2012-12-06 23:15:03
του Γιάννη Παπαϊωάννου
Ο όρος Χρεοκοπία σημαίνει κοπή= διαγραφή Χρέους. Είναι κάτι που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει απολύτως καθαρά και βιώσιμα πριν από το πρώτο μνημόνιο. Σήμερα θα είχαμε ανάπτυξη... όπως οι περισσότερες χώρες του κόσμου. Παραιτούμενη της δυνατότητας αυτής -και δουλεύοντας ανοικτά υπέρ των πιστωτών της- η τότε κυβέρνηση έφερε το μνημόνιο και το πανηγύρισε ως μηχανισμό διάσωσης. Αποκάλεσε μάλιστα την διαγραφή χρέους “καταστροφική” και κέρδισε χρόνο για όλους αυτούς πληρώνοντας τον σε Ελληνικό ΑΕΠ.
2 χρόνια μετά με το PSI η χώρα δουλεύοντας -αυτή την φορά- υπέρ ενός ισχυρού τμήματος ξένων πιστωτών που ζητούσαν να σιγουρέψουν τα λεφτά τους, της διέγραψε χρέος που είχαν στην κατοχή τους όλα τα ελληνικά ιδρύματα φορείς και οργανισμοί αλλά και μικροί παίκτες στο εσωτερικό και εξωτερικό. Το γεγονός αποκλήθηκε επιλεκτική χρεοκοπία “selective default” και καταγράφηκε στα πιστωτικά γεγονότα της νομισματικής ιστορίας. Χρεοκόπησε δηλαδή επισήμως. Παρόλα αυτά δεν τελείωσαν τα βάσανα της.
Με το τρέχων πρόγραμμα επαναγοράς ομόλογων παίρναμε στην δεύτερη χρεοκοπία. Ο χαρακτηρισμός επιλεκτική χρεοκοπία «selective default» είναι και πάλι εδώ από την Standard & Poors και πάλι το γεγονός θα καταγράφει ξανά ως πιστωτικό γεγονός . Η νέα κυβέρνηση δουλεύοντας και πάλι υπέρ ενός ισχυρού τμήματος ξένων πιστωτών της διαγραφεί ξανά χρέος και… ελπίζει.
Απόμεινε να ελπίζει καθώς σε όλο τον διάλογο των μεγάλων πιστωτών -που εξελίχτηκε εμπρός μας μετά την επανεκλογή OBAMA- η Ελλάδα για κάποιο λόγο ήταν απούσα. Δεν μπόρεσε να δει μπροστά, να προβλέψει και να σχεδιάσει, αλλά ούτε και να θέσει αιτήματα που θα έβαζαν ρεαλισμό στην ατζέντα και θα δημιουργούσαν ορίζοντα διεξόδου. Ο φόβος της εξόδου θα έχει κόψει ξανά τα πόδια της χώρας και θα δημιουργεί παράλυση. Έτσι και αυτή η κυβέρνηση όπως οι προηγούμενες θα στοχεύσει στο εσωτερικό και στο ελάσσων. Πήρε μέτρα, μείωσε και πάλι το ΑΕΠ της και το διαθέσιμο εισόδημα και λόγο του φόβου της για έξοδο δεν το εξαγόρασε αυτό πολιτικά.
Δεν μπόρεσε να συντάξει ούτε μια παρουσίαση στους δημοσιογράφους με τα στοιχεία της eurostat η όποια να δείχνει τις δισαναλογές θυσίες έχουν κάνει οι Έλληνες από την αρχή της κρίσης υπέρ της σταθερότητας της ευρωζώνης. Τελικά ενώ ο κόσμος γύρω άλλαζε η κυβέρνηση πήρε μόνο την δόση και μια μικρή αναβολή.
