Ροζερίν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου απευθύνεται στον Γιώργο Μαύρο, ο οποίος κανονίζει όλες τις λεπτομέρειες του μεγάλου ταξιδιού
. Σύμφωνα με τις συνεννοήσεις, το αεροπλάνο θα ήταν έτοιμο την Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου, στις 11:00, για να απογειωθεί από την Αθήνα και να κατευθυνθεί προς τη Μόσχα. Η Ροζερίν ήταν αυτή που ρύθμισε τις λεπτομέρειες για την οργάνωση του ταξιδιού και για τη χρησιμοποίηση της αίθουσας VIP του αεροδρομίου.
Η επιστολή Πάγκαλου προς Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και ΕΥΠ
Είναι Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου 1999. Ο επιχειρησιακός υποδιοικητής της Υπηρεσίας στρατηγός Λουκόπουλοςκαλεί στο γραφείο του τον Γιώργο Γούση, διευθυντή Ανάλυσης, τον ΝίκοΟργόπουλο, διευθυντή Αντικατασκοπίας, και μένα. Μας δείχνει μια επιστολή του Πάγκαλου που απευθύνεται στον Πετσάλνικο και τον Σταυρακάκη. Καλύπτει με το χέρι του το μέρος της επιστολής που αφορά το υπουργείο δημόσιας τάξης και μας δείχνει να διαβάσουμε το μέρος της επιστολής που αφορά την ΕΥΠ. Ο Πάγκαλος ζητά επειγόντως από την ΕΥΠ να συγκροτήσει φάκελο, στον οποίο να περιέχονται στοιχεία και ντοκουμέντα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κούρδων από το τουρκικό κράτος. Εγώ παίρνω εντολή να συγκεντρώσω τα στοιχεία και να τα παραδώσω στην υπάλληλο Φουλάκη, της διεύθυνσης Ανάλυσης. Μάλιστα, μας καλεί και τους δυο ο Λουκόπουλος και μας δίνει ο ίδιος σχετικές οδηγίες.
Αμέσως ενημερώνω τηλεφωνικά τον Ναξάκη και φίλους από την κουρδική πλευρά και ζητώ να συλλέξουν ό,τι στοιχεία υπάρχουν για το θέμα. Την άλλη μέρα, περί τις 19:00, συναντιέμαι με τον Ναξάκη και τη Ροζερίν στου ΦΛΟΚΑ, απέναντι από τα γραφεία του ERNK στη Βασιλίσσης Σοφίας. Εκεί μου παραδίνουν ό,τι στοιχεία έχουν και ζητώ από τη Ροζερίν να επικοινωνήσει μπροστά μου με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη και την Κωνσταντινούπολη, και να ζητήσει να στείλουν ό,τι επιπλέον στοιχεία διαθέτουν για το θέμα με κούριερ. Τη στιγμή εκείνη, 15 ώρες πριν ξεκινήσουν οι δυο τους για τη Μόσχα, δεν διέκρινα κανένα σημάδι στη συμπεριφορά τους που να προδίδει τις επόμενες κινήσεις τους.
Απ’ ό,τι έμαθα αργότερα, ο Ναξάκης δεν γνώριζε τίποτε για το ταξίδι της επόμενης μέρας. Μετά τη συνάντησή μας στο ΦΛΟΚΑ, όπως μου εκμυστηρεύτηκε μετά από καιρό, κατευθύνθηκε στο σπίτι του στο Νέο Βουτζά.
(Μέχρι σήμερα, δεν μπόρεσα να μάθω κάτι ή να κάνω κάποια υπόθεση για το νόημα της επιστολής Πάγκαλου προς τον Πετσάλνικο και τον Σταυρακάκη. Ο τρόπος που χειρίστηκε το θέμα η ΕΥΠ έδειχνε ότι επρόκειτο για κάτι επείγον, σαν να περιμέναμε κάτι να συμβεί που είχε σχέση με τους Κούρδους. Ήταν Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου. Δυο μέρες πριν έλθει ο Άπο στην Ελλάδα.)
Η Ροζερίν ρυθμίζει τις τελευταίες λεπτομέρειες. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο Άπο θα περάσει χωρίς έλεγχο από την αίθουσα υψηλών προσώπων (VIP) του ανατολικού αεροδρομίου, η οποία θα ανοίξει για να υποδεχτεί «έναν υφυπουργό Άμυνας της Ρωσίας». Ενώ έχει κανονίσει τα πάντα, περί τις 21:00 δέχεται τηλεφώνημα από τον Μαχίρ, ο οποίος της μεταφέρει μια εντολή του Άπο:
«Στο αεροπλάνο πρέπει να βρίσκεται οπωσδήποτε και ένας Έλληνας».
Αυτό, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κατάρριψης του αεροσκάφους κατά τη διάρκεια της πτήσης. Σύμφωνα με τη λογική της εντολής αυτής, οποιαδήποτε υπηρεσία επιχειρούσε να το καταρρίψει, θα στάθμιζε το γεγονός της παρουσίας ενός Έλληνα στο αεροσκάφος.
Η Ροζερίν επικοινωνεί με τον Κώστα Μπαντουβά. Τη φορά αυτή ο γόνος της δοξασμένης οικογένειας αρνείται να ακολουθήσει τη Ροζερίν στο επικίνδυνο ταξίδι. Η εμπειρία της Δαμασκού, τον περασμένο Οκτώβρη, είχε αφήσει τα σημάδια της. Μπροστά στο αδιέξοδο η Ροζερίν σκέφτεται, ποιον άλλον, τον Αντώνη Ναξάκη. Του τηλεφωνεί στις 21:30 και τον καλεί να έλθει επειγόντως στην Αθήνα, χωρίς να του αποκαλύψει τίποτα.
Ο Ναξάκης έρχεται στην Αθήνα και συναντιέται με τη Ροζερίν στο ξενοδοχείο ΙΝΤΕΡΚΟΝΤΙΝΕΝΤΑΛ. Εκεί η Ροζερίν του αποκαλύπτει ότι ο Άπο κινδυνεύει άμεσα να δολοφονηθεί από τους Ρώσους ή να παραδοθεί στους Τούρκους, και ότι πρέπει επειγόντως να έλθει έστω και για μια μέρα στην Ελλάδα, για να μεταβεί στη συνέχεια σε μια ευρωπαϊκή χώρα, πιθανότατα στην Ολλανδία. Του ζητεί να βρίσκεται την επόμενη μέρα στο ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού, στις 09:30. Μετά από τη συνάντηση ο Ναξάκης επιστρέφει στο σπίτι του στο Νέο Βουτζά.
Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου 1999
Το τηλεφώνημα του Σταυρακάκη από το Βουκουρέστι
Είχα οριστεί από την Υπηρεσία σύνδεσμος της ΕΥΠ στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΘΚΕΠΙΧ) του ΓΕΕΘΑ στη διακλαδική άσκηση «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-99». Το πρωί του Σαββάτου, 29 Ιανουαρίου, με ειδοποίησαν από την ΕΥΠ να βγω από το υπόγειο και να επικοινωνήσω με τον Σταυρακάκη, που βρισκόταν στη Ρουμανία για προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψη. Και λέω προγραμματισμένη, γιατί ορισμένοι προσπαθούν να συσχετίσουν την έλευση του Οτζαλάν στην Ελλάδα με την επίσκεψη του αρχηγού στη Ρουμανία. Είναι λάθος. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει κανένας απολύτως συσχετισμός μεταξύ των δύο γεγονότων.
Βγήκα από το υπόγειο και τηλεφώνησα στον αρχηγό. Μου είπε τα εξής:
«Έχω πληροφορίες ότι οι Ρώσοι πιέζουν τον Άπο να φύγει από τη Ρωσία. Ο Άπο δεν ζήτησε να έλθει στην Ελλάδα, αλλά καλού κακού να έχουμε το νου μας».
Αμέσως τηλεφώνησα στον Ναξάκη. Το τηλέφωνό του ήταν κλειστό. Μετά τηλεφώνησα στη Ροζερίν, αλλά απάντησε ο Ροζχάτ. Μου είπε ότι η Ροζερίν είναι σε μια συνάντηση. Του ζήτησα να της πει να μου τηλεφωνήσει.
Μετά από αυτό, κατεβαίνω στα υπόγεια και συνεχίζω τη δουλειά μου.
