2012-10-23 10:37:05
By Gideon Rachman
Το Βερολίνο δεν δείχνει πόλη αυτοκρατορική. Τα μέγαρα της νέας κυβέρνησης -το γραφείο της καγκελαρίου, η Bundestag και το υπουργείο Εξωτερικών- έχουν σχεδιαστεί με πολύ γυαλί και φυσικό φως, ώστε να δοθεί έμφαση στη διαφάνεια και τη δημοκρατία.
Το υπουργείο Οικονομικών στεγάζεται, η αλήθεια είναι, στα παλαιά αρχηγεία της Luftwaffe. Αλλά τα πιο μεγαλειώδη αρχιτεκτονικά μνημεία -η Unter den Linden, η Πύλη του Βραδεμβούργου- αποτελούν κληρονομιά των Πρώσων βασιλέων. Το σύγχρονο Βερολίνο εμφανίζει πιο φιλικό πρόσωπο κι έχει γίνει μαγνήτης για τους τουρίστες και τον νεαρόκοσμο.
Ωστόσο, ενώ η γερμανική πρωτεύουσα έχει ηθελημένα αποφύγει τα χαρακτηριστικά της αυτοκρατορικής ισχύος, το γεγονός είναι ότι το Βερολίνο γίνεται όλο και περισσότερο η de facto πρωτεύουσα της Ε.Ε. Φυσικά, οι βασικοί θεσμοί της Ε.Ε. -η Κομισιόν και το Συμβούλιο- εξακολουθούν να έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες. Όμως, οι μεγάλες αποφάσεις λαμβάνονται όλο και συχνότερα στο Βερολίνο.
Θα φύγει η Ελλάδα από το ευρώ; Εν τέλει η Γερμανία είναι αυτή που θα αποφασίσει. Θα στηρίξουν οι πολιτικοί πρόσθετες διασώσεις στη Νότια Ευρώπη; Οι ζωτικής σημασίας διαβουλεύσεις θα γίνουν στη Βουλή του Βερολίνου, όχι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε ποιον απευθύνεται το ΔΝΤ για την κρίση του ευρώ; Οι πιο σημαντικές συζητήσεις γίνονται με τη γερμανική κυβέρνηση και την ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, όχι με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αυτή η μετάβαση εξουσίας από τις Βρυξέλλες στο Βερολίνο επιταχύνεται λόγω της ευρωκρίσης. Φυσικά, η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel και πάλι πρέπει να πηγαίνει στις συνόδους στις Βρυξέλλες και να κλείνει τις συμφωνίες. Πήγε μόλις την περασμένη εβδομάδα. Εξαιτίας της ευρωκρίσης, όμως, η Α. Merkel είναι πια ασύγκριτα η πιο σημαντική ηγέτις στο τραπέζι των συνομιλιών.
Για ξεχωριστούς λόγους, οι ηγέτες όλων των υπόλοιπων μεγάλων κρατών της Ε.Ε. φθάνουν στις Βρυξέλλες σε αδύναμη θέση. Η Ισπανία και η Ιταλία βασανίζονται με τις κρίσεις χρεών, κι έτσι είναι κι αυτές ταπεινωμένες. Οι Βρετανοί επιλέγουν να μη συμμετέχουν στο ευρώ και στις νέες δομές που φτιάχνει η ευρωζώνη, κι έτσι στέκουν στο περιθώριο. Οι Πολωνοί επίσης δεν είναι στο ευρώ κι έχουν συγκριτικά μικρή οικονομία.
Κι έτσι απομένει η Γαλλία. Παραδοσιακά, η γαλλογερμανική συνεργασία βρίσκεται στην καρδιά κάθε συμφωνίας στην Ε.Ε. Για πολλά χρόνια, των συνόδων κορυφής προηγούνταν ξεχωριστές γαλλογερμανικές συναντήσεις και κοινό ανακοινωθέν από τις δύο πλευρές. Όταν ο Nicolas Sarkozy βρισκόταν στο Μέγαρο των Ηλυσίων, η σχέση του με την καγκελάριο ήταν τόσο στενή που οι δημοσιογράφοι αναφέρονταν στο ευρωπαϊκό ντουέτο ως... Merkozy.
Και τότε ακόμη, αρκετοί ήταν σκεπτικοί. Ένας ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος είχε σχολιάσει ότι «η Γαλλία χρειάζεται τη Γερμανία για να καλύπτει το πόσο αδύναμη είναι. Η Γερμανία χρειάζεται τη Γαλλία για να καλύπτει το πόσο δυνατή είναι».
