2012-12-17 14:41:02
Γράφει ο Στέφανος Πεσμαζόγλου,καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μέρος της προσφώνησης του Σ. Πεσμαζόγλου στο αυριανό Κριση-μο Σεμιναριο της Πρωτοβουλιας για την Υπερασπιση της Κοινωνιας και της Δημοκρατιας. Με θέμα "Κράτος σε κρίση - κράτος σε (ανα)συγκρότηση: Θεσμικές αλλαγές για την υπεράσπιση της δημοκρατίας", η τελευταία συνάντηση της χρονιάς φιλοξενεί τον κορυφαίο Γάλλο φιλόσοφο Étienne Balibar.
Η παρουσία του Étienne Balibar αυτές τις δύσκολες και κρίσιμες στιγμές για την Ελλάδα και την Ευρώπη είναι καίρια και μας τιμά όχι για να επαναλάβουμε την κοινότοπη αυτή διατύπωση ούτε για να αισθανθούμε και εμείς ένα σκαλοπάτι υψηλότερα όπως συνηθίζεται· μας τιμά όμως γιατί έρχεται ένας πολιτικός φιλόσοφος κατ’εξοχήν δοσμένος ψυχή τε και σώματι σε κινούσες ιδέες που είναι και δικές μας δηλ. της πρωτοβουλίας ‘για την Κοινωνία και την Δημοκρατία' έχοντας άλλωστε συμμετάσχει στο κίνημα Αλληλεγγύης που ξεκίνησε με τις υπογραφές πέρυσι τον Μάρτιο.
Αυτές τις κεντρικές ιδέες που διαπνέουν το έργο του Balibar και που μας αφορούν άμεσα θα αναφέρω συνθηματικά με μια ή δύο προτάσεις την καθεμιά και μόνο για να δώσουμε τον λόγο στον καλεσμένο μας –που από τον τίτλο και μόνο της εισήγησης του ‘Ποια κρίση, ποια αριστερά, ποια Ευρώπη;’ φαίνεται πως θα συμπυκνώσει τα πορίσματα της μέχρι τούδε του ζωής. Άλλωστε όποιος ενδιαφέρεται για το εκτενές εργο-βιογραφικό του γνωρίζει πολύ καλά που και πώς να το εντοπίσει.
Πρέπει πάραυτα να σας εξομολογηθώ πως όταν άκουσα τον Balibar σε σεμινάριο στο Λονδίνο προ 4ετίας και διαπίστωσα την ηλικία του δεν το πίστευα καθόσον παρά την ζωντανή και συνεχώς ανανεούμενη σκέψη του έχοντας εκδώσει από κοινού με τον δάσκαλο του Althusser Lire Le Capital το 1965 σε ηλικία 23 ετών υπέθετα πως θα ήταν δύο δεκαετίες γηραιότερος. Τότε όμως στα 20μας δεν προσέχαμε ηλικίες. Απλώς μυθοποιούσαμε αγαπημένους μας συγγραφείς.
Αργότερα θα βρούμε τον Balibar να συμπορεύεται με τον Wallerstein, γνώριμο μας στην ίδια αυτή αίθουσα· ομονοούντες και οι δύο εντάσσονται στα μεταγενέστερα ανανεωτικά μαρξιστικά ρεύματα τα οποία παραπέμπουν και επαναφέρουν και άλλα σημεία αναφοράς από την ιστορία και τις κοινωνικο-πολιτικές επιστήμες. Η έμφαση στην ανάλυση των οικονομικοκοινωνικών ανισοτήτων όχι μόνο επανατοποθετείται πέρα από τα σύνορα της εδαφικής επικράτειας σε πλανητικό επίπεδο.
Θεωρία και Συγκυρία: Το πρώτιστο χαρακτηριστικό στο σύνολο έργο του Balibar είναι το σταθερό μέλημα του να συνδέει την Πολιτική Φιλοσοφία του με τα τεκταινόμενα. Η διαχρονική Ιστορία και η παροντική συγκυρία αποτελούν τα αναγκαία αλεξικέραυνα της θεώρησης του για την αποτελεσματική γείωση και τον έλεγχο θεωριών και εννοιών.
