2012-11-19 09:16:00
Του Αλεξανδρου Μασσαβeτα
«Θυσία να γενώ στην ημισέληνό σου». Ετσι θα μπορούσε να αποδοθεί στην ελληνική το σύνθημα που συνοδεύει τη φωτογραφία του πρωθυπουργού Ερντογάν, με φόντο την τουρκική σημαία, στην αφίσα που το κυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) κόλλησε σε όλα τα κεντρικά σημεία των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας. Κατά πάγια πρακτική όλων των κομμάτων στις εθνικές και θρησκευτικές εορτές, το ΑΚΡ θέλησε να ευχηθεί τους πολίτες, επ' ευκαιρία της Εορτής της Θυσίας (Κουρμπάν Μπαϊραμί, που φέτος έπεσε παραμονή Πρωτοχρονιάς. Η αφίσα κρύβει ένα λογοπαίγνιο: στο Κουρμπάν Μπαϊραμί οι πιστοί Μουσουλμάνοι θυσιάζουν σφάγια σε ανάμνηση της θυσίας του Αβραάμ, και μοιράζουν μέρος του κρέατος στους φτωχούς. Ο πρωθυπουργός φαίνεται να προσφέρεται ο ίδιος σφάγιο στη σημαία, στην οποία και απευθύνεται, και κατ' επέκταση στο έθνος.
Το σύνθημα έχει διατυπωθεί στη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι αγρότες και οι εργάτες στα γκέτο των μεγαλουπόλεων (θυσία να γεννώ). Ή, όπως λένε οι κακές γλώσσες, στη μητρική του Ερντογάν, που έχει γεννηθεί σε ένα διαβόητο για την εγκληματικότητά του γκέτο της Πόλης. Ο πρωθυπουργός δε χάνει ευκαιρία να διαλαλήσει ότι είναι «παιδί του λαού» και φυσικός προστάτης των μη-προνομιούχων.
Εκτός από την αναφορά στο Κουρμπάνι - και κατ' επέκταση στη θρησκεία - και τις λαϊκές μάζες (σημαντικά και παραδοσιακά σημεία αναφοράς του συντηρητικού και αντι-ελιτίστικου ΑΚΡ), αυτό που χαρακτηρίζει την αφίσα είναι η εξύμνηση του εθνικισμού. Η αφίσα προκάλεσε ειρωνικά σχόλια για την κιτς αισθητική και το γλωσσικό της ύφος, και εκτεταμένη συζήτηση. Το σημείο στο οποίο συγκλίνουν οι αναλύσεις, ανεξάρτητα από τη θέση που τηρούν οι σχολιαστές έναντι στο ΑΚΡ ή τον εθνικισμό, είναι πως η αφίσα συνοψίζει τη στροφή του ΑΚΡ στον εθνικιστικό λόγο, με απώτατο σκοπό τον προσεταιρισμό ψήφων από την εκλογική βάση του φασιστικών αποκλίσεων Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ).
Αν η αφίσα προκάλεσε τόση εντύπωση, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι παραδοσιακά το ΑΚΡ δεν χρησιμοποιεί παρόμοια σημειολογία και συνθηματολογία. Το κόμμα, παρά τις ισλαμικές του καταβολές και το συντηρητισμό της εκλογικής του βάσης, ταυτίσθηκε με την ευρωπαϊκή προσπάθεια της χώρας και με τις μεταρρυθμίσεις που άνοιξαν την τουρκική κοινωνία και οικονομία.
Η απειλήΗ ξαφνική υιοθέτηση εθνικιστικού λόγου του είδους οφείλεται στην απειλή που το κυβερνών κόμμα διαισθάνεται στην καταγραφόμενη άνοδο του εθνικιστικού αισθήματος. Την άνοδο αυτή πολλοί αναλυτές αποδίδουν στις «παραχωρήσεις που ζητούνται από την Τουρκία» εν όψει της ένταξής της στην Ε.Ε. και στις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων. Ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό που στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας έχει καταποντισθεί στο 30% περίπου, πληθαίνουν τα σενάρια που θέλουν δύο από τα μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Ντενίζ Μπαϊκάλ και το MHP, να ετοιμάζουν σύμπραξη στις ερχόμενες βουλευτικές του φθινοπώρου του 2007, με βασική πλατφόρμα τον εθνικισμό. Τα δύο κόμματα αντιπροσωπεύουν διαφορετικές εκδοχές του εθνικισμού, καθώς το μεν ΜΗΡ έχει τις αναφορές της φασιστικής ακροδεξιάς, ενώ το CHP προπαγανδίζει το «μοντέρνο και προοδευτικό» εθνικισμό του Ατατούρκ. Αμφότερα ωστόσο υπερθεμάτισαν τα κοινά τους σημεία: την αντίθεσή τους στην Ε.Ε., την παγκοσμιοποίηση, την κατοχύρωση των ελευθεριών των μειονοτήτων, τις ιδιωτικοποιήσεις, την κατάργηση του άρθρου 301 του Ποινικού Κώδικα περί προσβολής του τουρκισμού, την αποπομπή του στρατού από την πολιτική. Οι αρχηγοί τους επιτίθενται με κάθε ευκαιρία στον Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορώντας τον ότι «ξεπουλά τη χώρα» στους ξένους και ότι υποχωρεί σε κάθε απαίτηση της Ε.Ε.