Σήμερα, ακόμη κι αυτές οι καλύψεις έχουν εξαφανιστεί. Δεν είδαμε κανένα γαλλογερμανικό ανακοινωθέν στην πρόσφατη σύνοδο της Ε.Ε. Αντίθετα, ο πρόεδρος François Hollande έδωσε συνέντευξη στον ευρωπαϊκό τύπο, προσπαθώντας να πιέσει την Α. Merkel να κάνει λίγο πίσω όσον αφορά την αμοιβαιοποίηση του ευρωπαϊκού χρέους και τη δημιουργία τραπεζικής ένωσης. Αλλά στη σύνοδο έγινε σαφές ότι οι Γερμανοί δεν θα βιαστούν.
Ορισμένοι θεωρούν ότι η γαλλογερμανική συνεργασία πάντα περνούσε από δύσκολα μονοπάτια, αλλά τα δύο κράτη αναπόφευκτα ξαναβρίσκονται μαζί. Αυτήν τη φορά, όμως, θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Η διαφορά ισχύος ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία έχει γίνει πολύ προφανής και τα ζητήματα που τις χωρίζουν είναι πολύ ουσιώδη.
Οι διάφορες προτάσεις της Γαλλίας για ομόλογα ευρωζώνης, τραπεζικές ενώσεις, δαπάνες σε πανευρωπαϊκές υποδομές και κοινά κοινωνικά προγράμματα συναντούν τη βαθιά καχυποψία του Βερολίνου. Οι Γερμανοί υποπτεύονται ότι, στην τελική, αυτές οι σκέψεις εκφράζουν την επιθυμία να πληρώσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι επιδοτώντας τους Γάλλους. Όμως, η γερμανική αντιπρόταση να υπαχθούν οι εθνικοί προϋπολογισμοί των κρατών της Ε.Ε. στον έλεγχο μιας ευρωπαϊκής επιτροπής αφορίζεται από το Παρίσι ως απαράδεκτη παρέμβαση στην εθνική κυριαρχία.
Η παράδοση θέλει να βρίσκεται η συμβιβαστική γαλλογερμανική λύση. Αλλά τα ζητήματα που παίζονται είναι τόσο σημαντικά που μπορεί να μη βρεθεί εύκολα συμφωνία. Σε αυτήν την περίπτωση, η σχετική οικονομική ισχύς της Γερμανίας θα αποδειχθεί αποφασιστική, ειδικά εάν, όπως υποπτεύονται πολλοί στο Βερολίνο, η Γαλλία οδεύει προς βαθιά οικονομική κρίση.
Η σταθερή συγκέντρωση εξουσίας στη Γερμανία έχει διφορούμενη υποδοχή στο Βερολίνο. Για προφανείς ιστορικούς λόγους, η μεταπολεμική Γερμανία ποτέ δεν επιδίωξε κυρίαρχο ρόλο στην Ευρώπη. Μετά την επανένωση, ο στόχος πάντα ήταν «μια ευρωπαϊκή Γερμανία, όχι μια γερμανική Ευρώπη».
Το ένστικτο να βυθιστούν τα γερμανικά συμφέροντα στη γενική ευρωπαϊκή ταυτότητα παραμένει πανίσχυρο. Αλλά η αγανάκτηση για τις παραβάσεις των κανόνων και τη δημοσιονομική ασυνέπεια στην υπόλοιπη Ευρώπη κάνει τους Γερμανούς να ντρέπονται όλο και λιγότερο να ζητούν μια πιο «γερμανική» Ευρώπη. Το τίμημα της γερμανικής βοήθειας θα είναι όλο και πιο έντονα η αποδοχή των κανόνων και των νόμων που σχεδιάζει το Βερολίνο.
Αυτού του είδους η εξουσία μπορεί να οδηγήσει στην υπεροψία. Στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα άκουγα περιστασιακά αγανακτισμένες αναφορές για υπερόπτες Ισπανούς, αλαζονικούς Βρετανούς, παραλυμένους Γάλλους και διεφθαρμένους Έλληνες. Όμως, ο γενικός τόνος της συζήτησης είναι σοβαρός, υπομονετικός και υπεύθυνος. Οι Γερμανοί επιμένουν ότι είναι απολύτως αφοσιωμένοι στο ευρώ και στην Ε.Ε. και αποφασισμένοι να τα κάνουν να αποδώσουν.
Το πρόβλημα -αν υπάρχει πρόβλημα- είναι ότι η ζωή είναι υπερβολικά γλυκιά στο Βερολίνο.Η Γερμανία ακμάζει και το Βερολίνο είναι μια ευχάριστη πόλη, μέσα στη μόδα. Τα βάσανα της Ελλάδας ή της Ισπανίας μοιάζουν πολύ-πολύ μακρινά. Αυτή η αποκοπή από την υπόλοιπη ευρωζώνη -και όχι η επιθυμία για εξουσία- είναι ο λόγος για τον οποίο το Βερολίνο παραμένει μια περίεργη πρωτεύουσα για την Ευρώπη.
