2012-10-23 08:02:36
του Paul Krugman
Η αμερικανική οικονομία μοιάζει επιτέλους να ανακάμπτει. Τα νέα είναι καλά, αλλά όχι εξαιρετικά -θα περάσουν χρόνια πριν αποκατασταθεί η πλήρης απασχόληση- και χρειάστηκε πάρα πολύς καιρός για να φθάσουμε ως εδώ.
Γιατί άραγε η ύφεση είναι τόσο παρατεταμένη; Η απάντηση -με βάση πάμπολλα στοιχεία- είναι ότι αυτό κανονικά συμβαίνει ύστερα από μια σοβαρή οικονομική κρίση. Όμως το οικονομικό επιτελείο του Μιτ Ρόμνεϊ απορρίπτει ετούτα τα στοιχεία. Και αυτή η άρνηση αποτελεί κακό οιωνό αν ο Ρόμνεϊ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Γιατί η ανάκαμψη είναι αργή; Οι πιστωτικές φούσκες προηγούνται των οικονομικών κρίσεων. Όταν οι φούσκες αυτές σκάσουν, πολλές οικογένειες και/ή εταιρείες απομένουν υπερχρεωμένες το οποίο τις αναγκάζει να μειώσουν τις δαπάνες τους. Η μείωση των δαπανών, με την σειρά της, προκαλεί ύφεση σε ολόκληρη την οικονομία.
Η συνήθης αντίδραση στην ύφεση -μείωση των επιτοκίων για να ενισχυθούν οι δαπάνες- δεν φθάνει. Πολλές οικογένειες απλώς δεν μπορούν να ξοδέψουν περισσότερα ενώ τα επιτόκια μπορούν να μειωθούν μέχρι ενός σημείου -δηλαδή μέχρι το μηδέν, δεν πάνε παρακάτω.
Αυτό σημαίνει ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί μια παρατεταμένη ύφεση ύστερα από μια οικονομική κρίση; Όχι, απλώς σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα εκτός από την απλή μείωση των επιτοκίων. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που πραγματικά χρειάζεται η οικονομία ύστερα από μια κρίση είναι μια πρόσκαιρη αύξηση των κρατικών δαπανών προκειμένου να διαφυλαχτούν οι θέσεις εργασίας όσο ο ιδιωτικός τομέας «επιδιορθώνει» τους ισολογισμούς του. Η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε μερικά από αυτά, αμβλύνοντας την σοβαρότητα της οικονομικής κρίσης. Δυστυχώς τα μέτρα ήταν τόσο υπερβολικά λίγα όσο και υπερβολικά βραχύβια, εν μέρει λόγω λαθών της κυβέρνησης αλλά κυρίως λόγω της μανιασμένης αντίδρασης των Ρεπουμπλικανών.
Το οποίο μας φέρνει στην πολιτική.
Τους τελευταίους μήνες, το προεκλογικό επιτελείο του Ρόμνεϊ υποστηρίζει ότι το μοναδικό πράγμα που εμποδίζει τη ραγδαία άνθηση της οικονομίας είναι η αβεβαιότητα την οποία προκαλεί ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.
Προφανώς, στους Ρεπουμπλικανούς αρέσει να υποστηρίζουν ότι για όλα φταίει ο Ομπάμα και ότι, αν εκλεγεί ο Ρόμνεϊ, τα πάντα θα γίνουν καλύτερα με ένα μαγικό τρόπο. Όμως κανείς δεν πρέπει να τους πιστέψει.
