2013-02-03 09:20:32
Φωτογραφία για Οι “Πυρπολητές” και το Δόγμα Βενιζέλου
Στιγμιότυπο από την ΤΑΜΣ Πυρπολητής 1/13

Στις 23 Ιανουαρίου του 2013 διεξήχθη η πρώτη άσκηση “Πυρπολητής” για το τρέχον έτος. Η άσκηση ήρθε σε συνέχεια μιας σειράς ασκήσεων “Πυρπολητής” που έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα και κατά το έτος 2012.

Οι ασκήσεις ενός στρατού, και μάλιστα οι μεγαλύτερες και οι συχνότερες, είναι μία βασική ένδειξη για τους επιχειρησιακούς του προσανατολισμούς. Οι ασκήσεις δείχνουν με  ευκρίνεια τις προσδοκίες της ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων κάθε χώρας σχετικά με τη φύση της απειλής που αναμένει να αντιμετωπίσει καθώς και το είδος της αντίδρασης που προτίθεται να αντιπαρατάξει. Από τα επιχειρησιακά συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την αμυντική πολιτική της χώρας και, εμμέσως, για την εθνική της στρατηγική. Υπό την έννοια αυτή, οι ασκήσεις Πυρπολητής που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας κατά το 2012 και 2013 παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.


Από τις ανοικτές – και μόνον – πηγές είναι εύκολο να συναγάγει κανείς ότι η ηγεσία των ΕΔ έχει χαρακτηρίσει ένα σύνολο δυνάμεων των τριών Όπλων ως “Δύναμη Ταχείας Αντιδράσεως” και έχει επιβάλει σε αυτές τη συνεχή τήρηση μονάδων υψηλής ετοιμότητας. Πέραν των προφανών δυνάμεων εκ μέρους της ΠΑ, για τον ΕΣ οι σχετικές δυνάμεις φαίνεται να είναι το σύνολο των “Ειδικών Δυνάμεων” καθώς και η 71η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία, που έχουν τεθεί υπό τη νεοσύστατη “Διακλαδική Δύναμη Ειδικών Δυνάμεων”.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο των ασκήσεων “Πυρπολητής” είναι, φυσικά, τα σενάρια που οι δυνάμεις αυτές καλούνται να αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης τους και του ελέγχου ετοιμότητάς τους.  Αν εξετάσει κανείς τα δημοσιευμένα σενάρια για τις ασκήσεις του τελευταίου έτους θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για σενάρια αντιμετώπισης “θερμών επεισοδίων”, δηλαδή αντιμετώπισης “περιστατικών” εντοπισμένων και περιχαρακωμένων σε γεωγραφική έκταση, πολεμική ένταση και αριθμό εμπλεκομένων μονάδων, με την – φαινομενικά βέβαιη – υπόθεση (τις λεγόμενες “προϋποθέσεις”) ότι η σύγκρουση αυτή δε θα κλιμακωθεί . Με τις προϋποθέσεις αυτές καταρτίζονται σενάρια τα οποία στερούνται στοιχειώδους ρεαλισμού.

Ενδεικτικά, στην τελευταία άσκηση Πυρπολητής 1/13 αναφέρεται ότι κινητοποιήθηκε ο Λόχος Αμέσου Επεμβάσεως της 1ης Μοίρας Αλεξιπτωτιστών για την ανακατάληψη του αεροδρομίου του νησιού και την εξασφάλιση της δυνατότητας υποδοχής επιπλέον αερομεταφερόμενων δυνάμεων, ενώ του ΛΑΕ προηγήθηκαν ομάδες του ΕΤΑ οι οποίες διείσδυσαν με ελεύθερη πτώση, όπως προκύπτει από τις φωτογραφίες. Η άφιξη του ΛΑΕ έγινε με… την προσγείωση C-130 στο “ανακαταληφθέν”(;) αεροδρόμιο. Και, φυσικά, η ΠΑ είχε εξασφαλίσει αεροπορική υπεροχή στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμη κι αν δεχτεί κανείς ότι το σενάριο απλώς δοκίμαζε έναν αριθμό ενεργειών που δεν αναμένεται να συγκροτούν μία ρεαλιστική ενότητα, ορισμένα θέματα γενούν απορία:

