2013-01-06 19:21:22
Ο ισχυρισμός ότι η Ευρώπη χρειάζεται μεγαλύτερη ολοκλήρωση για να σώσει το κοινωνικό μοντέλο της έχει χάσει την αξιοπιστία του, ισχυρίζεται ο Daniel Gros, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών στις Βρυξέλλες.
Στις υψηλού επιπέδου συναντήσεις της ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακούει συχνά κάποιος τον ακόλουθο τύπο δήλωσης: «Η Ευρώπη πρέπει να ολοκληρωθεί και να συγκεντρώσει την οικονομική διακυβέρνηση, προκειμένου να υπερασπιστεί το κοινωνικό της πρότυπο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης». Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο ομόλογός του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χέρμαν βαν Ρομπέι είναι ιδιαίτερα θετικοί με αυτό το επιχείρημα. Αλλά ο ισχυρισμός ότι μόνο η μεγαλύτερη ολοκλήρωση της ΕΕ μπορεί να σώσει το «ευρωπαϊκό» κοινωνικό μοντέλο από την επίθεση των αναδυόμενων αγορών δεν είναι αλήθεια. Ναι, η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια πρόκληση για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Αλλά δεν είναι σαφές πώς η μεγαλύτερη ολοκλήρωση θα τους βοηθήσει να την αντιμετωπίσουν. Η περισσότερη ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση δεν είναι πανάκεια.
Στην πραγματικότητα, δεν είναι ακόμη σαφές ποιο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο πρέπει να σωθεί. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά το μέγεθος του δημόσιου τομέα τους, την ευελιξία των αγορών εργασίας τους και σχεδόν κάθε κοινωνικο-οικονομικό δείκτη που μπορεί κανείς να σκεφτεί. Τα κοινά στοιχεία που συνήθως ταυτίζονται με το «ευρωπαϊκό» κοινωνικό μοντέλο είναι το αίτημα για ισότητα και ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας. Αλλά ούτε και τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης – η αργή οικονομική ανάπτυξη και η γήρανση του πληθυσμού (η χαμηλή γονιμότητα) – δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό είναι προφανές όσον αφορά τη γονιμότητα, η οποία καθορίζεται από βαθύτερες κοινωνικές και δημογραφικές τάσεις που δεν μπορούν πραγματικά να επηρεαστούν από την κυβερνητική δράση. Και ενώ η γήρανση θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευκαιρία, εάν οι ηλικιωμένοι θα μπορούσαν να γίνουν πιο παραγωγικοί, απαιτείται δράση σε εθνικό και κοινωνικό επίπεδο, και όχι μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Είναι κατανοητό το γιατί οι ευρωπαίοι ηγέτες μιλούν τόσο πολύ για την παγκοσμιοποίηση, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι μάλλον ανοικτή για το μέγεθός του, με εξαγωγές που ανέρχονται σε περίπου 20% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με μόλις 12% στις ΗΠΑ. Η (επαν-) εμφάνιση των μεγάλων οικονομιών, όπως η Κίνα, δεν μπορεί παρά να έχει μεγαλύτερη επίδραση στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ. Οι οικονομολόγοι έχουν αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό ότι είναι θεωρητικά δυνατή η εμφάνιση νέων πόλων ανάπτυξης στο εξωτερικό να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην οικονομία. Αυτό μπορεί να συμβεί αν οι νέες οικονομικές δυνάμεις είναι πιο σημαντικές ως ανταγωνιστές απ’ ότι είναι ως πελάτες. Αλλά μάλλον δεν είναι αυτή η περίπτωση, ακόμη και σε σχέση με την Κίνα. Η ΕΕ έχει ένα διμερές εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα, αλλά εξάγει επίσης πολύ στην κινεζική αγορά – πολύ περισσότερο από ό, τι οι ΗΠΑ.
Το πιο σημαντικό, ακόμη και αν γίνει δεκτή η άποψη ότι η παγκοσμιοποίηση αποτελεί απειλή για το κοινωνικό πρότυπο της Ευρώπης, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για περαιτέρω ολοκλήρωση, δεδομένου ότι η εμπορική πολιτική είναι ήδη πλήρως ενοποιημένη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ έχει συμβάλει εποικοδομητικά, γενικά, σε όλους τους μεγάλους γύρους για την απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου.
