2013-01-04 10:29:05
Είχε κύρια απασχόληση ο Μιχάλης Καρουζάκης στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Γεωργίου στο δυτικό Ρέθυμνο τη φύλαξη και ασφάλεια των αγρών και της αγροτικής περιουσίας, ως μια ενεργή μονάδα της, τότε, ένδοξης... Αγροφυλακής, όμως την καρδιά του είχε «κλέψει» η συλλογή αξιόλογων αντικειμένων και εγγράφων, που είχαν να κάνουν με την ιστορία και λαογραφία του τόπου του και της Κρήτης. Και ως τέτοιον τον αξιολόγησαν ακαδημαϊκοί στο Πανεπιστήμιο και άλλοι πνευματικοί φορείς του νησιού που επιδοκίμασαν το αποτέλεσμα που είχε επιτύχει Σε μια άλλη συνειδητοποιημένη χώρα, με σεβασμό στις αξίες και τον πλούτο της, «ο αγώνας των απλών και φτωχών» σε αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες, θα στηριζόταν και θα ενισχυόταν, αλλά στο… Ελλαδιστάν αν οι προσπάθειες δεν υπονομεύονται τότε αγκυλώνονται σε αναχρονιστικούς νόμους και διαδικασίες χωρίς τελειωμό.
Θα μπορούσε το σπίτι του να ήταν ένα ξεχωριστό μουσείο
Τα εκθέματα που άρχισαν να συγκεντρώνονται από τον ίδιο, δαπανώντας μια περιουσία, από τα 20 του χρόνια βρίσκονται σε δυο χώρους, στο σπίτι του. Μάλιστα ο ένας, που είναι φωτογραφίες, κάρτες, σπάνια μικροαντικείμενα, εφημερίδες δυσεύρετες και άλλα ντοκουμέντα αιώνων, ήταν το σαλόνι της κατοικίας και η σύζυγός του Μαρία Ψυχουντάκη παρά τις αντιρρήσεις της, υποχρεώθηκε να μετακομίσει σε άλλο χώρο προς χάριν του υλικού! Σε ένα δεύτερο χώρο, βρίσκονται τα «χοντρά» εκθέματα, αυτά που αφορούν στη λαογραφία και στις παραδόσεις. Όλα συγκεντρώθηκαν δεκαετίες πριν από τη δυτική Κρήτη και από την ευρύτερη περιοχή της επαρχίας. Τώρα, ακουμπώντας τα νιώθει αγαλλίαση σαν να αγγίζει την Ιστορία και την κουλτούρα των εποχών…
Φυσικά, ούτε σαν… σκέψη, μπορεί να συζητήσει την παραχώρησή τους σε κάποιον φορέα της περιοχής, ώστε να εκτεθούν στην κοινή θέα σε μουσείο, και να επωφεληθούν οι νεότερες γενιές που πάσχουν σε επάρκεια γνώσης των τοπικών γεγονότων και των παραδόσεων.
Μέρος της συλλογής των αντικειμένων του παλαιού αγροφύλακα
«Θα φάνε τη ζωή μου, θα μου φάνε…», πιστεύει γνωρίζοντας τους σημερινούς κανόνες προσφοράς και ανταπόδοσης. Άλλωστε κι αν γίνονται κουβέντες, είναι στο… ψιθυριστό!
Η γροθιά στο στομάχι του συλλέκτη, όμως, ήλθε πριν από τέσσερα χρόνια περίπου που τον πλησίασε με δόλιο, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, τρόπο συνταξιούχος χωροφύλακας με ρίζες από την περιοχή, κάτοικος άλλου νομού της Κρήτης και κατάφερε, εντέχνως, να του αποσπάσει αριθμό εκθεμάτων που είχε αποκτήσει με στερήσεις από τη μισθοδοσία του. Δυστυχώς έχει και τέτοιους το Σώμα! Δικαιολογημένα από τότε ο ίδιος και κυρίως η οικογένεια του, αντιμετωπίζουν τον κάθε… ενδιαφερόμενο με πολλές επιφυλάξεις!