Το αεροπλάνο αναχωρεί για την Πετρούπολη
Ώρα 11:00 και το αεροπλάνο που θα φέρει τον Άπο στην Αθήνα, με τη Ροζερίν, τον Ναξάκη και τον Πίρο (έναν Κούρδο που έχει πάρει πολιτικό άσυλο και ζει στην Ελλάδα), απογειώνεται από το ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού με προορισμό την Αγία Πετρούπολη.
Η ομάδα των τριών κατά την αναχώρηση για Πετρούπολη έχει περάσει κανονικά από τον έλεγχο διαβατηρίων και κανένας από τους υπευθύνους ασφαλείας δεν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται να εισάγει στην Ελλάδα ένα τεράστιο πρόβλημα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Σταυρακάκης έχει ήδη επικοινωνήσει με την αρμόδια διεύθυνση και έχει δώσει σχετικές εντολές. Μάλλον η προσοχή των αρμοδίων οργάνων είχε επικεντρωθεί σε αυτούς που επιχειρούν να εισέλθουν στην Ελλάδα και όχι στους εξερχόμενους.
Το αεροπλάνο πετά για τη Ρωσία. Η ατμόσφαιρα είναι παγερή. Ο πιλότος Ζήσης Πεχλιβανούδης έχει ενημερωθεί από την εταιρεία ενοικίασης ότι πάει στην Αγία Πετρούπολη για να παραλάβει και να μεταφέρει στην Αθήνα έναν Ρώσο υφυπουργό, αλλά βλέπει στον κατάλογο και στο θάλαμο επιβατών τον Ναξάκη και τη Ροζερίν. Δεν καταλαβαίνει τι γίνεται, αλλά θυμάται και την άλλη περίεργη μεταφορά, τον Οκτώβριο του 1998, στη Μόσχα, όπου ένας από τους επιβάτες ήταν και πάλι η Ροζερίν, και δεν λέει τίποτα.
Το αεροπλάνο προσγειώνεται στην Αγία Πετρούπολη και σταθμεύει δίπλα στο αεροπλάνο του Άπο. Η Ροζερίν κατεβαίνει και συναντά τον Μαχίρ, ο οποίος της μεταφέρει την τραγικότητα της κατάστασης. Σε λίγο ανεβαίνει και η ίδια στο άλλο αεροπλάνο για να μιλήσει στον αρχηγό της. Μόλις ανοίγει η πόρτα και μπαίνει μέσα, της έρχεται να λιποθυμήσει. Βρώμα και δυσωδία. Ο Άπο παίρνει και πάλι το αρχηγικό του ύφος. Παρ’ ότι τον έχουν τσαλακώσει, μπροστά στα στελέχη του πρέπει να φαίνεται ψύχραιμος, δυνατός, υπερήφανος.
Συζητά με τη Ροζερίν τις λεπτομέρειες του σχεδίου και μένει σύμφωνος:
«Πάμε στην Αθήνα, στην Ελλάδα, στους Έλληνες, στα παιδιά του Δία».
Έτσι του αρέσει να αποκαλεί τους Έλληνες, με θαυμασμό και συνάμα ένα είδος ζήλιας:
«Αυτοί έχουν τόσο μακρά ιστορία, ενώ εμείς μόλις τώρα έχουμε αρχίσει να τη γράφουμε».
Στα παιδιά του Δία λοιπόν
Η Ροζερίν κατεβαίνει από το αεροπλάνο του Άπο μαζί με τον Μαχίρ και συζητά με τους Ρώσους τις λεπτομέρειες της απογείωσης. Εκείνοι απαιτούν από τη Ροζερίν και από τον Ναξάκη μετά την Πετρούπολη το αεροπλάνο τους να προσγειωθεί πρώτα στη Σόφια ή το Βουκουρέστι και έπειτα να κατευθυνθεί στην Αθήνα. Προφανώς, πρότειναν ενδιάμεσο προορισμό, μπροστά στο ενδεχόμενο η Ελλάδα να αρνηθεί να αποβιβάσει τον Άπο και να απαιτήσει να σταλεί στον ακριβώς προηγούμενο σταθμό. Και για να μην είναι αυτός η Πετρούπολη, προτείνουν τη Σόφια ή το Βουκουρέστι.
Τότε μπαίνει στο νόημα και ο Πεχλιβανούδης. Αντιλαμβάνεται ότι δεν θα μεταφέρει τον υφυπουργό άμυνας της Ρωσίας, αλλά τον Αμπντουλλάχ Οτζαλάν. Έχοντας όμως κατά νου την προηγούμενη πτήση του Οκτωβρίου, λέει: «Εγώ τον έφερα, εγώ θα τον πάω πίσω».
Που να ξέρει ο άνθρωπος!
Τελικά, μετά από τις συνεννοήσεις ο Άπο επιβιβάζεται στο αεροπλάνο, το οποίο απογειώνεται με προορισμό την Ελλάδα, χωρίς ενδιάμεσες στάσεις. Έτσι αποφάσισε η ομάδα.
Εκ των υστέρων μαθαίνουμε ότι την ίδια ώρα βρισκόταν στη Ρωσία και μια άλλη ομάδα, που είχε σκοπό να μεταφέρει τον Άπο στην Ολλανδία. Είναι ο Αρίστος Αριστείδου, μαζί με τον Ολλανδό δικηγόρο, άνδρα της Ολλανδογερμανίδας αριστερής ακτιβίστριας δικηγόρου Μπρίτα Μπέλερ (Britta Bohler). Απ’ ό,τι μου είπε αργότερα ο Αριστείδου, είχε έτοιμο σχέδιο να μεταφέρει τον Άπο στην Ολλανδία, αλλά οι Ρώσοι, με τους οποίους διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις από παλιά, δεν του επέτρεψαν καν να έλθει σε επαφή με τον Κούρδο ηγέτη. Ήσαν πολύ εχθρικοί απέναντί του. Δηλαδή, αν αληθεύουν αυτά που λέει ο Αριστείδου, οι Ρώσοι αρνήθηκαν να παραδώσουν τον Άπο στον ίδιο και στους Ολλανδούς δικηγόρους του, αλλά ευχαρίστως τον άφησαν να φύγει με τη Ροζερίν και τον Ναξάκη. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να ερευνηθεί. Εγώ δεν μπόρεσα να βρω απάντηση για τη στάση των Ρώσων. Η Ρωσία είναι μια χώρα που διατηρεί παραδοσιακά καλές σχέσεις με την Ελλάδα. Εμείς τον στείλαμε στη Μόσχα με βίζα της ρωσικής πρεσβείας και μετά από πρόσκληση του προέδρου της επιτροπής γεωπολιτικών υποθέσεων της ρωσικής Δούμα. Είναι δυνατόν να έστειλαν οι Ρώσοι τον Άπο στην Ελλάδα, χωρίς να έχουν ειδοποιήσει κανέναν επίσημο, τη στιγμή που ήξεραν πολύ καλά ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε σοβαρότατα προβλήματα στην Ελλάδα, σε σχέση με την Τουρκία; Η Ρωσία είναι μια μεγάλη χώρα και έχει εμπειρίες από ανάλογα θέματα.
Διαπιστώσεις-συμπεράσματα από την περίοδο της δεύτερης παραμονής του Άπο στη Ρωσία
Πρώτον, τα άτομα που έφεραν τον Άπο για δεύτερη φορά από την Ιταλία στη Ρωσία ήσαν Κούρδοι και Ρώσοι. Η εκτίμησή μου είναι ότι στον πυρήνα των Κούρδων που διοργάνωσαν την επιχείρηση υπήρχε η πρόθεση να βοηθήσουν με κάθε μέσον τον αρχηγό τους, ενώ στον πυρήνα των Ρώσων που τον υποδέχτηκαν η πρόθεση να τον απομακρύνουν από το ιταλικό έδαφος και στη συνέχεια να τον αφήσουν έξω από κάθε θεσμική, νομική και πολιτικήπροστασία, με απώτερο στόχο να πέσει πιο εύκολα στα χέρια των Τούρκων.
