2012-03-29 15:42:11
"...και όσοι έχουν κυβερνήσει την Ελλάδα: Είναι συγκεκριμένοι: Παπανδρέου, Σαμαράς, Μητσοτάκης, Σημίτης, Βενιζέλος, Χρυσοχοϊδης, Ντόρα Μπακογιάννη και άλλοι"Ο Γιάννης Κότσιρας δεν είναι μόνο αισθαντικός μουσικός και ερμηνευτής. Είναι και βαθιά πολιτικοποιημένος πολίτης Μπορεί να μη θέλει να ενταχθεί σε κανένα κόμμα, μπορεί να μην έχει κατασταλάξει καν στο κόμμα που θα ψηφίσει στις εκλογές, έχει όμως πλήρως διαμορφωμένη εικόνα για την πορεία της χώρας και τις ευθύνες εκείνων που την έφεραν ως εδώ.
Θέλει να κάτσουν στο σκαμνί με την κατηγορία της «εθνικής μειοδοσίας» όσοι οδήγησαν την Ελλάδα στο Μνημόνιο, ονοματίζει εκείνους που -για τον ίδιο- ανήκουν στη χαβούζα της πολιτικής και δεν κρύβει την οργή του για τον Παπανδρέου.
«Αν τον έβλεπα μπροστά μου, θα του έλεγα ‘ντροπή σου Γιώργο’. Και δεν θα το έλεγα μόνο σε εκείνον», σημειώνει.
Απ’ την κριτική του δε μένει αλώβητη ούτε η Αριστερά, που «λέει πάντα όχι, χωρίς να κάνει καμιά ρεαλιστική πρόταση».
Διαβάστε τον. Θα γνωρίσετε μιά άλλη, εξίσου ενδιαφέρουσα πτυχή του - Σε πρόσφατη συνέντευξή σου ανέφερες ότι, ακόμη κι αν δεν είμαστε υπό γερμανική κατοχή, σίγουρα δεν βρισκόμαστε υπό ελληνική. Ποιος ευθύνεται, τελικά, για την απώλειά της; Συγκεκριμένοι πολιτικοί ή το σύνολο της κοινωνίας;
Είναι πολύ συγκεκριμένο το πρόβλημα εθνικής κυριαρχίας. Είναι πολύ εύκολο ο καθένας να ρίχνει τις ευθύνες σε άλλον. Ποια είναι η πραγματικότητα;
Υπάρχει ευθύνη των πολιτών, αλλά δεν έχει να κάνει με το «μαζί τα φάγαμε». Συνδέεται με την απαξίωση της ψήφου και το πώς αυτή μεταφράζεται σε λεφτά ή «δουλίτσες» κλπ, κατά πόσο δηλαδή είναι εξαγοράσιμη. Η απώλεια της κυριαρχίας ή, για να το θέσουμε σωστότερα, η προσημείωση της Ελλάδας είναι πολιτική απόφαση η οποία έχει ξεκινήσει τα τελευταία 40 χρόνια.
Δεν γνωρίζω το λόγο, θεωρώ όμως ότι πάντα τα μεγάλα κράτη έψαχναν καλούς «πελάτες» που μπορούν να αγοράζουν «πόλεμο». Στην Ελλάδα πάντα υπήρχε πολεμική με γειτονικά κράτη. Είμαστε η μόνη χώρα που δεν βοηθήθηκε ποτέ από κανέναν (είμαστε η μόνη χώρα που δεν αποζημιώθηκε για τον Β΄ παγκόσμιο Πόλεμο) κι, όμως, πάντα υπήρξε «παρούσα». Τώρα είμαστε χώρα-καλός πελάτης, δανειολήπτης, αγοραστής όλων των προϊόντων της προηγμένης Ευρώπης.
- Συνεπώς οφείλεται καθ’ ολοκληρίαν στους πολιτικούς μας η κατάσταση της χώρας.
Οι πολιτικοί μας, για να εξυπηρετήσουν δικά τους συμφέροντα -είτε οικονομικά είτε προσωπικών φιλοδοξιών, μας έβαλαν στο ευρώ ενώ δεν ήμασταν έτοιμοι. Έτσι, αρχίσαμε να δανειζόμαστε για να εξυπηρετούμε δάνεια.
Οι Άγγλοι δεν μπήκαν στο ευρώ γιατί δεν ήταν έτοιμοι, αλλά η μικρή «Ελλαδίτσα» ήταν έτοιμη, επί Σημίτη!!!
Δε βγήκε, κανείς να εξηγήσει τότε στον Έλληνα ότι «ξέρεις κάτι; θα σου αυξήσω τη σύνταξη, αλλά σε 10 χρόνια η χώρα σου θα χρεοκοπήσει». Αν το ήξερε αυτό ο Έλληνας δε νομίζω ότι θα το δεχόταν.
Μας μιλούν για φοροδιαφυγή και «μαύρο χρήμα», όταν το ίδιο το κράτος φοροδιαφεύγει, δεν πληρώνει το ΙΚΑ, τους ασφαλισμένους. Το περισσότερο «μαύρο χρήμα» διακινήθηκε από Δήμους, από υπουργεία (π.χ. Πολιτισμού) ή από Νομαρχίες. Όταν το κράτος δίνει αυτό το παράδειγμα, ο Έλληνας θεωρεί ότι είναι κάτι δεδομένο και καθόλου παράνομο, αλλά μες τη φυσιολογική ροή της ζωής.
Το «μαζί τα φάγαμε» απευθύνεται στους πολιτικούς και στους διορισθέντες εκ των πολιτικών «πολιτών τους».
- Αλλαγή νοοτροπίας, αυτοκριτική, απόδοση ευθυνών. Από πού πρέπει να ξεκινήσουμε και πού να καταλήξουμε;
Αυτοκριτική έχει γίνει, ειδικά από τον πολίτη. Απομένει να αναπροσαρμοστεί ο τρόπος ζωής, όχι όμως στο σημερινό επίπεδο (γιατί είναι εξαιρετικά ευτελές), αλλά σε κάτι καλύτερο.
Δεν θα μας συγκρίνω με τα «μνημονιακά» παραδείγματα Μολδαβίας, Ουγκάντας και δεν ξέρω τι άλλο… Το επίπεδο του Έλληνα πρέπει να καθορίζεται από τον τρόπο ζωής και από τη συνολική αγορά.
Πρέπει να υπάρξει αναπροσαρμογή και στις απαιτήσεις μας σαν επαγγελματίες αλλά και στην προσφορά μας στο κράτος, και από κει και πέρα αλλαγή των πολιτικών προσώπων και του πολιτικού συστήματος.
«Να δικαστούν για εθνική μειοδοσία οι υπεύθυνοι για το Μνημόνιο»
- Αναφέρεσαι σε συγκεκριμένα πρόσωπα;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα πρόσωπα που έχουν κυβερνήσει την Ελλάδα –δεν μιλάω για όλη την πολιτική, δεν «τσουβαλιάζω»- είναι συγκεκριμένα: Παπανδρέου, Σαμαράς, Μητσοτάκης, Σημίτης, Βενιζέλος, Χρυσοχοϊδης, Ντόρα Μπακογιάννη και άλλοι. Όλα αυτά τα πρόσωπα πρέπει να φύγουν απ’ την πολιτική ζωή. Έχουν διαφθαρεί τα ίδια, έχοντας διαφθείρει και τον τόπο. «Κρυμμένα» επίσης άτομα, όπως: Λαλιώτης, Τσοχατζόπουλος, Αλογοσκούφης, τα θεωρώ συνυφασμένα με «χαβούζα», με τη «χαβούζα της Ελλάδας».
Μακάρι να βγουν καινούργια πρόσωπα. Εγώ δεν πιστεύω στην αλλαγή των χαρακτήρων. Δεν πιστεύω ότι φεύγοντας –για παράδειγμα- από το ΠΑΣΟΚ κάποιος που έχει υπογράψει τα Μνημόνια, γίνεται ξαφνικά «αντιμνημονιακός» επειδή ίδρυσε ένα νέο κόμμα. Δεν γίνεται, τι να κάνουμε; Την υπογραφή σου την έβαλες.
Ένα από τα προβλήματα που έχει οδηγήσει την κατάσταση εδώ είναι η απουσία τιμωρίας. Πιστεύω ότι πρέπει να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη τα πρόσωπα που συνετέλεσαν σαφέστατα στο να οδηγηθεί η χώρα στα Μνημόνια. Δεν λέω απλά να φύγουν από τη Βουλή. Πρέπει να δικαστούν για εθνική μειοδοσία.