Αυτή η συγκυρία δεν παρουσιάζει μεταφυσικά χαρακτηριστικά, δεν είναι ‘το πνεύμα μιας εποχής’· η συγκυρία δεν είναι ομοιογενής ούτε νομοτελειακά εκ των προτέρων δεδομένη αλλά είναι εκάστοτε αινιγματική φορτωμένη με εντάσεις, αντιφάσεις και αντινομίες προσδιοριζόμενη από τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες και τους πολύ συγκεκριμένους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς ισχύος. Ως εκ τούτου ο Balibar φλέγεται από το άμεσο παρόν, κινητοποιεί την θεώρηση και την εννοιολογική αρματωσιά του ως ερμηνευτικές κλείδες για την κατανόηση του εκάστοτε παρόντος.
Πρακτικά θα τον βρούμε παρόντα στα κινήματα νεολαιίστικα και κοινωνικά από τον Μάϊο του 1968, ως την σημερινή συγκυρία της κρίσης – Ευρωπαϊκής με ακραίο και όχι εξω-συστημικό όπως οι κυρίαρχοι κύκλοι προσχηματικά για να περάσοιυν τις πιο ακραίες πολιτικές διατείνονται- παράδειγμα την Ελληνική κρίση – υπογράφοντας και το κείμενο της κίνησης μας ‘Κοινωνία και Δημοκρατία’, έχοντας κινητοποιηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες με τις επεμβάσεις είτε εθνικιστικού εθνοκαθαρτικού περιεχομένου στην Γιουγκοσλαβία είτε νέο-αποικιακού με τους βομβαρδισμούς στην Σερβία και μετά την 11/9/2001 (Δίδυμοι Πύργοι) στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Δεν πρόκειται να υποκύψει –ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού- στον μανιχαϊσμό που απαιτεί την αέναη διαμάχη του καλού και του κακού, του απόλυτα ηθικού και του ανήθικου. ΝΑΙ στην Ηθική αλλά όχι στην ψευδεπίγραφη ηθικοποίηση της πολιτικής.
Ένα κεντρικό θεματικά συγγραφικό μέλημα του Balibar o Εθνικισμός και ο Pατσισμός. Με σειρά δημοσιεύσεων και το βιβλίο που εξέδωσε από κοινού με τον Wallerstein Φυλή, Έθνος, Τάξη: Οι διφορούμενες Ταυτότητες (1988 και το οποίο έχουμε στα Ελληνικά σε έξοχη μετάφραση 1991 του Άγγελου Ελεφάντη). Η παραδοσιακή μαρξιστική προσέγγιση τείνει να περιγράψει τα φαινόμενα με όρους μιας διαπάλης ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και την αντι-αποικιοκρατία υπερτονίζοντας τα κοινωνικό-ταξικά και υποτιμώντας τα καθεαυτά εθνοτικά φαινόμενα (θρησκευτικά, γλωσσικά). Στα ίδια πλαίσια αναλύεται ο Ρατσισμός ως μία δύναμη «μια φόρμουλα μαγική που διευκολύνει την πραγμάτωση… των καπιταλιστικών στόχων» συντηρώντας την εργατική δύναμη υπο-πληρωμένη στον βαθμό που επιβάλλει την ιδέα της ιεράρχησης και της κατωτερότητας των φυλών.
Βασικές έννοιες που επεξεργάζεται είναι: ‘Δημο-κρατία’, Κοινωνία Πολιτών, Χειραφετητική Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη, πιο πρόσφατα επινοώντας έναν σύνθετο όρο ‘δικαιο-ελευθερία’ (‘equaliberté’). Τις έννοιες αυτές θα τις συνδέσει με κεντρικά προβλήματα που ανακύπτουν στην αντιμετώπιση των άλλων –είτε πρόκειται για έθνη – κράτη, εθνοτικές μειονότητες, μετανάστες, πρόσφυγες και φυσικά την ένταση του Φυλετισμού, του Εθνικισμού και την ανάδυση στην Ευρώπη ακρο-δεξιών ή/και νέο-ναζιστικών πολιτικών μορφωμάτων.
Βασικό μέλημα του η ‘Κοινωνία και η Δημοκρατία'… και μάλιστα όχι σε μία μόνο χώρα αλλά σε ευρύτερα περιφερειακά σύνολα χωρών και άρα την Ευρώπη. Η διάβρωση της Δημοκρατίας είναι πολύπλευρη και βαθύτατη. Μιλούσαμε για ‘Έλλειμμα Δημοκρατίας’ στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σήμερα μιλάμε όλο και περισσότερο για τον παραμερισμό των ίδιων των θεσμών και την Κυριαρχία της ισχυρότερης οικονομικά χώρας επί της Ευρώπης.