Το κέρδος από αυτή την δεύτερη χρεοκοπία είναι αμφιλεγόμενο δεδομένου ότι δεν μας λύνει το πρόβλημα. Ούτε αυτή η χρεοκοπία είναι “τελική και καθαρή λύση” η οποία θα έκανε την χώρα να γυρίσει σελίδα και να την βγάλει από την -άγνωστης δυναμικής- Γερμανική προεκλογική ατζέντα. Η δεύτερη χρεοκοπία όμως, γίνεται από τους πιστωτές (ΔΝΤ- Ευρωζώνη) και γι αυτό δεν μένουν περιθώρια για να αμφισβητηθεί η παραμονή της χώρας στο ευρώ αυτή την στιγμή. Αυτό πανηγυρίστηκε ως επιτυχία παρόλο που δεν αποτέλεσε αίτημα.
Όμως το πρόβλημα της βιωσιμότητας τους χρέους είναι εμπρός μας. Η τρίτη χρεοκοπία προετοιμάζεται με τα ίδια υλικά της πρώτης και της δεύτερης. Η απίστευτη ύφεση θα μας οδηγήσει σε λίγους μήνες ικέτες με το χέρι απλωμένο και αυτό θα πλήξει εκ νέου την εικόνα της χώρας. Οι προβλέψεις για 6% ύφεση φέτος και 4% του χρόνου είναι ήδη εκτός πραγματικότητας καθώς φέτος η ύφεση θα κλείσει στο 7,1 και τα νέα μέτρα δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.
Προοπτικές
Επειδή η ύφεση και η στέρηση εσόδων που δημιουργεί είναι το μείζων πρόβλημα, είναι κατανοητό πως η κάποιου είδους μείωση της ύφεσης θα έδινε μέρες και εβδομάδες αέρα ώστε να φτάσουμε στις γερμανικές εκλογές με καλά ή σχετικά νούμερα στα βιβλία μας. Αυτό θα ήταν καλό. Σχεδόν ιδανικό.
Είναι πολύ πιθανών όμως να αποτύχουν όσα γίνονται για την Ελλάδα. Τα ψηφισμένα μέτρα να διαιωνίσουν το φαύλο κύκλο στον οποίο έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία και να παράξουν νέα ύφεση και ελλείμματα αυξάνοντας εκ νέου την αβεβαιότητα. Αν συμβεί αυτό η Ελλάδα θα οδηγηθεί σέρνοντας έως τις γερμανικές εκλογές και οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν μετά από αυτές. Η τρίτη χρεοκοπία σε βάρος κρατών μελών και φορέων της Ευρωζώνης είναι η πιο πιθανή εξέλιξη. Αν φτάσουμε εκεί αυτή θα συμβεί οπωσδήποτε και τότε η εικόνα της χώρα θα είναι στα τάρταρα
Θα πρέπει από πολύ νωρίς να γίνει κατανοητό ότι σε εκείνο το σημείο το πιστωτικό γεγονός θα συμβεί είτε εντός είτε εκτός ευρωζώνης και για αυτό τον λόγο ή έξοδος δεν θα προσφέρει τίποτα στους πιστωτές. Πιθανών -αν η Ελληνική πλευρά συνειδητοποιήσει το μομέντουμ- θα κόψει την φόρα σε όσους θα μας απειλούν με έξοδο. Ειδικότερα αν γίνει αντιληπτό ότι τυχών έξοδος μας θα αύξανε το μέγεθος του χρέους που θα διαγραφεί σε βάρος τους.
Βεβαίως υπάρχει κίνδυνος κάποιες χώρες να θεωρήσουν φθηνότερη πολιτικά και οικονομικά την έξοδο και την μονομερής διαγραφή από την εκούσια διαγραφή Ελληνικού χρέους και παραμονή στην Ευρωζώνη. Οι μεγάλοι πιστωτές όμως έχουν να χάσουν πολλά και ήδη διαφωνούν με αυτό το σκεπτικό, και έτσι θα συνεχίσουν μέχρι τις γερμανικές εκλογές. Όλο αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως θα μπορούσε ο φόβος της εξόδου να εγκαταλειφθεί και να αρχίσουν να φοβούνται ότι θα τους φύγουμε.