Με την ΕΕ να έχει βοηθήσει ώστε να κρατηθούν ανοικτές οι παγκόσμιες αγορές, οι ευρωπαϊκές εξαγωγές έχουν πάει αρκετά καλά, με την ΕΕ να έχει διατηρήσει το μερίδιο αγοράς της. Παρά το γεγονός ότι έχει χάσει έδαφος σε σχέση με τις αναδυόμενες αγορές (ιδίως την Κίνα), έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις σε άλλες αναπτυγμένες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Αυτό είναι αλήθεια, ακόμη και στον τομέα των υπηρεσιών, παρά την αργή αύξηση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη. Επομένως, είναι λάθος να υποθέσουμε ότι οι οικονομίες που βασίζονται στη φτηνή εργασία είναι μαζικά ανταγωνιστικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, αυτή η σχετικά καλή απόδοση του εμπορίου έχει επιτευχθεί με μια πολύ μικρότερη αύξηση στην ανισότητα των μισθών στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ.
Τα διάφορα ευρωπαϊκά κοινωνικά μοντέλα, έτσι, κατά μέσο όρο, είναι αρκετά ισχυρά – πιθανότατα λόγω της απουσίας ενός γενικού σχεδίου από τις Βρυξέλλες σχετικά με το πώς να ανταποκριθεί στην παγκοσμιοποίηση. Κάθε χώρα μέλος έπρεπε να προσαρμοστεί με τον τρόπο της, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούσε να στρέψει τους κανόνες του παιχνιδιού προς όφελός της. Δεν το κατάφεραν όλες. Αλλά όσες το κατάφεραν (η Γερμανία, για παράδειγμα) υπερβαίνουν κατά πολύ τις αποτυχίες (βλ. Ελλάδα).
Το κλειδί για την εξασφάλιση του μέλλοντος των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη, και άρα για το κοινωνικό μοντέλο της, είναι η ταχύτερη ανάπτυξη. Και πάλι, είναι δύσκολο να δούμε πώς η περισσότερη Ευρώπη θα βελτίωνε την κατάσταση. Τα εμπόδια για την ανάπτυξη είναι γνωστά και υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο λόγος είναι πολύ απλός: αν υπήρχε ένας πολιτικά εύκολος τρόπος για να δημιουργήσει ανάπτυξη, θα είχε εφαρμοστεί ήδη. Επιπλέον, οι περισσότεροι πολιτικοί στα κράτη έχουν την τάση να κατηγορούν τις «Βρυξέλλες» για όλες τις δύσκολες επιλογές τους, δημιουργώντας έτσι την εντύπωση στο εσωτερικό ότι η οικονομία θα βελτιωθεί αν οι οικονομικές υποθέσεις θα μπορούσαν να γίνονται χωρίς κοινοτική παρέμβαση. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο διακηρύττουν την μεγαλύτερη ολοκλήρωση, αλλά εμμέσως την παρουσιάζουν στο εσωτερικό ως εμπόδιο για την ανάπτυξη.
Αυτή η διπροσωπία εκ μέρους των εθνικών πολιτικών ελίτ γίνεται αντιληπτή ως τέτοια από τους ψηφοφόρους, των οποίων η εμπιστοσύνη τόσο στα εθνικά όσο και στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα φυσικά μειώνεται. Ο ισχυρισμός ότι η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη ολοκλήρωση για να σώσει το κοινωνικό της πρότυπο έχει χάσει την αξιοπιστία του εδώ και καιρό. Η ολοκλήρωση είναι άσχετη με αυτό το ζήτημα, και, σε εκείνους τους τομείς όπου η μεγαλύτερη ολοκλήρωση πραγματικά θα ωφελήσει την Ευρώπη, φαίνεται να είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουν οι εθνικοί ηγέτες.