Βλέπουμε μια νέου τύπου αποικιοκρατική αντίληψη να αποτυπώνεται στον τρόπο που διαπραγματεύονται δάνεια και μνημόνια με την Ευρωπαϊκή ‘περιφέρεια’. Μόνο που πλήττεται πλέον το ίδιο το κέντρο. Η ισχύς τεραστίων ομίλων συμφερόντων επηρεάζουν όσο ποτέ άλλοτε τις Παγκόσμιες εξελίξεις, τις Ευρωπαϊκές και τις εθνικές Πολιτικές.
Πέρα από τις αναγκαίες σε βάθος δημοκρατικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις βλέπουμε ψευδεπίγραφα στο όνομα των μεταρρυθμίσεων να προωθούνται αντι-μεταρρυθμίσεις στα περισσότερα μέτωπα· στο όνομα των ανα-διαρθρώσεων να οδηγούμεθα σε από-διαρθρώσεις. Και το κυριότερο οι 100δες αλλαγές να έχουν μία μόνο κατεύθυνση: πλήττουν σχεδόν κατ’αποκλειστικότητα μικρο-μεσαίους, μισθωτούς, συνταξιούχους· καλύπτουν ή/και ενθαρρύνουν τράπεζες, πολυεθνικούς ομίλους συμφερόντων. Προνομιούχοι είναι πλέον κατ’αποκλειστικότητα συνδικαλιστές και εργαζόμενοι · προνομιούχοι δεν είναι οι κατέχοντες τον πλούτο μιας χώρας. Φοροδιαφυγή και φορο-απαλλαγές, off-shore παραμένουν ανέγγιχτες. Στο μεταξύ η ψαλίδα διευρύνεται στο έπακρον
Ο Balibar ενδιαφέρεται μόνιμα και σταθερά για μια Αριστερή προοπτική. Για μια Αριστερά απελευθερωμένη από δογματικές ή/και σεκταριστικές παρωπίδες. Έχει ενδιαφέρον πως και στην σημερινή συγκυρία της Κρίσης προτιμά να μην μιλάει με έναν γενικευτικά καταγγελτικό λόγο που δεν θα επικεντρώνεται στα ουσιώδη· ακόμη προτιμά να μην επιλέγει– τετριμμένες διατυπώσεις - κλισέ περί ‘νεοφιλελευθερισμού’ αλλά να μιλά για ‘Ατομικιστικό Ωφελιμισμό' αναδεικνύοντας δραστικότερα τον αντι-πολιτικό χαρακτήρα του.
Και ένα ακροτελεύτιο σημείο που μας αφορά: Η αντίληψη που τον διέπει για τον Κοινωνικό Μετασχηματισμό: Η κατευθυντήρια ιδέα του είναι η διαρκής θεσμική διαμεσολάβηση με διεύρυνση και εμβάθυνση της Δημοκρατίας ενάντια στην ολική απαξίωση της και σαν αντίδοτο στην πιο ακραία βία και τις καταστροφικές της επιπτώσεις για την Κοινωνία και την Δημοκρατία. Για να είναι ακριβέστερος χρησιμοποιεί και τον όρο ‘πολιτοφροσύνη’: την πολιτική δηλαδή, [που] διευθετεί τις συγκρούσεις των ταυτίσεων (βλ. ταυτοτήτων) ανάμεσα στα ανέφικτα όρια μιας ολοκληρωτικής και μιας κυμαινόμενης ταύτισης. Θα εξειδικεύσει πως ‘η πολιτοφροσύνη υπ’ αυτήν την έννοια δεν αποτελεί ασφαλώς μια πολιτική που εξαλείφει κάθε βία: αλλά απομακρύνει τις ακρότητές της, αφήνοντας χώρο στην πολιτική’. Ποιός άλλος καταλληλότερος θα μπορούσε να κλείσει αυτόν τον κύκλο των θεσμικών συζητήσεων μας.
Αγαπητέ συν-οδοιπόρε Étienne Balibar περιμένουμε όλοι να ακούσουμε τον λόγο σου.
