Ρ.Κάρατζιτς: Ανεξαρτησία, με ειρήνη και αλληλοκατανόηση

2012-10-16 23:50:09

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΡΑΝΤΟΒΑΝ ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ *

Ο πρώην πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας Ράντοβαν Κάρατζιτς, απάντησε σε γραπτή συνέντευξη στο πρακτορείο «ΣΡΝΑ», από την Χάγη, όπου βρίσκεται κατηγορούμενος για τις πολεμικές συγκρούσεις στη Βοσνία. Στη συνέντευξη εκτιμά ότι η ανεξαρτησία της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, θα ήταν η καλύτερη επιλογή, αλλά μόνο εαν αυτό γίνονταν με κοινή συναίνεση και των τριών πλευρών και επισημαίνει ότι δεν θα θυσίαζε την ειρήνη έναντι της ανεξαρτητοποίησης, υπό την προϋπόθεση βέβαια, ότι και οι τρεις λαοί θα κατανοήσουν αργά η γρήγορα, ότι δεν μπορούν να κυριαρχήσουν ο ένας επί του άλλου.

ΣΡΝΑ: Πως βλέπετε την σερβική δημοκρατία 20 χρόνια μετά την ίδρυση της. Είναι καλύτερη η χειρότερη απ' ότι περιμένατε; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Δεν είναι χειρότερη απ' ότι περίμενα, διότι όλα, αρχής εξ αρχής, στην σερβική δημοκρατία, ήταν πλήρως απρόβλεπτα

. Τίποτε δεν ήταν δεδομένο. Κανείς δεν μας είχε εγγυηθεί ότι θα καταφέρουμε να φτιάξουμε την Σερβική Δημοκρατία. Αντιθέτως, όλα τα ισχυρά κέντρα στου κόσμου ήταν αντίθετα στην ίδρυση της. Αλλά, όλα αυτά τα κέντρα τα νίκησαν εκείνοι οι οποίοι ήταν έτοιμοι να δώσουν τα καλύτερα παιδιά τους στον αγώνα. Δεν μου αρέσει όταν μου λένε πως είμαι ο πατέρας της Σερβικής Δημοκρατίας. Οι πατέρες είναι εκείνοι που έδωσαν τα αγαπημένα τους παιδιά γι’ αυτήν. Όλοι εμείς λοιπόν είμαστε - παιδιά και θυγατέρες της Σερβικής Δημοκρατίας. Όταν παρακολουθώ τα ΜΜΕ της Σερβικής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα την ΒΝ Τηλεόραση, βλέπω την ελευθερία. Βλέπω ότι υπάρχει πρόοδος σε κάθε χωριό, πρώτα πνευματικός και πολιτιστικός και κατόπιν οικονομικός. Η Οικονομία θα έρθει αργότερα. Το θεμέλιο για την πρόοδο της κοινωνίας είναι η ελευθερία και η σερβική δημοκρατία έχει ήδη από αυτήν. Κάθε πλάσμα έχει δικαίωμα στην ελευθερία και εκείνοι πού έζησαν και άντεξαν φοβερούς αιώνες σκλαβιάς στην Βοσνία Ερζεγοβίνη, δηλαδή οι Σέρβοι της Βοσνίας, την αξίζουν ολοκληρωτικά. ΣΡΝΑ: Υπάρχουν τέσσερις επιλογές για το μέλλον της Σερβικής Δημοκρατίας και της Ερζεγοβίνης επίσης. Α) Το Ντειτον, Β) Η ανεξάρτητη Σερβική Δημοκρατία, Γ) Η Ομοσπονδία των τριών εθνών και Δ) Το συγκεντρωτικό κράτος. Σε ποια από αυτές τις περιπτώσεις δίνετε προτεραιότητα; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Ο πιο ρεαλιστικός δρόμος είναι αυτός του Ντειτον. Αυτό το οποίο έχει αλλαχθεί σε βάση αυτή τη συμφωνία, με μη νόμιμες ενέργειες, είναι εύκολο να επικυρωθεί με νόμιμες αποφάσεις. Εγώ, ο ίδιος