- Ο Γιώργος Νταλάρας με άρθρο του στο aixmi.gr, μετά την επίθεση που δέχθηκε σε συναυλία του, τόνισε ότι δεν ανέχεται τη θηριωδία και την «δημοκρατική τρομοκρατία». Εσύ είπες ότι κατανοείς την οργή του κόσμου. Σταμάτησε το κοινό να συγχωρεί τους καλλιτέχνες που «άλλαξαν» κατεύθυνση και απομακρύνθηκαν από τον ακροατή; Μπορεί να αναστραφεί αυτό το κλίμα;
Συμφωνώ αυτό που λέει και θα συμπληρώσω πως οι πολίτες αντιδρούν έτσι μόνο όταν γίνονται αποδέκτες θηριωδίας και «δημοκρατικής τρομοκρατίας» από το ίδιο το κράτος. Ο κόσμος δεν, έχει, πλέον ανεκτικότητα στις «κωλοτούμπες». Είτε πρόκειται για πολιτικούς, είτε για καλλιτέχνες, είτε για δημοσιογράφους, είτε για όλους αυτούς που μας βλέπουν να καλοπερνάμε ή να διαφημιζόμαστε μέσω της τηλεόρασης. Ποιος ασκεί βία σε ποιόν; Πώς να συγκρίνεις τη βία που δέχεται κάποιος όταν τον απολύουν, του παίρνουν το σπίτι, του κόβουν τη σύνταξη και του πνίγουν με χημικά το δικαίωμα της διαφωνίας στις παρελάσεις και γενικότερα; Ο κόσμος “βιάζεται” καθημερινά από χίλιες μεριές και το κράτος προσπαθεί να μην χαλάσουν τη δημόσια εικόνα του αυτοθαυμαζόμενου επισήμου στο θρόνο του, να παρακολουθεί ως άλλος βασιλιάς τον στρατό του να παρελαύνει και να έχει την απαίτηση να τον θαυμάζουν αυτοί που ξεσκίζει καθημερινά. Οι παρελάσεις θα έπρεπε να έχουν ως επίκεντρο αυτόν που αγωνίστηκε και θυσιάστηκε. Τον απλό πολίτη και όχι τον καταχραστή της Δημοκρατίας…
«Ασχολούμαι με την πολιτική, δεν θέλω να μπω σε κόμμα»
- Τελευταία δήλωσες ότι έχεις δώσει περισσότερο «χώρο» στην πολιτικοκοινωνική σου τοποθέτηση, παρά στην καλλιτεχνική. Έχεις σκεφτεί να ασχοληθείς πιο ενεργά με τα πολιτικά πράγματα;
Έτσι κι αλλιώς ασχολούμαι πολύ ενεργά με τα πολιτικά πράγματα. Εάν η ερώτηση έχει να κάνει με το αν ενδιαφέρομαι να μπω σε κάποιο πολιτικό κόμμα, λέω ανοιχτά «όχι». Η θέση ενός ανθρώπου που του δόθηκε το μικρόφωνο να μιλάει ή να τραγουδάει, δεν θεωρώ ότι πρέπει να «σκλαβώνεται» από κάποια πολιτική «σημαία». Θέλω να έχω ελεύθερη την κρίση μου, έχω την ιδεολογία μου, βάσει της οποίας κρίνω αυτά που βλέπω, αλλά σε καμία περίπτωση αυτή δεν έχει κομματική ταυτότητα. Δεν είμαι διατεθειμένος να γίνω κομμάτι ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος, όσο κι αν πιστεύω στη θεωρία ότι «το σύστημα διορθώνεται εκ των έσω». Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει το «εκ των έσω».
- Οι περισσότεροι πολίτες δηλώνουν αναποφάσιστοι για το τι θα ψηφίσουν στις επερχόμενες εκλογές. Έχεις αποφασίσει ποιό κόμμα θα στηρίξεις;
Δεν έχω αποφασίσει ακριβώς. Υπάρχουν πράγματα που ακούω, μ’ αρέσουν, υπάρχουν πράγματα που ακούω και γελάω, αλλά η αλήθεια είναι ότι περιμένω την προεκλογική περίοδο με αγωνία –το λέω με μεγάλη ειλικρίνεια- να ακούσω προγράμματα και νέα πρόσωπα.
Θέλω να δω καινούργιες φωνές. Δεν με νοιάζει αν θα είναι από υπάρχοντες πολιτικούς χώρους ή καινούργιους, με ενδιαφέρει να ακούσω μια καινούργια πρόταση διακυβέρνησης. Μπορεί να είναι από την Αριστερά, ας είναι. Από κάποιο καινούργιο κόμμα; Ας είναι. Δεν μπορώ να ακούω μόνο καταγγελτικό λόγο.
- Αν «με το πιστόλι στον κρόταφο» πρέπει να επιλέξεις αναγκαστικά έναν από τους παρακάτω για πρωθυπουργό της χώρας, ποιός θα ήταν και γιατί;
Ευάγγελος Βενιζέλος, Αντώνης Σαμαράς, Λουκάς Παπαδήμος
Προτιμώ να τραβήξουν την σκανδάλη…
«Ντροπή σου, Γιώργο»
- Αν ερχόταν στο μαγαζί που τραγουδάς ο Γιώργος Παπανδρέου και έπεφτες πάνω του, τι θα του έλεγες;
«Ντροπή σου». Όμως δεν θα το έλεγα μόνο στον Παπανδρέου, αλλά σε πάρα πολλούς.
- Διάβασα στο Twitter αυτό που έγραψες για τον Βενιζέλο. Ήσουν πάντα τόσο απορριπτικός για εκείνον ή σε οδήγησε εκεί η θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών;
Δεν είμαι απορριπτικός ως προς τον Βενιζέλο αυτόν καθ’ αυτόν, αλλά ως προς τις διαδικασίες. Είναι, δηλαδή, σαν Χούντα. Λες «θα πάω να ψηφίσω έναν», μου κάνει λίγο «Βασιλεία».
Από κει και πέρα, ο Βενιζέλος με έχει απογοητεύσει πάρα πολύ, θεωρώ ότι είναι από τους πιο έξυπνους ανθρώπους που έχει η Ελλάδα.
Αλλά όταν τον βλέπω να έχει «τρελαθεί στην κωλοτούμπα», (υποστήριζε ότι το χαράτσι της ΔΕΗ είναι αντισυνταγματικό και στο τέλος το επέβαλε ο ίδιος, μιλούσε με «πύρινο» λόγο σχετικά με το ότι το Αγγλικό δίκαιο δεν διέπει τις καινούργιες συμβάσεις -για να αποκαλυφθεί ότι όχι μόνο είναι το Αγγλικό δίκαιο που τις διέπει αλλά ότι οποιαδήποτε διαφωνία υπάρχει επ’ αυτών θα λύνεται και στα δικαστήρια του Λουξεμβούργου-) εμένα, λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι μου δείχνουν «επικίνδυνοι» γιατί ακριβώς είναι πάρα πολύ έξυπνοι.
Αντί να χρησιμοποιήσουν την εξυπνάδα τους για το καλό της χώρας, για το καλό αυτών που τους ταΐζουν, το χρησιμοποιούν υστερόβουλα προσπαθώντας να κοροϊδέψουν τον λαό. Αν μη τι άλλο είναι ντροπή. Δεν θέλω να μιλήσω με πιο σκληρά λόγια…
- Πιστεύεις ότι η Βουλή έπρεπε να πει «όχι» στο νέο Μνημόνιο; Και αν γινόταν έτσι, δεν θα χρεοκοπούσαμε;
Η Βουλή έπρεπε να πει «όχι» από το πρώτο Μνημόνιο. Είναι παράλογο και παράδοξο ο τότε πρωθυπουργός, στην προεκλογική περίοδο να ωρύεται εναντίον του ΔΝΤ, λέγοντας ότι καταστρέφει τις παγκόσμιες οικονομίες, και τρεις μήνες μετά, να έχει συνάψει συμφωνία με τον Στρος Καν. Το πρόβλημά μου με τα Μνημόνια είναι οι όροι.