Κριση-μα Σεμιναρια της Πρωτοβουλιας για την Υπερασπιση της Κοινωνιας και της Δημοκρατιας
Κράτος σε κρίση - κράτος σε (ανα)συγκρότηση: Θεσμικές αλλαγές για την υπεράσπιση της δημοκρατίας
18η Δεκεμβρίου 2012, 19:15- Αμφιθ. «Σάκης Καράγιωργας» Πάντειο Πανεπιστήμιο
tvxs.gr
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μέρος της προσφώνησης του Σ. Πεσμαζόγλου στο αυριανό Κριση-μο Σεμιναριο της Πρωτοβουλιας για την Υπερασπιση της Κοινωνιας και της Δημοκρατιας. Με θέμα "Κράτος σε κρίση - κράτος σε (ανα)συγκρότηση: Θεσμικές αλλαγές για την υπεράσπιση της δημοκρατίας", η τελευταία συνάντηση της χρονιάς φιλοξενεί τον κορυφαίο Γάλλο φιλόσοφο Étienne Balibar.
Η παρουσία του Étienne Balibar αυτές τις δύσκολες και κρίσιμες στιγμές για την Ελλάδα και την Ευρώπη είναι καίρια και μας τιμά όχι για να επαναλάβουμε την κοινότοπη αυτή διατύπωση ούτε για να αισθανθούμε και εμείς ένα σκαλοπάτι υψηλότερα όπως συνηθίζεται· μας τιμά όμως γιατί έρχεται ένας πολιτικός φιλόσοφος κατ’εξοχήν δοσμένος ψυχή τε και σώματι σε κινούσες ιδέες που είναι και δικές μας δηλ. της πρωτοβουλίας ‘για την Κοινωνία και την Δημοκρατία' έχοντας άλλωστε συμμετάσχει στο κίνημα Αλληλεγγύης που ξεκίνησε με τις υπογραφές πέρυσι τον Μάρτιο.
Αυτές τις κεντρικές ιδέες που διαπνέουν το έργο του Balibar και που μας αφορούν άμεσα θα αναφέρω συνθηματικά με μια ή δύο προτάσεις την καθεμιά και μόνο για να δώσουμε τον λόγο στον καλεσμένο μας –που από τον τίτλο και μόνο της εισήγησης του ‘Ποια κρίση, ποια αριστερά, ποια Ευρώπη;’ φαίνεται πως θα συμπυκνώσει τα πορίσματα της μέχρι τούδε του ζωής. Άλλωστε όποιος ενδιαφέρεται για το εκτενές εργο-βιογραφικό του γνωρίζει πολύ καλά που και πώς να το εντοπίσει.
Πρέπει πάραυτα να σας εξομολογηθώ πως όταν άκουσα τον Balibar σε σεμινάριο στο Λονδίνο προ 4ετίας και διαπίστωσα την ηλικία του δεν το πίστευα καθόσον παρά την ζωντανή και συνεχώς ανανεούμενη σκέψη του έχοντας εκδώσει από κοινού με τον δάσκαλο του Althusser Lire Le Capital το 1965 σε ηλικία 23 ετών υπέθετα πως θα ήταν δύο δεκαετίες γηραιότερος. Τότε όμως στα 20μας δεν προσέχαμε ηλικίες. Απλώς μυθοποιούσαμε αγαπημένους μας συγγραφείς.
Αργότερα θα βρούμε τον Balibar να συμπορεύεται με τον Wallerstein, γνώριμο μας στην ίδια αυτή αίθουσα· ομονοούντες και οι δύο εντάσσονται στα μεταγενέστερα ανανεωτικά μαρξιστικά ρεύματα τα οποία παραπέμπουν και επαναφέρουν και άλλα σημεία αναφοράς από την ιστορία και τις κοινωνικο-πολιτικές επιστήμες. Η έμφαση στην ανάλυση των οικονομικοκοινωνικών ανισοτήτων όχι μόνο επανατοποθετείται πέρα από τα σύνορα της εδαφικής επικράτειας σε πλανητικό επίπεδο.
Θεωρία και Συγκυρία: Το πρώτιστο χαρακτηριστικό στο σύνολο έργο του Balibar είναι το σταθερό μέλημα του να συνδέει την Πολιτική Φιλοσοφία του με τα τεκταινόμενα. Η διαχρονική Ιστορία και η παροντική συγκυρία αποτελούν τα αναγκαία αλεξικέραυνα της θεώρησης του για την αποτελεσματική γείωση και τον έλεγχο θεωριών και εννοιών.
Αυτή η συγκυρία δεν παρουσιάζει μεταφυσικά χαρακτηριστικά, δεν είναι ‘το πνεύμα μιας εποχής’· η συγκυρία δεν είναι ομοιογενής ούτε νομοτελειακά εκ των προτέρων δεδομένη αλλά είναι εκάστοτε αινιγματική φορτωμένη με εντάσεις, αντιφάσεις και αντινομίες προσδιοριζόμενη από τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες και τους πολύ συγκεκριμένους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς ισχύος. Ως εκ τούτου ο Balibar φλέγεται από το άμεσο παρόν, κινητοποιεί την θεώρηση και την εννοιολογική αρματωσιά του ως ερμηνευτικές κλείδες για την κατανόηση του εκάστοτε παρόντος.