προσωπικά, με τον πρεσβευτή Χόλμπρουκ και τους κοντινούς μου συνεργάτες, έφτιαξα τα δέκα πρώτα σημεία του Ντειτον. Αυτές τις ρίζες, που φυτέψαμε, αυτές άλλαξαν το Ντειτον. Κάποιοι σήμερα προσπαθούν να το αλλάξουν για πάντα, ιδιαιτέρα εκείνοι που έπρεπε να το εφαρμόσουν. Η ανεξαρτητοποίηση της σερβικής δημοκρατίας θα ήταν το καλύτερο, αλλά μόνο αν γινόταν με αμοιβαία συμφωνία μεταξύ των πλευρών. Δεν θα θυσίαζα την ειρήνη για την ανεξαρτησία, αλλά δεν έχω αμφιβολία ότι και οι τρεις λαοί, θα καταλάβουν αργά η γρήγορα, ότι κανένας τους δεν έχει την δύναμη να επιβληθεί επί του άλλου. Οι κοινοί θεσμοί υπό την έννοια της κεντρικής διοίκησης της ΒκΕ, πάντοτε ήταν κάπου άλλου. Στην Κωνσταντινούπολη, στην Βιέννη, κατόπιν, για λίγο αλλά αλησμόνητο, στο Ζάγκρεμπ. Μετά στο Βελιγράδι και στις μέρες μας στις - Βρυξέλες. Ο καθένας μας λοιπόν θα έπρεπε να ξεχάσει την ιδέα να δημιουργήσει κάποια προτεραιότητα για κυριαρχία στην κοινή μας ζωή και να αποδεχθεί την ισότητα και την νομιμότητα των συμφερόντων του κάθε ενός εκ των τριών. Η ομοσπονδία των τριών λαών θα απόμακρε τον πόλεμο μεταξύ τους. Δυστυχώς για όλους εμάς το Ντειτον, τελείωσε χειρότερα απ' ότι θα μπορούσε να τελειώσει η Λισαβόνα. Να μην αναφερθούμε στα θύματα, αλλά η πολιτική λύση είναι χειρότερη για όλους και ιδιαιτέρα για τους Κροάτες, οι οποίοι δεν είναι ευτυχείς χωρίς την δική τους αυτονομία, αλλά, τι μπορείς να κάνεις; Κανείς δεν θα έπρεπε να είναι ευτυχής, αν είναι ο ένας από τους τρεις δυστυχής. Η τέταρτη περίπτωση, η κεντρική κυβέρνηση: κάθε προσπάθεια συγκεντρωτισμού θα ήταν καταστροφική για την ΒκΕ, περισσότερο απ' ότι για τη Γιουγκοσλαβία και θα τελείωνε με την ίδιο αποτέλεσμα. Θα κατέρρεαν όλα! Ιδιαιτέρα μου δημιουργεί φόβο το γεγονός ότι όλοι εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για το ξέσπασμα του πολέμου, εξακολουθούν να κοροϊδεύουν όλους εμάς και ιδιαιτέρα τον μουσουλμανικό λαό και να μας κάνουν μαθήματα πως θα «αδελφοποιήσουν» την ΒκΕ. Αυτό είναι ακόμα ένα έγκλημα, έγκλημα προσβολής των αχρείαστων θυμάτων που έπεσαν σ' αυτόν το πόλεμο, καθότι μια τέτοια προοπτική (αδελφοποίηση), θα ήταν αποδεχτή και από τους Σέρβους και τους Κροάτες, από την αρχή ήδη του 1992. ΣΡΝΑ. Τι θα μπορούσατε σήμερα, αν ήσασταν στην θέση που ήσασταν κάποτε, να κάνατε διαφορετικά; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Κανείς δεν μπορεί να πει τι θα έκανα διαφορετικά. Εμείς δεν δημιουργήσαμε καταστάσεις. Εμείς αντιδρούσαμε στις καταστάσεις, τις οποίες δημιουργούσαν άλλοι, εντόπιοι, αλλά και οι ισχυρές δυνάμεις του πλανήτη. Υπήρχαν πάρα πολλοί παίχτες, που ήταν πολύ πιο ισχυροί από εκείνους που αντιδρούσαν. Η συμφωνία την οποία πολύ νωρίς είχα πετύχει με τον Μάτο Μπόμπαν, έσωσε την ζωή δεκάδων χιλιάδων Σέρβων, Κροατών και Μουσουλμάνων. Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να πετύχω παρόμοια συμφωνία και με τους Μουσουλμάνους, εκτός από τον Φίκρετ Άβντιτς, με τον οποίο έκανα συμφωνία ειρήνης και σταμάτησε ο σκοτωμός, τουλάχιστον σε εκείνη την περιοχή της ΒΑ Βοσνίας Τα γεγονότα ήταν τόσο μεγάλα, που δεν μπορέσαμε να ξεφύγουμε την καταστροφή και μετά βίας βρίσκαμε τρόπους να τα μειώσουμε. Βαθειά λυπάμαι που και οι τρεις λαοί υπέφεραν για το τίποτε. Ακόμα περιμένουμε να εμφανιστεί ένας θαρραλέος μουσουλμάνος ηγέτης, που θα ενημερώσει τον μουσουλμανικό λαό, ότι εμείς, οι Σέρβοι, αποδεχτήκαμε τις τρεις βασικές προτάσεις των Μουσουλμάνων και του κ. Ιζετμπεγκοβιτς, όπως: Να αναμορφωθεί η ΒκΕ σε τρεις δημοκρατίες και του κ. Ζουλφικάρπασιτς: Να παραμείνει η ΒκΕ ενιαία εντός της Γιουγκοσλαβίας. Εκείνοι λοιπόν που ήθελαν το 100% της εξουσίας, στο 100% του εδάφους της ΒκΕ, εκείνοι λοιπόν είναι υπεύθυνοι για τον πόλεμο και για όλα τα πάθη της ΒκΕ. Οι ηγέτες των Μουσουλμάνων, που ήταν υπέρ του πολέμου, θυσίασαν τον ίδιο τους τον λαό. Πλήρως λανθασμένο είναι επίσης να ειπωθεί λοιπόν, ότι η σερβική δημοκρατία δημιουργήθηκε στον πόλεμο ή για να κάνει πόλεμο. Η σερβική δημοκρατία δεν δημιουργήθηκε στον πόλεμο. Δημιουργήθηκε τρεις μήνες πριν τον πόλεμο στη βάση δημοκρατικών αρχών, τις οποίες αναγνώρισε αργότερα και η ειρηνευτική συμφωνία και ψηφίστηκαν στο μέγαρο της Βουλής. Και η συμφωνία της Λισαβόνας προέβλεπε οριστική τακτοποίηση της εσωτερικής δομής της ΒκΕ, όπως είναι τώρα. Αν δεν την απέρριπτε τότε το CDA (των Μουσουλμάνων), δεν θα υπήρχαν θύματα, θα παραμέναμε φίλοι και το μοναδικό που δεν θα άρεσε σε κάποιον, θα ήταν η απόδοση του Βραβείου Νομπέλ στο δίδυμο Κάριγκτον - Κουτιλιέιρο. Ο Πόλεμος λοιπόν ξέσπασε επειδή κάποιοι προσπάθησαν να στερήσουν το δικαίωμα ύπαρξης στην σερβική δημοκρατία, με στρατιωτικό τρόπο, και όχι επειδή αυτή δημιουργήθηκε. ΣΡΝΑ: Αν ήσασταν τώρα πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας, ποιες προτεραιότητες θα είχατε; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Πολλές από τις προτεραιότητες που έχουν προβλεφθεί από το ιδρυτικό πρόγραμμα του CDC, έχουν ήδη εφαρμοστεί. Δεν τις εφάρμοσε το CDC αλλά όλοι εμείς. Σε αυτές τις προβλέψεις περιλαμβάνονταν το πρώτο μέρος της συμφιλίωσης μεταξύ Παρτιζάνων και Τσετνικ, κατόπιν μειώσαμε τις διαφορές μεταξύ των χωρικών και αστών Σέρβων, επιστρέψαμε στην φυσική σερβική κουλτούρα, στην παράδοση, στην πνευματικότητα κ.λ.