http://www.project-syndicate.org/commentary/why-eu-integration-cannot-save-the-european-social-model-by-daniel-gros
πηγή: antinews.gr
Στις υψηλού επιπέδου συναντήσεις της ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακούει συχνά κάποιος τον ακόλουθο τύπο δήλωσης: «Η Ευρώπη πρέπει να ολοκληρωθεί και να συγκεντρώσει την οικονομική διακυβέρνηση, προκειμένου να υπερασπιστεί το κοινωνικό της πρότυπο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης». Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο ομόλογός του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χέρμαν βαν Ρομπέι είναι ιδιαίτερα θετικοί με αυτό το επιχείρημα. Αλλά ο ισχυρισμός ότι μόνο η μεγαλύτερη ολοκλήρωση της ΕΕ μπορεί να σώσει το «ευρωπαϊκό» κοινωνικό μοντέλο από την επίθεση των αναδυόμενων αγορών δεν είναι αλήθεια. Ναι, η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια πρόκληση για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Αλλά δεν είναι σαφές πώς η μεγαλύτερη ολοκλήρωση θα τους βοηθήσει να την αντιμετωπίσουν. Η περισσότερη ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση δεν είναι πανάκεια.
Στην πραγματικότητα, δεν είναι ακόμη σαφές ποιο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο πρέπει να σωθεί. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά το μέγεθος του δημόσιου τομέα τους, την ευελιξία των αγορών εργασίας τους και σχεδόν κάθε κοινωνικο-οικονομικό δείκτη που μπορεί κανείς να σκεφτεί. Τα κοινά στοιχεία που συνήθως ταυτίζονται με το «ευρωπαϊκό» κοινωνικό μοντέλο είναι το αίτημα για ισότητα και ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας. Αλλά ούτε και τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης – η αργή οικονομική ανάπτυξη και η γήρανση του πληθυσμού (η χαμηλή γονιμότητα) – δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό είναι προφανές όσον αφορά τη γονιμότητα, η οποία καθορίζεται από βαθύτερες κοινωνικές και δημογραφικές τάσεις που δεν μπορούν πραγματικά να επηρεαστούν από την κυβερνητική δράση. Και ενώ η γήρανση θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευκαιρία, εάν οι ηλικιωμένοι θα μπορούσαν να γίνουν πιο παραγωγικοί, απαιτείται δράση σε εθνικό και κοινωνικό επίπεδο, και όχι μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Είναι κατανοητό το γιατί οι ευρωπαίοι ηγέτες μιλούν τόσο πολύ για την παγκοσμιοποίηση, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι μάλλον ανοικτή για το μέγεθός του, με εξαγωγές που ανέρχονται σε περίπου 20% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με μόλις 12% στις ΗΠΑ. Η (επαν-) εμφάνιση των μεγάλων οικονομιών, όπως η Κίνα, δεν μπορεί παρά να έχει μεγαλύτερη επίδραση στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ. Οι οικονομολόγοι έχουν αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό ότι είναι θεωρητικά δυνατή η εμφάνιση νέων πόλων ανάπτυξης στο εξωτερικό να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην οικονομία. Αυτό μπορεί να συμβεί αν οι νέες οικονομικές δυνάμεις είναι πιο σημαντικές ως ανταγωνιστές απ’ ότι είναι ως πελάτες. Αλλά μάλλον δεν είναι αυτή η περίπτωση, ακόμη και σε σχέση με την Κίνα. Η ΕΕ έχει ένα διμερές εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα, αλλά εξάγει επίσης πολύ στην κινεζική αγορά – πολύ περισσότερο από ό, τι οι ΗΠΑ.
Το πιο σημαντικό, ακόμη και αν γίνει δεκτή η άποψη ότι η παγκοσμιοποίηση αποτελεί απειλή για το κοινωνικό πρότυπο της Ευρώπης, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για περαιτέρω ολοκλήρωση, δεδομένου ότι η εμπορική πολιτική είναι ήδη πλήρως ενοποιημένη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ έχει συμβάλει εποικοδομητικά, γενικά, σε όλους τους μεγάλους γύρους για την απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου.