Δεύτερον, η μετακίνηση του Οτζαλάν από την Αγία Πετρούπολη στην Αθήνα, στις 29 Ιανουαρίου 1999, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της ελληνικής κυβέρνησης ή της ΕΥΠ, μου είναι αδιανόητη. Από τη στιγμή που ο Άπο έφευγε από τη Ρωσία με εντολή του Πριμακόφ και υπό τη στενή επίβλεψη του ρωσικού κράτους και ήταν γνωστό ότι ο προορισμός του είναι η Αθήνα, λογικά θα έπρεπε να ενημερωθεί η χώρα υποδοχής, όπως έγινε και κατά το ταξίδι του Άπο από τη Μόσχα στη Ρώμη, στις 14 Νοεμβρίου, αλλά και με το ταξίδι του από τη Ρώμη στη Μόσχα, στις 16 Ιανουαρίου. Και στη μια περίπτωση και στην άλλη υπήρχε προηγούμενη ενημέρωση. Το ερώτημα που τίθεται είναι: ενημερώθηκε η Ελλάδα από τη Ρωσία;
Αν όχι, τότε η Ρωσία, που ήξερε καλύτερα από τον καθέναν το βάρος και την επικινδυνότητα της υπόθεσης, στην ουσία προέβη ή συναίνεσε σε μια εχθρική πράξη εναντίον της Ελλάδας.
Αν ναι, θα πρέπει να υπήρχε ρωσικό τελεσίγραφο και κάποιου είδους συναίνεση ή αποδοχή από ελληνικής πλευράς.
Στα ερωτήματα αυτά πρέπει να δώσουν απαντήσεις οι αρμόδιοι εκείνης της εποχής.
Τρίτον, την ίδια στιγμή που η Ρωσία παρέδιδε τον Άπο στη Ροζερίν και τον Ναξάκη, βρισκόταν εκεί η ομάδα του Αριστείδου, η οποία ζητούσε να συναντηθεί με τον Άπο, για να ρυθμιστούν τα της μετάβασής του στην Ολλανδία. Γιατί οι Ρώσοι δεν επέτρεψαν τη μεταφορά του στην Ολλανδία και έδωσαν τον Άπο στη Ροζερίν και, άρα, στην Ελλάδα, αφού όλα έδειχναν ότι αυτό θα οδηγούσε στη σύλληψή του; Μήπως έπρεπε ο Άπο να πέσειστα χέρια των Τούρκων με άμεση εμπλοκή των Ελλήνων, για να απεμπλακεί η Ελλάδα από το Κουρδικό, στο οποίο είχε καταστεί κρίσιμος παίκτης;
Τέταρτον, η επιστολή Πάγκαλου προς τον υπουργό δημόσιας τάξης και την ΕΥΠ μας καλούσε να προετοιμαστούμε εκτάκτως και άμεσα για κάτι σημαντικό που αφορούσε τους Κούρδους. Μήπως η επιστολή γράφτηκε μετά από προηγούμενη ενημέρωση ή πληροφορία που έφτασε στον υπουργό για ενδεχόμενη σύλληψη του Οτζαλάν; Το ερώτημα αυτό περιμένει απάντηση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Η δεύτερη έλευση του Άπο στην Αθήνα
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις) Κ.Π. Καβάφης, Η ΣατραπείαΠαρασκευή, 29 Ιανουαρίου 1999
Ο Άπο φθάνει για δεύτερη φορά στην Αθήνα
Βρισκόμαστε στις 29 Ιανουαρίου 1999 και είμαι σύνδεσμος της ΕΥΠ στο ΓΕΕΘΑ στην άσκηση «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-99». Στις 17:00 έφυγα από το ΓΕΕΘΑ και πήγα στην Υπηρεσία. Ταξινόμησα το υλικό που είχα ήδη στο αρχείο μου και αυτό που είχα πάρει την προηγουμένη από τη Ροζερίν, με βάση την επιστολή του Πάγκαλου και την εντολή της Υπηρεσίας, και το παρέδωσα στην υπάλληλο Φουλάκη. Ύστερα, γύρω στις 19:30 επέστρεψα στο σπίτι. Δεν πρόλαβα να καθίσω και περί τις 19:40 μου τηλεφωνεί ο υποδιοικητής της Υπηρεσίας, στρατηγός Λουκόπουλος:
«Σάββα έλα γρήγορα στην Υπηρεσία, μάλλον έχουμε εξελίξεις».
Πήρα τη μηχανή και σε δεκαπέντε λεπτά έφθασα στο γραφείο. Παρουσιάστηκα στον Λουκόπουλο, ο οποίος μου είπε ότι, σύμφωνα με τα λεγόμενα των αστυνομικών στο αεροδρόμιο, στις 19:30 κάποιοι πέρασαν από την αίθουσα των επισήμων (VIP) και μέσα σ’ αυτούς ίσως να ήταν και ο Άπο. Μου είπε μάλιστα ότι περίμενε τον αστυνομικό που ήταν αυτόπτης μάρτυς στην υπόθεση, για να μάθει από πρώτο χέρι τί ακριβώς είχε συμβεί και στη συνέχεια να ενημερώσει τον αρχηγό της ΕΛΑΣ. Εμένα μου ζήτησε να έλθω σε επαφή με τον Ναξάκη και αν μπορέσω να μάθω κάτι για την υπόθεση. Στις 20:47 πήρα τηλέφωνο τον Ναξάκη στο κινητό. Ακουγόταν ότι ήταν μέσα σε αυτοκίνητο. Τον ρώτησα τι κάνει. Μου είπε ότι είναι καλά. Από τον τρόπο που μιλούσε ήταν φανερό ότι διακατέχονταν από έναν ενθουσιασμό, μια έπαρση και συγχρόνως μια άρνηση συνεργασίας. Τον ρώτησα πλαγίως αν συμβαίνει κάτι, χωρίς να αναφερθώ στο θέμα. Μου είπε:
«Δεν καταλαβαίνω τι λες» και μου έκοψε το βήχα.
Εγώ από την πλευρά μου του είπα:
«Αν είναι αλήθεια αυτό που έμαθα, να ξέρεις ότι τέτοιες υποθέσεις είναι πολύ βαριές για να τις σηκώσεις στις πλάτες σου» και έκλεισα το τηλέφωνο.
Πήρα τηλέφωνο τη Ροζερίν και απάντησε και πάλι ο Ροζχάτ.
Ανέφερα στον Λουκόπουλο ότι ο Ναξάκης μάλλον αρνείται να συνεργαστεί, αλλά κατά τα φαινόμενα είναι μαζί με τον Άπο.
Σε λίγο ήλθε ο αστυφύλακας Μαγγίνας. Ήταν σε κακή κατάσταση, τραύλιζε και μάλλον μόλις τότε άρχισε να καταλαβαίνει το μέγεθος και τη σοβαρότητα της υπόθεσης. Μας είπε ότι ήρθε ένα αεροπλάνο από τη Ρωσία, το οποίο, απ’ ό,τι έμαθε, μετέφερε έναν Ρώσο υφυπουργό που θα επισκεπτόταν το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας. Μας εξήγησε ότι ο ίδιος πήρε τα διαβατήρια των «υψηλών επισκεπτών» της αίθουσας VIP και τα κατέβασε κάτω στον έλεγχο, για να μπουν οι καθιερωμένες σφραγίδες εισόδου. Τότε είδε ότι ήσαν τα διαβατήρια του Ναξάκη, της Ροζερίν και του Πίρο, τα οποία φωτοτύπησε. Τα δυο τελευταία, μάλιστα, ήσαν ταξιδιωτικά έγγραφα πολιτικών προσφύγων. Ο Μαγγίνας μας είπε ακόμη ότι όπως ανέβαινε από τον έλεγχο των διαβατηρίων είδε έναν ψηλό άνδρα, που είχε τυλιγμένο γύρω από το λαιμό του ένα κασκόλ, να κατευθύνεται προς την έξοδο και να επιβιβάζεται σε μια μαύρη λιμουζίνα. Πίσω από αυτήν ήταν ένα άσπρο Χιουντάι Άξεντ. Τον ρώτησα αν πήρε τους αριθμούς των αυτοκινήτων και μου είπε ότι δεν πρόλαβε. Χωρίς να συνεχίσουμε τις ερωτήσεις ζήτησα από τον Λουκόπουλο να βγει για λίγο έξω ο Μαγγίνας.
