2012-10-24 17:37:14
Στην Ευρώπη διατυπώνεται ένας έντονος προβληματισμός για την ενίσχυση των πολιτικών άκρων και των αποσχιστικών τάσεων σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Ειδικότερα η ενίσχυση της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα, σε συνάρτηση με τα φαινόμενα άσκησης βίας σε βάρος μεταναστών είναι καθημερινά σχεδόν αντικείμενο των ρεπορτάζ στα Μέσα Ενημέρωσης. Η ενίσχυση της άκρας δεξιάς αποδίδεται στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, στην ανεργία, την όξυνση της φτώχειας και της ανασφάλειας, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι στην Ελλάδα -και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου- δεν υπάρχουν ισχυρά δίκτυα κοινωνικής προστασίας.
Έτσι εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των «χαμένων» της κρίσης και οι άνθρωποι σπεύδουν να υιοθετήσουν υπεραπλουστευτικές ερμηνείες. Δεν είναι μάλιστα λίγοι οι αναλυτές που εκφράζουν ανοιχτά φόβους για την υπόσταση της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες που μαστίζονται από την κρίση.
«Υπάρχει κρίση δημοκρατίας»
Όπως γράφει σε άρθρο της στην εφημερίδα Die Presse η Ταμάρα Ες, αντιπρόεδρος της Αυστριακής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, «η ενίσχυση των άκρων στην Ελλάδα ενισχύεται και από τη στάση που τηρούν τα παραδοσιακά κόμματα του μεσαίου χώρου, τα οποία υιοθετούν τις θέσεις των άκρων για να συντηρήσουν την εκλογική τους πελατεία».
Από την άλλη πλευρά, τον λαϊκισμό ευνοεί και η ουσιαστική αποδυνάμωση των κοινοβουλίων, τα οποία καλούνται απλώς να εγκρίνουν προγράμματα λιτότητας, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον από τους δανειστές. Άρα «υπάρχει κρίση δημοκρατίας», διαπιστώνει ο πολιτικός επιστήμονας Κόλιν Κράουτς.
Κάπως διαφορετική ερμηνεία δίνουν οι επιστήμονες στο φαινόμενο της έξαρσης του ακροδεξιού λαϊκισμού στις πλούσιες χώρες της Ευρώπης. Σε συνέντευξή του προς την Deutsche Welle o Στέφαν Ζάιντεντορφ, ιστορικός και επικεφαλής του τμήματος «Ευρώπη» στο Γερμανογαλλικό Ινστιτούτο του Λούντβιγκσμπουργκ είχε επισημάνει πρόσφατα:
«Το φιλελεύθερο όραμα μιας κοινωνίας που επικρατεί στις χώρες αυτές έδειξε τις αδυναμίες του στο πρόσφατο παρελθόν. Δεν ανταποκρίθηκε στην πραγματικότητα. Αυτό το παρατηρούμε και στη Γαλλία και την Ολλανδία, όπου είδαμε να ξεφυτρώνουν τα διάφορα γκέτο στα προάστια των πόλεων, την ώρα που συζητούσαμε για την παγκοσμιοποιημένη αστική τάξη, η οποία στην πραγματική ζωή δεν υπάρχει».
Δεν υπάρχει κοινή μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Τα προβλήματα της μετανάστευσης αποτελούν προνομιακό χώρο δραστηριοποίησης των ακροδεξιών σε όλη την Ευρώπη, ενώ η ΕΕ αδυνατεί να συγκροτήσει μια κοινή μεταναστευτική πολιτική, τονίζει ο Στέφαν Ζάιντεντορφ και διευκρινίζει: «Το πρόβλημα της μετανάστευσης στην Ευρώπη δεν έχει επιλυθεί μολονότι υπάρχει ο κοινός χώρος του Σένγκεν. Ωστόσο δεν υπάρχει κοινή μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Μερίδα αναλυτών υποστηρίζει ότι η άρση των κακώς κειμένων και η επιστροφή στην ανάπτυξη και την ομαλότητα θα στερήσει από την άκρα δεξιά ένα μεγάλο μέρος της πελατείας της, ωστόσο ένα επίσης μεγάλο μέρος, κυρίως νέοι άνθρωποι χωρίς προοπτική, που έχουν κοινωνικοποιηθεί πολιτικά στα συμφραζόμενα της κρίσης, θα παραμείνουν πιθανότατα πολιτικοί «πελάτες» της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Για αυτό και οι πολιτικοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι σε τελική ανάλυση τα σκληρά προγράμματα λιτότητας υπονομεύουν τη δημοκρατία, κυρίως σε χώρες που ο λαϊκισμός δεν θεωρείται «αμάρτημα» και ο πολιτικός κόσμος δεν συνηθίζει να λέει την αλήθεια στον λαό.
