2012-11-08 18:00:17
Πριν δώσουμε την περιγραφή και τον τρόπο λειτουργίας του καταλύτη καλό θα ήταν πρώτα να θυμηθούμε λίγο την ετυμολογία της λέξεως. Ο κανόνας λοιπόν λέει ότι : « Καταλύτης είναι η ουσία που με την παρουσία της διευκολύνει μία χημική αντίδραση, χωρίς όμως να λαμβάνει μέρος στην συγκεκριμένη αντίδραση ». Στην περίπτωση του αυτοκινήτου, που μας ενδιαφέρει άλλωστε , η χημική αντίδραση είναι η ένωση του οξυγόνου με τα προϊόντα της ατελούς καύσης που γίνεται στο θάλαμο καύσης της μηχανής του αυτοκινήτου. Ο καταλύτης τώρα σαν εξάρτημα του αυτοκινήτου , έχει διαστάσεις λίγο μεγαλύτερες από ένα σιλανσιέ εξάτμισης και τοποθετείται στο σύστημα εξαγωγής των καυσαερίων (εξάτμιση) και αφαιρεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό τις βλαβερές για τον άνθρωπο ουσίες που υπάρχουν στα καυσαέρια του αυτοκινήτου. Μέσα στον καταλύτη υπάρχει ένα πορώδες κεραμικό υλικό με πολύ μεγάλη επιφάνεια από την οποία περνάνε τα καυσαέρια και ενώνονται με το οξυγόνο. Με άλλα λόγια οξειδώνονται ή αν θέλετε «καίγονται».
Μια βενζινομηχανή παράγει βλαβερά στοιχεία μολύνσεως του περιβάλλοντος, όπως Οξείδιο...
του Αζώτου (NOx), (CO) Μονοξείδιο του Άνθρακος και (CmHn) Υδρογονάνθρακες. Με την βοήθεια ενός καταλυτικού μετατροπέα αυτά μπορούν να μετατραπούν σε αβλαβείς εκπομπές Αζώτου (Ν2), Διοξειδίου του Άνθρακος (C02) και υδρατμούς (Η20).
Οι σύγχρονοι τριοδικοί καταλυτικοί μετατροπείς εμπεριέχουν έναν φορέα καταλύτου, αναφερόμενο ως μονόλιθο. Ο φυσιολογικώς στρόγγυλος μονόλιθος είναι κατασκευασμένος από κεραμικό υλικό. Αυτός ο μονόλιθος έχει την πολύπλοκη δομή μιας μικρής «κυψέλης» - σαν διαύλους που τον διατρέχουν κατά μήκος, προς την διεύθυνση της ροής των αερίων.
Ο επενδεδυμένος κεραμικός μονόλιθος τότε εφαρμόζεται σε θήκη ανοξείδωτου ατσαλιού όπου αφ' ενός μεν στερεώνεται, αφ' ετέρου δε προστατεύεται από έναν διαστελλόμενο τάπητα.
Ο όρος «τριοδικός καταλύτης» απλώς σημαίνει ότι ο καταλυτικός μετατροπέας, σαν αυτόν που παραπάνω περιγράφθηκε, θα ενεργήσει ώστε τα τρία προαναφερθέντα στοιχεία μολύνσεως του περιβάλλοντος να γίνουν αβλαβή:
To (CO) γίνεται (C02) To (CmHn) γίνεται (Η20) Το (ΝΟχ) γίνεται (Ν2)
Μερικές επιπρόσθετες λεπτομέρειες.
Ενας σωστά ρυθμισμένος κινητήρας είναι μια σπουδαία προϋπόθεση για την σωστή λειτουργία ενός τριοδικού καταλύτη.