Η πρότασή μου να μην εμπλακούμε στην υπόθεση
Μόλις βγήκε έξω ο αστυνομικός και μείναμε μόνοι με τον Λουκόπουλο, του είπα ότι κατά τα φαινόμενα μάλλον μπήκε ο Άπο στην Ελλάδα. Αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος γι’ αυτό και, το σημαντικότερο, η Ελλάδα επισήμως δεν το γνωρίζει. Του πρότεινα τα εξής:
«Να σταματήσουμε τις έρευνες στο προσωπικό του αεροδρομίου, να πούμε ότι μπήκαν κάποιοι υψηλόβαθμοι από την αίθουσα VIP, να συσκοτίσουμε την υπόθεση και να σταματήσει οποιαδήποτε συζήτηση, για το αν μπήκε ή όχι ο Άπο στην Ελλάδα. Στη συνέχεια να προτείνουμε στον υπουργό και στην κυβέρνηση τον εξής χειρισμό:
Να μην στείλουμε ανθρώπους για παρακολούθηση πίσω από τον Ναξάκη και από την πομπή του Οτζαλάν, για να μην εμπλακούν στο θέμα άλλα άτομα, και μάλιστα όργανα του κράτους.Να αποφύγουμε να έλθουμε σε επαφή με ολόκληρη την ομάδα του Άπο, ειδικά μέσω επισήμων προσώπων ή ατόμων που έχουν οποιαδήποτε κρατική ιδιότητα.Να διαμηνύσουμε ανεπίσημα, αλλά με τον ποιο κατηγορηματικό τρόπο, στον Άπο και αυτούς που τον στηρίζουν να εγκαταλείψουν το ταχύτερο δυνατόν και με οποιοδήποτε μέσον τη χώρα μας, επειδή αφ’ ενός μεν κινδυνεύει η Ελλάδα και αφ’ ετέρου δε κινδυνεύει ο ίδιος ο Άπο θανάσιμα από πιθανή καταδρομική ενέργεια των Τούρκων.
Έτσι, σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεχτεί οποιαδήποτε ερώτηση ή διάβημα για την εμφάνιση του Άπο στην Ελλάδα, θα έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την παρουσία του Κούρδου ηγέτη και να υποσχεθεί στον ερωτώντα (Αμερικανό ή Τούρκο), ότι θα ερευνήσει το θέμα και θα απαντήσει αρμοδίως.
Όσο διάστημα θα διαρκούν τα όποια διαβήματα και οι απαντήσεις σ’ αυτά, ο Άπο θα έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Τόνισα και υπογράμμισα ότι αν βάλουμε ομάδες παρακολούθησης να εντοπίσουν τον Άπο, το θέμα θα “ανοίξει” και μέχρι το πρωί θα το ξέρει η μισή Ελλάδα και το μεσημέρι ολόκληρη η υφήλιος. Σε περίπτωση δε που κάνουμε το λάθος και έρθουμε καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε επαφή με την πομπή του Άπο, εγκλωβίζουμε τη χώρα και μπαίνουμε σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Τότε η κυβέρνηση θα κληθεί να χειριστεί το θέμα κάτω από ασφυκτικές πιέσεις».
Φυσικά, είναι περιττό να αναφέρω ότι μου ήλθε στο μυαλό η πρόταση που είχα κάνει στον Σταυρακάκη πριν από μερικές βδομάδες και όσο ο Άπο ήταν στην Ιταλία, αυτό που είπαμε: «κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε».
Ο Λουκόπουλος μου είπε ότι δεν μπορεί να προτείνει στην κυβέρνηση να αποκρύψουμε το θέμα. Μάλλον δεν είχε καταλάβει τις πραγματικές διαστάσεις και τις βαθύτερες πτυχές της υπόθεσης. Είναι ζήτημα εμπειριών. Έτσι, μου έδωσε εντολή να συνεχίσω τα τηλεφωνήματα προς τον Ναξάκη για να μάθω που κρύβεται ο Άπο.
Το αθηναϊκό δρομολόγιο του Άπο
Απ’ ό,τι μου είπε αργότερα ο Ναξάκης, μόλις πέρασαν από την αίθουσα VIP και έφυγαν από το αεροδρόμιο του Ελληνικού, κατευθύνθηκαν μέσω Βουλιαγμένης στην Αθήνα. Όμως τότε συνειδητοποίησε ότι δεν ήξερε που να πάει τον Κούρδο ηγέτη. Όλα είχαν γίνει τόσο βιαστικά, κάτω από τέτοια πίεση, που δεν είχε γίνει καμιά απολύτως προετοιμασία για το που θα έμενε ο Άπο. Υπήρχε μια σκέψη και είχαν γίνει κάποιες προετοιμασίες για ένα σπίτι που ανήκε στον αδελφό του Μπαντουβά, αλλά τελικά κάτι έγινε και η σκέψη αυτή δεν τελεσφόρησε.
Δηλαδή, αν αληθεύουν όλα αυτά, είχαν φέρει τον Άπο, τον είχαν σε ένα αυτοκίνητο καθ’ οδόν από το αεροδρόμιο του Ελληνικού προς την Αθήνα, χωρίς να ξέρει τίποτε η ελληνική κυβέρνηση και δεν είχαν σχεδιάσει το επόμενο βήμα: πού θα μείνει ο Άπο. Τέτοια ήταν η πίεση που άσκησε η Ρωσία και μέχρι εκεί έφθαναν οι δυνατότητες των Κούρδων και των φίλων τους στην Ελλάδα.
Τότε ήρθε η φαεινή ιδέα στον Ναξάκη να προτείνει στη Βούλα Δαμιανάκου να φιλοξενήσει για λίγες μέρες στο σπίτι της τον Άπο. Τελικά, η Δαμιανάκου, μια γυναίκα με μεγάλη ιστορία, γυναίκα-σύμβολο θα έλεγα, δέχτηκε. Έτσι ο Άπο βρέθηκε στο φτωχικό σπίτι αυτής της ευγενικής κυρίας, που είχε περάσει μεγάλο μέρος της ζωής της δίπλα σε μια μεγάλη μορφή της ελληνικής διανόησης, τον Βασίλη Ρώτα.
Ο Σταυρακάκης αναζητεί τον Καμπούρογλου
Εν τω μεταξύ με καλεί στο τηλέφωνο από τη Ρουμανία ο Σταυρακάκης και μου ζητά να βρω το τηλέφωνο του Βλάση Καμπούρογλου. Πήρα τηλέφωνο στο σπίτι του. Το σήκωσε μια κοπέλα, μάλλον η κόρη του, η οποία μου απάντησε ότι ο πατέρας της δεν βρίσκεται στο σπίτι και ότι δεν γνωρίζει που βρίσκεται. Ήταν φανερό ότι η ίδια κάτι ήθελε να κρύψει. Ζήτησα το κινητό του. Αν θυμάμαι καλά, μου το έδωσε και το έδωσα και εγώ με τη σειρά μου στον Σταυρακάκη. Δεν ξέρω αν τελικά ο αρχηγός συνομίλησε με τον Καμπούρογλου. Πάντως αργότερα άκουσα ότι ο Καμπούρογλου αμέσως μετά την έλευση του Άπο στην Ελλάδα ταξίδεψε στην Αμερική. Δεν το έψαξα παραπέρα το θέμα. Άλλωστε, ψάξε-ψάξε αρκετά είχα πάθει, για να εμπεδώσω και να μάθω πόσο σοφό είναι το λαϊκό ρητό: «Μη φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν».
Ο Σταυρακάκης μου είπε στο τηλέφωνο ότι έρχεται από το Βουκουρέστι στην Αθήνα με το ταχύτερο μέσον.
Ο Λουκόπουλος εν τω μεταξύ μου έδωσε εντολή να παραμείνω στην Υπηρεσία και να προσπαθήσω να μάθω που κρύβεται ο Άπο. Όλη τη νύχτα παραμένω στην Υπηρεσία και προσπαθώ να μάθω λεπτομέρειες, κυρίως με τηλεφωνήματα στον Ναξάκη, ο οποίος τελικά εκνευρίζεται και μου ζητά να μην του ξανατηλεφωνήσω.
Στις 03:30 μου τηλεφωνεί ο Σταυρακάκης και μου ζητά να επικοινωνήσω με την Ροζερίν, η οποία δεν απαντά. Στη θέση της απαντά στο τηλέφωνο η Μέλσα, η οποία μου λέει:
«Η Ροζερίν κοιμάται και δεν μπορώ να την ξυπνήσω».
H συνέχεια στο βιβλίο "Παράδοση Οτζαλάν: Η Ώρα της Αλήθειας"
InfoGnomon
"Παράδοση Οτζαλάν: Η Ώρα της Αλήθειας"
Κεφάλαιο Όγδοο
... Η Ροζερίν προετοιμάζει την επιχείρηση μεταφοράς του Άπο στην Αθήνα
Η Ροζερίν, που βρίσκεται στην Αθήνα, λαμβάνει από τον Μαχίρ τα αγωνιώδη μηνύματα του Άπο. Απειλείται η ζωή του, πράγμα το οποίο επιβεβαιώνει και ο Μαχίρ. Μπροστά σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, χτυπάει και πάλι την πόρτα του πιο πιστού φίλου του αγώνα τους στην Ελλάδα, του Κώστα Μπαντουβά. Τη φορά αυτή ο Κρητικός βουλευτής είναι πιο προσεκτικός. Μάλλον αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα των περιστάσεων και δεν εμπλέκεται ενεργά.