Πρακτικά θα τον βρούμε παρόντα στα κινήματα νεολαιίστικα και κοινωνικά από τον Μάϊο του 1968, ως την σημερινή συγκυρία της κρίσης – Ευρωπαϊκής με ακραίο και όχι εξω-συστημικό όπως οι κυρίαρχοι κύκλοι προσχηματικά για να περάσοιυν τις πιο ακραίες πολιτικές διατείνονται- παράδειγμα την Ελληνική κρίση – υπογράφοντας και το κείμενο της κίνησης μας ‘Κοινωνία και Δημοκρατία’, έχοντας κινητοποιηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες με τις επεμβάσεις είτε εθνικιστικού εθνοκαθαρτικού περιεχομένου στην Γιουγκοσλαβία είτε νέο-αποικιακού με τους βομβαρδισμούς στην Σερβία και μετά την 11/9/2001 (Δίδυμοι Πύργοι) στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Δεν πρόκειται να υποκύψει –ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού- στον μανιχαϊσμό που απαιτεί την αέναη διαμάχη του καλού και του κακού, του απόλυτα ηθικού και του ανήθικου. ΝΑΙ στην Ηθική αλλά όχι στην ψευδεπίγραφη ηθικοποίηση της πολιτικής.
Ένα κεντρικό θεματικά συγγραφικό μέλημα του Balibar o Εθνικισμός και ο Pατσισμός. Με σειρά δημοσιεύσεων και το βιβλίο που εξέδωσε από κοινού με τον Wallerstein Φυλή, Έθνος, Τάξη: Οι διφορούμενες Ταυτότητες (1988 και το οποίο έχουμε στα Ελληνικά σε έξοχη μετάφραση 1991 του Άγγελου Ελεφάντη). Η παραδοσιακή μαρξιστική προσέγγιση τείνει να περιγράψει τα φαινόμενα με όρους μιας διαπάλης ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και την αντι-αποικιοκρατία υπερτονίζοντας τα κοινωνικό-ταξικά και υποτιμώντας τα καθεαυτά εθνοτικά φαινόμενα (θρησκευτικά, γλωσσικά). Στα ίδια πλαίσια αναλύεται ο Ρατσισμός ως μία δύναμη «μια φόρμουλα μαγική που διευκολύνει την πραγμάτωση… των καπιταλιστικών στόχων» συντηρώντας την εργατική δύναμη υπο-πληρωμένη στον βαθμό που επιβάλλει την ιδέα της ιεράρχησης και της κατωτερότητας των φυλών.
Βασικές έννοιες που επεξεργάζεται είναι: ‘Δημο-κρατία’, Κοινωνία Πολιτών, Χειραφετητική Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη, πιο πρόσφατα επινοώντας έναν σύνθετο όρο ‘δικαιο-ελευθερία’ (‘equaliberté’). Τις έννοιες αυτές θα τις συνδέσει με κεντρικά προβλήματα που ανακύπτουν στην αντιμετώπιση των άλλων –είτε πρόκειται για έθνη – κράτη, εθνοτικές μειονότητες, μετανάστες, πρόσφυγες και φυσικά την ένταση του Φυλετισμού, του Εθνικισμού και την ανάδυση στην Ευρώπη ακρο-δεξιών ή/και νέο-ναζιστικών πολιτικών μορφωμάτων.
Βασικό μέλημα του η ‘Κοινωνία και η Δημοκρατία'… και μάλιστα όχι σε μία μόνο χώρα αλλά σε ευρύτερα περιφερειακά σύνολα χωρών και άρα την Ευρώπη. Η διάβρωση της Δημοκρατίας είναι πολύπλευρη και βαθύτατη. Μιλούσαμε για ‘Έλλειμμα Δημοκρατίας’ στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σήμερα μιλάμε όλο και περισσότερο για τον παραμερισμό των ίδιων των θεσμών και την Κυριαρχία της ισχυρότερης οικονομικά χώρας επί της Ευρώπης.