π., πράγμα που συνιστά την ελευθερία. Δεν πετύχαμε να σώσουμε την Γιουγκοσλαβία, αλλά αυτό δεν εξαρτιώνταν από εμάς. Δυσκολεύομαι να πω ποιες θα ήταν οι προτεραιότητες τώρα, επειδή δεν ξέρω με ποιες και με πόσες προκλήσεις θα βρισκόταν αντιμέτωπη η ηγεσία της σερβικής δημοκρατίας και η κυβέρνηση και η υπεύθυνη αντιπολίτευση. Εκτός από εκείνα που βλέπω στα Μ Μ Ε. Πάντοτε όμως υπάρχουν πράγματα που είναι γνωστά μόνο σε κείνους που κυβερνούν. Κι έτσι, αφού δεν γνωρίζω δεν μπορώ να πω. Η μεγάλη υπόθεση είναι το ότι στην σερβική δημοκρατία, δεν υπάρχουν διαφορές σε βασικά ζητήματα, ώστε αυτή να μην μπορεί να απειληθεί η να καταστραφεί εκ των έσω και εν των έξω.. Μόλις η σερβική δημοκρατία καταστεί ασφαλής, πρέπει να ξεκινήσει η οικονομική ανάπτυξη κάθε οικογένειας και κάθε ιδιώτη. Λέμε δηλαδή: Ξεκινάμε από την Ελευθερία, κατόπιν επιβίωση της δημοκρατίας μας, πολιτιστική και πνευματική ανάταση και κατόπιν οικονομία και τα άλλα πεδία που θα προοδεύσουν από μόνα τους. Αν δεν υπάρχει ελευθερία, δεν μπορούμε να προάγουμε τίποτε. Ίσως, εάν τώρα κυβερνούσα την σερβική δημοκρατία, δεν θα έδινα συγκατάθεση για κάποιον που αμφισβητεί την σερβική δημοκρατία, να έχει κάποιο ρόλο στα κοινό όργανα της ΒκΕ. Αυτοί, μπορούν να κάνουν ότι θέλουν στην κροατομουσουλμανικη ομοσπονδία της ΒκΕ, αλλά δεν είναι αποδεκτό να βρίσκονται στα κοινά όργανα του συλλογικού κράτους, από την στιγμή που αμφισβητούν την μισή ΒκΕ. Αξίζει να το σκεφτούμε αυτό. ΣΡΝΑ: Αυτό το καιρό βρίσκεται σε μεγάλη δημοσία συζήτηση στην ΒκΕ και στην Σερβία, για την ανάγκη να ενσωματωθούν στην Ένωση. Ποια είναι η δική σας γνώμη; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί ακριβώς στην Ε.Ε. αύριο και πως θα είναι η τελική εικόνα της Ε.Ε., διότι αυτή αλλάζει από μέρα σε μέρα, υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης. Ο στόχος όλων των πολέμων της Ευρώπης, ήταν η δημιουργία ισχυρών εθνικών κρατών. Ακούσαμε πριν λίγες μέρες την Αγγέλα Μερκελ να λέει ότι η Ειρήνη εξαρτάται από την επιβίωση του Ευρώ! Σε μας εδώ μας πέφτει πολύ λιγότερος λόγος. Εάν όμως η πτώση του Ευρώ μπορούσε να φέρει ευρωπαϊκό πόλεμο ποια είναι τότε η σημασία της Ένωσης; Τελικά, μόνο η Γερμανία βγάζει όφελος από αυτή τη κρίση, την οποία χρησιμοποιεί για την περεταίρω συγχώνευση της Ένωσης, της οποίας όμως δεν φαίνεται το τέρμα, και ο συγκεντρωτισμός της δεν είναι πλέον αδύνατος Εάν η Ε.Ε., παραμείνει όπως είναι, χωρίς την αλαζονεία ενός υπερεθνικού κράτους και εάν η σερβική δημοκρατία και η Σερβία γίνουν πλήρη μέλη, εγώ θα ήμουν υπέρ. Στο μεταξύ, θα ήμουν παρά πολύ προσεκτικός. Οι Δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας δεν αισθάνονταν άνετα στην άνετη γιουγκοσλαβική ομοσπονδία, που ήταν πολύ πιο άνετη απ' ότι μπορεί να γίνει σύντομα η Ε.Ε., και τώρα βιάζονται να παραδώσουν την εθνική τους κυριαρχία στην νέα Κοινότητα, στην οποία όλοι, εμείς, οι πρώην Γιουγκοσλάβοι, θα έχουμε σημαντικά μικρότερο λόγο και ρόλο, απ' ότι στην τέως Γιουγκοσλαβία. Υπάρχει μια λαϊκή ρήση που λέει: «Έδωσε η Γιαγιά ένα Δηνάριο να την αφήσουν να μπει στον χορό, μα τώρα θα έδινε 5 για να την αφήσουν να βγει από τον χορό.». Βέβαια η αποχώρηση από την Ε.