Ο Μιχάλης Καρουζάκης, που για τριάντα σχεδόν χρόνια ήταν ο αγροφύλακας της περιοχής
Πώς πρέπει, λοιπόν, να δει κανείς σήμερα τον Καρουζάκη των 76 χρόνων στην περιοχή που την κυκλώνουν τρεις …άγιοι σε ομώνυμα χωριά και ένα ιστορικό μοναστήρι, οι οικισμοί σε μικρή ακτίνα του Αγίου Ανδρέα, του Αγίου Κωνσταντίνου και του Αγίου Γεωργίου και στο μέσο η γνωστή Μονή Ρουστίκων;
Το πνευστό όργανο, το γνωστό στην Κρήτη μούζικο των αγροφυλάκων, που χρησιμοποιούσε
Θα τον δει ως τον Κρητικό δραγάτη με όπλο του το μούζικο που «μια ζωή» είχε στα ενδιαφέροντά του και τη συλλογή των εργαλείων της ιστορίας και της παράδοσής μας, που άλλοι τα άφηναν στην καταστροφή από το χρόνο και ορισμένοι, δίχως υπόβαθρο, περίμεναν τον γυρολόγο για να «τους καθαρίσει το σπίτι από τα άχρηστα».
ΖΟΡΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Κάθε χωριό, τότε, είχε και τον αγροφύλακά του, όπως στις «κεφαλές» ήταν ο δάσκαλος και ο παπάς και στα μεγαλύτερα χωριά και ο χωροφύλακας! Σπουδαίο για τους ανυποψίαστους χωρικούς ο άνθρωπος με τη στολή και το καπέλο που είχε το στέμμα ή τον φοίνικα των συνταγματαρχών και πιο σημαντικό αν είχες την εύνοιά του!
Με τη στολή του αγροφύλακα σε ηλικία περίπου 50 χρόνων
Ίσως και σαράντα χρόνια πριν, ο Γιώργης Μαθιουδάκης ήταν φύλακας- άγγελος της αγροτικής περιουσίας των κατοίκων στο Καλονύχτι, ο Σήφης Φλισκουνάκης στις Σαϊτούρες, ο Ανδρέας Φραδέλος στο Μούντρος και ο Γιάννης Ζαμπετάκης στα Ρούστικα. Ο Μιχάλης Καρουζάκης για είκοσι χρόνια ήταν φύλακας των αγρών σε τρία χωριά μαζί, το Ζουρίδι, τον Άγιο Κωνσταντίνο και τον Άγιο Γεώργιο και οκτώ χρόνια πριν την συνταξιοδότησή του, «φορτώθηκε» τις υποθέσεις πέντε οικισμών, των Ρούστικων, Καλονυχτίου, Παλαίλημνου, Σαϊτούρων και Μούντρου…
Τότε υπήρχαν πληθυσμοί και δυναμικότητα και η Αγροφυλακή δεν είχε αρχίσει ακόμη να ψυχορραγεί. Ωστόσο, είχαν εμφανιστεί στην… ασθενούσα τα πρώτα σημάδια κόπωσης και με την εσωτερική μετανάστευση άρχισαν να γίνονται ανησυχητικά.
Οι πολιτικές εγκατάλειψης και συρρίκνωσης της περιφέρειας, έφερναν κάθε χρόνο και περισσότερους στην υπερκορεσμένη ήδη πρωτεύουσα, μέχρι που έγινε κόλαση!
«Ζωή να δεις τότε στα χωράφια, όχι αστεία!» αναπολεί ο παλιός αγροφύλακας- συλλέκτης. «Όλοι από τα χωριά ήταν στις περιουσίες τους γιατί από αυτές ζούσαν. Φύτευαν χωράφια, μάζευαν χαρούπια και ελιές, θέριζαν χόρτα και σπαρτά και αλώνιζαν. Κάθε εποχή είχε και τα δικά της. Η περιοχή που είχα ήταν μεγάλη και στην αρχή, πολλές φορές, είπα να μην ήμουν αγροφύλακας. Αλλά, καλά πέρασα! Ο κόσμος ήτανε ήσυχος εδώ σε αντίθεση με άλλα χωριά που οι βοσκοί από τον Αποκόρωνα και τα Σφακιά έφερναν τα κοπάδια τους… Στην περιφέρεια τη δική μου ερχότανε να ξεχειμωνιάσουν αλλά δεν δημιουργούσαν προβλήματα».
ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΤΕ…
Το κλίμα σήμερα διαφορετικό! Οι συνθήκες άλλαξαν και οι επιδοτήσεις στο… ανύπαρκτο ζωικό κεφάλαιο γέννησαν τον εύπλαστο νεοπλουτισμό, και μεταφράζονταν σε είδη ακραίων μορφών εγκληματικότητας.
Πριν πολλές δεκαετίες ούτε ευρωπαϊκές ενισχύσεις, ούτε ζωοτροφές και υπόστεγα. «Ο κόσμος δεν είχε λεφτά για να αγοράζει και τα πρόβατα τρέφονταν από το χόρτο που έβγαζε η γη», λέει και συμπληρώνει: «Ούτε ζωοκλοπές είχαμε στην περιφέρειά μας, παρά να πάρουν ένα-δυο αρνάκια να τα φάνε. Ο κόσμος, αλήθεια τα έβγαζε δύσκολα πέρα. Γι'αυτό και έβλεπες για την παραμικρή αγροζημιά και γινόταν καταγγελία. Ο κόσμος από το χωράφι περίμενε!»
Η Ζαχαρούλα Αγριμάκη, «ψυχή» της ταβέρνας του ομώνυμου αγροκτήματος
Και σήμερα με τα δυσβάσταχτά μέτρα, υπάρχει ελπίδα επιστροφής των νέων που έχουν γαλουχηθεί σε άλλα πρότυπα στις πόλεις που γεννήθηκαν; Η Ζαχαρούλα Αγριμάκη, «ψυχή» της ταβέρνας του ομώνυμου αγροκτήματος, όπου συναντήσαμε τον 76χρονο πρώην αγροφύλακα, θεωρεί ότι ενδεχομένως να έλθει η αντίστροφη μέτρηση εφόσον «δεν έχουν ξεπουληθεί τα χωράφια τους όταν άλλαξαν τόπο εγκατάστασης» και η Αναστασία Χριστοφίδου που τώρα και τρία χρόνια είναι μόνιμος κάτοικος του Καβρού, δεν ελπίζει σε αυτό το… θαύμα γιατί τα παιδιά που γεννήθηκαν στις πόλεις έχουν ήδη εμποτιστεί με τους τρόπους ζωής των αστικών κέντρων.
Η Αναστασία Χριστοφίδου, ήλθε κι έμεινε πριν τρία χρόνια από τον Πειραιά στην Κρήτη
Η ζωή ξαναμπήκε στα κάτεργα…
madeincreta.gr
Θα μπορούσε το σπίτι του να ήταν ένα ξεχωριστό μουσείο
Τα εκθέματα που άρχισαν να συγκεντρώνονται από τον ίδιο, δαπανώντας μια περιουσία, από τα 20 του χρόνια βρίσκονται σε δυο χώρους, στο σπίτι του. Μάλιστα ο ένας, που είναι φωτογραφίες, κάρτες, σπάνια μικροαντικείμενα, εφημερίδες δυσεύρετες και άλλα ντοκουμέντα αιώνων, ήταν το σαλόνι της κατοικίας και η σύζυγός του Μαρία Ψυχουντάκη παρά τις αντιρρήσεις της, υποχρεώθηκε να μετακομίσει σε άλλο χώρο προς χάριν του υλικού! Σε ένα δεύτερο χώρο, βρίσκονται τα «χοντρά» εκθέματα, αυτά που αφορούν στη λαογραφία και στις παραδόσεις. Όλα συγκεντρώθηκαν δεκαετίες πριν από τη δυτική Κρήτη και από την ευρύτερη περιοχή της επαρχίας. Τώρα, ακουμπώντας τα νιώθει αγαλλίαση σαν να αγγίζει την Ιστορία και την κουλτούρα των εποχών…
Φυσικά, ούτε σαν… σκέψη, μπορεί να συζητήσει την παραχώρησή τους σε κάποιον φορέα της περιοχής, ώστε να εκτεθούν στην κοινή θέα σε μουσείο, και να επωφεληθούν οι νεότερες γενιές που πάσχουν σε επάρκεια γνώσης των τοπικών γεγονότων και των παραδόσεων.