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αιφνιδιαστικές τουρκικές ενέργειες στο Ανατολικό Αιγαίο (αιφνιδιαστικές σημαίνει: εμείς δεν έχουμε αντιληφθεί τις τουρκικές προετοιμασίες, ενώ οι τούρκοι που ετοιμάζουν ένα τέτοιου είδους μείζον περιστατικό με σοβαρό ενδεχόμενο να εξελιχθεί σε πόλεμο, όλο και κάποια κινητοποίηση θα έχουν κάνει, τουλάχιστον στις αεροπορικές τους δυνάμεις) αναμένεται ότι εντός ελάχιστων ωρών (4-8!) η αιφνιδιασμένη ΠΑ θα έχει αποκτήσει αεροπορική κυριαρχία, τουλάχιστον στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να είναι ασφαλής η διείσδυση δυνάμεων με μεταγωγικά αεροσκάφη. Αυτό θεωρείται ρεαλιστικό σενάριο;Η ενέργεια που θα έχουν κάνει οι τούρκοι (ενέργεια που ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου) θα έχει γίνει με τόσο περιορισμένες δυνάμεις που θα μπορούν να κατανικηθούν από το ΕΤΑ κι από έναν λόχο αλεξιπτωτιστών; Δηλαδή, από τι δυνάμεις αναμένει το σενάριο ότι θα έχει καταληφθεί το αεροδρόμιο; Οι τούρκοι θα ρίξουν, ας πούμε, έναν λόχο κι εν συνεχεία… απαθείς θα περιμένουν το ΕΤΑ και τον ΛΑΕ να έρθει να τους εξουδετερώσει; Επειδή εμείς έναν λόχο και το ΕΤΑ μπορούμε να σηκώσουμε γρήγορα, υποθέτουμε ότι οι τούρκοι θα αναπτύξουν ό,τι μπορούμε εμείς να αντιμετωπίσουμε;Μετά από μια τόσο αιφνιδιαστική ενέργεια κατάληψης αεροδρομίου, το ΕΤΑ θα αντιδράσει τόσο άμεσα, και η συνεργασία με τη Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων θα είναι τόσο αποτελεσματική, ώστε σε έναν λόχο που θα προσπαθεί να μεταφερθεί άρον-άρον αεροπορικώς, θα προλάβουν να μεταδοθούν επαρκείς πληροφορίες για την οργάνωση της άμυνας του αεροδρομίου από πλευράς αντιπάλου; Γιατί αυτό θα ήταν επίτευγμα ακόμη και για τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Εκτός κι αν το σκεπτικό είναι να πάει ο λόχος στα τυφλά, κι ό,τι γίνει…Η ιδέα της προσγείωσης C-130 μάλλον δεν αντέχει σε σχολιασμό. Ο διάδρομος (μετά από κατάληψη κι ανακατάληψη του αεροδρομίου) απείραχτος, χωρίς καν ένα φορτηγό στη μέση – για να μη μιλήσουμε για άλλα εμπόδια. Κι ούτε ένα πολυβόλο του αντιπάλου δε θα έχει μείνει ανέπαφο ή ανεντόπιστο. Αν κρίνει κανείς από τα πλαίσια σηματοδοσίας στο έδαφος, πιθανόν τα πραγματικά σχέδια να προβλέπουν την πραγματοποίηση άλματος από πλευράς των αλεξιπτωτιστών, τουλάχιστον για το “πρώτο κύμα”. Το αν και αυτή η εκδοχή είναι ρεαλιστική, ας το κρίνει όποιος έχει στοιχειώδη αντίληψη των πραγμάτων.Δε θα σχολιαστεί, καν, ότι στο συγκεκριμένο νησί, το αεροδρόμιο βρίσκεται πάνω στη βασική παραλία αποβάσεως του, και αν κάποιος πρέπει να ανακαταλάβει άμεσα το αεροδρόμιο, αυτοί δεν είναι… αλεξιπτωτιστές από τον Ασπρόπυργο αλλά το μηχανοκίνητο τάγμα της περιοχής.Τέλος, για το ενδεχόμενο η άσκηση αυτή να αφορούσε άλλο αεροδρόμιο του Ανατολικού Αιγαίου και να διεξήχθη στη Σάμο για λόγους πολιτικής, ας σημειωθεί  ότι για το μοναδικό αεροδρόμιο του Ανατολικού Αιγαίου που δεν ισχύει το προηγούμενο ζήτημα (δηλαδή δε βρίσκεται σε νησί όπου σταθμεύει ΑΔΤΕ), όλα τα υπόλοιπα ισχύουν κατά μείζονα λόγο.

