2012-11-26 19:38:08
Φωτογραφία για Εξατομικευμένες θεραπείες: Νέα εποχή στη μάχη κατά του καρκίνου
της Νεκταρίας Καρακώστα

Ελπιδοφόρες ειδήσεις για τους πάσχοντες από καρκίνο παρουσιάστηκαν -για μια ακόμη χρονιά- στο πλαίσιο του φετινού συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO). Η μάχη κατά του καρκίνου, με όπλο την έρευνα και την επιστήμη, γέρνει όλο και περισσότερο... την πλάστιγγα προς την πλευρά της θεραπείας. 

Τα δεδομένα αυτά αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς το δυσβάστακτο κόστος της πάθησης – τόσο με οικονομικούς όρους, όσο και σε ανθρώπινες ζωές. Ο καρκίνος κοστίζει ετησίως στην Ευρώπη περίπου 124 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ κάθε χρόνο καταλήγουν από καρκίνο 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι.

Οι εξατομικευμένες θεραπείες, που ολοένα και αυξάνονται, έχουν πολύ σημαντικά οφέλη, τόσο για τους ασθενείς, όσο και για τα συστήματα υγείας, καθώς αποτελούν τη λύση στο αδιέξοδο της μη ανταπόκρισης στη θεραπεία, που εμφανίζουν συγκεκριμένες ομάδες ασθενών. Προσωποποιημένες θεραπείες, δεν σημαίνει θεραπείες κομμένες και ραμμένες για κάθε ασθενή ξεχωριστά, αλλά θεραπευτικές επιλογές για είδη καρκίνου που διαθέτουν κοινό γενετικό προφίλ.


Με αυτές, ξεπερνιέται κάτι που συναντούσαμε στο παρελθόν: τον «βομβαρδισμό» των ασθενών με βαριές θεραπείες one-fits-all, που εκτός από σημαντικές παρενέργειες, έχουν ελάχιστο όφελος στην έκβαση συγκεκριμένων ασθενών. Με τις εξατομικευμένες θεραπείες, μπορούμε πλέον να δώσουμε σε κάθε ασθενή τη θεραπεία που του ταιριάζει καλύτερα, τη θεραπεία δηλαδή που θα είναι περισσότερο αποτελεσματική στον δικό του καρκίνο, αποφεύγοντας την έκθεσή του σε τοξικές θεραπείες που δεν έχουν κανένα όφελος στην περίπτωσή του. Απώτερος στόχος της χρήσης των εξατομικευμένων θεραπειών, η επιλογή των οποίων εξαρτάται από τη γενετική ταυτοποίηση του όγκου κάθε ασθενούς είναι ασφαλώς, η καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών, αν και το ζητούμενο από ασθενή σε ασθενή διαφέρει. Η καθηγήτρια Εσωτερικής Ιατρικής και Ογκολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, κυρία Manuela Schmidinger, στο πλαίσιο παρουσίασής της για τις νέες εξελίξεις στη θεραπεία του προχωρημένου νεφροκυτταρικού καρκινώματος, έδωσε δύο παραδείγματα ασθενών: ο ένας, 44 ετών, ήταν τρομοκρατημένος, πρόθυμος να λάβει μεγάλες δόσεις φαρμακευτικής αγωγής, παρά τις σημαντικές παρενέργειες- καθώς το ζητούμενό του ήταν «να ζήσει». Ο άλλος, ηλικίας 59 ετών, όταν η γιατρός του ανέφερε τη φράση του Αβραάμ Λίνκολν «δεν είναι τα χρόνια στη ζωή σου που μετράνε, αλλά η ζωή στα χρόνια σου», της είπε: «εσύ ως γιατρός πρέπει να μου εξασφαλίσεις τα χρόνια, το πώς θα ζήσω θα το φροντίσω εγώ».

Δυστυχώς, πολλοί πάσχοντες από καρκίνο, όπως απέδειξε έρευνα που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, δεν γνωρίζουν ότι πλέον υπάρχουν προσωποποιημένες θεραπείες και ανάλογα διαγνωστικά τεστ, που μπορούν να ανιχνεύσουν τις γενετικές μεταλλάξεις που εμπλέκονται στην καρκινογένεση, και να «δείξουν» ποιοι ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο από συγκεκριμένες θεραπείες. «Η θεραπεία του καρκίνου αλλάζει, όσο οι επιστήμονες ανακαλύπτουν τις μοριακές αλλαγές που συμβαίνουν στην ‘καρδιά’ συγκεκριμένων τύπων καρκίνου, οι ασθενείς όμως δεν είναι ενήμεροι για αυτήν την επανάσταση», σημειώνει η καθηγήτρια Sabine Tejpar, από το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Λουβέν (Βέλγιο).

Στις γραμμές που ακολουθούν, σάς παρουσιάζουμε τα τελευταία –αισιόδοξα- δεδομένα για τους πάσχοντες από προχωρημένο καρκίνο του νεφρού και καρκίνο του πνεύμονα.

Προχωρημένος καρκίνος του νεφρού

Όπως ανακοίνωσαν οι επιστήμονες, σήμερα βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, σε μία νέα εποχή, όσον αφορά στη διαχείριση του μεταστατικού νεφροκυτταρικού καρκινώματος, του πιο συνηθισμένου τύπου καρκίνου του νεφρού. Οι αναστολείς των υποδοχέων του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF), που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του όγκου, την αγγειογένεση και την εξέλιξη του καρκίνου, ευθύνονται για αυτή τη νέα εποχή.