Ερωτηματικά:
Θα είναι η Τρίτη χρεοκοπία η “τελική” ή θα συνεχίσουμε για την τέταρτη η οποία θα είναι εκτός ευρώ; Έχουμε σχέδιο για αυτή την περίπτωση ή θα πάμε σε εκείνο το σημείο έντρομοι; Θα έχει φανεί προοπτική στην Ελληνική οικονομία ώστε να πειστούν οι πιστωτές ότι δεν πετάνε τα λεφτά τους σε βαρέλι δίχως πάτο ή μήπως θα θεωρήσουν ότι τελικά η έξοδος είναι “φθηνότερη”πολιτικά και οικονομικά; Θα παραμείνει η χώρα στο ευρώ τόσο κατά την διάρκεια όσο και μετά από αυτό το γεγονός; Ποιους συμφέρει πλέον η παραμονή; Ποιους δεν συμφέρει η διαγραφή χρέους στον επίσημο τομέα;
Όλος ο χειρισμός θα απαιτήσει χειρουργική ακρίβεια και λεπτότητα για να διεξαχθεί ομαλά ώστε τελικά να πάρουμε τα περισσότερα δίνοντας τα λιγότερα. Αν υποθέσουμε ότι τελικά φτάνουμε σε εκείνο το χρονικό σημείο ομαλά χωρίς εσωτερική ανατίναξη ή διεθνές ατύχημα, το ερώτημα είναι ποιος θα το διαχειρισθεί όλο αυτό. Υπάρχει αξιοπιστία;
Ίσως το ερώτημα αυτό να βάζει το απώτατο όριο της παρούσας κυβέρνησης. Ίσως να χρειαστεί νωπή εντολή.
papaioannou-giannis.net
Ο όρος Χρεοκοπία σημαίνει κοπή= διαγραφή Χρέους. Είναι κάτι που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει απολύτως καθαρά και βιώσιμα πριν από το πρώτο μνημόνιο. Σήμερα θα είχαμε ανάπτυξη... όπως οι περισσότερες χώρες του κόσμου. Παραιτούμενη της δυνατότητας αυτής -και δουλεύοντας ανοικτά υπέρ των πιστωτών της- η τότε κυβέρνηση έφερε το μνημόνιο και το πανηγύρισε ως μηχανισμό διάσωσης. Αποκάλεσε μάλιστα την διαγραφή χρέους “καταστροφική” και κέρδισε χρόνο για όλους αυτούς πληρώνοντας τον σε Ελληνικό ΑΕΠ.
2 χρόνια μετά με το PSI η χώρα δουλεύοντας -αυτή την φορά- υπέρ ενός ισχυρού τμήματος ξένων πιστωτών που ζητούσαν να σιγουρέψουν τα λεφτά τους, της διέγραψε χρέος που είχαν στην κατοχή τους όλα τα ελληνικά ιδρύματα φορείς και οργανισμοί αλλά και μικροί παίκτες στο εσωτερικό και εξωτερικό. Το γεγονός αποκλήθηκε επιλεκτική χρεοκοπία “selective default” και καταγράφηκε στα πιστωτικά γεγονότα της νομισματικής ιστορίας. Χρεοκόπησε δηλαδή επισήμως. Παρόλα αυτά δεν τελείωσαν τα βάσανα της.
Με το τρέχων πρόγραμμα επαναγοράς ομόλογων παίρναμε στην δεύτερη χρεοκοπία. Ο χαρακτηρισμός επιλεκτική χρεοκοπία «selective default» είναι και πάλι εδώ από την Standard & Poors και πάλι το γεγονός θα καταγράφει ξανά ως πιστωτικό γεγονός . Η νέα κυβέρνηση δουλεύοντας και πάλι υπέρ ενός ισχυρού τμήματος ξένων πιστωτών της διαγραφεί ξανά χρέος και… ελπίζει.