Βλέπουμε μια νέου τύπου αποικιοκρατική αντίληψη να αποτυπώνεται στον τρόπο που διαπραγματεύονται δάνεια και μνημόνια με την Ευρωπαϊκή ‘περιφέρεια’. Μόνο που πλήττεται πλέον το ίδιο το κέντρο. Η ισχύς τεραστίων ομίλων συμφερόντων επηρεάζουν όσο ποτέ άλλοτε τις Παγκόσμιες εξελίξεις, τις Ευρωπαϊκές και τις εθνικές Πολιτικές.
Πέρα από τις αναγκαίες σε βάθος δημοκρατικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις βλέπουμε ψευδεπίγραφα στο όνομα των μεταρρυθμίσεων να προωθούνται αντι-μεταρρυθμίσεις στα περισσότερα μέτωπα· στο όνομα των ανα-διαρθρώσεων να οδηγούμεθα σε από-διαρθρώσεις. Και το κυριότερο οι 100δες αλλαγές να έχουν μία μόνο κατεύθυνση: πλήττουν σχεδόν κατ’αποκλειστικότητα μικρο-μεσαίους, μισθωτούς, συνταξιούχους· καλύπτουν ή/και ενθαρρύνουν τράπεζες, πολυεθνικούς ομίλους συμφερόντων. Προνομιούχοι είναι πλέον κατ’αποκλειστικότητα συνδικαλιστές και εργαζόμενοι · προνομιούχοι δεν είναι οι κατέχοντες τον πλούτο μιας χώρας. Φοροδιαφυγή και φορο-απαλλαγές, off-shore παραμένουν ανέγγιχτες. Στο μεταξύ η ψαλίδα διευρύνεται στο έπακρον
Ο Balibar ενδιαφέρεται μόνιμα και σταθερά για μια Αριστερή προοπτική. Για μια Αριστερά απελευθερωμένη από δογματικές ή/και σεκταριστικές παρωπίδες. Έχει ενδιαφέρον πως και στην σημερινή συγκυρία της Κρίσης προτιμά να μην μιλάει με έναν γενικευτικά καταγγελτικό λόγο που δεν θα επικεντρώνεται στα ουσιώδη· ακόμη προτιμά να μην επιλέγει– τετριμμένες διατυπώσεις - κλισέ περί ‘νεοφιλελευθερισμού’ αλλά να μιλά για ‘Ατομικιστικό Ωφελιμισμό' αναδεικνύοντας δραστικότερα τον αντι-πολιτικό χαρακτήρα του.
Και ένα ακροτελεύτιο σημείο που μας αφορά: Η αντίληψη που τον διέπει για τον Κοινωνικό Μετασχηματισμό: Η κατευθυντήρια ιδέα του είναι η διαρκής θεσμική διαμεσολάβηση με διεύρυνση και εμβάθυνση της Δημοκρατίας ενάντια στην ολική απαξίωση της και σαν αντίδοτο στην πιο ακραία βία και τις καταστροφικές της επιπτώσεις για την Κοινωνία και την Δημοκρατία. Για να είναι ακριβέστερος χρησιμοποιεί και τον όρο ‘πολιτοφροσύνη’: την πολιτική δηλαδή, [που] διευθετεί τις συγκρούσεις των ταυτίσεων (βλ. ταυτοτήτων) ανάμεσα στα ανέφικτα όρια μιας ολοκληρωτικής και μιας κυμαινόμενης ταύτισης. Θα εξειδικεύσει πως ‘η πολιτοφροσύνη υπ’ αυτήν την έννοια δεν αποτελεί ασφαλώς μια πολιτική που εξαλείφει κάθε βία: αλλά απομακρύνει τις ακρότητές της, αφήνοντας χώρο στην πολιτική’. Ποιός άλλος καταλληλότερος θα μπορούσε να κλείσει αυτόν τον κύκλο των θεσμικών συζητήσεων μας.
Αγαπητέ συν-οδοιπόρε Étienne Balibar περιμένουμε όλοι να ακούσουμε τον λόγο σου.
Κριση-μα Σεμιναρια της Πρωτοβουλιας για την Υπερασπιση της Κοινωνιας και της Δημοκρατιας
Κράτος σε κρίση - κράτος σε (ανα)συγκρότηση: Θεσμικές αλλαγές για την υπεράσπιση της δημοκρατίας
18η Δεκεμβρίου 2012, 19:15- Αμφιθ. «Σάκης Καράγιωργας» Πάντειο Πανεπιστήμιο
tvxs.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Απαγόρευση κυκλοφορίας φορτηγών
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Παίζοντας με… τους λύκους
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