Ευρισκόμενη σε αδιέξοδο η Ροζερίν στρέφεται σε έναν άλλο φίλο της οργάνωσης, τον επιχειρηματία Βλάση Καμπούρογλου, ο οποίος φαίνεται διατεθειμένος να βοηθήσει. Έτσι, με υπόδειξη του Καμπούρογλου, η Ροζερίν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου απευθύνεται στον Γιώργο Μαύρο, ο οποίος κανονίζει όλες τις λεπτομέρειες του μεγάλου ταξιδιού
Η επιστολή Πάγκαλου προς Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και ΕΥΠ
Είναι Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου 1999. Ο επιχειρησιακός υποδιοικητής της Υπηρεσίας στρατηγός Λουκόπουλοςκαλεί στο γραφείο του τον Γιώργο Γούση, διευθυντή Ανάλυσης, τον ΝίκοΟργόπουλο, διευθυντή Αντικατασκοπίας, και μένα. Μας δείχνει μια επιστολή του Πάγκαλου που απευθύνεται στον Πετσάλνικο και τον Σταυρακάκη. Καλύπτει με το χέρι του το μέρος της επιστολής που αφορά το υπουργείο δημόσιας τάξης και μας δείχνει να διαβάσουμε το μέρος της επιστολής που αφορά την ΕΥΠ. Ο Πάγκαλος ζητά επειγόντως από την ΕΥΠ να συγκροτήσει φάκελο, στον οποίο να περιέχονται στοιχεία και ντοκουμέντα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κούρδων από το τουρκικό κράτος. Εγώ παίρνω εντολή να συγκεντρώσω τα στοιχεία και να τα παραδώσω στην υπάλληλο Φουλάκη, της διεύθυνσης Ανάλυσης. Μάλιστα, μας καλεί και τους δυο ο Λουκόπουλος και μας δίνει ο ίδιος σχετικές οδηγίες.
Αμέσως ενημερώνω τηλεφωνικά τον Ναξάκη και φίλους από την κουρδική πλευρά και ζητώ να συλλέξουν ό,τι στοιχεία υπάρχουν για το θέμα. Την άλλη μέρα, περί τις 19:00, συναντιέμαι με τον Ναξάκη και τη Ροζερίν στου ΦΛΟΚΑ, απέναντι από τα γραφεία του ERNK στη Βασιλίσσης Σοφίας. Εκεί μου παραδίνουν ό,τι στοιχεία έχουν και ζητώ από τη Ροζερίν να επικοινωνήσει μπροστά μου με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη και την Κωνσταντινούπολη, και να ζητήσει να στείλουν ό,τι επιπλέον στοιχεία διαθέτουν για το θέμα με κούριερ. Τη στιγμή εκείνη, 15 ώρες πριν ξεκινήσουν οι δυο τους για τη Μόσχα, δεν διέκρινα κανένα σημάδι στη συμπεριφορά τους που να προδίδει τις επόμενες κινήσεις τους.
Απ’ ό,τι έμαθα αργότερα, ο Ναξάκης δεν γνώριζε τίποτε για το ταξίδι της επόμενης μέρας. Μετά τη συνάντησή μας στο ΦΛΟΚΑ, όπως μου εκμυστηρεύτηκε μετά από καιρό, κατευθύνθηκε στο σπίτι του στο Νέο Βουτζά.
(Μέχρι σήμερα, δεν μπόρεσα να μάθω κάτι ή να κάνω κάποια υπόθεση για το νόημα της επιστολής Πάγκαλου προς τον Πετσάλνικο και τον Σταυρακάκη. Ο τρόπος που χειρίστηκε το θέμα η ΕΥΠ έδειχνε ότι επρόκειτο για κάτι επείγον, σαν να περιμέναμε κάτι να συμβεί που είχε σχέση με τους Κούρδους. Ήταν Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου. Δυο μέρες πριν έλθει ο Άπο στην Ελλάδα.)
Η Ροζερίν ρυθμίζει τις τελευταίες λεπτομέρειες. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο Άπο θα περάσει χωρίς έλεγχο από την αίθουσα υψηλών προσώπων (VIP) του ανατολικού αεροδρομίου, η οποία θα ανοίξει για να υποδεχτεί «έναν υφυπουργό Άμυνας της Ρωσίας». Ενώ έχει κανονίσει τα πάντα, περί τις 21:00 δέχεται τηλεφώνημα από τον Μαχίρ, ο οποίος της μεταφέρει μια εντολή του Άπο:
«Στο αεροπλάνο πρέπει να βρίσκεται οπωσδήποτε και ένας Έλληνας».
Αυτό, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κατάρριψης του αεροσκάφους κατά τη διάρκεια της πτήσης. Σύμφωνα με τη λογική της εντολής αυτής, οποιαδήποτε υπηρεσία επιχειρούσε να το καταρρίψει, θα στάθμιζε το γεγονός της παρουσίας ενός Έλληνα στο αεροσκάφος.
Η Ροζερίν επικοινωνεί με τον Κώστα Μπαντουβά. Τη φορά αυτή ο γόνος της δοξασμένης οικογένειας αρνείται να ακολουθήσει τη Ροζερίν στο επικίνδυνο ταξίδι. Η εμπειρία της Δαμασκού, τον περασμένο Οκτώβρη, είχε αφήσει τα σημάδια της. Μπροστά στο αδιέξοδο η Ροζερίν σκέφτεται, ποιον άλλον, τον Αντώνη Ναξάκη. Του τηλεφωνεί στις 21:30 και τον καλεί να έλθει επειγόντως στην Αθήνα, χωρίς να του αποκαλύψει τίποτα.
Ο Ναξάκης έρχεται στην Αθήνα και συναντιέται με τη Ροζερίν στο ξενοδοχείο ΙΝΤΕΡΚΟΝΤΙΝΕΝΤΑΛ. Εκεί η Ροζερίν του αποκαλύπτει ότι ο Άπο κινδυνεύει άμεσα να δολοφονηθεί από τους Ρώσους ή να παραδοθεί στους Τούρκους, και ότι πρέπει επειγόντως να έλθει έστω και για μια μέρα στην Ελλάδα, για να μεταβεί στη συνέχεια σε μια ευρωπαϊκή χώρα, πιθανότατα στην Ολλανδία. Του ζητεί να βρίσκεται την επόμενη μέρα στο ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού, στις 09:30. Μετά από τη συνάντηση ο Ναξάκης επιστρέφει στο σπίτι του στο Νέο Βουτζά.
Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου 1999
Το τηλεφώνημα του Σταυρακάκη από το Βουκουρέστι
Είχα οριστεί από την Υπηρεσία σύνδεσμος της ΕΥΠ στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΘΚΕΠΙΧ) του ΓΕΕΘΑ στη διακλαδική άσκηση «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-99». Το πρωί του Σαββάτου, 29 Ιανουαρίου, με ειδοποίησαν από την ΕΥΠ να βγω από το υπόγειο και να επικοινωνήσω με τον Σταυρακάκη, που βρισκόταν στη Ρουμανία για προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψη. Και λέω προγραμματισμένη, γιατί ορισμένοι προσπαθούν να συσχετίσουν την έλευση του Οτζαλάν στην Ελλάδα με την επίσκεψη του αρχηγού στη Ρουμανία. Είναι λάθος. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει κανένας απολύτως συσχετισμός μεταξύ των δύο γεγονότων.
Βγήκα από το υπόγειο και τηλεφώνησα στον αρχηγό. Μου είπε τα εξής:
«Έχω πληροφορίες ότι οι Ρώσοι πιέζουν τον Άπο να φύγει από τη Ρωσία. Ο Άπο δεν ζήτησε να έλθει στην Ελλάδα, αλλά καλού κακού να έχουμε το νου μας».
Αμέσως τηλεφώνησα στον Ναξάκη. Το τηλέφωνό του ήταν κλειστό. Μετά τηλεφώνησα στη Ροζερίν, αλλά απάντησε ο Ροζχάτ. Μου είπε ότι η Ροζερίν είναι σε μια συνάντηση. Του ζήτησα να της πει να μου τηλεφωνήσει.