Συνολικά, το σενάριο της άσκησης δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Η στρατιωτική ηγεσία φαίνεται να πάσχει διαχρονικά (από την Μικρασιατική Εκστρατεία ακόμη) από το ίδιο πρόβλημα: σχεδιάζει επιχειρήσεις με την δράση του εχθρού όπως θα βόλευε την ίδια και όχι όπως θα βόλευε τον αντίπαλο. Αν το σενάριο της παραπάνω άσκησης είναι μη ρεαλιστικό, τα περισσότερα από τα προηγούμενα σενάρια “Πυρπολητών” κινούνται στο χώρο του στρατιωτικού σουρεαλισμού.

Αλλά πέραν του σχεδιασμού των συγκεκριμένων σεναρίων και των λεπτομερειών τους, πίσω από τους “Πυρπολητές” φαίνονται ορισμένες γενικότερες – και απολύτως λανθασμένες – επιχειρησιακές επιλογές καθώς και υποθέσεις πολιτικής εθνικής άμυνας.

Υποτίθεται από την ελληνική πλευρά ότι μπορεί η Τουρκία να προβεί σε αιφνιδιαστικό στρατιωτικό επεισόδιο με δική της πρωτοβουλία, προφανώς για να το χρησιμοποιήσει εκβιαστικά, αλλά παρ΄ όλα αυτά δε θα είναι διατεθειμένη να κλιμακώσει αποφασιστικά τις ενέργειές της, αν η Ελλάς αποφασίσει να μην ενδώσει και αντιδράσει στρατιωτικά. Και περιμένοντας την Ελλάδα να αντιδράσει στρατιωτικά, η Τουρκία θα κρατήσει τη στρατιωτική της δραστηριότητα τόσο περιορισμένη ώστε να δώσει στην αιφνιδιασμένη ελληνική πλευρά τη δυνατότητα να αντιδράσει τόσο αποφασιστικά που να αποκομίσει κρίσιμα στρατιωτικά οφέλη (πχ, αεροπορική υπεροχή ή και κυριαρχία στο χώρο της τουρκικής πρωτοβουλίας, μη μεταφορά ενισχύσεων όσο έχει χρόνο κι ευκαιρία, κλπ).Υποτίθεται από την ελληνική πλευρά ότι κεντρικά τοποθετημένες (στην περιοχή της Αττικής) δυνάμεις “ετοιμότητας” θα ενεργήσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και ισχύ στον Ανατολικό Αιγαίο απ΄ ότι οι τουρκικές δυνάμεις που θα έχουν την πρωτοβουλία και το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.Υποτίθεται από την ελληνική πλευρά  ότι θα είναι σε θέση να επέμβει άμεσα στο Ανατολικό Αιγαίο με μέσα που απαιτούν την απόλυτη αεροπορική υπεροχή εκ μέρους μας. Δεν περιοριζόμαστε καν στην υπόθεση ότι θα μπορεί να αμφισβητηθεί η τουρκική αεροπορική υπεροχή εκεί, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι θα κινείται με ασφάλεια στον αέρα ό,τι επιλέξουμε, εντός 4-8 ωρών από επεισόδιο τουρκικής επίθεσης.

Οι υποθέσεις αυτές μόνον απορία δημιουργούν.

Πίσω από τις υποθέσεις και τις ασκήσεις αυτές, κρύβονται όμως – όχι πολύ επιτυχημένα – μερικές θεμελιώδεις επιλογές και πεποιθήσεις της αμυντικής μας πολιτικής.