Εν πρώτοις, οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάνει σύστημα κάτι τέτοιους ισχυρισμούς: το 2008, όταν σοβαροί μελετητές της ιστορίας ήδη προέβλεπαν μια παρατεταμένη ύφεση, ο πρώην γερουσιαστής Φιλ Γκραμ απέρριπτε την Αμερική ως «έθνος γκρινιάρηδων» που βιώνει απλώς μια «πνευματική ύφεση». Επιπλέον, αν ο Ομπάμα είναι το πρόβλημα, γιατί οι ΗΠΑ τα πάνε καλύτερα από τις περισσότερες από τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες;
Το κυριότερο επιχείρημα όμως είναι ότι το επιτελείο του Ρόμνεϊ διαστρεβλώνει σκοπίμως και απροκάλυπτα την αλήθεια ωθώντας την Κάρμεν Ράινχαρτ και τον Κένεθ Ρογκόφ -καθηγητές του Χάρβαρντ που μελέτησαν προηγούμενες κρίσεις και βρήκαν ότι συνήθως ακολουθούνται από χρόνια υψηλής ανεργίας και χαμηλής ανάπτυξης- να διαμαρτυρηθούν για «κατάφωρη παραποίηση στοιχείων» (οι δυο καθηγητές δεν συνδέονται με κανέναν υποψήφιο για την προεδρία). Και αυτό θα έπρεπε να σας ανησυχεί.
Κοιτάξτε, τα οικονομικά δεν είναι επιστήμη στον βαθμό που θα επιθυμούσαμε. Όταν όμως υπάρχουν συντριπτικές αποδείξεις για μια οικονομική υπόθεση, έχουμε κάθε δικαίωμα να αναμένουμε ότι οι πολιτικοί και οι σύμβουλοί τους θα σέβονται την υπόθεση αυτή. Διαφορετικά, θα καταλήξουμε να κάνουμε πολιτική με βάση φαντασιώσεις αντί να καταγινόμαστε με την πραγματικότητα.
Και όταν οι πολιτικοί αρχίζουν να αρνούνται να παραδεχτούν άβολα στοιχεία, πού σταματάει αυτό; Πριν καλά-καλά το καταλάβουμε, οι Ρεπουμπλικανοί θα αρχίσουν να απορρίπτουν τα συντριπτικά στοιχεία ότι η κλιματική αλλαγή προκαλείται από τον άνθρωπο. Α, για σταθείτε ΤΟ ΒΗΜΑ - NEW YORK TIMES
liberals10
Η αμερικανική οικονομία μοιάζει επιτέλους να ανακάμπτει. Τα νέα είναι καλά, αλλά όχι εξαιρετικά -θα περάσουν χρόνια πριν αποκατασταθεί η πλήρης απασχόληση- και χρειάστηκε πάρα πολύς καιρός για να φθάσουμε ως εδώ.
Γιατί άραγε η ύφεση είναι τόσο παρατεταμένη; Η απάντηση -με βάση πάμπολλα στοιχεία- είναι ότι αυτό κανονικά συμβαίνει ύστερα από μια σοβαρή οικονομική κρίση. Όμως το οικονομικό επιτελείο του Μιτ Ρόμνεϊ απορρίπτει ετούτα τα στοιχεία. Και αυτή η άρνηση αποτελεί κακό οιωνό αν ο Ρόμνεϊ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Γιατί η ανάκαμψη είναι αργή; Οι πιστωτικές φούσκες προηγούνται των οικονομικών κρίσεων. Όταν οι φούσκες αυτές σκάσουν, πολλές οικογένειες και/ή εταιρείες απομένουν υπερχρεωμένες το οποίο τις αναγκάζει να μειώσουν τις δαπάνες τους. Η μείωση των δαπανών, με την σειρά της, προκαλεί ύφεση σε ολόκληρη την οικονομία.
Η συνήθης αντίδραση στην ύφεση -μείωση των επιτοκίων για να ενισχυθούν οι δαπάνες- δεν φθάνει. Πολλές οικογένειες απλώς δεν μπορούν να ξοδέψουν περισσότερα ενώ τα επιτόκια μπορούν να μειωθούν μέχρι ενός σημείου -δηλαδή μέχρι το μηδέν, δεν πάνε παρακάτω.