Ο Αισθητήρας Λάμδα (ο οποίος τοποθετείται στο σύστημα εξατμίσεως μπροστά από τον μετατροπέα) καταγράφει συνεχώς το περιεχόμενο σε οξυγόνο του αερίου της εξατμίσεως, έτσι ώστε να κάνει δυνατή την επακριβή ρύθμιση της διαδικασίας της αναλογίας καυσίμου/αέρος η οποία εν τέλει ελέγχει την μετατροπή.
Για την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας ενός καταλυτικού μετατροπέα, είναι θεμελιώδες να χρησιμοπο ιείται μόνον αμόλυβδο καύσιμο.
Τι είναι ο κεραμικός μονόλιθος;
Ο κεραμικός μονόλιθος είναι το πιο βασικό συστατικό του Ο φυσιολογικά στρόγγυλος κεραμικός μονόλιθος έχει ένα μέσο όρο 60 διαβάσεων ανά τετραγωνικό εκατοστό.
60 «κυψέλες» σαν δίαυλοι ανά cm2 οι οποίες διατρέχουν (τον μονόλιθο) κατά μήκος της ροής του αερίου. Το πάχος των τοιχωμάτων μεταξύ τούτων των διαύλων είναι περίπου 0,3mm.
Επένδυση
Η επένδυση εφαρμόζεται στο νέο κεραμικό υπόστρωμα σαν φορέας για τον καταλύτη του πολυτίμου μετάλλου. Έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει την ήδη μεγάλη επιφάνεια του σώματος πολλαπλά, έτσι παρέχοντας μία τεράστια περιοχή για την καταλυτική επίστρωση (που συγκρίνεται μόνον με την έκταση ενός γηπέδου ποδοσφαίρου).
Ένας διαστελλόμενος τάπητας χρησιμοποιείται για να εφαρμόσει το κεραμικό υπόστρωμα. Αυτός ο τάπητας κατασκευασμένος από κεραμικές ίνες και ρητίνη είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να διαστέλλεται σε θερμοκρασία περίπου 300°C, έτσι ώστε να προστατεύει το υπόστρωμα από μηχανική ξαφνική δόνηση, όπως επίσης και ενεργεί ως προστατευτική ασπίδα μεταξύ του υποστρώματος και του ανοξείδωτου ατσάλινου κελύφους.
Το κέλυφος του καταλυτικού μετατροπέα είναι όμοιο οε μορφή προς αυτό του αποσιωπητήρα (σιλανσιέ) σε ένα φυσιολογικό σύοτημα εξατμίσεως. Αποτελείται από δύο ημι-κελύφη ανοξείδωτου ατσαλιού τα οποία έχουν συγκολληθεί υπό συνθήκες ελεγχόμενες με λεπτομερή ακρίβεια. Αυτό το εξάρτημα μπορεί πολύ εύκολα να ενσωματωθεί στο κανονικό σύστημα εξατμίσεως.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μέρη ενός καταλύτη;
1. Εσωτερικό περίβλημα
2. Ανοξείδωτη πυρίμαχη συγκόλληση
3. Σωλήνας εισόδου καυσαερίων
4. Κεραμική κυψέλη (κεραμικός μονόλιθος)
5. Εξωτερική συγκόλληση σώματος
6. Εσωτερική ραφή σώματος
7. Είσοδος οξυγόνου
8. Εξωτερικό περίβλημα
Ο ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ , ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ Ή ΜΗ , ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ;
Δεν υπάρχει βασικά θέμα υγείας. Ο καταλύτης δεν είναι σε καμία περίπτωση φίλτρο ώστε να κατακρατεί βλαβερές ουσίες. Απλά μετατρέπει την σύνθεσή των καυσαερίων από βλαβερά σε μη βλαβερά στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (90%).Οι καταλύτες αποτελούνται από ρόδιο (όχι ράδιο) , παλλάδιο και πλατίνα .Πρόκειται λοιπόν για ευγενή και ακριβά μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή κοσμημάτων, στην ιατρική, στην φαρμακοβιομηχανία , στην ηλεκτρονική και σε πολλές ακόμη εφαρμογές.