Αν χρεοκοπήσει μια χώρα έχοντας κρατήσει την περιουσία της, θα περάσει μεν δύσκολα μια περίοδο αλλά έχοντας διατηρήσει τα εφόδιά της μπορεί να ορθοποδήσει ξανά. Το να χρεοκοπήσει έχοντας χαρίσει ή έχοντας ξεπουλήσει όλες τις πιθανότητες ανάκαμψης (το χρυσό της, τα πετρέλαιά της, όλες τις πλουτοπαραγωγικές βάσεις της) μετά θα χρεοκοπήσει έτσι κι αλλιώς. Πού θα στηριχθεί για να ξανασηκωθεί;
Μπορούσαμε πριν πάμε σε αυτήν την καταστροφή που λέγεται Μνημόνιο να πούμε στους φίλους μας τους Ευρωπαίους «Παιδιά, αφήστε μας 5 χρόνια να βάλουμε σε τάξη το κράτος μας και μετά βλέπουμε». Κι ό,τι μείνει απ’ τα χρέη μας –αν είναι νόμιμα- να τα ξοφλήσουμε σε 30 – 50 χρόνια.
Τι είναι αυτή η ιστορία τώρα;…
«Είναι λαϊκιστικά τα νέα κόμματα»
- Υπάρχει «κενό αντιπροσώπευσης» στον πολιτικό χάρτη; Τα νέα κόμματα έχουν κάτι νέο να προτείνουν / προσφέρουν;
Τα νέα κόμματα είναι λαϊκίστικα και όχι λαϊκά. Βλέπουν ότι το 70% του λαού διαφωνεί με τη συγκεκριμένη πολιτική και προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν πολιτικά. Αυτό είναι λαϊκίστικη εκμετάλλευση της ανέχειας του κόσμου. Και λέγοντας ανέχεια, εννοώ τη φτώχεια και τη δυσκολία. Χρειαζόμαστε πολιτικό λόγο. Και σήμερα ακούγεται περισσότερος από κάποιους ανεξάρτητους οικονομολόγους, παρά από πολιτικούς…
- Πιστέψαμε σε πρόσωπα – πολιτικές – «χαμόγελα» και βρισκόμαστε εθνικά και οικονομικά εκτεθειμένοι. Πώς θα ανακτήσουμε την κοινωνική μας αξιοπρέπεια;
Αν κόψουμε τον ομφάλιο λώρο με το υπάρχον πολιτικό σύστημα και με την ευρωπαϊκή πελατειακή σχέση –όχι με την Ευρώπη- παύοντας, δηλαδή, να είμαστε οι καλοί πελάτες που δανειζόμαστε ακριβά.
Αν αρχίσουμε σαν κράτος με πολύ σοβαρή και λίγο «επαναστατική» ηγεσία (που θα «βαρέσει» το χέρι στο τραπέζι και θα πει «θα κάνουμε 5 πράγματα συγκεκριμένα για να αρχίσει να δημιουργεί η χώρα ανάπτυξη, χωρίς τη βοήθεια ξένων»), αν λοιπόν αρχίσουμε από μόνοι μας να ξεπερνούμε τα προβλήματα δημιουργώντας καινούργιο Πολιτισμό, τότε ναι, μπορεί να κερδίσουμε τη χαμένη μας αξιοπρέπεια.
Δεν με νοιάζει τι γνώμη έχει ο Γερμανός για μένα.
Με νοιάζει ότι εγώ ο ίδιος απαξιώνω το κράτος. Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο ότι ο Γιώργος Παπανδρέου βγήκε σε όλο τον πλανήτη και μας είπε διεφθαρμένους.
Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο ότι ο Πάγκαλος είπε ότι «όσοι βγήκαν στο δρόμο είναι είτε κομμουνιστές είτε ηλίθιοι», παρά το αν οι Γάλλοι λένε ότι τους κοροϊδέψαμε για να μπούμε στο ευρώ.
Η απαξίωση της Ελλάδας έχει ξεκινήσει απ’ τους ίδιους της του πολιτικούς και στη συνέχεια απ’ τους πολίτες.
- Οφείλονται όλα στο δικομματισμό που τόσα χρόνια ‘μεσουρανεί’, ή έχουν ευθύνες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης;
Εννοείται ότι ευθύνονται όλα τα κόμματα και όχι μόνο τα δύο κυβερνητικά. Ο δικομματισμός δε νοιάστηκε ποτέ για την Ελλάδα, απλά είχε τη δύναμη να κάνει πλύση εγκεφάλου. Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι μόνο αυτά τα κόμματα μπορούν να σώσουν τη χώρα. Αλλά και η Αριστερά, που αντιμετωπιζόταν με φιλική διάθεση από την κοινωνία, δεν άρθρωσε ποτέ λόγο διακυβέρνησης. Είχε πάντα λόγο καταγγελίας. Ακούς μόνο «όχι». Πρέπει να ακούσουμε κι ένα «ναι» από την Αριστερά. Να μας πει συγκεκριμένες προτάσεις με συγκεκριμένο λόγο, με συγκεκριμένη προοπτική και να είναι σίγουρη ότι δεν θα πάει χαμένη αυτή η προσπάθεια.
Οι Κεντροδεξιές παρατάξεις, από την άλλη, ποτέ δεν άρθρωσαν ουσιαστικό λόγο ανάκαμψης.
Σε αυτή τη φάση, στην πολιτική, όπως και στην κοινωνία, δεν πρέπει να κοιτάμε όσα μας χώριζαν στο Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, αλλά όσα μας ενώνουν. Ας «σταθεροποιηθούμε» πρώτα και η Ελλάδα έχει πολλές φυλακές……
«Οι οικογένειες Καραμανλή και Παπανδρέου έχουν κάνει μεγάλη ζημιά στον τόπο»
- Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, μιλώντας στο aixmi.gr χαρακτήρισε τον Γιώργο Παπανδρέου και των Κώστα Καραμανλή ως ‘μοιραία πρόσωπα της Ελλάδας’. Τι λες γι’ αυτό;
Ιστορικά, οι οικογένειες Καραμανλήδων και Παπανδρέου έχουν κάνει πολύ μεγάλη ζημιά στη χώρα. Δυστυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται και από την ιστορία, αυτά τα πρόσωπα δεν ήρθαν στην Ελλάδα ανεξάρτητα. Πάντα υποκινούμενα από ξένα κράτη ήταν, είτε Γερμανοί ήταν, είτε Άγγλοι, είτε Αμερικάνοι, ήρθαν όχι με αγάπη για την πατρίδα τους. Ιστορικά, λοιπόν, είναι και οι δύο συνυπεύθυνοι, από τον πρώτο Παπανδρέου και τον πρώτο Καραμανλή, μέχρι τους αντίστοιχους τελευταίους.
- Είναι «μονόδρομος» οι συγκυβέρνησεις από δω και στο εξής; Αν ναι, πιστεύεις ότι θα αποδώσουν; Μια τεχνοκρατική «κυβερνητική λύση» τύπου Μόντι (Ιταλία) θα βοηθούσε;
Οι συγκυβερνήσεις, ναι, είναι μονόδρομος. Κι αν δεν είναι, πρέπει να γίνει. Κρατώ, ωστόσο, επιφυλάξεις για το εκλογικό σώμα και τη δυνατότητά του να μην επηρεαστεί από τις «σειρήνες» των πολιτικών. Δεν πιστεύω σε τεχνοκράτες, αλλά σε ανθρώπους που πιστεύουν στη χώρα τους.
Ο Σημίτης τεχνοκράτης δεν ήταν; Έκανε τις μεγαλύτερες απατεωνιές. Μαζί με τον τεχνοκράτη κ. Παπαδήμο μας έβαλαν σε μια Ευρώπη που δεν μπορούσαμε να αντέξουμε.
- Ποιος είναι ο άλλος δρόμος; Η έξοδος απ’ το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή; Μήπως η Αριστερά χαϊδεύει εκ του ασφαλούς τ’ αυτιά του κοσμάκη, γνωρίζοντας ότι άλλα κόμματα θα ψηφίσουν τα Μνημόνια και δεν θα αφήσουν τη χώρα να πτωχεύσει;
«Έξω απ’ το ευρώ» λέει μόνο το ΚΚΕ. Παρότι έχει την πιο ξεκάθαρη θέση από όλα τα κόμματα, προσωπικά διαφωνώ με την έξοδο από την Ευρώπη. Επειδή ζούμε σε εποχή βίαιων αλλαγών, τα ίδια τα κόμματα προσπαθούν να ανακαλύψουν τι είναι αυτό που συμβαίνει. Δε νομίζω ότι «χαϊδεύουν τα αυτιά του κόσμου».
