2012-12-12 08:39:14
By Ralph Atkins(Λονδίνο)
Ένα χρόνο πριν, ήταν η ευρωζώνη που κατευθυνόταν με μεγάλες ταχύτητες στο χείλος του γκρεμού. Παντού επικρατούσαν φόβοι ότι η νομισματική ένωση της Ευρώπης θα διαλυθεί. Το κόστος δανεισμού της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας εκτινασσόταν στα ύψη. Ο Mario Draghi, ο νέος διοικητής της ΕΚΤ, είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ως έσχατος πιστωτής των κυβερνήσεων.
Όμως όσοι στοιχημάτιζαν στην καταστροφή της ευρωζώνης, έκαναν λάθος. Το γεγονός ότι η ευρωζώνη είναι (αρκετά) ζωντανή και ενεργή στα τέλη του 2012, με το 17μελές της πλήρωμα απείραχτο, δείχνει πόσο κακή εκτίμηση κάνουν οι ειδικοί των ΗΠΑ και της Βρετανίας για την πολιτική στην Ευρώπη. Μεταξύ όσον έσφαλαν, αποδείχθηκαν την περασμένη εβδομάδα ότι ήταν και ο John Paulson, που έβγαλε δισεκατομμύρια δολάρια από την χρηματοπιστωτική κατάρρευση των ΗΠΑ, αλλά έβαλε λάθος στοίχημα πάνω στα διαρθρωτικά μειονεκτήματα της ευρωζώνης.
Δεν είναι λίγη η ικανοποίηση που πήρε η ΕΚΤ από τα ολισθήματα αυτά, αν κρίνουμε τουλαχιστον από πρόσφατη ομιλία στην Φρανκφούρτη του Jörg Asmussen, πρώην αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας, μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας.
Ο κ. Asmussenανέτρεξε στην φοβερή ευκολία με την οποία κάποιοι πρόβλεπαν την διάλυση του ευρώ. Πέρσι τον Δεκέμβριο, η Sharon Bowles, πρόεδρος της επιτροπής οικονομικών υποθέσεων της ευρωβουλής, είχε προειδοποιήσει: «Ίσως δούμε την διάλυση του ευρώ μέχρι τα Χριστούγεννα». Ακόμη πιο δραματικές, όπως είπε ο κ. Asmussen, ήταν οι δηλώσεις Βρετανών δημοσιογράφων, που πρόβλεπαν διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη.
Μια πρώτη αντίδραση στα σχόλια του κ. Asmussen είναι ότι βιάστηκε πολύ να μιλήσει. Ο κ. Paulson και άλλοι, μπορεί απλώς να έκαναν λάθος εκτίμηση για την χρονική στιγμή. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες και τα πολιτικά συστήματα της Ευρώπης κινούνται με πιο αργους ρυθμούς απ’όσο οι επενδυτικοί ή χρηματιστηριακοί κύκλοι στο Λονδίνο και την Νέα Υόρκη.
Η κρίση της ευρωζώνης εκτυλίσσεται σε αργή κίνηση, αλλά οι κίνδυνοι που παραμονεύουν είναι πολλαπλοί: Η αντίδραση αυτή την εβδομάδα στις ευρωπαικές πρωτεύουσες και αγορές, στην πιθανότητα επιστροφή του Silvio Berlusconi στην ιταλική πρωθυπουργία, κατέδειξαν την εύθραυστη ψυχολογία.
Όμως, όπως ισχυρίστηκε ο κ. Asmussen, πολλοί σχολιαστές προσέγγισαν πολύ απλουστευτικά την κρίση στην ευρωζώνη και παράβλεψαν ότι η 14χρονη νομισματική ένωση στην Ευρώπη δεν έχει μόνο οικονομική, αλλά και βαθιά πολιτική διάσταση. Τα βάσανα της Ελλάδας, είπε, δεν μπορεί να υποβαθμιστούν απλώς σε «μερικά μακροοικονομικά δεδομένα, όπως το έλλειμμα, τα επίπεδα χρέους και οι προοπτικές ανάπτυξης.»