Εuro2day.gr
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Το Βερολίνο δεν δείχνει πόλη αυτοκρατορική. Τα μέγαρα της νέας κυβέρνησης -το γραφείο της καγκελαρίου, η Bundestag και το υπουργείο Εξωτερικών- έχουν σχεδιαστεί με πολύ γυαλί και φυσικό φως, ώστε να δοθεί έμφαση στη διαφάνεια και τη δημοκρατία.
Το υπουργείο Οικονομικών στεγάζεται, η αλήθεια είναι, στα παλαιά αρχηγεία της Luftwaffe. Αλλά τα πιο μεγαλειώδη αρχιτεκτονικά μνημεία -η Unter den Linden, η Πύλη του Βραδεμβούργου- αποτελούν κληρονομιά των Πρώσων βασιλέων. Το σύγχρονο Βερολίνο εμφανίζει πιο φιλικό πρόσωπο κι έχει γίνει μαγνήτης για τους τουρίστες και τον νεαρόκοσμο.
Ωστόσο, ενώ η γερμανική πρωτεύουσα έχει ηθελημένα αποφύγει τα χαρακτηριστικά της αυτοκρατορικής ισχύος, το γεγονός είναι ότι το Βερολίνο γίνεται όλο και περισσότερο η de facto πρωτεύουσα της Ε.Ε. Φυσικά, οι βασικοί θεσμοί της Ε.Ε. -η Κομισιόν και το Συμβούλιο- εξακολουθούν να έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες. Όμως, οι μεγάλες αποφάσεις λαμβάνονται όλο και συχνότερα στο Βερολίνο.
Θα φύγει η Ελλάδα από το ευρώ; Εν τέλει η Γερμανία είναι αυτή που θα αποφασίσει. Θα στηρίξουν οι πολιτικοί πρόσθετες διασώσεις στη Νότια Ευρώπη; Οι ζωτικής σημασίας διαβουλεύσεις θα γίνουν στη Βουλή του Βερολίνου, όχι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε ποιον απευθύνεται το ΔΝΤ για την κρίση του ευρώ; Οι πιο σημαντικές συζητήσεις γίνονται με τη γερμανική κυβέρνηση και την ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, όχι με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αυτή η μετάβαση εξουσίας από τις Βρυξέλλες στο Βερολίνο επιταχύνεται λόγω της ευρωκρίσης. Φυσικά, η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel και πάλι πρέπει να πηγαίνει στις συνόδους στις Βρυξέλλες και να κλείνει τις συμφωνίες. Πήγε μόλις την περασμένη εβδομάδα. Εξαιτίας της ευρωκρίσης, όμως, η Α. Merkel είναι πια ασύγκριτα η πιο σημαντική ηγέτις στο τραπέζι των συνομιλιών.
Για ξεχωριστούς λόγους, οι ηγέτες όλων των υπόλοιπων μεγάλων κρατών της Ε.Ε. φθάνουν στις Βρυξέλλες σε αδύναμη θέση. Η Ισπανία και η Ιταλία βασανίζονται με τις κρίσεις χρεών, κι έτσι είναι κι αυτές ταπεινωμένες. Οι Βρετανοί επιλέγουν να μη συμμετέχουν στο ευρώ και στις νέες δομές που φτιάχνει η ευρωζώνη, κι έτσι στέκουν στο περιθώριο. Οι Πολωνοί επίσης δεν είναι στο ευρώ κι έχουν συγκριτικά μικρή οικονομία.
Κι έτσι απομένει η Γαλλία. Παραδοσιακά, η γαλλογερμανική συνεργασία βρίσκεται στην καρδιά κάθε συμφωνίας στην Ε.Ε. Για πολλά χρόνια, των συνόδων κορυφής προηγούνταν ξεχωριστές γαλλογερμανικές συναντήσεις και κοινό ανακοινωθέν από τις δύο πλευρές. Όταν ο Nicolas Sarkozy βρισκόταν στο Μέγαρο των Ηλυσίων, η σχέση του με την καγκελάριο ήταν τόσο στενή που οι δημοσιογράφοι αναφέρονταν στο ευρωπαϊκό ντουέτο ως... Merkozy.
Και τότε ακόμη, αρκετοί ήταν σκεπτικοί. Ένας ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος είχε σχολιάσει ότι «η Γαλλία χρειάζεται τη Γερμανία για να καλύπτει το πόσο αδύναμη είναι. Η Γερμανία χρειάζεται τη Γαλλία για να καλύπτει το πόσο δυνατή είναι».