Περισσότερο το κάνουν εκείνοι που λένε «σωθήκαμε με το PSI», παρά όσοι λένε «καταστραφήκαμε με το PSI». Γιατί είναι (σ.σ.: το PSI) μεγάλο παραμύθι. Έχοντας συνομιλήσει με ανθρώπους των οικονομικών και των πολιτικών, καταλαβαίνω ότι αυτά που θα αποκαλυφθούν το επόμενο διάστημα θα είναι αποκαλυπτικά έως τρομακτικά.
- Ποιά η άποψή σου για το ξεκίνημα, την πορεία και την κατάληξη του περσινού κινήματος των «αγανακτισμένων»;
Το κίνημα των «αγανακτισμένων» έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αφύπνιση της κοινωνίας. Αυτός ήταν ο στόχος του, και απλώς τον πέτυχε. Όταν ξεκίνησαν, τους λοιδορούσαν και τους ειρωνευόντουσαν. Απαγορευόταν να αναφερθεί ο οποιοσδήποτε στα ΜΜΕ σε αυτό. Όταν άρχισε να μαζικοποιείται τότε κατάλαβαν τα ΜΜΕ ότι υφίσταται το Κίνημα και ξαφνικά από μερικές εκατοντάδες ανθρώπων άρχισαν να πλησιάζουν το 1 εκατομμύριο στο Σύνταγμα.
Πιστεύω ότι τώρα θα αλλάξει μορφή και δεν θα είναι, πλέον, Κίνημα «αγανακτισμένων» αλλά «αποφασισμένων».
-Είσαι πολύ δραστήριος στο Twitter. Η δυναμή του, ως εναλλακτικού Μέσου Ενημέρωσης και έκφρασης, βοηθάει τον ελεύθερο κοινωνικό διάλογο ή μήπως εξελίσσεται σε επικίνδυνο μέσο χειραγώγησης;
Όλα τα Μέσα έχουν όση σημασία τους δίνεις. Δεν θεωρώ ότι τα social media έχουν σοβαρό μερίδιο στη χειραγώγηση. Έχουν μόνο στην ενημέρωση και, για μένα, οι γνώμες που εκφράζονται μέσα από τα social networks είναι σε πολύ δεύτερο επίπεδο, δεν τις λαμβάνω ιδιαίτερα υπόψη, όσο τα νέα και η ενημέρωση που μπορείς να έχει για οποιοδήποτε θέμα.
Αυτή είναι και η διαφορετικότητα των social media. Δεν είναι κατευθυνόμενα όπως η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Για το ίδιο θέμα, μέσα σε 5 λεπτά μπορείς να μάθεις 5 διαφορετικές απόψεις και να βγάλεις το δικό σου συμπέρασμα. Αυτή είναι η μαγεία των κοινωνικών δικτύων και τίποτα παραπάνω.
- Ενημερώνεσαι από blogs; Ηανωνυμία στο internet εξυπηρετεί την πολυφωνία ή μήπως την «ψηφιακή δημοκρατική τρομοκρατία»;
Η ανωνυμία στο internet είναι η προκάλυψη της ασυδοσίας. Δεν την αποδέχομαι με τίποτα. Γενικότερα δεν είμαι υπέρ της ανωνυμίας, ιδιαίτερα όταν αυτή έχει να κάνει με στοιχεία, αποδείξεις και επιχειρήματα που βασίζονται σε δεδομένα. Όλα τα υπόλοιπα, όσα προέρχονται από ανώνυμους χρήστες μου είναι παντελώς αδιάφορα και τα θεωρώ ανούσια. Για μένα, ενημέρωση μέσω internet σημαίνει όνομα και επίθετο.
- Έκανες λόγο για δευτερεύουσα σημασία της ψυχαγωγίας του κοινού, αφού πρέπει πρωτίστως να καλύψει βασικές του ανάγκες διαβίωσης. Η Τέχνη μπορεί να «ξορκίσει» τα στραβά ή απλά «χορηγείται» ως «συμπλήρωμα αισιοδοξίας»;
Ο ρόλος της Τέχνης είναι να δίνει πνευματική δύναμη στους ανθρώπους. Η Τέχνη είναι «πνεύμα» δεν είναι ύλη. Ιστορικά, η Πολιτική δεν θέλει τον κόσμο να σκέφτεται, να είναι αισιόδοξος, να ασχολείται με τίποτα άλλο πέρα από το «μεροδούλι, μεροφάι». Η Τέχνη αφυπνίζει. ‘Έτσι, θα είναι πάντα ο μεγάλος αντίπαλος των «πολιτικών εμπρηστών».
Έγιναν προσπάθειες, τα τελευταία 30 χρόνια από την Πολιτική, να χειραγωγηθεί η Τέχνη και να μπει σε λογική Lifestyle και αδιάφορης παραγωγής μουσικής ή οποιασδήποτε μορφής Τέχνης, που έχει να κάνει με σεξ, προστυχιά και το αβαθές της σκέψης. Δεν τα κατάφεραν. Μπορεί να το πέρασαν ως τρόπο ζωής του εύπορου Έλληνα, αυτού που είχε να πετά τα λουλούδια και τα πούρα, αλλά η βάση αυτών που ακούνε λ.χ. μουσική δεν θα μπορούσε να επηρεαστεί ποτέ από έναν τέτοιο τρόπο ζωής.
- Τι αποκόμισε ο Γιάννης Κότσιρας στο ταξίδι του από το ξεχωριστό και αγαπημένο «Τσιγάρο» στον ρομαντικό «Φύλακα Άγγελο», καί από το αντιδραστικό «Ξύλινο αλογάκι» στην νοσταλγική και γλυκόπικρη «Σμύρνη του έρωτα»; Τελικά «μετράει» η διαδρομή ή ο προορισμός;
Ένας άνθρωπος που αγαπάει τη μουσική δεν έχει ποτέ προορισμό. Δεν τελειώνει ποτέ το ταξίδι. Ο μόνος στόχος που είχα πάντα, είναι αυτά που αφήνω πίσω μου. Μπορεί να έχω κάνει λάθος επιλογές, όμως αυτό που αφήνω πίσω μου, σιγά – σιγά, είναι πολύ καθαρό, δεν έχει μουτζούρες και βρωμιές. Για μένα αυτός ο δρόμος είναι πολύ όμορφος, πολύ διδακτικός, με επιτυχίες και αποτυχίες, εκ των οποίων οι δεύτερες ήταν εξαιρετικά «επιμορφωτικές». Οι επιτυχίες έρχονται και φεύγουν, δεν μπορούν να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Η αστοχία και η αποτυχία σε βελτιώνουν. Είμαι πολύ περήφανος ακόμη και για τα λάθη μου. Ο καθένας μπορεί να με κρίνει ελεύθερα, θα το δεχτώ με μεγάλη χαρά, όμως παραμένω περήφανος.
- Λοΐζος, Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Ξαρχάκος. Υπάρχουν οι συνεχιστές τους;
Θα το καταλάβουμε αργότερα. Τους δημιουργούς αυτούς, όταν έκαναν τα μεγάλα έργα, δεν νομίζω ότι τους θεωρούσαν “μεγάλους”, δεν τους εκτιμούσαν και τόσο. Αργότερα έγινε αυτό. Θεωρώ, βάσει των καινούργιων κοινωνικών συνθηκών, ότι υπάρχουν τέτοια πρόσωπα και ότι τώρα τους δίνεται η ευκαιρία να δείξουν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Μιλάω για τον Παντελή Θαλασσινό, τον Ορφέα Περίδη, τον Σταμάτη Κραουνάκη και άλλους. Νομίζω ότι στο μέλλον θα έχουμε να μιλάμε για καινούργιους, μεγάλους δημιουργούς.
- Αν τυχόν έγραφες ένα κομμάτι σήμερα, θα είχε ερωτικό, πολιτικό ή κοινωνικό «χρώμα»;
Θα τα είχε όλα μαζί. Όταν αποφασίζω να γράψω όλα έχουν συνδυαστικό χαρακτήρα. Δεν είναι κάτι ξεκομμένο, είναι όλα ένα μείγμα. Για παράδειγμα «η Ρόζα» είναι τραγούδι που περνάει τα πάντα από μέσα του. Αυτό είναι το πρότυπό μου το στιχουργικό. Τραγούδια που περνάνε όλα τα συναισθήματα και τις καταστάσεις, συγκυριακές και μη, μέσα από έναν στίχο.