Θα μπορούσε να προχωρήσει παραπάνω και να μιλήσει για το πώς η συμμετοχή στην ΕΕ είναι προπύργιο οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας για τους Έλληνες πολίτες, πολλοί των οποίων θυμούνται πώς ήταν η ζωή υπό την μπότα της δικτατορίας.
Οι διαχειριστές των hedge funds δυσκολεύονται να κατανοήσουν την γερμανική Ordnungspolitik (πολιτική διαταγών). Αλλά το ένστικτο του Βερολίνου υπέρ των συστημάτων που βασίζονται σε κανόνες και η απέχθεια για τον αγγλο-σαξονικό «ορθολογισμό», βοηθά να εξηγηθεί η έλλειψη συμβιβαστικών διαθέσεων, μέχρι τουλάχιστον να υποχρεωθεί.
Παράλληλα, οι «απ’έξω» παραγνωρίζουν πόσο οι Γερμανοί συνεχίζουν να θεωρούν την οικονομική ενοποίηση της Ευρώπης, κομμάτι από το μεταπολεμικό πεπρωμένο της χώρας. Καθώς εκτυλισσόταν το 2012, η καγκελάριος Angela Merkel και ο υπουργός οικονομικών της Wolfgang Schäuble, κατάλαβαν ξεκάθαρα ότι, απλώς, το κόστος εξόδου της Ελλάδας είναι πολύ υψηλό.
Πάνω από όλα, όσοι πριν ένα χρόνο πρόβλεπαν τον πρόωρο θάνατο του ευρώ, υποτίμησαν την ΕΚΤ. Ήταν εύκολο να κάνουν το λάθος. Όταν έγινε διοικητής της ΕΚΤ πέρσι τον Νοέμβριο, ο κ. Draghiρωτήθηκε αν θα έκανε οτιδήποτε δυνατόν για να κρατήσει την ευρωζώνη ακέραιη, όπως να λειτουργήσει ως έσχατος πιστωτής των κυβερνήσεων. Η απάντησή του ήταν ένα ξεκάθαρο όχι. «Η εντολή της ΕΚΤ είναι να διατηρήσει την σταθερότητα τιμών μεσοπρόθεσμα», είπε.
Μέχρι τον Ιούλιο, έγινε σαφές ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει με την ίδια στάση και ο κεντρικός τραπεζίτης υποσχέθηκε να κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να υπερασπιστεί την ακεραιότητα της νομισματικής ένωση. Η ΕΚΤ είναι σήμερα έτοιμη να παρέμβει σε απεριόριστα επίπεδα στις κρατικές αγορές ομολόγων αν χρειαστεί.
Ποια θα ήταν, υπό αυτές τις συνθήκες, μια λογική πρόβλεψη για το 2013; Αν και κινδυνεύω να με πιάσει στο στόμα του ο κ. Asmussen τέτοια εποχή τον επόμενο χρόνο, το 2013 πιθανότατα θα είναι κατάφορτο.
Η δημοσιονομική θέση της Ελλάδας παραμένει εξαιρετικά ευάλωτη. Η Ισπανία αντιμετωπίζει σωρό προκλήσεις. Οι εκλογές στην Ιταλία και την Γερμανία μπορεί να αποπροσανατολίσουν τους πολιτικούς. Οι προσπάθειες ενίσχυσης της ευρωζώνης μέσω τραπεζικής και δημοσιονομικής ένωσης, θα μπορούσαν να εκτροχιαστούν. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης μπορούν να δημιουργήσουν την απαραίτητη ανάπτυξη για να μειώσουν την ανεργία, και να απαλύνουν την κοινωνική αναταραχή ή την διόγκωση του ευρω-σκεπτικισμού.
Ο υπογράφων πάντως εκτιμά ότι, τουλάχιστον, σε 12 μήνες από σήμερα, η ευρωζώνη θα εξακολουθεί να έχει 17 μέλη, μαζί με την Ελλάδα.