Μετά από αυτό, κατεβαίνω στα υπόγεια και συνεχίζω τη δουλειά μου.
Το αεροπλάνο αναχωρεί για την Πετρούπολη
Ώρα 11:00 και το αεροπλάνο που θα φέρει τον Άπο στην Αθήνα, με τη Ροζερίν, τον Ναξάκη και τον Πίρο (έναν Κούρδο που έχει πάρει πολιτικό άσυλο και ζει στην Ελλάδα), απογειώνεται από το ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού με προορισμό την Αγία Πετρούπολη.
Η ομάδα των τριών κατά την αναχώρηση για Πετρούπολη έχει περάσει κανονικά από τον έλεγχο διαβατηρίων και κανένας από τους υπευθύνους ασφαλείας δεν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται να εισάγει στην Ελλάδα ένα τεράστιο πρόβλημα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Σταυρακάκης έχει ήδη επικοινωνήσει με την αρμόδια διεύθυνση και έχει δώσει σχετικές εντολές. Μάλλον η προσοχή των αρμοδίων οργάνων είχε επικεντρωθεί σε αυτούς που επιχειρούν να εισέλθουν στην Ελλάδα και όχι στους εξερχόμενους.
Το αεροπλάνο πετά για τη Ρωσία. Η ατμόσφαιρα είναι παγερή. Ο πιλότος Ζήσης Πεχλιβανούδης έχει ενημερωθεί από την εταιρεία ενοικίασης ότι πάει στην Αγία Πετρούπολη για να παραλάβει και να μεταφέρει στην Αθήνα έναν Ρώσο υφυπουργό, αλλά βλέπει στον κατάλογο και στο θάλαμο επιβατών τον Ναξάκη και τη Ροζερίν. Δεν καταλαβαίνει τι γίνεται, αλλά θυμάται και την άλλη περίεργη μεταφορά, τον Οκτώβριο του 1998, στη Μόσχα, όπου ένας από τους επιβάτες ήταν και πάλι η Ροζερίν, και δεν λέει τίποτα.
Το αεροπλάνο προσγειώνεται στην Αγία Πετρούπολη και σταθμεύει δίπλα στο αεροπλάνο του Άπο. Η Ροζερίν κατεβαίνει και συναντά τον Μαχίρ, ο οποίος της μεταφέρει την τραγικότητα της κατάστασης. Σε λίγο ανεβαίνει και η ίδια στο άλλο αεροπλάνο για να μιλήσει στον αρχηγό της. Μόλις ανοίγει η πόρτα και μπαίνει μέσα, της έρχεται να λιποθυμήσει. Βρώμα και δυσωδία. Ο Άπο παίρνει και πάλι το αρχηγικό του ύφος. Παρ’ ότι τον έχουν τσαλακώσει, μπροστά στα στελέχη του πρέπει να φαίνεται ψύχραιμος, δυνατός, υπερήφανος.
Συζητά με τη Ροζερίν τις λεπτομέρειες του σχεδίου και μένει σύμφωνος:
«Πάμε στην Αθήνα, στην Ελλάδα, στους Έλληνες, στα παιδιά του Δία».
Έτσι του αρέσει να αποκαλεί τους Έλληνες, με θαυμασμό και συνάμα ένα είδος ζήλιας:
«Αυτοί έχουν τόσο μακρά ιστορία, ενώ εμείς μόλις τώρα έχουμε αρχίσει να τη γράφουμε».
Στα παιδιά του Δία λοιπόν
Η Ροζερίν κατεβαίνει από το αεροπλάνο του Άπο μαζί με τον Μαχίρ και συζητά με τους Ρώσους τις λεπτομέρειες της απογείωσης. Εκείνοι απαιτούν από τη Ροζερίν και από τον Ναξάκη μετά την Πετρούπολη το αεροπλάνο τους να προσγειωθεί πρώτα στη Σόφια ή το Βουκουρέστι και έπειτα να κατευθυνθεί στην Αθήνα. Προφανώς, πρότειναν ενδιάμεσο προορισμό, μπροστά στο ενδεχόμενο η Ελλάδα να αρνηθεί να αποβιβάσει τον Άπο και να απαιτήσει να σταλεί στον ακριβώς προηγούμενο σταθμό. Και για να μην είναι αυτός η Πετρούπολη, προτείνουν τη Σόφια ή το Βουκουρέστι.
Τότε μπαίνει στο νόημα και ο Πεχλιβανούδης. Αντιλαμβάνεται ότι δεν θα μεταφέρει τον υφυπουργό άμυνας της Ρωσίας, αλλά τον Αμπντουλλάχ Οτζαλάν. Έχοντας όμως κατά νου την προηγούμενη πτήση του Οκτωβρίου, λέει: «Εγώ τον έφερα, εγώ θα τον πάω πίσω».
Που να ξέρει ο άνθρωπος!
Τελικά, μετά από τις συνεννοήσεις ο Άπο επιβιβάζεται στο αεροπλάνο, το οποίο απογειώνεται με προορισμό την Ελλάδα, χωρίς ενδιάμεσες στάσεις. Έτσι αποφάσισε η ομάδα.
Εκ των υστέρων μαθαίνουμε ότι την ίδια ώρα βρισκόταν στη Ρωσία και μια άλλη ομάδα, που είχε σκοπό να μεταφέρει τον Άπο στην Ολλανδία. Είναι ο Αρίστος Αριστείδου, μαζί με τον Ολλανδό δικηγόρο, άνδρα της Ολλανδογερμανίδας αριστερής ακτιβίστριας δικηγόρου Μπρίτα Μπέλερ (Britta Bohler). Απ’ ό,τι μου είπε αργότερα ο Αριστείδου, είχε έτοιμο σχέδιο να μεταφέρει τον Άπο στην Ολλανδία, αλλά οι Ρώσοι, με τους οποίους διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις από παλιά, δεν του επέτρεψαν καν να έλθει σε επαφή με τον Κούρδο ηγέτη. Ήσαν πολύ εχθρικοί απέναντί του. Δηλαδή, αν αληθεύουν αυτά που λέει ο Αριστείδου, οι Ρώσοι αρνήθηκαν να παραδώσουν τον Άπο στον ίδιο και στους Ολλανδούς δικηγόρους του, αλλά ευχαρίστως τον άφησαν να φύγει με τη Ροζερίν και τον Ναξάκη. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να ερευνηθεί. Εγώ δεν μπόρεσα να βρω απάντηση για τη στάση των Ρώσων. Η Ρωσία είναι μια χώρα που διατηρεί παραδοσιακά καλές σχέσεις με την Ελλάδα. Εμείς τον στείλαμε στη Μόσχα με βίζα της ρωσικής πρεσβείας και μετά από πρόσκληση του προέδρου της επιτροπής γεωπολιτικών υποθέσεων της ρωσικής Δούμα. Είναι δυνατόν να έστειλαν οι Ρώσοι τον Άπο στην Ελλάδα, χωρίς να έχουν ειδοποιήσει κανέναν επίσημο, τη στιγμή που ήξεραν πολύ καλά ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε σοβαρότατα προβλήματα στην Ελλάδα, σε σχέση με την Τουρκία; Η Ρωσία είναι μια μεγάλη χώρα και έχει εμπειρίες από ανάλογα θέματα.
Διαπιστώσεις-συμπεράσματα από την περίοδο της δεύτερης παραμονής του Άπο στη Ρωσία
Πρώτον, τα άτομα που έφεραν τον Άπο για δεύτερη φορά από την Ιταλία στη Ρωσία ήσαν Κούρδοι και Ρώσοι. Η εκτίμησή μου είναι ότι στον πυρήνα των Κούρδων που διοργάνωσαν την επιχείρηση υπήρχε η πρόθεση να βοηθήσουν με κάθε μέσον τον αρχηγό τους, ενώ στον πυρήνα των Ρώσων που τον υποδέχτηκαν η πρόθεση να τον απομακρύνουν από το ιταλικό έδαφος και στη συνέχεια να τον αφήσουν έξω από κάθε θεσμική, νομική και πολιτικήπροστασία, με απώτερο στόχο να πέσει πιο εύκολα στα χέρια των Τούρκων.