- «Η Σμύρνη του έρωτα» αποδεικνύει ότι η Ελλάδα της παράδοσης και της αξιοπρέπειας δεν πεθαίνει ποτέ. Απομακρυνόμαστε σαν λαός επικίνδυνα από τις ρίζες μας;
Έχουμε απομακρυνθεί πάρα πολύ και αυτό είναι το αποτέλεσμα του αδιάφορου και του «ωχαδερφίστικου» Lifestyle που θέλησε να επικρατήσει τα τελευταία χρόνια. Η σχέση με τις ρίζες είναι πολύ ουσιαστική, γιατί αυτές σε βοηθούν να κοιτάς πίσω ώστε να δεις το μέλλον. Το μέλλον ποτέ δεν ήταν ξεκομμένο απ’ το παρελθόν. Πολιτιστικά, πολιτικά, στα πάντα… Αν κοιτάξουμε πίσω, στην πολιτιστική μας παράδοση, θα καταλάβουμε πώς πρέπει ή δεν πρέπει να κινηθούμε στο μέλλον. Αν κοιτάξουμε στην πολιτική κατάσταση, θα καταλάβουμε τι πρέπει να αποφύγουμε στο μέλλον. Ακόμη και σε επίπεδο ονομάτων.
«Το κράτος χρηματοδοτούσε μπουζουκτσίδικα όχι ποιοτικές δουλειές»
- Ο κόσμος βγαίνοντας από τη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής, είχε ψηλότερα το κεφάλι και χαμογελούσε. Νομίζω ότι χρειαζόμαστε περισσότερες «πολιτιστικές ενέσεις» τέτοιου τύπου.
Λείπουν τέτοιες «ενέσεις». Το κράτος προτιμούσε να βοηθάει τραγουδιστές και επιχειρηματίες νυχτερινών κέντρων, παρά πραγματικές πολιτιστικές κινήσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Στο σημείο αυτό θα αναφέρω τη Μελίνα Μερκούρη.
Με πλήρη διαφάνεια, όπως κάνουν όλα τα κράτη που έχουν κρατήσει ψηλά την πολιτιστική τους παράδοση, θα πρέπει ένα κομμάτι των επιχορηγήσεων να πηγαίνει σε τέτοιου είδους παραστάσεις. (σ.σ.: δεν μιλώ για τις δικές μου, δεν πήρα επιχορηγήσεις για να πάρω τώρα).
Είναι άδικο να μην έχουν υπάρξει κινήσεις σε ό,τι έκαναν παλαιότερα π.χ. η Δόμνα Σαμίου ή που κάνει, ακόμη και τώρα, ο Χρόνης Αηδονίδης, ή και σε πιο λαϊκό πλαίσιο, π.χ. ο Στέλιος Βαμβακάρης ή και ορχήστρες παραδοσιακής μουσικής.
Τη δεκαετία του ΄80 και του ΄90 οι επιδοτήσεις πήγαν σε συναυλίες τραγουδιστών του εφήμερου ρεπερτορίου.
- Ο ομώνυμος δίσκος που κυκλοφορεί είναι «φόρος τιμής», «στροφή» σου στο ρεπερτόριο, προσωπική ανάγκη ή συνδυασμός τους;
Όλα μαζί. Δεν νιώθω μόνο τραγουδιστής, αλλά άνθρωπος που ασχολείται συνολικά με τον Πολιτισμό. Θεωρώ ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον Πολιτισμό πρέπει να κάνουν κινήσεις που υπερβαίνουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Η συγκεκριμένη δουλειά δεν είναι ικανοποίηση κάποιας προσωπικής μου φιλοδοξίας, είναι κατάθεση Πολιτισμού, αυτού που έχω μέσα μου. Με το ρεμπέτικο και το σμυρναίικο τραγούδι ασχολιόμουν πάντα, ίσως πιο επαγγελματικά από το ’90 που ξεκίνησα να τραγουδάω.
Θα μου ήταν πιο απλό αντί να κάθομαι 2,5 χρόνια να κάνω αυτή τη δουλειά, να βγάλω δίσκο με καινούργια τραγούδια που είτε θα είχα γράψει ο ίδιος, είτε συνεργαζόμενος με κάποιους συνθέτες. Αυτή η δουλειά ήταν πάρα πολύ κοπιαστική και χωρίς υποστήριξη επί της ουσίας. Ευτυχώς που υπήρξε η ΕΜΙ και το πίστεψε -παραδόξως- εν μέσω τέτοιας κατάστασης στη δισκογραφία.
- Η συνεργασία σου με την Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου; Πράγματι, οι «παρέες» βγάζουν αρτιότερα καλλιτεχνικά αποτελέσματα;
Όταν η παρέα «δέσει», φυσικά. Αρκεί να είναι ειλικρινείς παρέες κι όχι «παρέες συμβολαίων».
Ήθελα πολύ τα παιδιά να με γνωρίσουν και να με καταλάβουν για να μπορέσει να βγει αυτό το αποτέλεσμα, και έδειξαν ανοιχτή καρδιά. Όπως λένε και οι ίδιοι έχουν καταφέρει να βγάλουν έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα σε αυτή τη δουλειά. Είναι πολύ πιο ελεύθεροι, πολύ πιο «μουσική» η δουλειά που έχουν κάνει. Το αποτέλεσμα ξεπέρασε και τις δικές μου προσδοκίες.
«Ο Έλληνας “τσάμπας”»
- Η δισκογραφία (στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς) ψυχορραγεί πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Αυτό οφείλεται στην πειρατεία και την τεχνολογία, ή μήπως και τα μουσικά προϊόντα, λόγω του γενικότερου καλλιτεχνικού επιπέδου, ευτελίστηκαν συνολικά;
Και τα δύο μαζί. Ξεκινώντας την αυτοκριτική του χώρου που ανήκω, θα πω ότι σαφώς η παραγωγή καλής μουσικής έχει σταματήσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η δισκογραφία ακολούθησε την πολιτική πορεία του τόπου και ήταν ευτελής. Είναι πολύ φθηνό το μουσικό αποτέλεσμα που προσέφεραν οι δισκογραφικές. Αντίστοιχα, ο κόσμος δεν εκτίμησε τη μουσική, για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς.
Το «τσάμπα» είναι σε γενικές γραμμές αυτό που έχει περάσει πολύ στον Έλληνα, σε βαθμό να το διαφημίζει και γερμανική εταιρεία: «Ο Έλληνας ο ‘τσάμπας’». Αυτό, λοιπόν, είναι φαύλος κύκλος. Η κακή μουσική οδηγούσε στην πειρατεία, και η πειρατεία στην ακόμη χειρότερη μουσική. Αποτέλεσμα: φτάσαμε στην κατάργηση της δισκογραφίας.
- Κατά τη φετινή σου συνεργασία με Μητροπάνο – Μπάση, είδες διαφορετική συμπεριφορά – συμμετοχή από το κοινό στο Κέντρο; Αλλάζουν οι συνήθειες του Έλληνα στη διασκέδαση;
Είναι τεράστια η διαφορά. Φέτος η ψυχολογία άλλαζε μέρα με τη μέρα. Έβλεπες εντελώς διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου έβγαινε κατ’ ανάγκην για να μην κλειστεί μες τα σπίτια του, ακόμη κι αν ξόδευε από το υστέρημά του. αλλά Κάποιοι άλλοι έβγαιναν με ενοχική διάθεση του τύπου «πρέπει να βγω, θέλω να βγω, αν και οι συνθήκες είναι παράδοξες».
Γι’ αυτό μέχρι να ξεκινήσει η μουσική, άκουγες τους θαμώνες να λένε συγκεκριμένες λέξεις, που ήταν: «κρίση, ανεργία, δάνειο, χρωστάω, παιδί, χρέος». Ο ρόλος μας ήταν πάρα πολύ δύσκολος γιατί αυτό που έπρεπε να κάνουμε ήταν να βοηθήσουμε να ξεχαστούν για λίγο -χωρίς βέβαια να ξεχάσουν, γιατί δεν πρέπει να ξεχάσουν τι συμβαίνει… Κάποιες φορές θεωρούσα ότι ίσως και να δίναμε ψυχική δύναμη σε κάποιους ανθρώπους ώστε να ανταπεξέλθουν στους δύσκολους αγώνες που ακολουθούσαν κι ακολουθούν.