Η πρώτη επιλογή είναι η ουσιαστική παραίτηση των “ειδικών δυνάμεων”, δηλαδή των επίλεκτων ελαφρών δυνάμεων του ΕΣ, από την πρόθεση και τη δυνατότητα διενέργειας μειζόνων επιθετικών επιχειρήσεων για αποφασιστικά αποτελέσματα. Οι ειδικές δυνάμεις μετατρέπονται σε πυροσβέστες προβλημάτων, και μάλιστα μικρής εκτάσεως. Αν κανείς αντιτείνει ότι οι “Ειδικές Δυνάμεις” διατηρούν τις άλλες, κύριες αποστολές τους, η απάντηση είναι ότι, φυσικά, ρητώς κι επισήμως δεν πρόκειται αυτές να εγκαταλειφθούν. Επειδή όμως οι δυνάμεις στην πράξη μπορούν να κάνουν αυτό για το οποίο στην πράξη ασκούνται και απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητάς τους (κι αυτό δεν αφορά μόνον ή κυρίως τα επιτελεία μειζόνων κι ελασσόνων σχηματισμών, αλλά τις διοικήσεις των μονάδων) είναι σαφές ποια έχει καταστεί, πλέον, η αποστολή των Ειδικών Δυνάμεων.

Η δεύτερη επιλογή είναι ο χαρακτηριστικός διαχωρισμός τριτοκοσμικών στρατών σε δύο μέρη: σε έναν μικρό μηχανισμό, συνήθως εντάσεως κεφαλαίου, που επιδιώκεται να λειτουργεί με όσο πιο προηγμένα μέσα και διαδικασίες γίνεται, και στο μεγάλο όγκο του που θεωρείται μία χρήσιμη αλλά άμορφη “μάζα” που προσδίδει ένα αδιόρατα “αποτρεπτικό” αποτέλεσμα, κατά βάσιν με την ύπαρξή του και λιγότερο με το αξιόμαχό του. Είναι η επιλογή χωρών και κοινωνιών που αναγνωρίζουν ότι δεν έχουν τα μέσα, κυρίως όμως δεν έχουν την οργανωτική ικανότητα να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν οργανισμούς αξιώσεων μεγάλης κλίμακας. Κι αυτό αποτελεί μια ταπεινωτική παραδοχή για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και για την ελληνική κοινωνία.

Η τρίτη επιλογή, όπως φαίνεται με σαφήνεια από τα σενάρια, είναι μια αμιγώς πολιτική επιλογή. Είναι η υιοθέτηση του “Δόγματος Βενιζέλου”, κι αποτελεί μία ακόμη θλιβερή κληρονομιά του πρώην υπουργού προς τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Πρόκειται περί της αντίληψης που διατύπωσε το Νοέμβριο του 2009 ο Ε. Βενιζέλος κατά την ενημέρωση της Διαρκούς Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας, όπου δήλωσε ότι “δεν πρέπει να περιμένουμε ούτε να ετοιμαζόμαστε για έναν γενικευμένο πόλεμο με την Τουρκία, αλλά για σημειακές στρατιωτικές κρίσεις μικρής διάρκειας που θα χρησιμοποιηθούν διπλωματικά στη συνέχεια“, επισημαίνοντας πως σε αντίθετη περίπτωση “αμφισβητούμε το σύνολο των διεθνών σχέσεων και συμμαχιών της χώρας αλλά και τους διεθνείς οργανισμούς”. Και συνέχισε λέγοντας ότι “μπορεί να υπάρξουν σημειακές στρατιωτικές κρίσεις μικρής διάρκειας, για τις οποίες θα πρέπει να είμαστε πιο προετοιμασμένοι”, κάτι το οποίο (θα έπρεπε να) “μεταφράζεται σε αναβάθμιση των μονάδων Ειδικών Δυνάμεων και της ικανότητας Συλλογής Πληροφοριών, Επιτήρησης και Αναγνώρισης (ΙSR) από επίγειες και εναέριες πλατφόρμες των ΕΕΔ”.

Πρόκειται, απλώς, για τη μεγαλύτερη ανοησία που έχει εκστομίσει Υπουργός Αμύνης της χώρας μεταπολιτευτικά.

Κι όσο για τους Πυρπολητές, τελικώς, το πιο ενδιαφέρον που αποδίδουν είναι οι φωτογραφίες κάποιων κυριών με τσιτωμένα τα παντελόνια των παραλλαγών.

Στιγμιότυπο από την άσκηση Πυρπολητής 1/13

Ούτε στην παράσταση του στρατεύματος δεν τα καταφέρνουμε πλέον Βελισαριος
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