Με την ΕΕ να έχει βοηθήσει ώστε να κρατηθούν ανοικτές οι παγκόσμιες αγορές, οι ευρωπαϊκές εξαγωγές έχουν πάει αρκετά καλά, με την ΕΕ να έχει διατηρήσει το μερίδιο αγοράς της. Παρά το γεγονός ότι έχει χάσει έδαφος σε σχέση με τις αναδυόμενες αγορές (ιδίως την Κίνα), έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις σε άλλες αναπτυγμένες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Αυτό είναι αλήθεια, ακόμη και στον τομέα των υπηρεσιών, παρά την αργή αύξηση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη. Επομένως, είναι λάθος να υποθέσουμε ότι οι οικονομίες που βασίζονται στη φτηνή εργασία είναι μαζικά ανταγωνιστικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, αυτή η σχετικά καλή απόδοση του εμπορίου έχει επιτευχθεί με μια πολύ μικρότερη αύξηση στην ανισότητα των μισθών στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ.
Τα διάφορα ευρωπαϊκά κοινωνικά μοντέλα, έτσι, κατά μέσο όρο, είναι αρκετά ισχυρά – πιθανότατα λόγω της απουσίας ενός γενικού σχεδίου από τις Βρυξέλλες σχετικά με το πώς να ανταποκριθεί στην παγκοσμιοποίηση. Κάθε χώρα μέλος έπρεπε να προσαρμοστεί με τον τρόπο της, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούσε να στρέψει τους κανόνες του παιχνιδιού προς όφελός της. Δεν το κατάφεραν όλες. Αλλά όσες το κατάφεραν (η Γερμανία, για παράδειγμα) υπερβαίνουν κατά πολύ τις αποτυχίες (βλ. Ελλάδα).
Το κλειδί για την εξασφάλιση του μέλλοντος των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη, και άρα για το κοινωνικό μοντέλο της, είναι η ταχύτερη ανάπτυξη. Και πάλι, είναι δύσκολο να δούμε πώς η περισσότερη Ευρώπη θα βελτίωνε την κατάσταση. Τα εμπόδια για την ανάπτυξη είναι γνωστά και υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο λόγος είναι πολύ απλός: αν υπήρχε ένας πολιτικά εύκολος τρόπος για να δημιουργήσει ανάπτυξη, θα είχε εφαρμοστεί ήδη. Επιπλέον, οι περισσότεροι πολιτικοί στα κράτη έχουν την τάση να κατηγορούν τις «Βρυξέλλες» για όλες τις δύσκολες επιλογές τους, δημιουργώντας έτσι την εντύπωση στο εσωτερικό ότι η οικονομία θα βελτιωθεί αν οι οικονομικές υποθέσεις θα μπορούσαν να γίνονται χωρίς κοινοτική παρέμβαση. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο διακηρύττουν την μεγαλύτερη ολοκλήρωση, αλλά εμμέσως την παρουσιάζουν στο εσωτερικό ως εμπόδιο για την ανάπτυξη.
Αυτή η διπροσωπία εκ μέρους των εθνικών πολιτικών ελίτ γίνεται αντιληπτή ως τέτοια από τους ψηφοφόρους, των οποίων η εμπιστοσύνη τόσο στα εθνικά όσο και στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα φυσικά μειώνεται. Ο ισχυρισμός ότι η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη ολοκλήρωση για να σώσει το κοινωνικό της πρότυπο έχει χάσει την αξιοπιστία του εδώ και καιρό. Η ολοκλήρωση είναι άσχετη με αυτό το ζήτημα, και, σε εκείνους τους τομείς όπου η μεγαλύτερη ολοκλήρωση πραγματικά θα ωφελήσει την Ευρώπη, φαίνεται να είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουν οι εθνικοί ηγέτες.
http://www.project-syndicate.org/commentary/why-eu-integration-cannot-save-the-european-social-model-by-daniel-gros
πηγή: antinews.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Islamic Supremacy Alive and Well in Ankara - Turkey, Past and Future
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο κόσμος αλλάζει και η Ελλάδας βρίσκεται σε παρακμή
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