Δεύτερον, η μετακίνηση του Οτζαλάν από την Αγία Πετρούπολη στην Αθήνα, στις 29 Ιανουαρίου 1999, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της ελληνικής κυβέρνησης ή της ΕΥΠ, μου είναι αδιανόητη. Από τη στιγμή που ο Άπο έφευγε από τη Ρωσία με εντολή του Πριμακόφ και υπό τη στενή επίβλεψη του ρωσικού κράτους και ήταν γνωστό ότι ο προορισμός του είναι η Αθήνα, λογικά θα έπρεπε να ενημερωθεί η χώρα υποδοχής, όπως έγινε και κατά το ταξίδι του Άπο από τη Μόσχα στη Ρώμη, στις 14 Νοεμβρίου, αλλά και με το ταξίδι του από τη Ρώμη στη Μόσχα, στις 16 Ιανουαρίου. Και στη μια περίπτωση και στην άλλη υπήρχε προηγούμενη ενημέρωση. Το ερώτημα που τίθεται είναι: ενημερώθηκε η Ελλάδα από τη Ρωσία;
Αν όχι, τότε η Ρωσία, που ήξερε καλύτερα από τον καθέναν το βάρος και την επικινδυνότητα της υπόθεσης, στην ουσία προέβη ή συναίνεσε σε μια εχθρική πράξη εναντίον της Ελλάδας.
Αν ναι, θα πρέπει να υπήρχε ρωσικό τελεσίγραφο και κάποιου είδους συναίνεση ή αποδοχή από ελληνικής πλευράς.
Στα ερωτήματα αυτά πρέπει να δώσουν απαντήσεις οι αρμόδιοι εκείνης της εποχής.
Τρίτον, την ίδια στιγμή που η Ρωσία παρέδιδε τον Άπο στη Ροζερίν και τον Ναξάκη, βρισκόταν εκεί η ομάδα του Αριστείδου, η οποία ζητούσε να συναντηθεί με τον Άπο, για να ρυθμιστούν τα της μετάβασής του στην Ολλανδία. Γιατί οι Ρώσοι δεν επέτρεψαν τη μεταφορά του στην Ολλανδία και έδωσαν τον Άπο στη Ροζερίν και, άρα, στην Ελλάδα, αφού όλα έδειχναν ότι αυτό θα οδηγούσε στη σύλληψή του; Μήπως έπρεπε ο Άπο να πέσειστα χέρια των Τούρκων με άμεση εμπλοκή των Ελλήνων, για να απεμπλακεί η Ελλάδα από το Κουρδικό, στο οποίο είχε καταστεί κρίσιμος παίκτης;
Τέταρτον, η επιστολή Πάγκαλου προς τον υπουργό δημόσιας τάξης και την ΕΥΠ μας καλούσε να προετοιμαστούμε εκτάκτως και άμεσα για κάτι σημαντικό που αφορούσε τους Κούρδους. Μήπως η επιστολή γράφτηκε μετά από προηγούμενη ενημέρωση ή πληροφορία που έφτασε στον υπουργό για ενδεχόμενη σύλληψη του Οτζαλάν; Το ερώτημα αυτό περιμένει απάντηση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
Η δεύτερη έλευση του Άπο στην Αθήνα
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις) Κ.Π. Καβάφης, Η ΣατραπείαΠαρασκευή, 29 Ιανουαρίου 1999
Ο Άπο φθάνει για δεύτερη φορά στην Αθήνα
Βρισκόμαστε στις 29 Ιανουαρίου 1999 και είμαι σύνδεσμος της ΕΥΠ στο ΓΕΕΘΑ στην άσκηση «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-99». Στις 17:00 έφυγα από το ΓΕΕΘΑ και πήγα στην Υπηρεσία. Ταξινόμησα το υλικό που είχα ήδη στο αρχείο μου και αυτό που είχα πάρει την προηγουμένη από τη Ροζερίν, με βάση την επιστολή του Πάγκαλου και την εντολή της Υπηρεσίας, και το παρέδωσα στην υπάλληλο Φουλάκη. Ύστερα, γύρω στις 19:30 επέστρεψα στο σπίτι. Δεν πρόλαβα να καθίσω και περί τις 19:40 μου τηλεφωνεί ο υποδιοικητής της Υπηρεσίας, στρατηγός Λουκόπουλος:
«Σάββα έλα γρήγορα στην Υπηρεσία, μάλλον έχουμε εξελίξεις».
Πήρα τη μηχανή και σε δεκαπέντε λεπτά έφθασα στο γραφείο. Παρουσιάστηκα στον Λουκόπουλο, ο οποίος μου είπε ότι, σύμφωνα με τα λεγόμενα των αστυνομικών στο αεροδρόμιο, στις 19:30 κάποιοι πέρασαν από την αίθουσα των επισήμων (VIP) και μέσα σ’ αυτούς ίσως να ήταν και ο Άπο. Μου είπε μάλιστα ότι περίμενε τον αστυνομικό που ήταν αυτόπτης μάρτυς στην υπόθεση, για να μάθει από πρώτο χέρι τί ακριβώς είχε συμβεί και στη συνέχεια να ενημερώσει τον αρχηγό της ΕΛΑΣ. Εμένα μου ζήτησε να έλθω σε επαφή με τον Ναξάκη και αν μπορέσω να μάθω κάτι για την υπόθεση. Στις 20:47 πήρα τηλέφωνο τον Ναξάκη στο κινητό. Ακουγόταν ότι ήταν μέσα σε αυτοκίνητο. Τον ρώτησα τι κάνει. Μου είπε ότι είναι καλά. Από τον τρόπο που μιλούσε ήταν φανερό ότι διακατέχονταν από έναν ενθουσιασμό, μια έπαρση και συγχρόνως μια άρνηση συνεργασίας. Τον ρώτησα πλαγίως αν συμβαίνει κάτι, χωρίς να αναφερθώ στο θέμα. Μου είπε:
«Δεν καταλαβαίνω τι λες» και μου έκοψε το βήχα.
Εγώ από την πλευρά μου του είπα:
«Αν είναι αλήθεια αυτό που έμαθα, να ξέρεις ότι τέτοιες υποθέσεις είναι πολύ βαριές για να τις σηκώσεις στις πλάτες σου» και έκλεισα το τηλέφωνο.
Πήρα τηλέφωνο τη Ροζερίν και απάντησε και πάλι ο Ροζχάτ.
Ανέφερα στον Λουκόπουλο ότι ο Ναξάκης μάλλον αρνείται να συνεργαστεί, αλλά κατά τα φαινόμενα είναι μαζί με τον Άπο.
Σε λίγο ήλθε ο αστυφύλακας Μαγγίνας. Ήταν σε κακή κατάσταση, τραύλιζε και μάλλον μόλις τότε άρχισε να καταλαβαίνει το μέγεθος και τη σοβαρότητα της υπόθεσης. Μας είπε ότι ήρθε ένα αεροπλάνο από τη Ρωσία, το οποίο, απ’ ό,τι έμαθε, μετέφερε έναν Ρώσο υφυπουργό που θα επισκεπτόταν το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας. Μας εξήγησε ότι ο ίδιος πήρε τα διαβατήρια των «υψηλών επισκεπτών» της αίθουσας VIP και τα κατέβασε κάτω στον έλεγχο, για να μπουν οι καθιερωμένες σφραγίδες εισόδου. Τότε είδε ότι ήσαν τα διαβατήρια του Ναξάκη, της Ροζερίν και του Πίρο, τα οποία φωτοτύπησε. Τα δυο τελευταία, μάλιστα, ήσαν ταξιδιωτικά έγγραφα πολιτικών προσφύγων. Ο Μαγγίνας μας είπε ακόμη ότι όπως ανέβαινε από τον έλεγχο των διαβατηρίων είδε έναν ψηλό άνδρα, που είχε τυλιγμένο γύρω από το λαιμό του ένα κασκόλ, να κατευθύνεται προς την έξοδο και να επιβιβάζεται σε μια μαύρη λιμουζίνα. Πίσω από αυτήν ήταν ένα άσπρο Χιουντάι Άξεντ. Τον ρώτησα αν πήρε τους αριθμούς των αυτοκινήτων και μου είπε ότι δεν πρόλαβε. Χωρίς να συνεχίσουμε τις ερωτήσεις ζήτησα από τον Λουκόπουλο να βγει για λίγο έξω ο Μαγγίνας.
