2012-12-09 17:17:03
Με την έκθεση, «Σοβιετικό μεταπολεμικό ντιζάιν», επέλεξε να γιορτάσει τα εγκαίνιά του, το Μουσείο Σχεδίου της Μόσχας. Ηλεκτρικές σκούπες, φωτογραφικές μηχανές, προϊόντα πλατιάς κατανάλωσης, και έργα που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, όλα σχεδιασμένα από σοβιετικούς νεωτεριστές καλλιτέχνες.
Η ιδέα της πρώτης έκθεσης, σύμφωνα με τη Διευθύντρια του νέου Μουσείου Σχεδίου της Μόσχας κ. Αλεξάνδρα Σανκόβα, έχει στόχο την προβολή των καρπών της νεωτεριστικής δουλειάς των σοβιετικών σχεδιαστών, και τη γνωριμία των καλλιτεχνών με το κοινό, και όχι απλά την παρουσίαση περίεργων αντικειμένων. «Από την αρχή ξεκαθαρίσαμε ότι το ντιζάιν πρέπει να είναι δικό μας, κι όχι δυτικό.
Στην πορεία της αναζήτησης των εκθεμάτων, κάναμε πολλές ανακαλύψεις. Δανειστήκαμε αντικείμενα από ιδιωτικά και κρατικά μουσεία, από συλλέκτες και κληρονόμους, αγοράζαμε και μόνοι μας από το Διαδίκτυο, ψάχναμε στα εξοχικά μας σπίτια, ενώ μερικά εκθέματα βρέθηκαν μάλιστα σε σκουπιδοτενεκέ. Αυτά τα αντικείμενα προέρχονται από τα παιδικά μας χρόνια, την πιο ευτυχισμένη εποχή της ζωής μας. Στη συνέχεια ανακαλύψαμε κι αυτούς που τα σχεδίασαν. Ήταν ένα θαύμα”, καταλήγει η κ. Σανκόβα.
Η ιστορία του σοβιετικού σχεδίου
Το σοβιετικό σχέδιο αναπτύχθηκε στα πλαίσια της οικονομίας του πλάνου, με έλλειψη προφανούς κινήτρου, και εκτός ανταγωνισμού με τη Δύση. Τις δεκαετίες του 1950 και 1960 ο βασικός στόχος ήταν η οργάνωση παραγωγής καταναλωτικών προϊόντων, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες παραγωγικές δυνατότητες των βιομηχανιών κι όχι σύμφωνα με τις απαιτήσεις των καταναλωτών. Το 1962 δημιουργήθηκε το Ρωσικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Τεχνολογικής Αισθητικής (ΒΝΙΙΤΕ), «για τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων της αυτοκινητοβιομηχανίας και αντικειμένων καθημερινής χρήσης, μέσω της εφαρμογής μεθόδων καλλιτεχνικού σχεδιασμού».
Την ιστορία του σοβιετικού ντιζάιν την χαρακτηρίζει ο δυισμός του βιομηχανικού και του προσωπικού: η έκθεση παρουσιάζει μοναδικά πρωτότυπα δίπλα σε αντικείμενα που παράγονταν σε εκατομμύρια αντίτυπα. Ένα εργοστασιακό φόρεμα, ραμμένο από το ύφασμα της βιομηχανίας “Κράσναγια Ρόζα” εκτίθεται μαζί μ’ ένα κοστούμι που σχεδιάστηκε κατά παραγγελία. Από τη μία πλευρά οι συνηθισμένες συσκευές αναπαραγωγής μουσικής με “χάρτινα” ηχεία, και δίπλα τους οι εξαιρετικές επαγγελματικές συσκευές, στην κατασκευή των οποίων αξιοποιήθηκαν διαστημικές τεχνολογίες. Μακέτες αντίστοιχων συσκευών, κολλημένες σε χαρτί με έναν φανταστικό τρόπο -το σχέδιο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ- που προέρχονται από την οικογένεια του σχεδιαστή Νικολάι Σλεσαριόφ, από την Αγία Πετρούπολη.
Ιδού και το δεύτερο πρόβλημα: Αντικείμενα που μπήκαν στην παραγωγή και εκείνα που έμειναν στα σχέδια. Υπάρχουν εκπληκτικά αντικείμενα που δεν έχουν όμοιά τους. Το ένα μπορούσε να μπει στην παραγωγή, το άλλο έμεινε ως σχέδιο, ως πειραματικό πρότυπο. Κι ενώ, τα αντικείμενα παράγονταν σε εκατομμύρια αντίτυπα, κανείς δεν ήξερε τα ονόματα των σχεδιαστών τους, στην καλύτερη περίπτωση, γνωστοποιούνταν μόνον η ονομασία του σχεδιαστικού γραφείου.
