2012-10-24 00:07:02
Γράφει ο Ηρακλής Δ.Λογοθέτης
Φαίνεται τελικά ότι ο Αλέξης Τσίπρας αντιλήφθηκε την ανάγκη λογοτεχνικού συμβούλου. Ίσως μάλιστα να τον βρήκε στο πρόσωπο του ηγέτη της γερμανικής Αριστεράς που επισκέφτηκε προσφάτως την Αθήνα.
Με άλλο αέρα στα πανιά του λοιπόν προέβη σε μια όντως ευφυή δήλωση: Η Μέρκελ, είπε ο Τσίπρας, προτιμά αντί για μια ευρωπαϊκή Γερμανία μια γερμανική Ευρώπη. Η διάκριση αυτή, κοινόχρηστη πλέον στην ίδια τη Γερμανία, οφείλεται στον Τόμας Μαν και συγκεκριμένα στο μυθιστόρημά του «Δόκτωρ Φάουστους». «Η εθνική μας επιτηδειότητα» λέει ο αφηγητής του μυθιστορήματος το 1943 σε μια ήδη καταρρέουσα Γερμανία, «ακαταπόνητη παρά τις τόσες αντιξοότητες, βρίσκεται απολύτως και πλήρως στη διάθεση του καθεστώτος που μας οδήγησε σε αυτόν τον πόλεμο και έριξε πραγματικά την ήπειρο στα πόδια μας, αντικαθιστώντας το όνειρο των διανοουμένων για μια ευρωπαϊκή Γερμανία με την κάπως επίφοβη ωστόσο, κάπως εύθραυστη και, όπως φαίνεται, ανυπόφορη για τον κόσμο πραγματικότητα της γερμανικής Ευρώπης».
Ο Τόμας Μαν βέβαια σε όλο του το έργο εμπλουτίζει διά μακρών και με γόνιμο στοχασμό τη διάκριση της ευρωπαϊκής Γερμανίας από τη γερμανική Ευρώπη, μια διάκριση καίρια, που στο στόμα των πολιτικών κινδυνεύει να συρρικνωθεί σε στεγνό συνθηματολογικό σχήμα. Εντούτοις, έστω και προχείρως αντιγράφοντες έναν κορυφαίο διανοούμενο, οι πολιτικοί βγαίνουν κερδισμένοι.
Σε βάθος χρόνου μάλιστα, με στοιχειώδη λογοτεχνική επάρκεια και τη συναφή επιλεκτική κρίση, μπορούν να έχουν ακόμα μεγαλύτερο κέρδος από καλές συναναστροφές. Αρκεί να ξέρεις ποιον έχεις στο τραπέζι σου – και αυτό είναι ζήτημα παιδείας. Ο Τσώρτσιλ, αμετανόητος νοσταλγός της βρετανικής αυτοκρατορίας, είχε περί πολλού τον Κίπλινγκ, οπότε ο πρώτος εργατικός πρωθυπουργός της Αγγλίας και πιο προοδευτικός, ο Κλίμεντ Άτλι, μπορούσε να φτάσει ώς τον Μπέρναρντ Σω. Στη μεταπολεμική εποχή ο Αντενάουερ μετέγραφε στην πολιτική του ατζέντα (με ορνιθοσκαλίσματα εννοείται) κάτι από την πνευματικότητα του Τόμας Μαν, ενώ ο Ντε Γκωλ στηριζόταν συναλλήλως στον Ρεϊμόν Αρόν και στον Αντρέ Μαλρό. Ο Παλμίρο Τολιάτι και ο Μορίς Τορέζ (ηγέτες των Κ.Κ. Ιταλίας και Γαλλίας αντιστοίχως) αναφέρονταν στον Αντόνιο Γκράμσι και τον Λουί Αραγκόν. Ο Καραμανλής πάλι (ο παλαιός) είχε για πνευματικό του θεματοφύλακα τον βραχύσωμο Κωνσταντίνο Τσάτσο.