TreloKouneli
Έτσι εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των «χαμένων» της κρίσης και οι άνθρωποι σπεύδουν να υιοθετήσουν υπεραπλουστευτικές ερμηνείες. Δεν είναι μάλιστα λίγοι οι αναλυτές που εκφράζουν ανοιχτά φόβους για την υπόσταση της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες που μαστίζονται από την κρίση.
«Υπάρχει κρίση δημοκρατίας»
Όπως γράφει σε άρθρο της στην εφημερίδα Die Presse η Ταμάρα Ες, αντιπρόεδρος της Αυστριακής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, «η ενίσχυση των άκρων στην Ελλάδα ενισχύεται και από τη στάση που τηρούν τα παραδοσιακά κόμματα του μεσαίου χώρου, τα οποία υιοθετούν τις θέσεις των άκρων για να συντηρήσουν την εκλογική τους πελατεία».
Από την άλλη πλευρά, τον λαϊκισμό ευνοεί και η ουσιαστική αποδυνάμωση των κοινοβουλίων, τα οποία καλούνται απλώς να εγκρίνουν προγράμματα λιτότητας, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον από τους δανειστές. Άρα «υπάρχει κρίση δημοκρατίας», διαπιστώνει ο πολιτικός επιστήμονας Κόλιν Κράουτς.
Κάπως διαφορετική ερμηνεία δίνουν οι επιστήμονες στο φαινόμενο της έξαρσης του ακροδεξιού λαϊκισμού στις πλούσιες χώρες της Ευρώπης. Σε συνέντευξή του προς την Deutsche Welle o Στέφαν Ζάιντεντορφ, ιστορικός και επικεφαλής του τμήματος «Ευρώπη» στο Γερμανογαλλικό Ινστιτούτο του Λούντβιγκσμπουργκ είχε επισημάνει πρόσφατα:
«Το φιλελεύθερο όραμα μιας κοινωνίας που επικρατεί στις χώρες αυτές έδειξε τις αδυναμίες του στο πρόσφατο παρελθόν. Δεν ανταποκρίθηκε στην πραγματικότητα. Αυτό το παρατηρούμε και στη Γαλλία και την Ολλανδία, όπου είδαμε να ξεφυτρώνουν τα διάφορα γκέτο στα προάστια των πόλεων, την ώρα που συζητούσαμε για την παγκοσμιοποιημένη αστική τάξη, η οποία στην πραγματική ζωή δεν υπάρχει».
Δεν υπάρχει κοινή μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Τα προβλήματα της μετανάστευσης αποτελούν προνομιακό χώρο δραστηριοποίησης των ακροδεξιών σε όλη την Ευρώπη, ενώ η ΕΕ αδυνατεί να συγκροτήσει μια κοινή μεταναστευτική πολιτική, τονίζει ο Στέφαν Ζάιντεντορφ και διευκρινίζει: «Το πρόβλημα της μετανάστευσης στην Ευρώπη δεν έχει επιλυθεί μολονότι υπάρχει ο κοινός χώρος του Σένγκεν. Ωστόσο δεν υπάρχει κοινή μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Μερίδα αναλυτών υποστηρίζει ότι η άρση των κακώς κειμένων και η επιστροφή στην ανάπτυξη και την ομαλότητα θα στερήσει από την άκρα δεξιά ένα μεγάλο μέρος της πελατείας της, ωστόσο ένα επίσης μεγάλο μέρος, κυρίως νέοι άνθρωποι χωρίς προοπτική, που έχουν κοινωνικοποιηθεί πολιτικά στα συμφραζόμενα της κρίσης, θα παραμείνουν πιθανότατα πολιτικοί «πελάτες» της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Για αυτό και οι πολιτικοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι σε τελική ανάλυση τα σκληρά προγράμματα λιτότητας υπονομεύουν τη δημοκρατία, κυρίως σε χώρες που ο λαϊκισμός δεν θεωρείται «αμάρτημα» και ο πολιτικός κόσμος δεν συνηθίζει να λέει την αλήθεια στον λαό.
TreloKouneli
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Παπαρήγα: Δεν θεωρώ τον εαυτό μου αναντικατάστατο
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Κλείνει το μάτι» για την επιμήκυνση ο Σόιμπλε
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