To Εuro2day.grενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Ένα χρόνο πριν, ήταν η ευρωζώνη που κατευθυνόταν με μεγάλες ταχύτητες στο χείλος του γκρεμού. Παντού επικρατούσαν φόβοι ότι η νομισματική ένωση της Ευρώπης θα διαλυθεί. Το κόστος δανεισμού της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας εκτινασσόταν στα ύψη. Ο Mario Draghi, ο νέος διοικητής της ΕΚΤ, είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ως έσχατος πιστωτής των κυβερνήσεων.
Όμως όσοι στοιχημάτιζαν στην καταστροφή της ευρωζώνης, έκαναν λάθος. Το γεγονός ότι η ευρωζώνη είναι (αρκετά) ζωντανή και ενεργή στα τέλη του 2012, με το 17μελές της πλήρωμα απείραχτο, δείχνει πόσο κακή εκτίμηση κάνουν οι ειδικοί των ΗΠΑ και της Βρετανίας για την πολιτική στην Ευρώπη. Μεταξύ όσον έσφαλαν, αποδείχθηκαν την περασμένη εβδομάδα ότι ήταν και ο John Paulson, που έβγαλε δισεκατομμύρια δολάρια από την χρηματοπιστωτική κατάρρευση των ΗΠΑ, αλλά έβαλε λάθος στοίχημα πάνω στα διαρθρωτικά μειονεκτήματα της ευρωζώνης.
Δεν είναι λίγη η ικανοποίηση που πήρε η ΕΚΤ από τα ολισθήματα αυτά, αν κρίνουμε τουλαχιστον από πρόσφατη ομιλία στην Φρανκφούρτη του Jörg Asmussen, πρώην αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας, μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας.
Ο κ. Asmussenανέτρεξε στην φοβερή ευκολία με την οποία κάποιοι πρόβλεπαν την διάλυση του ευρώ. Πέρσι τον Δεκέμβριο, η Sharon Bowles, πρόεδρος της επιτροπής οικονομικών υποθέσεων της ευρωβουλής, είχε προειδοποιήσει: «Ίσως δούμε την διάλυση του ευρώ μέχρι τα Χριστούγεννα». Ακόμη πιο δραματικές, όπως είπε ο κ. Asmussen, ήταν οι δηλώσεις Βρετανών δημοσιογράφων, που πρόβλεπαν διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη.
Μια πρώτη αντίδραση στα σχόλια του κ. Asmussen είναι ότι βιάστηκε πολύ να μιλήσει. Ο κ. Paulson και άλλοι, μπορεί απλώς να έκαναν λάθος εκτίμηση για την χρονική στιγμή. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες και τα πολιτικά συστήματα της Ευρώπης κινούνται με πιο αργους ρυθμούς απ’όσο οι επενδυτικοί ή χρηματιστηριακοί κύκλοι στο Λονδίνο και την Νέα Υόρκη.
Η κρίση της ευρωζώνης εκτυλίσσεται σε αργή κίνηση, αλλά οι κίνδυνοι που παραμονεύουν είναι πολλαπλοί: Η αντίδραση αυτή την εβδομάδα στις ευρωπαικές πρωτεύουσες και αγορές, στην πιθανότητα επιστροφή του Silvio Berlusconi στην ιταλική πρωθυπουργία, κατέδειξαν την εύθραυστη ψυχολογία.
Όμως, όπως ισχυρίστηκε ο κ. Asmussen, πολλοί σχολιαστές προσέγγισαν πολύ απλουστευτικά την κρίση στην ευρωζώνη και παράβλεψαν ότι η 14χρονη νομισματική ένωση στην Ευρώπη δεν έχει μόνο οικονομική, αλλά και βαθιά πολιτική διάσταση. Τα βάσανα της Ελλάδας, είπε, δεν μπορεί να υποβαθμιστούν απλώς σε «μερικά μακροοικονομικά δεδομένα, όπως το έλλειμμα, τα επίπεδα χρέους και οι προοπτικές ανάπτυξης.»
Θα μπορούσε να προχωρήσει παραπάνω και να μιλήσει για το πώς η συμμετοχή στην ΕΕ είναι προπύργιο οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας για τους Έλληνες πολίτες, πολλοί των οποίων θυμούνται πώς ήταν η ζωή υπό την μπότα της δικτατορίας.