- Τι «απολαμβάνεις» περισσότερο: συναυλία καλοκαιρινή, συναυλία (λ.χ. Μέγαρο), νυχτερινό κέντρο;
Για μένα πάντα η συναυλία ήταν το πιο άμεσο είδος επικοινωνίας με τον κόσμο. Όλα τα νυχτερινά κέντρα έχουν το «καλούπι» τους, δηλαδή το τραπέζι, τη φιάλη, το λουλούδι, αυτή τη βιομηχανία που υπάρχει, ενώ η συναυλία είναι άλλο πράγμα.
Φέτος, μεταξύ των εμφανίσεων στο «Κέντρο Αθηνών» έκανα και χειμερινές συναυλίες, για πρώτη φορά. Το καλοκαιρινό «OnTheRoad» με εμφανίσεις ανά την Ελλάδα, συνεχίζεται από τέλη Μαρτίου, με συναυλίες σε Λαμία, Κομοτηνή, Κύπρο και Κέρκυρα.
- Τι μέλλον έχει η Ελληνική μουσική; Υπάρχει έντεχνο τραγούδι σήμερα;
Υπάρχει καλό και κακό τραγούδι, αληθινό και ψεύτικο τραγούδι και πιστεύω ότι υπάρχει το εμπορικό ποιοτικό και το εμπορικό μη ποιοτικό. Έντεχνο, αν υπήρξε ποτέ, υπήρξε μια πολύ συγκεκριμένη περίοδο και μια ανάγκη του Μάνου Χατζιδάκι να διαχωρίσει το ευτελές της εποχής με τη δική του μουσική. Και πολύ καλά έπραξε τότε.
- Θα επιστρέψουν οι εποχές των «Τερμιτών» σε γεμάτα γήπεδα και του λαμπερού Λυκαβηττού ή θα βαλτώσουμε στα μπουζούκια;
Θα επιστρέψουμε πανηγυρικά. Αυτό που θα βαλτώσει θα είναι τα ίδια τα μπουζούκια και όχι η πραγματική μουσική. Ήδη συμβαίνει. Ο τρόπος διασκέδασης των μπουζουκιών, με την έννοια που το ξέραμε μέχρι σήμερα, του ακριβού «μπες – βγες» με όλη αυτή τη διάθεση «σούπερ – μάρκετ» ήδη έχει πάρει την κάτω βόλτα και υποψιάζομαι ότι σε πολύ λίγο καιρό ελάχιστοι επιχειρηματίες θα επενδύουν σε κάτι τέτοιο γιατί τα τελευταία 2-3 χρόνια όσοι το έχουν κάνει έχουν χάσει. Είναι η εποχή των συναυλιών και η εποχή των μικρών χώρων, όπου, όπως παλιά, η ανάσα του κόσμου ήταν πολύ κοντά στου τραγουδιστή.
Αυτό ακριβώς που απαιτεί η μουσική…
ΑΙΧΜΗ Tromaktiko
Θέλει να κάτσουν στο σκαμνί με την κατηγορία της «εθνικής μειοδοσίας» όσοι οδήγησαν την Ελλάδα στο Μνημόνιο, ονοματίζει εκείνους που -για τον ίδιο- ανήκουν στη χαβούζα της πολιτικής και δεν κρύβει την οργή του για τον Παπανδρέου.
«Αν τον έβλεπα μπροστά μου, θα του έλεγα ‘ντροπή σου Γιώργο’. Και δεν θα το έλεγα μόνο σε εκείνον», σημειώνει.
Απ’ την κριτική του δε μένει αλώβητη ούτε η Αριστερά, που «λέει πάντα όχι, χωρίς να κάνει καμιά ρεαλιστική πρόταση».
Διαβάστε τον. Θα γνωρίσετε μιά άλλη, εξίσου ενδιαφέρουσα πτυχή του - Σε πρόσφατη συνέντευξή σου ανέφερες ότι, ακόμη κι αν δεν είμαστε υπό γερμανική κατοχή, σίγουρα δεν βρισκόμαστε υπό ελληνική. Ποιος ευθύνεται, τελικά, για την απώλειά της; Συγκεκριμένοι πολιτικοί ή το σύνολο της κοινωνίας;
Είναι πολύ συγκεκριμένο το πρόβλημα εθνικής κυριαρχίας. Είναι πολύ εύκολο ο καθένας να ρίχνει τις ευθύνες σε άλλον. Ποια είναι η πραγματικότητα;
Υπάρχει ευθύνη των πολιτών, αλλά δεν έχει να κάνει με το «μαζί τα φάγαμε». Συνδέεται με την απαξίωση της ψήφου και το πώς αυτή μεταφράζεται σε λεφτά ή «δουλίτσες» κλπ, κατά πόσο δηλαδή είναι εξαγοράσιμη. Η απώλεια της κυριαρχίας ή, για να το θέσουμε σωστότερα, η προσημείωση της Ελλάδας είναι πολιτική απόφαση η οποία έχει ξεκινήσει τα τελευταία 40 χρόνια.
Δεν γνωρίζω το λόγο, θεωρώ όμως ότι πάντα τα μεγάλα κράτη έψαχναν καλούς «πελάτες» που μπορούν να αγοράζουν «πόλεμο». Στην Ελλάδα πάντα υπήρχε πολεμική με γειτονικά κράτη. Είμαστε η μόνη χώρα που δεν βοηθήθηκε ποτέ από κανέναν (είμαστε η μόνη χώρα που δεν αποζημιώθηκε για τον Β΄ παγκόσμιο Πόλεμο) κι, όμως, πάντα υπήρξε «παρούσα». Τώρα είμαστε χώρα-καλός πελάτης, δανειολήπτης, αγοραστής όλων των προϊόντων της προηγμένης Ευρώπης.
- Συνεπώς οφείλεται καθ’ ολοκληρίαν στους πολιτικούς μας η κατάσταση της χώρας.
Οι πολιτικοί μας, για να εξυπηρετήσουν δικά τους συμφέροντα -είτε οικονομικά είτε προσωπικών φιλοδοξιών, μας έβαλαν στο ευρώ ενώ δεν ήμασταν έτοιμοι. Έτσι, αρχίσαμε να δανειζόμαστε για να εξυπηρετούμε δάνεια.
Οι Άγγλοι δεν μπήκαν στο ευρώ γιατί δεν ήταν έτοιμοι, αλλά η μικρή «Ελλαδίτσα» ήταν έτοιμη, επί Σημίτη!!!
Δε βγήκε, κανείς να εξηγήσει τότε στον Έλληνα ότι «ξέρεις κάτι; θα σου αυξήσω τη σύνταξη, αλλά σε 10 χρόνια η χώρα σου θα χρεοκοπήσει». Αν το ήξερε αυτό ο Έλληνας δε νομίζω ότι θα το δεχόταν.
Μας μιλούν για φοροδιαφυγή και «μαύρο χρήμα», όταν το ίδιο το κράτος φοροδιαφεύγει, δεν πληρώνει το ΙΚΑ, τους ασφαλισμένους. Το περισσότερο «μαύρο χρήμα» διακινήθηκε από Δήμους, από υπουργεία (π.χ. Πολιτισμού) ή από Νομαρχίες. Όταν το κράτος δίνει αυτό το παράδειγμα, ο Έλληνας θεωρεί ότι είναι κάτι δεδομένο και καθόλου παράνομο, αλλά μες τη φυσιολογική ροή της ζωής.
Το «μαζί τα φάγαμε» απευθύνεται στους πολιτικούς και στους διορισθέντες εκ των πολιτικών «πολιτών τους».
- Αλλαγή νοοτροπίας, αυτοκριτική, απόδοση ευθυνών. Από πού πρέπει να ξεκινήσουμε και πού να καταλήξουμε;
Αυτοκριτική έχει γίνει, ειδικά από τον πολίτη. Απομένει να αναπροσαρμοστεί ο τρόπος ζωής, όχι όμως στο σημερινό επίπεδο (γιατί είναι εξαιρετικά ευτελές), αλλά σε κάτι καλύτερο.
Δεν θα μας συγκρίνω με τα «μνημονιακά» παραδείγματα Μολδαβίας, Ουγκάντας και δεν ξέρω τι άλλο… Το επίπεδο του Έλληνα πρέπει να καθορίζεται από τον τρόπο ζωής και από τη συνολική αγορά.