Συμφωνούν οι νέοιΣτελέχη του ΜΗΡ εξοργίσθηκαν με την αφίσα, ως αναμενόταν, και κατηγόρησαν το ΑΚΡ, «που είναι ειδήμον στην καπηλεία του θρησκευτικού αισθήματος» ότι τώρα προσπαθεί να καπηλευθεί τον εθνικισμό. Ωστόσο, έρευνα που είχε πραγματοποιήσει μεταξύ των νέων το ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Πόλης Μπιλγκί κατέδειξε πως η νεολαία κάθε άλλο παρά συμφωνεί πως το ΑΚΡ και δη ο πρωθυπουργός υπολείπονται της δόσης εθνικισμού που απαιτεί το εκλογικό σώμα. Τουλάχιστον στη συνείδηση των νέων, όπως την κατέγραψε η έρευνα του Μπιλγκί, ο Ερντογάν είναι «ο πιο μεγάλος εθνικιστής ηγέτης», μετά, φυσικά, τον Ατατούρκ. Το αποτέλεσμα δε φαίνεται άμβλυνε τις ανησυχίες του ΑΚΡ έναντι της «εθνικιστικής σύμπραξης» των αντιπάλων του, εξ ου και η «επικοινωνία της αφίσας». Παρότι έχουν παρέλθει μέρες από το Κουρμπάν Μπαϊράμι, όλα δείχνουν πως η αφίσα - διακήρυξη της νέας προσέγγισης του ΑΚΡ θα μείνει στους δρόμους για πολύ ακόμα.
InfoGnomon
«Θυσία να γενώ στην ημισέληνό σου». Ετσι θα μπορούσε να αποδοθεί στην ελληνική το σύνθημα που συνοδεύει τη φωτογραφία του πρωθυπουργού Ερντογάν, με φόντο την τουρκική σημαία, στην αφίσα που το κυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) κόλλησε σε όλα τα κεντρικά σημεία των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας. Κατά πάγια πρακτική όλων των κομμάτων στις εθνικές και θρησκευτικές εορτές, το ΑΚΡ θέλησε να ευχηθεί τους πολίτες, επ' ευκαιρία της Εορτής της Θυσίας (Κουρμπάν Μπαϊραμί, που φέτος έπεσε παραμονή Πρωτοχρονιάς. Η αφίσα κρύβει ένα λογοπαίγνιο: στο Κουρμπάν Μπαϊραμί οι πιστοί Μουσουλμάνοι θυσιάζουν σφάγια σε ανάμνηση της θυσίας του Αβραάμ, και μοιράζουν μέρος του κρέατος στους φτωχούς. Ο πρωθυπουργός φαίνεται να προσφέρεται ο ίδιος σφάγιο στη σημαία, στην οποία και απευθύνεται, και κατ' επέκταση στο έθνος.
Το σύνθημα έχει διατυπωθεί στη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι αγρότες και οι εργάτες στα γκέτο των μεγαλουπόλεων (θυσία να γεννώ). Ή, όπως λένε οι κακές γλώσσες, στη μητρική του Ερντογάν, που έχει γεννηθεί σε ένα διαβόητο για την εγκληματικότητά του γκέτο της Πόλης. Ο πρωθυπουργός δε χάνει ευκαιρία να διαλαλήσει ότι είναι «παιδί του λαού» και φυσικός προστάτης των μη-προνομιούχων.
Εκτός από την αναφορά στο Κουρμπάνι - και κατ' επέκταση στη θρησκεία - και τις λαϊκές μάζες (σημαντικά και παραδοσιακά σημεία αναφοράς του συντηρητικού και αντι-ελιτίστικου ΑΚΡ), αυτό που χαρακτηρίζει την αφίσα είναι η εξύμνηση του εθνικισμού. Η αφίσα προκάλεσε ειρωνικά σχόλια για την κιτς αισθητική και το γλωσσικό της ύφος, και εκτεταμένη συζήτηση. Το σημείο στο οποίο συγκλίνουν οι αναλύσεις, ανεξάρτητα από τη θέση που τηρούν οι σχολιαστές έναντι στο ΑΚΡ ή τον εθνικισμό, είναι πως η αφίσα συνοψίζει τη στροφή του ΑΚΡ στον εθνικιστικό λόγο, με απώτατο σκοπό τον προσεταιρισμό ψήφων από την εκλογική βάση του φασιστικών αποκλίσεων Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ).