Οι διαχειριστές των hedge funds δυσκολεύονται να κατανοήσουν την γερμανική Ordnungspolitik (πολιτική διαταγών). Αλλά το ένστικτο του Βερολίνου υπέρ των συστημάτων που βασίζονται σε κανόνες και η απέχθεια για τον αγγλο-σαξονικό «ορθολογισμό», βοηθά να εξηγηθεί η έλλειψη συμβιβαστικών διαθέσεων, μέχρι τουλάχιστον να υποχρεωθεί.
Παράλληλα, οι «απ’έξω» παραγνωρίζουν πόσο οι Γερμανοί συνεχίζουν να θεωρούν την οικονομική ενοποίηση της Ευρώπης, κομμάτι από το μεταπολεμικό πεπρωμένο της χώρας. Καθώς εκτυλισσόταν το 2012, η καγκελάριος Angela Merkel και ο υπουργός οικονομικών της Wolfgang Schäuble, κατάλαβαν ξεκάθαρα ότι, απλώς, το κόστος εξόδου της Ελλάδας είναι πολύ υψηλό.
Πάνω από όλα, όσοι πριν ένα χρόνο πρόβλεπαν τον πρόωρο θάνατο του ευρώ, υποτίμησαν την ΕΚΤ. Ήταν εύκολο να κάνουν το λάθος. Όταν έγινε διοικητής της ΕΚΤ πέρσι τον Νοέμβριο, ο κ. Draghiρωτήθηκε αν θα έκανε οτιδήποτε δυνατόν για να κρατήσει την ευρωζώνη ακέραιη, όπως να λειτουργήσει ως έσχατος πιστωτής των κυβερνήσεων. Η απάντησή του ήταν ένα ξεκάθαρο όχι. «Η εντολή της ΕΚΤ είναι να διατηρήσει την σταθερότητα τιμών μεσοπρόθεσμα», είπε.
Μέχρι τον Ιούλιο, έγινε σαφές ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει με την ίδια στάση και ο κεντρικός τραπεζίτης υποσχέθηκε να κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να υπερασπιστεί την ακεραιότητα της νομισματικής ένωση. Η ΕΚΤ είναι σήμερα έτοιμη να παρέμβει σε απεριόριστα επίπεδα στις κρατικές αγορές ομολόγων αν χρειαστεί.
Ποια θα ήταν, υπό αυτές τις συνθήκες, μια λογική πρόβλεψη για το 2013; Αν και κινδυνεύω να με πιάσει στο στόμα του ο κ. Asmussen τέτοια εποχή τον επόμενο χρόνο, το 2013 πιθανότατα θα είναι κατάφορτο.
Η δημοσιονομική θέση της Ελλάδας παραμένει εξαιρετικά ευάλωτη. Η Ισπανία αντιμετωπίζει σωρό προκλήσεις. Οι εκλογές στην Ιταλία και την Γερμανία μπορεί να αποπροσανατολίσουν τους πολιτικούς. Οι προσπάθειες ενίσχυσης της ευρωζώνης μέσω τραπεζικής και δημοσιονομικής ένωσης, θα μπορούσαν να εκτροχιαστούν. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης μπορούν να δημιουργήσουν την απαραίτητη ανάπτυξη για να μειώσουν την ανεργία, και να απαλύνουν την κοινωνική αναταραχή ή την διόγκωση του ευρω-σκεπτικισμού.
Ο υπογράφων πάντως εκτιμά ότι, τουλάχιστον, σε 12 μήνες από σήμερα, η ευρωζώνη θα εξακολουθεί να έχει 17 μέλη, μαζί με την Ελλάδα.
To Εuro2day.grενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Το Playstation Network τώρα διαθέσιμο και από τον browser του Η/Υ σου!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Συντάξεις 2025: Ετήσιο όφελος από 138 ευρώ έως 765 ευρώ [πίνακες με τα ποσά]](https://images.newsnowgreece.com/145/1450830/syntaxeis-2025-etisio-ofelos-apo-138-evro-eos-765-evro-pinakes-me-ta-posa-1-124x78.jpg)