ΤΙ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ;
Αυτοί οι καταλύτες συλλέγονται και στέλνονται για ανακύκλωση σε μεγάλες υψικαμίνους ώστε η ποσότητα επαναπόκτησης των ευγενών μετάλλων να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή καινούριων καταλυτών. Συνήθως τέτοιες εταιρείες ανακύκλωσης υπάρχουν μόνο στο εξωτερικό.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Σ’ ΕΝΑ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ;
* Πρέπει να ελέγχουμε τακτικά τα συστήματα ανάφλεξης κα τροφοδοσίας όπως επίσης και τα καυσαέρια ενός καταλυτικού αυτοκινήτου.
* Πρέπει να χρησιμοποιούμε συνθετικά λιπαντικά στην λίπανση του κινητήρα.
* Πρέπει να κάνουμε τακτικούς οπτικούς ελέγχους στο σύστημα εξαγωγής των καυσαερίων και στον καταλύτη ιδιαίτερα, για τυχόν διαρροές ή κτυπήματά του.
* Πρέπει μετά από ένα μεγάλο ταξίδι με το καταλυτικό όχημα να ξέρουμε ότι η θερμοκρασία του καταλύτη έχει ξεπεράσει τους 800 βαθμούς , και γι’ αυτό καλό είναι ν’ αφήσουμε το αυτοκίνητο να δουλέψει για λίγο στο ρελαντί ώστε να επανέλθει στην κανονική του θερμοκρασία.
* Πρέπει να τηρούμε προσεκτικά και με θρησκευτική ευλάβεια τους κανόνες και τις προδιαγραφές του κατασκευαστή στις ρυθμίσεις του κινητήρα..
ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ, ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Σ’ ΕΝΑ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ;
* Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε σε καμία περίπτωση βενζίνη με μόλυβδο.
* Δεν πρέπει να πατάμε γκάζι όταν βάζουμε σε λειτουργία τον κινητήρα
* Δεν πρέπει να προσπαθούμε να βάλουμε μπροστά έναν καταλυτικό κινητήρα που είναι χαλασμένος , πάνω από 3 - 4 φορές. Καλό είναι να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε και να επισκευάσουμε πρώτα την βλάβη και μετά να ξαναπροσπαθήσουμε.
* Δεν επιτρέπεται να επαναλάβουμε τον έλεγχο που κάνουμε για να δούμε αν λειτουργούν όλοι οι κύλινδροι (τράβηγμα μπουζοκαλωδίων) πάνω από 2-3 φορές
* Δεν βάζουμε μπροστά ποτέ ένα καταλυτικό αυτοκίνητο σπρώχνοντας.
από Katalytes.gr
Μια βενζινομηχανή παράγει βλαβερά στοιχεία μολύνσεως του περιβάλλοντος, όπως Οξείδιο...
του Αζώτου (NOx), (CO) Μονοξείδιο του Άνθρακος και (CmHn) Υδρογονάνθρακες. Με την βοήθεια ενός καταλυτικού μετατροπέα αυτά μπορούν να μετατραπούν σε αβλαβείς εκπομπές Αζώτου (Ν2), Διοξειδίου του Άνθρακος (C02) και υδρατμούς (Η20).
Οι σύγχρονοι τριοδικοί καταλυτικοί μετατροπείς εμπεριέχουν έναν φορέα καταλύτου, αναφερόμενο ως μονόλιθο. Ο φυσιολογικώς στρόγγυλος μονόλιθος είναι κατασκευασμένος από κεραμικό υλικό. Αυτός ο μονόλιθος έχει την πολύπλοκη δομή μιας μικρής «κυψέλης» - σαν διαύλους που τον διατρέχουν κατά μήκος, προς την διεύθυνση της ροής των αερίων.