Αυτό σημαίνει ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί μια παρατεταμένη ύφεση ύστερα από μια οικονομική κρίση; Όχι, απλώς σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα εκτός από την απλή μείωση των επιτοκίων. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που πραγματικά χρειάζεται η οικονομία ύστερα από μια κρίση είναι μια πρόσκαιρη αύξηση των κρατικών δαπανών προκειμένου να διαφυλαχτούν οι θέσεις εργασίας όσο ο ιδιωτικός τομέας «επιδιορθώνει» τους ισολογισμούς του. Η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε μερικά από αυτά, αμβλύνοντας την σοβαρότητα της οικονομικής κρίσης. Δυστυχώς τα μέτρα ήταν τόσο υπερβολικά λίγα όσο και υπερβολικά βραχύβια, εν μέρει λόγω λαθών της κυβέρνησης αλλά κυρίως λόγω της μανιασμένης αντίδρασης των Ρεπουμπλικανών.
Το οποίο μας φέρνει στην πολιτική.
Τους τελευταίους μήνες, το προεκλογικό επιτελείο του Ρόμνεϊ υποστηρίζει ότι το μοναδικό πράγμα που εμποδίζει τη ραγδαία άνθηση της οικονομίας είναι η αβεβαιότητα την οποία προκαλεί ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.
Προφανώς, στους Ρεπουμπλικανούς αρέσει να υποστηρίζουν ότι για όλα φταίει ο Ομπάμα και ότι, αν εκλεγεί ο Ρόμνεϊ, τα πάντα θα γίνουν καλύτερα με ένα μαγικό τρόπο. Όμως κανείς δεν πρέπει να τους πιστέψει.
Εν πρώτοις, οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάνει σύστημα κάτι τέτοιους ισχυρισμούς: το 2008, όταν σοβαροί μελετητές της ιστορίας ήδη προέβλεπαν μια παρατεταμένη ύφεση, ο πρώην γερουσιαστής Φιλ Γκραμ απέρριπτε την Αμερική ως «έθνος γκρινιάρηδων» που βιώνει απλώς μια «πνευματική ύφεση». Επιπλέον, αν ο Ομπάμα είναι το πρόβλημα, γιατί οι ΗΠΑ τα πάνε καλύτερα από τις περισσότερες από τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες;
Το κυριότερο επιχείρημα όμως είναι ότι το επιτελείο του Ρόμνεϊ διαστρεβλώνει σκοπίμως και απροκάλυπτα την αλήθεια ωθώντας την Κάρμεν Ράινχαρτ και τον Κένεθ Ρογκόφ -καθηγητές του Χάρβαρντ που μελέτησαν προηγούμενες κρίσεις και βρήκαν ότι συνήθως ακολουθούνται από χρόνια υψηλής ανεργίας και χαμηλής ανάπτυξης- να διαμαρτυρηθούν για «κατάφωρη παραποίηση στοιχείων» (οι δυο καθηγητές δεν συνδέονται με κανέναν υποψήφιο για την προεδρία). Και αυτό θα έπρεπε να σας ανησυχεί.
Κοιτάξτε, τα οικονομικά δεν είναι επιστήμη στον βαθμό που θα επιθυμούσαμε. Όταν όμως υπάρχουν συντριπτικές αποδείξεις για μια οικονομική υπόθεση, έχουμε κάθε δικαίωμα να αναμένουμε ότι οι πολιτικοί και οι σύμβουλοί τους θα σέβονται την υπόθεση αυτή. Διαφορετικά, θα καταλήξουμε να κάνουμε πολιτική με βάση φαντασιώσεις αντί να καταγινόμαστε με την πραγματικότητα.
Και όταν οι πολιτικοί αρχίζουν να αρνούνται να παραδεχτούν άβολα στοιχεία, πού σταματάει αυτό; Πριν καλά-καλά το καταλάβουμε, οι Ρεπουμπλικανοί θα αρχίσουν να απορρίπτουν τα συντριπτικά στοιχεία ότι η κλιματική αλλαγή προκαλείται από τον άνθρωπο. Α, για σταθείτε ΤΟ ΒΗΜΑ - NEW YORK TIMES
liberals10
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
KTM SEE in Seminar: H KTM South East Europe μοιράζει τεχνολογική γνώση!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