Οι δημιουργοί στο προσκήνιο
Το Μουσείο Σχεδιασμού πραγματοποίησε την επίπονη δουλειά της ταύτισης των ονομάτων των σχεδιαστών με τα έργα. Κάποιοι απ’ αυτούς έδωσαν συνεντεύξεις που θα προβάλλονται σε βίντεο, στην έκθεση. Ανάμεσά τους, για παράδειγμα, ο Γιούρι Σολοβιόφ, ένας από τους πρωτοπόρους του βιομηχανικού σχεδιασμού στην ΕΣΣΔ. Αμέσως μετά τον πόλεμο του παρήγγειλαν ένα σχέδιο επιβατικού βαγονιού τρένου. Υπήρχε και μια δεύτερη βερσιόν σχεδιασμένη στο εργοστάσιο. Όταν τις συνέκριναν, η διαφορά ήταν προφανής. Επίσης υπάρχει συνέντευξη του Βλαντίμιρ Ρούγγε, σχεδιαστή του εργοστασίου οπτικών συσκευών Κρασνογκόρσκι, όπου παράγονταν οι εξαιρετικά ανταγωνιστικές φωτογραφικές μηχανές “Ζενίθ”. Ένας άλλος πρωταγωνιστής, ο γραφίστας Βαλέρι Ακόποφ, το 1980 σχεδίασε το σύστημα εικονιδίων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας. Η Σβετλάνα Μιρζογιάν, από τη Ρίγα της Λετονίας, έλαβε μέρος στον σχεδιασμό του μινι βάν :RAF (το χρησιμοποιούσαν οι “Πρώτες βοήθειες” και άλλες υπηρεσίες), καθώς και άλλων αντικειμένων καθημερινής χρήσης, όπως ηλεκτρικές σκούπες, λαμπτήρες.
Πολύ κοντά στον οικολογικό σχεδιασμό
Η επιμελήτρια της έκθεσης Αλιόνα Σοκόλνικοβα εκμυστηρεύεται πως «τώρα μαθαίνουμε ότι οι αρχές του σοβιετικού τεχνολογικού σχεδιασμού ήταν πολύ κοντά στη σύγχρονη δυτική αντίληψη για το οικολογικό σχεδιασμό, ο οποίος προϋποθέτει όχι μόνο την αισθητική του εσωτερικού σχήματος αλλά και τη χρήση των φυσικών υλικών. Πρόκειται για εξαντλητική μελέτη όλων των σταδίων της ύπαρξης του αντικειμένου, από τη συσκευασία μέχρι την ανακύκλωση. Για παράδειγμα, η σοβιετική φιάλη κεφίρ. Δεν είχε ετικέτα, χωρίς έξοδα εκτύπωσης, κόλλα και την ανάγκη στη συνέχεια, να τα ξεφορτωθεί κανείς.
Το περιεχόμενο -οι φιάλες αυτές χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για το κεφίρ, αλλά και για άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα- διαφοροποιούταν από το χρώμα του καπακιού, φτιαγμένου από αλουμίνιο. Όλα υφίστανται επεξεργασία και το γυαλί και το μέταλλο. Ωστόσο, μια τέτοια φιάλη έχει και την αισθητική της αξία».
Επιδίωξη των συντελεστών της έκθεσης είναι να δείξουν ότι «ο σοβιετικός σχεδιασμός δε σταματά με την ρωσική πρωτοπορία και τον κονστρουκτιβισμό», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η εξήγησε η Διευθύντρια του Μουσείου Σχεδίου, Αλεξάντρα Σανκόβα στο RIA Novosti.
Η έκθεση χωρίζεται σε διάφορα τμήματα. Μόδα, σοβιετικός σχεδιασμός για παιδιά, ελεύθερος χρόνος και χόμπι.