Απόμεινε να ελπίζει καθώς σε όλο τον διάλογο των μεγάλων πιστωτών -που εξελίχτηκε εμπρός μας μετά την επανεκλογή OBAMA- η Ελλάδα για κάποιο λόγο ήταν απούσα. Δεν μπόρεσε να δει μπροστά, να προβλέψει και να σχεδιάσει, αλλά ούτε και να θέσει αιτήματα που θα έβαζαν ρεαλισμό στην ατζέντα και θα δημιουργούσαν ορίζοντα διεξόδου. Ο φόβος της εξόδου θα έχει κόψει ξανά τα πόδια της χώρας και θα δημιουργεί παράλυση. Έτσι και αυτή η κυβέρνηση όπως οι προηγούμενες θα στοχεύσει στο εσωτερικό και στο ελάσσων. Πήρε μέτρα, μείωσε και πάλι το ΑΕΠ της και το διαθέσιμο εισόδημα και λόγο του φόβου της για έξοδο δεν το εξαγόρασε αυτό πολιτικά.
Δεν μπόρεσε να συντάξει ούτε μια παρουσίαση στους δημοσιογράφους με τα στοιχεία της eurostat η όποια να δείχνει τις δισαναλογές θυσίες έχουν κάνει οι Έλληνες από την αρχή της κρίσης υπέρ της σταθερότητας της ευρωζώνης. Τελικά ενώ ο κόσμος γύρω άλλαζε η κυβέρνηση πήρε μόνο την δόση και μια μικρή αναβολή.
Το κέρδος από αυτή την δεύτερη χρεοκοπία είναι αμφιλεγόμενο δεδομένου ότι δεν μας λύνει το πρόβλημα. Ούτε αυτή η χρεοκοπία είναι “τελική και καθαρή λύση” η οποία θα έκανε την χώρα να γυρίσει σελίδα και να την βγάλει από την -άγνωστης δυναμικής- Γερμανική προεκλογική ατζέντα. Η δεύτερη χρεοκοπία όμως, γίνεται από τους πιστωτές (ΔΝΤ- Ευρωζώνη) και γι αυτό δεν μένουν περιθώρια για να αμφισβητηθεί η παραμονή της χώρας στο ευρώ αυτή την στιγμή. Αυτό πανηγυρίστηκε ως επιτυχία παρόλο που δεν αποτέλεσε αίτημα.
Όμως το πρόβλημα της βιωσιμότητας τους χρέους είναι εμπρός μας. Η τρίτη χρεοκοπία προετοιμάζεται με τα ίδια υλικά της πρώτης και της δεύτερης. Η απίστευτη ύφεση θα μας οδηγήσει σε λίγους μήνες ικέτες με το χέρι απλωμένο και αυτό θα πλήξει εκ νέου την εικόνα της χώρας. Οι προβλέψεις για 6% ύφεση φέτος και 4% του χρόνου είναι ήδη εκτός πραγματικότητας καθώς φέτος η ύφεση θα κλείσει στο 7,1 και τα νέα μέτρα δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.
Προοπτικές
Επειδή η ύφεση και η στέρηση εσόδων που δημιουργεί είναι το μείζων πρόβλημα, είναι κατανοητό πως η κάποιου είδους μείωση της ύφεσης θα έδινε μέρες και εβδομάδες αέρα ώστε να φτάσουμε στις γερμανικές εκλογές με καλά ή σχετικά νούμερα στα βιβλία μας. Αυτό θα ήταν καλό. Σχεδόν ιδανικό.