Τα τελευταία 6 χρόνια, η χρήση των στοχευμένων θεραπειών (sunitinib, bevacizumab, pazopanib, everolimus, temsirolimus, sorafenib, axitinib- το τελευταίο διαθέτει το συγκριτικό πλεονέκτημα της επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου) έφερε «επανάσταση» στη θεραπεία του μεταστατικού νεφροκυτταρικού καρκίνου, βελτιώνοντας δραματικά την επιβίωση των ασθενών (από τον ένα χρόνο στα 3 χρόνια περίπου). «Η μοίρα αυτών των ασθενών έχει πλέον αλλάξει», σημείωσε χαρακτηριστικά η κυρία Schmidinger.

Ωστόσο, οι ειδικοί παρατηρούν ότι υπάρχει έλλειψη εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας και έλλειψη εμπειρίας στη χρήση αυτών των παραγόντων– κάτι που αποτυπώνεται ανάγλυφα στην αυξημένη χρήση των παραγόντων αυτών και στην αυξημένη επιβίωση των ασθενών που αντιμετωπίζονται σε εξειδικευμένα κέντρα, έναντι εκείνων που παρακολουθούνται εκτός τέτοιων κέντρων. Στοιχεία στα οποία πρέπει να «εκπαιδευθούν» οι επαγγελματίες υγείας, είναι η διαχείριση της δόσης της θεραπείας ώστε να είναι αποτελεσματική και η διαχείριση των παρενεργειών, ώστε να αποφευχθεί η διακοπή της θεραπείας.

Καρκίνος του πνεύμονα

Το crizotinib είναι μια πρωτοποριακή θεραπεία για ασθενείς με Μη-Μικροκυτταρικό Καρκίνο του Πνεύμονα, οι οποίοι φέρουν μία συγκεκριμένη γονιδιακή μετάλλαξη (στο γονίδιο της κινάσης του αναπλαστικού λεμφώματος -ΑLK).

H επιλογή των ασθενών που θα λάβουν τη συγκεκριμένη θεραπεία γίνεται με γενετικά τεστ, τα οποία βοηθούν στην αναγνώριση του υποτύπου του καρκίνου στον οποίο ανήκει ο ασθενής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ασθενείς που δεν φέρουν τη συγκεκριμένη μετάλλαξη δεν μπορούν να ωφεληθούν από τη συγκεκριμένη θεραπεία. Η διαπίστωση της παρουσίας ή μη της μετάλλαξης είναι επομένως το κλειδί για την πρόβλεψη της επιτυχίας του θεραπευτικού σχήματος.

«Είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τους γιατρούς και τους ασθενείς στη σημασία της πραγματοποίησης ελέγχων για μοριακές μεταλλάξεις, δείχνοντάς τους ότι είναι κάτι πολύ σημαντικό, ότι επηρεάζει σημαντικά την πρόγνωσή τους», τονίζει ο κ. Mace Rothenberg, Αντιπρόεδρος Κλινικής Ανάπτυξης και Ιατρικών Υποθέσων στο Τμήμα Ογκολογίας της Pfizer.

Όπως μάλιστα προσθέτει ο καθηγητής Ιατρικής και Ιατρικής Ογκολογίας του Πανεπιστημίου του Νοτίου Παρισιού, κ. Jean-Charles Soria, κάτι τέτοιο είναι πλέον πιθανό, γιατί το κόστος αυτών των εξετάσεων πέφτει διαρκώς. «Πιστεύω ότι η βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών στο μέλλον θα προέλθει από τη δυνατότητα των κέντρων να προσφέρουν στους ασθενείς τους ανάλυση του όγκου τους». Χώρες όπως η Γαλλία έχουν κάνει πολύ σημαντικές προόδους στο κομμάτι αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συγκεκριμένη χώρα, περίπου 20.000 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα ελέγχονται κάθε χρόνο για μεταλλάξεις και κατηγοριοποίηση του καρκίνου τους, με όλα τα θετικά που μπορεί να συνεπάγεται κάτι τέτοιο, τόσο για τους ίδιους τους ασθενείς (άμεση πρόσβαση στην κατάλληλη για αυτούς θεραπεία) όσο και για το σύστημα (εξοικονόμηση πόρων).

Μελέτη που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του ESMO, έδεξε ότι το crizotinib υπερέχει της χημειοθεραπείας όσον αφορά στην ανταπόκριση στη θεραπεία, την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου και την ποιότητα ζωής, σε ασθενείς που είχαν προηγούμενα λάβει χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής, ενώ παράλληλα έχει πιο διαχειρίσιμες παρενέργειες. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη φάσης ΙΙΙ που επιβεβαιώνει τα βελτιωμένα αυτά κλινικά αποτελέσματα.

Το crizotinib είναι το λαμπρότερο μέχρι σήμερα παράδειγμα εφαρμογής στην κλινική πράξη εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης. Είναι η πρώτη φορά στην θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, όπου ένας παράγοντας έχει αναπτυχθεί με γνώμονα το μοριακό προφίλ των ασθενών και έτσι έχει καταστεί δυνατό να παρατηρηθεί σημαντικότατο όφελος ως προς την αποτελεσματικότητα για τον επιλεγμένο αυτό πληθυσμό.

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε αριθμούς

Μη μικροκυτταρικός Καρκίνος του Πνεύμονα – σε αυτόν τον τύπο ανήκει το 85% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα.

Κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 1,7 νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα ευθύνεται για τον θάνατο 1,4 εκατομμυρίων ανθρώπων ετησίως

Ο αριθμός των ανδρών που πεθαίνουν από καρκίνο του πνεύμονα είναι διπλάσιος σε σχέση με αυτόν των γυναικών (26% έναντι 13%).

Η συνολική επίπτωση της μετάλλαξης του ALK αντιστοιχεί περίπου στο 3-5% του συνόλου των ασθενών με Μη Μικροκυτταρικό Καρκίνο του Πνεύμονα.

lifepositive.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