Πρέπει να υπάρξει αναπροσαρμογή και στις απαιτήσεις μας σαν επαγγελματίες αλλά και στην προσφορά μας στο κράτος, και από κει και πέρα αλλαγή των πολιτικών προσώπων και του πολιτικού συστήματος.
«Να δικαστούν για εθνική μειοδοσία οι υπεύθυνοι για το Μνημόνιο»
- Αναφέρεσαι σε συγκεκριμένα πρόσωπα;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα πρόσωπα που έχουν κυβερνήσει την Ελλάδα –δεν μιλάω για όλη την πολιτική, δεν «τσουβαλιάζω»- είναι συγκεκριμένα: Παπανδρέου, Σαμαράς, Μητσοτάκης, Σημίτης, Βενιζέλος, Χρυσοχοϊδης, Ντόρα Μπακογιάννη και άλλοι. Όλα αυτά τα πρόσωπα πρέπει να φύγουν απ’ την πολιτική ζωή. Έχουν διαφθαρεί τα ίδια, έχοντας διαφθείρει και τον τόπο. «Κρυμμένα» επίσης άτομα, όπως: Λαλιώτης, Τσοχατζόπουλος, Αλογοσκούφης, τα θεωρώ συνυφασμένα με «χαβούζα», με τη «χαβούζα της Ελλάδας».
Μακάρι να βγουν καινούργια πρόσωπα. Εγώ δεν πιστεύω στην αλλαγή των χαρακτήρων. Δεν πιστεύω ότι φεύγοντας –για παράδειγμα- από το ΠΑΣΟΚ κάποιος που έχει υπογράψει τα Μνημόνια, γίνεται ξαφνικά «αντιμνημονιακός» επειδή ίδρυσε ένα νέο κόμμα. Δεν γίνεται, τι να κάνουμε; Την υπογραφή σου την έβαλες.
Ένα από τα προβλήματα που έχει οδηγήσει την κατάσταση εδώ είναι η απουσία τιμωρίας. Πιστεύω ότι πρέπει να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη τα πρόσωπα που συνετέλεσαν σαφέστατα στο να οδηγηθεί η χώρα στα Μνημόνια. Δεν λέω απλά να φύγουν από τη Βουλή. Πρέπει να δικαστούν για εθνική μειοδοσία.
- Ο Γιώργος Νταλάρας με άρθρο του στο aixmi.gr, μετά την επίθεση που δέχθηκε σε συναυλία του, τόνισε ότι δεν ανέχεται τη θηριωδία και την «δημοκρατική τρομοκρατία». Εσύ είπες ότι κατανοείς την οργή του κόσμου. Σταμάτησε το κοινό να συγχωρεί τους καλλιτέχνες που «άλλαξαν» κατεύθυνση και απομακρύνθηκαν από τον ακροατή; Μπορεί να αναστραφεί αυτό το κλίμα;
Συμφωνώ αυτό που λέει και θα συμπληρώσω πως οι πολίτες αντιδρούν έτσι μόνο όταν γίνονται αποδέκτες θηριωδίας και «δημοκρατικής τρομοκρατίας» από το ίδιο το κράτος. Ο κόσμος δεν, έχει, πλέον ανεκτικότητα στις «κωλοτούμπες». Είτε πρόκειται για πολιτικούς, είτε για καλλιτέχνες, είτε για δημοσιογράφους, είτε για όλους αυτούς που μας βλέπουν να καλοπερνάμε ή να διαφημιζόμαστε μέσω της τηλεόρασης. Ποιος ασκεί βία σε ποιόν; Πώς να συγκρίνεις τη βία που δέχεται κάποιος όταν τον απολύουν, του παίρνουν το σπίτι, του κόβουν τη σύνταξη και του πνίγουν με χημικά το δικαίωμα της διαφωνίας στις παρελάσεις και γενικότερα; Ο κόσμος “βιάζεται” καθημερινά από χίλιες μεριές και το κράτος προσπαθεί να μην χαλάσουν τη δημόσια εικόνα του αυτοθαυμαζόμενου επισήμου στο θρόνο του, να παρακολουθεί ως άλλος βασιλιάς τον στρατό του να παρελαύνει και να έχει την απαίτηση να τον θαυμάζουν αυτοί που ξεσκίζει καθημερινά. Οι παρελάσεις θα έπρεπε να έχουν ως επίκεντρο αυτόν που αγωνίστηκε και θυσιάστηκε. Τον απλό πολίτη και όχι τον καταχραστή της Δημοκρατίας…
«Ασχολούμαι με την πολιτική, δεν θέλω να μπω σε κόμμα»
- Τελευταία δήλωσες ότι έχεις δώσει περισσότερο «χώρο» στην πολιτικοκοινωνική σου τοποθέτηση, παρά στην καλλιτεχνική. Έχεις σκεφτεί να ασχοληθείς πιο ενεργά με τα πολιτικά πράγματα;
Έτσι κι αλλιώς ασχολούμαι πολύ ενεργά με τα πολιτικά πράγματα. Εάν η ερώτηση έχει να κάνει με το αν ενδιαφέρομαι να μπω σε κάποιο πολιτικό κόμμα, λέω ανοιχτά «όχι». Η θέση ενός ανθρώπου που του δόθηκε το μικρόφωνο να μιλάει ή να τραγουδάει, δεν θεωρώ ότι πρέπει να «σκλαβώνεται» από κάποια πολιτική «σημαία». Θέλω να έχω ελεύθερη την κρίση μου, έχω την ιδεολογία μου, βάσει της οποίας κρίνω αυτά που βλέπω, αλλά σε καμία περίπτωση αυτή δεν έχει κομματική ταυτότητα. Δεν είμαι διατεθειμένος να γίνω κομμάτι ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος, όσο κι αν πιστεύω στη θεωρία ότι «το σύστημα διορθώνεται εκ των έσω». Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει το «εκ των έσω».
- Οι περισσότεροι πολίτες δηλώνουν αναποφάσιστοι για το τι θα ψηφίσουν στις επερχόμενες εκλογές. Έχεις αποφασίσει ποιό κόμμα θα στηρίξεις;
Δεν έχω αποφασίσει ακριβώς. Υπάρχουν πράγματα που ακούω, μ’ αρέσουν, υπάρχουν πράγματα που ακούω και γελάω, αλλά η αλήθεια είναι ότι περιμένω την προεκλογική περίοδο με αγωνία –το λέω με μεγάλη ειλικρίνεια- να ακούσω προγράμματα και νέα πρόσωπα.
Θέλω να δω καινούργιες φωνές. Δεν με νοιάζει αν θα είναι από υπάρχοντες πολιτικούς χώρους ή καινούργιους, με ενδιαφέρει να ακούσω μια καινούργια πρόταση διακυβέρνησης. Μπορεί να είναι από την Αριστερά, ας είναι. Από κάποιο καινούργιο κόμμα; Ας είναι. Δεν μπορώ να ακούω μόνο καταγγελτικό λόγο.
- Αν «με το πιστόλι στον κρόταφο» πρέπει να επιλέξεις αναγκαστικά έναν από τους παρακάτω για πρωθυπουργό της χώρας, ποιός θα ήταν και γιατί;
Ευάγγελος Βενιζέλος, Αντώνης Σαμαράς, Λουκάς Παπαδήμος
Προτιμώ να τραβήξουν την σκανδάλη…
«Ντροπή σου, Γιώργο»
- Αν ερχόταν στο μαγαζί που τραγουδάς ο Γιώργος Παπανδρέου και έπεφτες πάνω του, τι θα του έλεγες;
«Ντροπή σου». Όμως δεν θα το έλεγα μόνο στον Παπανδρέου, αλλά σε πάρα πολλούς.
- Διάβασα στο Twitter αυτό που έγραψες για τον Βενιζέλο. Ήσουν πάντα τόσο απορριπτικός για εκείνον ή σε οδήγησε εκεί η θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών;
Δεν είμαι απορριπτικός ως προς τον Βενιζέλο αυτόν καθ’ αυτόν, αλλά ως προς τις διαδικασίες. Είναι, δηλαδή, σαν Χούντα. Λες «θα πάω να ψηφίσω έναν», μου κάνει λίγο «Βασιλεία».
Από κει και πέρα, ο Βενιζέλος με έχει απογοητεύσει πάρα πολύ, θεωρώ ότι είναι από τους πιο έξυπνους ανθρώπους που έχει η Ελλάδα.