Φυσικά, για να αντικρίσεις κατάματα έναν συγγραφέα υψηλού αναστήματος, απαιτείται να έχεις κι εσύ κάποιο ανάστημα, μικρότερο ίσως, αλλά όχι σπιθαμιαίο – έτσι ο καθένας φτάνει όπου μπορεί να φτάσει.
new.topontiki.gr
Φαίνεται τελικά ότι ο Αλέξης Τσίπρας αντιλήφθηκε την ανάγκη λογοτεχνικού συμβούλου. Ίσως μάλιστα να τον βρήκε στο πρόσωπο του ηγέτη της γερμανικής Αριστεράς που επισκέφτηκε προσφάτως την Αθήνα.
Με άλλο αέρα στα πανιά του λοιπόν προέβη σε μια όντως ευφυή δήλωση: Η Μέρκελ, είπε ο Τσίπρας, προτιμά αντί για μια ευρωπαϊκή Γερμανία μια γερμανική Ευρώπη. Η διάκριση αυτή, κοινόχρηστη πλέον στην ίδια τη Γερμανία, οφείλεται στον Τόμας Μαν και συγκεκριμένα στο μυθιστόρημά του «Δόκτωρ Φάουστους». «Η εθνική μας επιτηδειότητα» λέει ο αφηγητής του μυθιστορήματος το 1943 σε μια ήδη καταρρέουσα Γερμανία, «ακαταπόνητη παρά τις τόσες αντιξοότητες, βρίσκεται απολύτως και πλήρως στη διάθεση του καθεστώτος που μας οδήγησε σε αυτόν τον πόλεμο και έριξε πραγματικά την ήπειρο στα πόδια μας, αντικαθιστώντας το όνειρο των διανοουμένων για μια ευρωπαϊκή Γερμανία με την κάπως επίφοβη ωστόσο, κάπως εύθραυστη και, όπως φαίνεται, ανυπόφορη για τον κόσμο πραγματικότητα της γερμανικής Ευρώπης».
Ο Τόμας Μαν βέβαια σε όλο του το έργο εμπλουτίζει διά μακρών και με γόνιμο στοχασμό τη διάκριση της ευρωπαϊκής Γερμανίας από τη γερμανική Ευρώπη, μια διάκριση καίρια, που στο στόμα των πολιτικών κινδυνεύει να συρρικνωθεί σε στεγνό συνθηματολογικό σχήμα. Εντούτοις, έστω και προχείρως αντιγράφοντες έναν κορυφαίο διανοούμενο, οι πολιτικοί βγαίνουν κερδισμένοι.
Σε βάθος χρόνου μάλιστα, με στοιχειώδη λογοτεχνική επάρκεια και τη συναφή επιλεκτική κρίση, μπορούν να έχουν ακόμα μεγαλύτερο κέρδος από καλές συναναστροφές. Αρκεί να ξέρεις ποιον έχεις στο τραπέζι σου – και αυτό είναι ζήτημα παιδείας. Ο Τσώρτσιλ, αμετανόητος νοσταλγός της βρετανικής αυτοκρατορίας, είχε περί πολλού τον Κίπλινγκ, οπότε ο πρώτος εργατικός πρωθυπουργός της Αγγλίας και πιο προοδευτικός, ο Κλίμεντ Άτλι, μπορούσε να φτάσει ώς τον Μπέρναρντ Σω. Στη μεταπολεμική εποχή ο Αντενάουερ μετέγραφε στην πολιτική του ατζέντα (με ορνιθοσκαλίσματα εννοείται) κάτι από την πνευματικότητα του Τόμας Μαν, ενώ ο Ντε Γκωλ στηριζόταν συναλλήλως στον Ρεϊμόν Αρόν και στον Αντρέ Μαλρό. Ο Παλμίρο Τολιάτι και ο Μορίς Τορέζ (ηγέτες των Κ.Κ. Ιταλίας και Γαλλίας αντιστοίχως) αναφέρονταν στον Αντόνιο Γκράμσι και τον Λουί Αραγκόν. Ο Καραμανλής πάλι (ο παλαιός) είχε για πνευματικό του θεματοφύλακα τον βραχύσωμο Κωνσταντίνο Τσάτσο.
Φυσικά, για να αντικρίσεις κατάματα έναν συγγραφέα υψηλού αναστήματος, απαιτείται να έχεις κι εσύ κάποιο ανάστημα, μικρότερο ίσως, αλλά όχι σπιθαμιαίο – έτσι ο καθένας φτάνει όπου μπορεί να φτάσει.
new.topontiki.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