Παρά το γεγονός ότι το Μουσείο είναι καινούργιο έχει ήδη προκαλέσει ενδιαφέρον στο εξωτερικό, όπου δεν υπάρχουν τέτοιου είδους συλλογές. Μετά την έκθεση της Μόσχας, η συλλογή θα ταξιδέψει στο Αϊντχόφεν, στα πλαίσιο του έτους της Ρωσίας στην Ολλανδία.
econews.gr
Η ιδέα της πρώτης έκθεσης, σύμφωνα με τη Διευθύντρια του νέου Μουσείου Σχεδίου της Μόσχας κ. Αλεξάνδρα Σανκόβα, έχει στόχο την προβολή των καρπών της νεωτεριστικής δουλειάς των σοβιετικών σχεδιαστών, και τη γνωριμία των καλλιτεχνών με το κοινό, και όχι απλά την παρουσίαση περίεργων αντικειμένων. «Από την αρχή ξεκαθαρίσαμε ότι το ντιζάιν πρέπει να είναι δικό μας, κι όχι δυτικό.
Στην πορεία της αναζήτησης των εκθεμάτων, κάναμε πολλές ανακαλύψεις. Δανειστήκαμε αντικείμενα από ιδιωτικά και κρατικά μουσεία, από συλλέκτες και κληρονόμους, αγοράζαμε και μόνοι μας από το Διαδίκτυο, ψάχναμε στα εξοχικά μας σπίτια, ενώ μερικά εκθέματα βρέθηκαν μάλιστα σε σκουπιδοτενεκέ. Αυτά τα αντικείμενα προέρχονται από τα παιδικά μας χρόνια, την πιο ευτυχισμένη εποχή της ζωής μας. Στη συνέχεια ανακαλύψαμε κι αυτούς που τα σχεδίασαν. Ήταν ένα θαύμα”, καταλήγει η κ. Σανκόβα.
Η ιστορία του σοβιετικού σχεδίου
Το σοβιετικό σχέδιο αναπτύχθηκε στα πλαίσια της οικονομίας του πλάνου, με έλλειψη προφανούς κινήτρου, και εκτός ανταγωνισμού με τη Δύση. Τις δεκαετίες του 1950 και 1960 ο βασικός στόχος ήταν η οργάνωση παραγωγής καταναλωτικών προϊόντων, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες παραγωγικές δυνατότητες των βιομηχανιών κι όχι σύμφωνα με τις απαιτήσεις των καταναλωτών. Το 1962 δημιουργήθηκε το Ρωσικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Τεχνολογικής Αισθητικής (ΒΝΙΙΤΕ), «για τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων της αυτοκινητοβιομηχανίας και αντικειμένων καθημερινής χρήσης, μέσω της εφαρμογής μεθόδων καλλιτεχνικού σχεδιασμού».
Την ιστορία του σοβιετικού ντιζάιν την χαρακτηρίζει ο δυισμός του βιομηχανικού και του προσωπικού: η έκθεση παρουσιάζει μοναδικά πρωτότυπα δίπλα σε αντικείμενα που παράγονταν σε εκατομμύρια αντίτυπα. Ένα εργοστασιακό φόρεμα, ραμμένο από το ύφασμα της βιομηχανίας “Κράσναγια Ρόζα” εκτίθεται μαζί μ’ ένα κοστούμι που σχεδιάστηκε κατά παραγγελία. Από τη μία πλευρά οι συνηθισμένες συσκευές αναπαραγωγής μουσικής με “χάρτινα” ηχεία, και δίπλα τους οι εξαιρετικές επαγγελματικές συσκευές, στην κατασκευή των οποίων αξιοποιήθηκαν διαστημικές τεχνολογίες. Μακέτες αντίστοιχων συσκευών, κολλημένες σε χαρτί με έναν φανταστικό τρόπο -το σχέδιο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ- που προέρχονται από την οικογένεια του σχεδιαστή Νικολάι Σλεσαριόφ, από την Αγία Πετρούπολη.
Ιδού και το δεύτερο πρόβλημα: Αντικείμενα που μπήκαν στην παραγωγή και εκείνα που έμειναν στα σχέδια. Υπάρχουν εκπληκτικά αντικείμενα που δεν έχουν όμοιά τους. Το ένα μπορούσε να μπει στην παραγωγή, το άλλο έμεινε ως σχέδιο, ως πειραματικό πρότυπο. Κι ενώ, τα αντικείμενα παράγονταν σε εκατομμύρια αντίτυπα, κανείς δεν ήξερε τα ονόματα των σχεδιαστών τους, στην καλύτερη περίπτωση, γνωστοποιούνταν μόνον η ονομασία του σχεδιαστικού γραφείου.