Ο επενδεδυμένος κεραμικός μονόλιθος τότε εφαρμόζεται σε θήκη ανοξείδωτου ατσαλιού όπου αφ' ενός μεν στερεώνεται, αφ' ετέρου δε προστατεύεται από έναν διαστελλόμενο τάπητα.
Ο όρος «τριοδικός καταλύτης» απλώς σημαίνει ότι ο καταλυτικός μετατροπέας, σαν αυτόν που παραπάνω περιγράφθηκε, θα ενεργήσει ώστε τα τρία προαναφερθέντα στοιχεία μολύνσεως του περιβάλλοντος να γίνουν αβλαβή:
To (CO) γίνεται (C02) To (CmHn) γίνεται (Η20) Το (ΝΟχ) γίνεται (Ν2)
Μερικές επιπρόσθετες λεπτομέρειες.
Ενας σωστά ρυθμισμένος κινητήρας είναι μια σπουδαία προϋπόθεση για την σωστή λειτουργία ενός τριοδικού καταλύτη.
Ο Αισθητήρας Λάμδα (ο οποίος τοποθετείται στο σύστημα εξατμίσεως μπροστά από τον μετατροπέα) καταγράφει συνεχώς το περιεχόμενο σε οξυγόνο του αερίου της εξατμίσεως, έτσι ώστε να κάνει δυνατή την επακριβή ρύθμιση της διαδικασίας της αναλογίας καυσίμου/αέρος η οποία εν τέλει ελέγχει την μετατροπή.
Για την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας ενός καταλυτικού μετατροπέα, είναι θεμελιώδες να χρησιμοπο ιείται μόνον αμόλυβδο καύσιμο.
Τι είναι ο κεραμικός μονόλιθος;
Ο κεραμικός μονόλιθος είναι το πιο βασικό συστατικό του Ο φυσιολογικά στρόγγυλος κεραμικός μονόλιθος έχει ένα μέσο όρο 60 διαβάσεων ανά τετραγωνικό εκατοστό.
60 «κυψέλες» σαν δίαυλοι ανά cm2 οι οποίες διατρέχουν (τον μονόλιθο) κατά μήκος της ροής του αερίου. Το πάχος των τοιχωμάτων μεταξύ τούτων των διαύλων είναι περίπου 0,3mm.
Επένδυση
Η επένδυση εφαρμόζεται στο νέο κεραμικό υπόστρωμα σαν φορέας για τον καταλύτη του πολυτίμου μετάλλου. Έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει την ήδη μεγάλη επιφάνεια του σώματος πολλαπλά, έτσι παρέχοντας μία τεράστια περιοχή για την καταλυτική επίστρωση (που συγκρίνεται μόνον με την έκταση ενός γηπέδου ποδοσφαίρου).
Ένας διαστελλόμενος τάπητας χρησιμοποιείται για να εφαρμόσει το κεραμικό υπόστρωμα. Αυτός ο τάπητας κατασκευασμένος από κεραμικές ίνες και ρητίνη είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να διαστέλλεται σε θερμοκρασία περίπου 300°C, έτσι ώστε να προστατεύει το υπόστρωμα από μηχανική ξαφνική δόνηση, όπως επίσης και ενεργεί ως προστατευτική ασπίδα μεταξύ του υποστρώματος και του ανοξείδωτου ατσάλινου κελύφους.