Σήμερα, ακόμη κι αυτές οι καλύψεις έχουν εξαφανιστεί. Δεν είδαμε κανένα γαλλογερμανικό ανακοινωθέν στην πρόσφατη σύνοδο της Ε.Ε. Αντίθετα, ο πρόεδρος François Hollande έδωσε συνέντευξη στον ευρωπαϊκό τύπο, προσπαθώντας να πιέσει την Α. Merkel να κάνει λίγο πίσω όσον αφορά την αμοιβαιοποίηση του ευρωπαϊκού χρέους και τη δημιουργία τραπεζικής ένωσης. Αλλά στη σύνοδο έγινε σαφές ότι οι Γερμανοί δεν θα βιαστούν.
Ορισμένοι θεωρούν ότι η γαλλογερμανική συνεργασία πάντα περνούσε από δύσκολα μονοπάτια, αλλά τα δύο κράτη αναπόφευκτα ξαναβρίσκονται μαζί. Αυτήν τη φορά, όμως, θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Η διαφορά ισχύος ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία έχει γίνει πολύ προφανής και τα ζητήματα που τις χωρίζουν είναι πολύ ουσιώδη.
Οι διάφορες προτάσεις της Γαλλίας για ομόλογα ευρωζώνης, τραπεζικές ενώσεις, δαπάνες σε πανευρωπαϊκές υποδομές και κοινά κοινωνικά προγράμματα συναντούν τη βαθιά καχυποψία του Βερολίνου. Οι Γερμανοί υποπτεύονται ότι, στην τελική, αυτές οι σκέψεις εκφράζουν την επιθυμία να πληρώσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι επιδοτώντας τους Γάλλους. Όμως, η γερμανική αντιπρόταση να υπαχθούν οι εθνικοί προϋπολογισμοί των κρατών της Ε.Ε. στον έλεγχο μιας ευρωπαϊκής επιτροπής αφορίζεται από το Παρίσι ως απαράδεκτη παρέμβαση στην εθνική κυριαρχία.
Η παράδοση θέλει να βρίσκεται η συμβιβαστική γαλλογερμανική λύση. Αλλά τα ζητήματα που παίζονται είναι τόσο σημαντικά που μπορεί να μη βρεθεί εύκολα συμφωνία. Σε αυτήν την περίπτωση, η σχετική οικονομική ισχύς της Γερμανίας θα αποδειχθεί αποφασιστική, ειδικά εάν, όπως υποπτεύονται πολλοί στο Βερολίνο, η Γαλλία οδεύει προς βαθιά οικονομική κρίση.
Η σταθερή συγκέντρωση εξουσίας στη Γερμανία έχει διφορούμενη υποδοχή στο Βερολίνο. Για προφανείς ιστορικούς λόγους, η μεταπολεμική Γερμανία ποτέ δεν επιδίωξε κυρίαρχο ρόλο στην Ευρώπη. Μετά την επανένωση, ο στόχος πάντα ήταν «μια ευρωπαϊκή Γερμανία, όχι μια γερμανική Ευρώπη».
Το ένστικτο να βυθιστούν τα γερμανικά συμφέροντα στη γενική ευρωπαϊκή ταυτότητα παραμένει πανίσχυρο. Αλλά η αγανάκτηση για τις παραβάσεις των κανόνων και τη δημοσιονομική ασυνέπεια στην υπόλοιπη Ευρώπη κάνει τους Γερμανούς να ντρέπονται όλο και λιγότερο να ζητούν μια πιο «γερμανική» Ευρώπη. Το τίμημα της γερμανικής βοήθειας θα είναι όλο και πιο έντονα η αποδοχή των κανόνων και των νόμων που σχεδιάζει το Βερολίνο.
Αυτού του είδους η εξουσία μπορεί να οδηγήσει στην υπεροψία. Στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα άκουγα περιστασιακά αγανακτισμένες αναφορές για υπερόπτες Ισπανούς, αλαζονικούς Βρετανούς, παραλυμένους Γάλλους και διεφθαρμένους Έλληνες. Όμως, ο γενικός τόνος της συζήτησης είναι σοβαρός, υπομονετικός και υπεύθυνος. Οι Γερμανοί επιμένουν ότι είναι απολύτως αφοσιωμένοι στο ευρώ και στην Ε.Ε. και αποφασισμένοι να τα κάνουν να αποδώσουν.
Το πρόβλημα -αν υπάρχει πρόβλημα- είναι ότι η ζωή είναι υπερβολικά γλυκιά στο Βερολίνο.Η Γερμανία ακμάζει και το Βερολίνο είναι μια ευχάριστη πόλη, μέσα στη μόδα. Τα βάσανα της Ελλάδας ή της Ισπανίας μοιάζουν πολύ-πολύ μακρινά. Αυτή η αποκοπή από την υπόλοιπη ευρωζώνη -και όχι η επιθυμία για εξουσία- είναι ο λόγος για τον οποίο το Βερολίνο παραμένει μια περίεργη πρωτεύουσα για την Ευρώπη.
Εuro2day.gr
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ακρυλικά νύχια: Σωστή εφαρμογή για αρχάριες
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