Οι δημιουργοί στο προσκήνιο
Το Μουσείο Σχεδιασμού πραγματοποίησε την επίπονη δουλειά της ταύτισης των ονομάτων των σχεδιαστών με τα έργα. Κάποιοι απ’ αυτούς έδωσαν συνεντεύξεις που θα προβάλλονται σε βίντεο, στην έκθεση. Ανάμεσά τους, για παράδειγμα, ο Γιούρι Σολοβιόφ, ένας από τους πρωτοπόρους του βιομηχανικού σχεδιασμού στην ΕΣΣΔ. Αμέσως μετά τον πόλεμο του παρήγγειλαν ένα σχέδιο επιβατικού βαγονιού τρένου. Υπήρχε και μια δεύτερη βερσιόν σχεδιασμένη στο εργοστάσιο. Όταν τις συνέκριναν, η διαφορά ήταν προφανής. Επίσης υπάρχει συνέντευξη του Βλαντίμιρ Ρούγγε, σχεδιαστή του εργοστασίου οπτικών συσκευών Κρασνογκόρσκι, όπου παράγονταν οι εξαιρετικά ανταγωνιστικές φωτογραφικές μηχανές “Ζενίθ”. Ένας άλλος πρωταγωνιστής, ο γραφίστας Βαλέρι Ακόποφ, το 1980 σχεδίασε το σύστημα εικονιδίων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας. Η Σβετλάνα Μιρζογιάν, από τη Ρίγα της Λετονίας, έλαβε μέρος στον σχεδιασμό του μινι βάν :RAF (το χρησιμοποιούσαν οι “Πρώτες βοήθειες” και άλλες υπηρεσίες), καθώς και άλλων αντικειμένων καθημερινής χρήσης, όπως ηλεκτρικές σκούπες, λαμπτήρες.
Πολύ κοντά στον οικολογικό σχεδιασμό
Η επιμελήτρια της έκθεσης Αλιόνα Σοκόλνικοβα εκμυστηρεύεται πως «τώρα μαθαίνουμε ότι οι αρχές του σοβιετικού τεχνολογικού σχεδιασμού ήταν πολύ κοντά στη σύγχρονη δυτική αντίληψη για το οικολογικό σχεδιασμό, ο οποίος προϋποθέτει όχι μόνο την αισθητική του εσωτερικού σχήματος αλλά και τη χρήση των φυσικών υλικών. Πρόκειται για εξαντλητική μελέτη όλων των σταδίων της ύπαρξης του αντικειμένου, από τη συσκευασία μέχρι την ανακύκλωση. Για παράδειγμα, η σοβιετική φιάλη κεφίρ. Δεν είχε ετικέτα, χωρίς έξοδα εκτύπωσης, κόλλα και την ανάγκη στη συνέχεια, να τα ξεφορτωθεί κανείς.
Το περιεχόμενο -οι φιάλες αυτές χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για το κεφίρ, αλλά και για άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα- διαφοροποιούταν από το χρώμα του καπακιού, φτιαγμένου από αλουμίνιο. Όλα υφίστανται επεξεργασία και το γυαλί και το μέταλλο. Ωστόσο, μια τέτοια φιάλη έχει και την αισθητική της αξία».
Επιδίωξη των συντελεστών της έκθεσης είναι να δείξουν ότι «ο σοβιετικός σχεδιασμός δε σταματά με την ρωσική πρωτοπορία και τον κονστρουκτιβισμό», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η εξήγησε η Διευθύντρια του Μουσείου Σχεδίου, Αλεξάντρα Σανκόβα στο RIA Novosti.
Η έκθεση χωρίζεται σε διάφορα τμήματα. Μόδα, σοβιετικός σχεδιασμός για παιδιά, ελεύθερος χρόνος και χόμπι.
Παρά το γεγονός ότι το Μουσείο είναι καινούργιο έχει ήδη προκαλέσει ενδιαφέρον στο εξωτερικό, όπου δεν υπάρχουν τέτοιου είδους συλλογές. Μετά την έκθεση της Μόσχας, η συλλογή θα ταξιδέψει στο Αϊντχόφεν, στα πλαίσιο του έτους της Ρωσίας στην Ολλανδία.
econews.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Tα πλάνα του αιώνιου ντέρμπι
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Δεν ξεκινούν αύριο απεργία οι ιδιοκτήτες φορτηγών
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