Μέρος της συλλογής των αντικειμένων του παλαιού αγροφύλακα
«Θα φάνε τη ζωή μου, θα μου φάνε…», πιστεύει γνωρίζοντας τους σημερινούς κανόνες προσφοράς και ανταπόδοσης. Άλλωστε κι αν γίνονται κουβέντες, είναι στο… ψιθυριστό!
Η γροθιά στο στομάχι του συλλέκτη, όμως, ήλθε πριν από τέσσερα χρόνια περίπου που τον πλησίασε με δόλιο, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, τρόπο συνταξιούχος χωροφύλακας με ρίζες από την περιοχή, κάτοικος άλλου νομού της Κρήτης και κατάφερε, εντέχνως, να του αποσπάσει αριθμό εκθεμάτων που είχε αποκτήσει με στερήσεις από τη μισθοδοσία του. Δυστυχώς έχει και τέτοιους το Σώμα! Δικαιολογημένα από τότε ο ίδιος και κυρίως η οικογένεια του, αντιμετωπίζουν τον κάθε… ενδιαφερόμενο με πολλές επιφυλάξεις!
Ο Μιχάλης Καρουζάκης, που για τριάντα σχεδόν χρόνια ήταν ο αγροφύλακας της περιοχής
Πώς πρέπει, λοιπόν, να δει κανείς σήμερα τον Καρουζάκη των 76 χρόνων στην περιοχή που την κυκλώνουν τρεις …άγιοι σε ομώνυμα χωριά και ένα ιστορικό μοναστήρι, οι οικισμοί σε μικρή ακτίνα του Αγίου Ανδρέα, του Αγίου Κωνσταντίνου και του Αγίου Γεωργίου και στο μέσο η γνωστή Μονή Ρουστίκων;
Το πνευστό όργανο, το γνωστό στην Κρήτη μούζικο των αγροφυλάκων, που χρησιμοποιούσε
Θα τον δει ως τον Κρητικό δραγάτη με όπλο του το μούζικο που «μια ζωή» είχε στα ενδιαφέροντά του και τη συλλογή των εργαλείων της ιστορίας και της παράδοσής μας, που άλλοι τα άφηναν στην καταστροφή από το χρόνο και ορισμένοι, δίχως υπόβαθρο, περίμεναν τον γυρολόγο για να «τους καθαρίσει το σπίτι από τα άχρηστα».
ΖΟΡΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Κάθε χωριό, τότε, είχε και τον αγροφύλακά του, όπως στις «κεφαλές» ήταν ο δάσκαλος και ο παπάς και στα μεγαλύτερα χωριά και ο χωροφύλακας! Σπουδαίο για τους ανυποψίαστους χωρικούς ο άνθρωπος με τη στολή και το καπέλο που είχε το στέμμα ή τον φοίνικα των συνταγματαρχών και πιο σημαντικό αν είχες την εύνοιά του!
Με τη στολή του αγροφύλακα σε ηλικία περίπου 50 χρόνων
Ίσως και σαράντα χρόνια πριν, ο Γιώργης Μαθιουδάκης ήταν φύλακας- άγγελος της αγροτικής περιουσίας των κατοίκων στο Καλονύχτι, ο Σήφης Φλισκουνάκης στις Σαϊτούρες, ο Ανδρέας Φραδέλος στο Μούντρος και ο Γιάννης Ζαμπετάκης στα Ρούστικα. Ο Μιχάλης Καρουζάκης για είκοσι χρόνια ήταν φύλακας των αγρών σε τρία χωριά μαζί, το Ζουρίδι, τον Άγιο Κωνσταντίνο και τον Άγιο Γεώργιο και οκτώ χρόνια πριν την συνταξιοδότησή του, «φορτώθηκε» τις υποθέσεις πέντε οικισμών, των Ρούστικων, Καλονυχτίου, Παλαίλημνου, Σαϊτούρων και Μούντρου…
Τότε υπήρχαν πληθυσμοί και δυναμικότητα και η Αγροφυλακή δεν είχε αρχίσει ακόμη να ψυχορραγεί. Ωστόσο, είχαν εμφανιστεί στην… ασθενούσα τα πρώτα σημάδια κόπωσης και με την εσωτερική μετανάστευση άρχισαν να γίνονται ανησυχητικά.