Ε., θα ήταν πολύ πιο ακριβή από την αποχώρηση από την Γιουγκοσλαβία. Οι ιστορικοί λαοί, που τέτοιος είναι σίγουρα ο σερβικός, δύσκολα αποδέχονται να μετατρέψουν την ταυτότητα τους σε κάτι άλλο. ΣΡΝΑ: Είναι γνωστό ότι δεν επιθυμούσατε ρόλο εθνικού ηγέτη και ότι μετά βίας δεχθήκατε να ηγηθείτε στο CDC. Μετανιώσατε ποτέ γι’ αυτό και θα το επαναλαμβάνατε; ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ: Είναι σίγουρο ότι δεν ήθελα να είμαι ενεργός πολιτικός. Αλλά ταυτόχρονα ήμουν κι έτοιμος να θυσιάσω χρόνο και ενέργεια να βοηθήσω όσο μπορώ να ιδρυθεί το CDC, αλλά όχι και να ηγηθώ. Γι’ αυτό δεν είχα υποβάλλει ούτε υποψηφιότητα στις εκλογές του 1990. Δεν είχα λόγο να αλλάξω την ζωή μου, επειδή ζούσα καλά. Είχα επάγγελμα που μου άρεσε, οικογένεια που αγαπούσα και φίλους που έκανα παρέα. Δεν επιθυμούσα ούτε να ηγηθώ της Σερβικής Δημοκρατίας και δεν θα συνέβαινε αν δεν συνέβαιναν αυτά τα έκτακτα γεγονότα. Η κατανόηση της ανθρώπινης μοίρας από μέρους μου, είναι ότι ο άνθρωπος πρέπει να ξεπληρώσει όλα τα χρέη, που εμφανίζονται μπροστά του, με όσες ικανότητες διαθέτει. Το Χρέος (προς την πατρίδα και τις άλλες ηθικές αξίες) είναι αυτό που σε κάνει άνθρωπο, ιδίως αν αυτό το Χρέος σχετίζεται με τις υποχρεώσεις που έχεις απέναντι στους άλλους. Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να φέρεις σε πέρας χωρίς πολλές ερωτήσεις και πρέπει να το κανείς σύμφωνα με το τι σου υπαγορεύει η καρδιά και η συνείδηση του Χρέους! Θα μου ήταν σίγουρα πιο ευχάριστα αν δεν ασχολούμουν με την πολιτική, θα έγραφα τα βιβλία μου και θα έπαιζα με τα εγγόνια και τα δισεγγόνια, (όταν θα έρθουν). Δεν θα το επαναλάμβανα λοιπόν, εκτός αν ήμουν υποχρεωμένος από τις καταστάσεις, όπως εκείνες που με πέτυχαν τις περασμένες δεκαετίες του περασμένου αιώνα και σε αυτή την περίπτωση - πάλι θα έκανα το Χρέος μου, ανεξάρτητα το τι κόστος θα είχε αυτό για μένα. Δυστυχώς, τα μέλη της οικογένειας μου υπέφεραν πολύ περισσότερο από εμένα, παρότι δεν ήταν υπεύθυνα για κάτι, απλά μοιράζονταν τις δυσκολίες μαζί μου.

*Η συνέντευξη του Ράντοβαν Καρατζίς παραχωρήθηκε σε δημοσιογράφο του πρακτορείου ειδήσεων «ΣΡΑΝ» με την παράκληση του κ.Κάαρατζιτς να δημοσιευτεί σε μέσο ενημέρωσης της Βαλκανικής Ένωσης φιλίας και στην Ελληνική Γλώσσα, αλλά μόνο σε ένα έντυπο ή ηλεκτρονικό σάιτ της επιλογής της ένωσης. Το i-R ευχαριστεί την Βαλκανική Ένωση Φιλίας, τον Ρ. Καράτζις και τον κ. Παναγιώτη Μιχαλακάκο για την προτίμηση τους προς το i-Reporter.gr

-Χρήστος Η. Χαλαζιάς .

ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