Η πρότασή μου να μην εμπλακούμε στην υπόθεση
Μόλις βγήκε έξω ο αστυνομικός και μείναμε μόνοι με τον Λουκόπουλο, του είπα ότι κατά τα φαινόμενα μάλλον μπήκε ο Άπο στην Ελλάδα. Αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος γι’ αυτό και, το σημαντικότερο, η Ελλάδα επισήμως δεν το γνωρίζει. Του πρότεινα τα εξής:
«Να σταματήσουμε τις έρευνες στο προσωπικό του αεροδρομίου, να πούμε ότι μπήκαν κάποιοι υψηλόβαθμοι από την αίθουσα VIP, να συσκοτίσουμε την υπόθεση και να σταματήσει οποιαδήποτε συζήτηση, για το αν μπήκε ή όχι ο Άπο στην Ελλάδα. Στη συνέχεια να προτείνουμε στον υπουργό και στην κυβέρνηση τον εξής χειρισμό:
Να μην στείλουμε ανθρώπους για παρακολούθηση πίσω από τον Ναξάκη και από την πομπή του Οτζαλάν, για να μην εμπλακούν στο θέμα άλλα άτομα, και μάλιστα όργανα του κράτους.Να αποφύγουμε να έλθουμε σε επαφή με ολόκληρη την ομάδα του Άπο, ειδικά μέσω επισήμων προσώπων ή ατόμων που έχουν οποιαδήποτε κρατική ιδιότητα.Να διαμηνύσουμε ανεπίσημα, αλλά με τον ποιο κατηγορηματικό τρόπο, στον Άπο και αυτούς που τον στηρίζουν να εγκαταλείψουν το ταχύτερο δυνατόν και με οποιοδήποτε μέσον τη χώρα μας, επειδή αφ’ ενός μεν κινδυνεύει η Ελλάδα και αφ’ ετέρου δε κινδυνεύει ο ίδιος ο Άπο θανάσιμα από πιθανή καταδρομική ενέργεια των Τούρκων.
Έτσι, σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεχτεί οποιαδήποτε ερώτηση ή διάβημα για την εμφάνιση του Άπο στην Ελλάδα, θα έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την παρουσία του Κούρδου ηγέτη και να υποσχεθεί στον ερωτώντα (Αμερικανό ή Τούρκο), ότι θα ερευνήσει το θέμα και θα απαντήσει αρμοδίως.
Όσο διάστημα θα διαρκούν τα όποια διαβήματα και οι απαντήσεις σ’ αυτά, ο Άπο θα έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Τόνισα και υπογράμμισα ότι αν βάλουμε ομάδες παρακολούθησης να εντοπίσουν τον Άπο, το θέμα θα “ανοίξει” και μέχρι το πρωί θα το ξέρει η μισή Ελλάδα και το μεσημέρι ολόκληρη η υφήλιος. Σε περίπτωση δε που κάνουμε το λάθος και έρθουμε καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε επαφή με την πομπή του Άπο, εγκλωβίζουμε τη χώρα και μπαίνουμε σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Τότε η κυβέρνηση θα κληθεί να χειριστεί το θέμα κάτω από ασφυκτικές πιέσεις».
Φυσικά, είναι περιττό να αναφέρω ότι μου ήλθε στο μυαλό η πρόταση που είχα κάνει στον Σταυρακάκη πριν από μερικές βδομάδες και όσο ο Άπο ήταν στην Ιταλία, αυτό που είπαμε: «κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε».
Ο Λουκόπουλος μου είπε ότι δεν μπορεί να προτείνει στην κυβέρνηση να αποκρύψουμε το θέμα. Μάλλον δεν είχε καταλάβει τις πραγματικές διαστάσεις και τις βαθύτερες πτυχές της υπόθεσης. Είναι ζήτημα εμπειριών. Έτσι, μου έδωσε εντολή να συνεχίσω τα τηλεφωνήματα προς τον Ναξάκη για να μάθω που κρύβεται ο Άπο.
Το αθηναϊκό δρομολόγιο του Άπο
Απ’ ό,τι μου είπε αργότερα ο Ναξάκης, μόλις πέρασαν από την αίθουσα VIP και έφυγαν από το αεροδρόμιο του Ελληνικού, κατευθύνθηκαν μέσω Βουλιαγμένης στην Αθήνα. Όμως τότε συνειδητοποίησε ότι δεν ήξερε που να πάει τον Κούρδο ηγέτη. Όλα είχαν γίνει τόσο βιαστικά, κάτω από τέτοια πίεση, που δεν είχε γίνει καμιά απολύτως προετοιμασία για το που θα έμενε ο Άπο. Υπήρχε μια σκέψη και είχαν γίνει κάποιες προετοιμασίες για ένα σπίτι που ανήκε στον αδελφό του Μπαντουβά, αλλά τελικά κάτι έγινε και η σκέψη αυτή δεν τελεσφόρησε.
Δηλαδή, αν αληθεύουν όλα αυτά, είχαν φέρει τον Άπο, τον είχαν σε ένα αυτοκίνητο καθ’ οδόν από το αεροδρόμιο του Ελληνικού προς την Αθήνα, χωρίς να ξέρει τίποτε η ελληνική κυβέρνηση και δεν είχαν σχεδιάσει το επόμενο βήμα: πού θα μείνει ο Άπο. Τέτοια ήταν η πίεση που άσκησε η Ρωσία και μέχρι εκεί έφθαναν οι δυνατότητες των Κούρδων και των φίλων τους στην Ελλάδα.
Τότε ήρθε η φαεινή ιδέα στον Ναξάκη να προτείνει στη Βούλα Δαμιανάκου να φιλοξενήσει για λίγες μέρες στο σπίτι της τον Άπο. Τελικά, η Δαμιανάκου, μια γυναίκα με μεγάλη ιστορία, γυναίκα-σύμβολο θα έλεγα, δέχτηκε. Έτσι ο Άπο βρέθηκε στο φτωχικό σπίτι αυτής της ευγενικής κυρίας, που είχε περάσει μεγάλο μέρος της ζωής της δίπλα σε μια μεγάλη μορφή της ελληνικής διανόησης, τον Βασίλη Ρώτα.
Ο Σταυρακάκης αναζητεί τον Καμπούρογλου
Εν τω μεταξύ με καλεί στο τηλέφωνο από τη Ρουμανία ο Σταυρακάκης και μου ζητά να βρω το τηλέφωνο του Βλάση Καμπούρογλου. Πήρα τηλέφωνο στο σπίτι του. Το σήκωσε μια κοπέλα, μάλλον η κόρη του, η οποία μου απάντησε ότι ο πατέρας της δεν βρίσκεται στο σπίτι και ότι δεν γνωρίζει που βρίσκεται. Ήταν φανερό ότι η ίδια κάτι ήθελε να κρύψει. Ζήτησα το κινητό του. Αν θυμάμαι καλά, μου το έδωσε και το έδωσα και εγώ με τη σειρά μου στον Σταυρακάκη. Δεν ξέρω αν τελικά ο αρχηγός συνομίλησε με τον Καμπούρογλου. Πάντως αργότερα άκουσα ότι ο Καμπούρογλου αμέσως μετά την έλευση του Άπο στην Ελλάδα ταξίδεψε στην Αμερική. Δεν το έψαξα παραπέρα το θέμα. Άλλωστε, ψάξε-ψάξε αρκετά είχα πάθει, για να εμπεδώσω και να μάθω πόσο σοφό είναι το λαϊκό ρητό: «Μη φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν».
Ο Σταυρακάκης μου είπε στο τηλέφωνο ότι έρχεται από το Βουκουρέστι στην Αθήνα με το ταχύτερο μέσον.
Ο Λουκόπουλος εν τω μεταξύ μου έδωσε εντολή να παραμείνω στην Υπηρεσία και να προσπαθήσω να μάθω που κρύβεται ο Άπο. Όλη τη νύχτα παραμένω στην Υπηρεσία και προσπαθώ να μάθω λεπτομέρειες, κυρίως με τηλεφωνήματα στον Ναξάκη, ο οποίος τελικά εκνευρίζεται και μου ζητά να μην του ξανατηλεφωνήσω.
Στις 03:30 μου τηλεφωνεί ο Σταυρακάκης και μου ζητά να επικοινωνήσω με την Ροζερίν, η οποία δεν απαντά. Στη θέση της απαντά στο τηλέφωνο η Μέλσα, η οποία μου λέει:
«Η Ροζερίν κοιμάται και δεν μπορώ να την ξυπνήσω».
H συνέχεια στο βιβλίο "Παράδοση Οτζαλάν: Η Ώρα της Αλήθειας"
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΔΝΤ: Δυσοίωνες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