Το κέλυφος του καταλυτικού μετατροπέα είναι όμοιο οε μορφή προς αυτό του αποσιωπητήρα (σιλανσιέ) σε ένα φυσιολογικό σύοτημα εξατμίσεως. Αποτελείται από δύο ημι-κελύφη ανοξείδωτου ατσαλιού τα οποία έχουν συγκολληθεί υπό συνθήκες ελεγχόμενες με λεπτομερή ακρίβεια. Αυτό το εξάρτημα μπορεί πολύ εύκολα να ενσωματωθεί στο κανονικό σύστημα εξατμίσεως.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μέρη ενός καταλύτη;
1. Εσωτερικό περίβλημα
2. Ανοξείδωτη πυρίμαχη συγκόλληση
3. Σωλήνας εισόδου καυσαερίων
4. Κεραμική κυψέλη (κεραμικός μονόλιθος)
5. Εξωτερική συγκόλληση σώματος
6. Εσωτερική ραφή σώματος
7. Είσοδος οξυγόνου
8. Εξωτερικό περίβλημα
Ο ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ , ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ Ή ΜΗ , ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ;
Δεν υπάρχει βασικά θέμα υγείας. Ο καταλύτης δεν είναι σε καμία περίπτωση φίλτρο ώστε να κατακρατεί βλαβερές ουσίες. Απλά μετατρέπει την σύνθεσή των καυσαερίων από βλαβερά σε μη βλαβερά στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (90%).Οι καταλύτες αποτελούνται από ρόδιο (όχι ράδιο) , παλλάδιο και πλατίνα .Πρόκειται λοιπόν για ευγενή και ακριβά μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή κοσμημάτων, στην ιατρική, στην φαρμακοβιομηχανία , στην ηλεκτρονική και σε πολλές ακόμη εφαρμογές.
ΤΙ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ;
Αυτοί οι καταλύτες συλλέγονται και στέλνονται για ανακύκλωση σε μεγάλες υψικαμίνους ώστε η ποσότητα επαναπόκτησης των ευγενών μετάλλων να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή καινούριων καταλυτών. Συνήθως τέτοιες εταιρείες ανακύκλωσης υπάρχουν μόνο στο εξωτερικό.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Σ’ ΕΝΑ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ;
* Πρέπει να ελέγχουμε τακτικά τα συστήματα ανάφλεξης κα τροφοδοσίας όπως επίσης και τα καυσαέρια ενός καταλυτικού αυτοκινήτου.
* Πρέπει να χρησιμοποιούμε συνθετικά λιπαντικά στην λίπανση του κινητήρα.
* Πρέπει να κάνουμε τακτικούς οπτικούς ελέγχους στο σύστημα εξαγωγής των καυσαερίων και στον καταλύτη ιδιαίτερα, για τυχόν διαρροές ή κτυπήματά του.
* Πρέπει μετά από ένα μεγάλο ταξίδι με το καταλυτικό όχημα να ξέρουμε ότι η θερμοκρασία του καταλύτη έχει ξεπεράσει τους 800 βαθμούς , και γι’ αυτό καλό είναι ν’ αφήσουμε το αυτοκίνητο να δουλέψει για λίγο στο ρελαντί ώστε να επανέλθει στην κανονική του θερμοκρασία.
* Πρέπει να τηρούμε προσεκτικά και με θρησκευτική ευλάβεια τους κανόνες και τις προδιαγραφές του κατασκευαστή στις ρυθμίσεις του κινητήρα..
ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ, ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Σ’ ΕΝΑ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ;
* Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε σε καμία περίπτωση βενζίνη με μόλυβδο.
* Δεν πρέπει να πατάμε γκάζι όταν βάζουμε σε λειτουργία τον κινητήρα
* Δεν πρέπει να προσπαθούμε να βάλουμε μπροστά έναν καταλυτικό κινητήρα που είναι χαλασμένος , πάνω από 3 - 4 φορές. Καλό είναι να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε και να επισκευάσουμε πρώτα την βλάβη και μετά να ξαναπροσπαθήσουμε.
* Δεν επιτρέπεται να επαναλάβουμε τον έλεγχο που κάνουμε για να δούμε αν λειτουργούν όλοι οι κύλινδροι (τράβηγμα μπουζοκαλωδίων) πάνω από 2-3 φορές
* Δεν βάζουμε μπροστά ποτέ ένα καταλυτικό αυτοκίνητο σπρώχνοντας.
από Katalytes.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο στη Μεσόγειο δένει στον Πειραιά
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Όλα για όλα στη Ρώμη
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