Είναι πολύ πιθανών όμως να αποτύχουν όσα γίνονται για την Ελλάδα. Τα ψηφισμένα μέτρα να διαιωνίσουν το φαύλο κύκλο στον οποίο έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία και να παράξουν νέα ύφεση και ελλείμματα αυξάνοντας εκ νέου την αβεβαιότητα. Αν συμβεί αυτό η Ελλάδα θα οδηγηθεί σέρνοντας έως τις γερμανικές εκλογές και οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν μετά από αυτές. Η τρίτη χρεοκοπία σε βάρος κρατών μελών και φορέων της Ευρωζώνης είναι η πιο πιθανή εξέλιξη. Αν φτάσουμε εκεί αυτή θα συμβεί οπωσδήποτε και τότε η εικόνα της χώρα θα είναι στα τάρταρα
Θα πρέπει από πολύ νωρίς να γίνει κατανοητό ότι σε εκείνο το σημείο το πιστωτικό γεγονός θα συμβεί είτε εντός είτε εκτός ευρωζώνης και για αυτό τον λόγο ή έξοδος δεν θα προσφέρει τίποτα στους πιστωτές. Πιθανών -αν η Ελληνική πλευρά συνειδητοποιήσει το μομέντουμ- θα κόψει την φόρα σε όσους θα μας απειλούν με έξοδο. Ειδικότερα αν γίνει αντιληπτό ότι τυχών έξοδος μας θα αύξανε το μέγεθος του χρέους που θα διαγραφεί σε βάρος τους.
Βεβαίως υπάρχει κίνδυνος κάποιες χώρες να θεωρήσουν φθηνότερη πολιτικά και οικονομικά την έξοδο και την μονομερής διαγραφή από την εκούσια διαγραφή Ελληνικού χρέους και παραμονή στην Ευρωζώνη. Οι μεγάλοι πιστωτές όμως έχουν να χάσουν πολλά και ήδη διαφωνούν με αυτό το σκεπτικό, και έτσι θα συνεχίσουν μέχρι τις γερμανικές εκλογές. Όλο αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως θα μπορούσε ο φόβος της εξόδου να εγκαταλειφθεί και να αρχίσουν να φοβούνται ότι θα τους φύγουμε.
Ερωτηματικά:
Θα είναι η Τρίτη χρεοκοπία η “τελική” ή θα συνεχίσουμε για την τέταρτη η οποία θα είναι εκτός ευρώ; Έχουμε σχέδιο για αυτή την περίπτωση ή θα πάμε σε εκείνο το σημείο έντρομοι; Θα έχει φανεί προοπτική στην Ελληνική οικονομία ώστε να πειστούν οι πιστωτές ότι δεν πετάνε τα λεφτά τους σε βαρέλι δίχως πάτο ή μήπως θα θεωρήσουν ότι τελικά η έξοδος είναι “φθηνότερη”πολιτικά και οικονομικά; Θα παραμείνει η χώρα στο ευρώ τόσο κατά την διάρκεια όσο και μετά από αυτό το γεγονός; Ποιους συμφέρει πλέον η παραμονή; Ποιους δεν συμφέρει η διαγραφή χρέους στον επίσημο τομέα;
Όλος ο χειρισμός θα απαιτήσει χειρουργική ακρίβεια και λεπτότητα για να διεξαχθεί ομαλά ώστε τελικά να πάρουμε τα περισσότερα δίνοντας τα λιγότερα. Αν υποθέσουμε ότι τελικά φτάνουμε σε εκείνο το χρονικό σημείο ομαλά χωρίς εσωτερική ανατίναξη ή διεθνές ατύχημα, το ερώτημα είναι ποιος θα το διαχειρισθεί όλο αυτό. Υπάρχει αξιοπιστία;
Ίσως το ερώτημα αυτό να βάζει το απώτατο όριο της παρούσας κυβέρνησης. Ίσως να χρειαστεί νωπή εντολή.
papaioannou-giannis.net
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ρεκόρ προσαγωγών στο Βόλο
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