Οι πολιτικές εγκατάλειψης και συρρίκνωσης της περιφέρειας, έφερναν κάθε χρόνο και περισσότερους στην υπερκορεσμένη ήδη πρωτεύουσα, μέχρι που έγινε κόλαση!
«Ζωή να δεις τότε στα χωράφια, όχι αστεία!» αναπολεί ο παλιός αγροφύλακας- συλλέκτης. «Όλοι από τα χωριά ήταν στις περιουσίες τους γιατί από αυτές ζούσαν. Φύτευαν χωράφια, μάζευαν χαρούπια και ελιές, θέριζαν χόρτα και σπαρτά και αλώνιζαν. Κάθε εποχή είχε και τα δικά της. Η περιοχή που είχα ήταν μεγάλη και στην αρχή, πολλές φορές, είπα να μην ήμουν αγροφύλακας. Αλλά, καλά πέρασα! Ο κόσμος ήτανε ήσυχος εδώ σε αντίθεση με άλλα χωριά που οι βοσκοί από τον Αποκόρωνα και τα Σφακιά έφερναν τα κοπάδια τους… Στην περιφέρεια τη δική μου ερχότανε να ξεχειμωνιάσουν αλλά δεν δημιουργούσαν προβλήματα».
ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΤΕ…
Το κλίμα σήμερα διαφορετικό! Οι συνθήκες άλλαξαν και οι επιδοτήσεις στο… ανύπαρκτο ζωικό κεφάλαιο γέννησαν τον εύπλαστο νεοπλουτισμό, και μεταφράζονταν σε είδη ακραίων μορφών εγκληματικότητας.
Πριν πολλές δεκαετίες ούτε ευρωπαϊκές ενισχύσεις, ούτε ζωοτροφές και υπόστεγα. «Ο κόσμος δεν είχε λεφτά για να αγοράζει και τα πρόβατα τρέφονταν από το χόρτο που έβγαζε η γη», λέει και συμπληρώνει: «Ούτε ζωοκλοπές είχαμε στην περιφέρειά μας, παρά να πάρουν ένα-δυο αρνάκια να τα φάνε. Ο κόσμος, αλήθεια τα έβγαζε δύσκολα πέρα. Γι'αυτό και έβλεπες για την παραμικρή αγροζημιά και γινόταν καταγγελία. Ο κόσμος από το χωράφι περίμενε!»
Η Ζαχαρούλα Αγριμάκη, «ψυχή» της ταβέρνας του ομώνυμου αγροκτήματος
Και σήμερα με τα δυσβάσταχτά μέτρα, υπάρχει ελπίδα επιστροφής των νέων που έχουν γαλουχηθεί σε άλλα πρότυπα στις πόλεις που γεννήθηκαν; Η Ζαχαρούλα Αγριμάκη, «ψυχή» της ταβέρνας του ομώνυμου αγροκτήματος, όπου συναντήσαμε τον 76χρονο πρώην αγροφύλακα, θεωρεί ότι ενδεχομένως να έλθει η αντίστροφη μέτρηση εφόσον «δεν έχουν ξεπουληθεί τα χωράφια τους όταν άλλαξαν τόπο εγκατάστασης» και η Αναστασία Χριστοφίδου που τώρα και τρία χρόνια είναι μόνιμος κάτοικος του Καβρού, δεν ελπίζει σε αυτό το… θαύμα γιατί τα παιδιά που γεννήθηκαν στις πόλεις έχουν ήδη εμποτιστεί με τους τρόπους ζωής των αστικών κέντρων.
Η Αναστασία Χριστοφίδου, ήλθε κι έμεινε πριν τρία χρόνια από τον Πειραιά στην Κρήτη
Η ζωή ξαναμπήκε στα κάτεργα…
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ «99» ΚΑΙ ΔΟΣΕΙΣ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Γενναιόδωροι Ελληνες καλλιτέχνες
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