Αν η αφίσα προκάλεσε τόση εντύπωση, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι παραδοσιακά το ΑΚΡ δεν χρησιμοποιεί παρόμοια σημειολογία και συνθηματολογία. Το κόμμα, παρά τις ισλαμικές του καταβολές και το συντηρητισμό της εκλογικής του βάσης, ταυτίσθηκε με την ευρωπαϊκή προσπάθεια της χώρας και με τις μεταρρυθμίσεις που άνοιξαν την τουρκική κοινωνία και οικονομία.
Η απειλήΗ ξαφνική υιοθέτηση εθνικιστικού λόγου του είδους οφείλεται στην απειλή που το κυβερνών κόμμα διαισθάνεται στην καταγραφόμενη άνοδο του εθνικιστικού αισθήματος. Την άνοδο αυτή πολλοί αναλυτές αποδίδουν στις «παραχωρήσεις που ζητούνται από την Τουρκία» εν όψει της ένταξής της στην Ε.Ε. και στις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων. Ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό που στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας έχει καταποντισθεί στο 30% περίπου, πληθαίνουν τα σενάρια που θέλουν δύο από τα μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Ντενίζ Μπαϊκάλ και το MHP, να ετοιμάζουν σύμπραξη στις ερχόμενες βουλευτικές του φθινοπώρου του 2007, με βασική πλατφόρμα τον εθνικισμό. Τα δύο κόμματα αντιπροσωπεύουν διαφορετικές εκδοχές του εθνικισμού, καθώς το μεν ΜΗΡ έχει τις αναφορές της φασιστικής ακροδεξιάς, ενώ το CHP προπαγανδίζει το «μοντέρνο και προοδευτικό» εθνικισμό του Ατατούρκ. Αμφότερα ωστόσο υπερθεμάτισαν τα κοινά τους σημεία: την αντίθεσή τους στην Ε.Ε., την παγκοσμιοποίηση, την κατοχύρωση των ελευθεριών των μειονοτήτων, τις ιδιωτικοποιήσεις, την κατάργηση του άρθρου 301 του Ποινικού Κώδικα περί προσβολής του τουρκισμού, την αποπομπή του στρατού από την πολιτική. Οι αρχηγοί τους επιτίθενται με κάθε ευκαιρία στον Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορώντας τον ότι «ξεπουλά τη χώρα» στους ξένους και ότι υποχωρεί σε κάθε απαίτηση της Ε.Ε.
Συμφωνούν οι νέοιΣτελέχη του ΜΗΡ εξοργίσθηκαν με την αφίσα, ως αναμενόταν, και κατηγόρησαν το ΑΚΡ, «που είναι ειδήμον στην καπηλεία του θρησκευτικού αισθήματος» ότι τώρα προσπαθεί να καπηλευθεί τον εθνικισμό. Ωστόσο, έρευνα που είχε πραγματοποιήσει μεταξύ των νέων το ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Πόλης Μπιλγκί κατέδειξε πως η νεολαία κάθε άλλο παρά συμφωνεί πως το ΑΚΡ και δη ο πρωθυπουργός υπολείπονται της δόσης εθνικισμού που απαιτεί το εκλογικό σώμα. Τουλάχιστον στη συνείδηση των νέων, όπως την κατέγραψε η έρευνα του Μπιλγκί, ο Ερντογάν είναι «ο πιο μεγάλος εθνικιστής ηγέτης», μετά, φυσικά, τον Ατατούρκ. Το αποτέλεσμα δε φαίνεται άμβλυνε τις ανησυχίες του ΑΚΡ έναντι της «εθνικιστικής σύμπραξης» των αντιπάλων του, εξ ου και η «επικοινωνία της αφίσας». Παρότι έχουν παρέλθει μέρες από το Κουρμπάν Μπαϊράμι, όλα δείχνουν πως η αφίσα - διακήρυξη της νέας προσέγγισης του ΑΚΡ θα μείνει στους δρόμους για πολύ ακόμα.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η υπερβολική χρήση της αστυνομικής καταστολής εγκυμονεί κινδύνους
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΣΤΗΝ 11ΑΔΑ ΜΑΝΙΑΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟΡΟΣΙΔΗΣ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