Αλλά όταν τον βλέπω να έχει «τρελαθεί στην κωλοτούμπα», (υποστήριζε ότι το χαράτσι της ΔΕΗ είναι αντισυνταγματικό και στο τέλος το επέβαλε ο ίδιος, μιλούσε με «πύρινο» λόγο σχετικά με το ότι το Αγγλικό δίκαιο δεν διέπει τις καινούργιες συμβάσεις -για να αποκαλυφθεί ότι όχι μόνο είναι το Αγγλικό δίκαιο που τις διέπει αλλά ότι οποιαδήποτε διαφωνία υπάρχει επ’ αυτών θα λύνεται και στα δικαστήρια του Λουξεμβούργου-) εμένα, λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι μου δείχνουν «επικίνδυνοι» γιατί ακριβώς είναι πάρα πολύ έξυπνοι.
Αντί να χρησιμοποιήσουν την εξυπνάδα τους για το καλό της χώρας, για το καλό αυτών που τους ταΐζουν, το χρησιμοποιούν υστερόβουλα προσπαθώντας να κοροϊδέψουν τον λαό. Αν μη τι άλλο είναι ντροπή. Δεν θέλω να μιλήσω με πιο σκληρά λόγια…
- Πιστεύεις ότι η Βουλή έπρεπε να πει «όχι» στο νέο Μνημόνιο; Και αν γινόταν έτσι, δεν θα χρεοκοπούσαμε;
Η Βουλή έπρεπε να πει «όχι» από το πρώτο Μνημόνιο. Είναι παράλογο και παράδοξο ο τότε πρωθυπουργός, στην προεκλογική περίοδο να ωρύεται εναντίον του ΔΝΤ, λέγοντας ότι καταστρέφει τις παγκόσμιες οικονομίες, και τρεις μήνες μετά, να έχει συνάψει συμφωνία με τον Στρος Καν. Το πρόβλημά μου με τα Μνημόνια είναι οι όροι.
Αν χρεοκοπήσει μια χώρα έχοντας κρατήσει την περιουσία της, θα περάσει μεν δύσκολα μια περίοδο αλλά έχοντας διατηρήσει τα εφόδιά της μπορεί να ορθοποδήσει ξανά. Το να χρεοκοπήσει έχοντας χαρίσει ή έχοντας ξεπουλήσει όλες τις πιθανότητες ανάκαμψης (το χρυσό της, τα πετρέλαιά της, όλες τις πλουτοπαραγωγικές βάσεις της) μετά θα χρεοκοπήσει έτσι κι αλλιώς. Πού θα στηριχθεί για να ξανασηκωθεί;
Μπορούσαμε πριν πάμε σε αυτήν την καταστροφή που λέγεται Μνημόνιο να πούμε στους φίλους μας τους Ευρωπαίους «Παιδιά, αφήστε μας 5 χρόνια να βάλουμε σε τάξη το κράτος μας και μετά βλέπουμε». Κι ό,τι μείνει απ’ τα χρέη μας –αν είναι νόμιμα- να τα ξοφλήσουμε σε 30 – 50 χρόνια.
Τι είναι αυτή η ιστορία τώρα;…
«Είναι λαϊκιστικά τα νέα κόμματα»
- Υπάρχει «κενό αντιπροσώπευσης» στον πολιτικό χάρτη; Τα νέα κόμματα έχουν κάτι νέο να προτείνουν / προσφέρουν;
Τα νέα κόμματα είναι λαϊκίστικα και όχι λαϊκά. Βλέπουν ότι το 70% του λαού διαφωνεί με τη συγκεκριμένη πολιτική και προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν πολιτικά. Αυτό είναι λαϊκίστικη εκμετάλλευση της ανέχειας του κόσμου. Και λέγοντας ανέχεια, εννοώ τη φτώχεια και τη δυσκολία. Χρειαζόμαστε πολιτικό λόγο. Και σήμερα ακούγεται περισσότερος από κάποιους ανεξάρτητους οικονομολόγους, παρά από πολιτικούς…
- Πιστέψαμε σε πρόσωπα – πολιτικές – «χαμόγελα» και βρισκόμαστε εθνικά και οικονομικά εκτεθειμένοι. Πώς θα ανακτήσουμε την κοινωνική μας αξιοπρέπεια;
Αν κόψουμε τον ομφάλιο λώρο με το υπάρχον πολιτικό σύστημα και με την ευρωπαϊκή πελατειακή σχέση –όχι με την Ευρώπη- παύοντας, δηλαδή, να είμαστε οι καλοί πελάτες που δανειζόμαστε ακριβά.
Αν αρχίσουμε σαν κράτος με πολύ σοβαρή και λίγο «επαναστατική» ηγεσία (που θα «βαρέσει» το χέρι στο τραπέζι και θα πει «θα κάνουμε 5 πράγματα συγκεκριμένα για να αρχίσει να δημιουργεί η χώρα ανάπτυξη, χωρίς τη βοήθεια ξένων»), αν λοιπόν αρχίσουμε από μόνοι μας να ξεπερνούμε τα προβλήματα δημιουργώντας καινούργιο Πολιτισμό, τότε ναι, μπορεί να κερδίσουμε τη χαμένη μας αξιοπρέπεια.
Δεν με νοιάζει τι γνώμη έχει ο Γερμανός για μένα.
Με νοιάζει ότι εγώ ο ίδιος απαξιώνω το κράτος. Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο ότι ο Γιώργος Παπανδρέου βγήκε σε όλο τον πλανήτη και μας είπε διεφθαρμένους.
Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο ότι ο Πάγκαλος είπε ότι «όσοι βγήκαν στο δρόμο είναι είτε κομμουνιστές είτε ηλίθιοι», παρά το αν οι Γάλλοι λένε ότι τους κοροϊδέψαμε για να μπούμε στο ευρώ.
Η απαξίωση της Ελλάδας έχει ξεκινήσει απ’ τους ίδιους της του πολιτικούς και στη συνέχεια απ’ τους πολίτες.
- Οφείλονται όλα στο δικομματισμό που τόσα χρόνια ‘μεσουρανεί’, ή έχουν ευθύνες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης;
Εννοείται ότι ευθύνονται όλα τα κόμματα και όχι μόνο τα δύο κυβερνητικά. Ο δικομματισμός δε νοιάστηκε ποτέ για την Ελλάδα, απλά είχε τη δύναμη να κάνει πλύση εγκεφάλου. Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι μόνο αυτά τα κόμματα μπορούν να σώσουν τη χώρα. Αλλά και η Αριστερά, που αντιμετωπιζόταν με φιλική διάθεση από την κοινωνία, δεν άρθρωσε ποτέ λόγο διακυβέρνησης. Είχε πάντα λόγο καταγγελίας. Ακούς μόνο «όχι». Πρέπει να ακούσουμε κι ένα «ναι» από την Αριστερά. Να μας πει συγκεκριμένες προτάσεις με συγκεκριμένο λόγο, με συγκεκριμένη προοπτική και να είναι σίγουρη ότι δεν θα πάει χαμένη αυτή η προσπάθεια.
Οι Κεντροδεξιές παρατάξεις, από την άλλη, ποτέ δεν άρθρωσαν ουσιαστικό λόγο ανάκαμψης.
Σε αυτή τη φάση, στην πολιτική, όπως και στην κοινωνία, δεν πρέπει να κοιτάμε όσα μας χώριζαν στο Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, αλλά όσα μας ενώνουν. Ας «σταθεροποιηθούμε» πρώτα και η Ελλάδα έχει πολλές φυλακές……
«Οι οικογένειες Καραμανλή και Παπανδρέου έχουν κάνει μεγάλη ζημιά στον τόπο»
- Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, μιλώντας στο aixmi.gr χαρακτήρισε τον Γιώργο Παπανδρέου και των Κώστα Καραμανλή ως ‘μοιραία πρόσωπα της Ελλάδας’. Τι λες γι’ αυτό;
Ιστορικά, οι οικογένειες Καραμανλήδων και Παπανδρέου έχουν κάνει πολύ μεγάλη ζημιά στη χώρα. Δυστυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται και από την ιστορία, αυτά τα πρόσωπα δεν ήρθαν στην Ελλάδα ανεξάρτητα. Πάντα υποκινούμενα από ξένα κράτη ήταν, είτε Γερμανοί ήταν, είτε Άγγλοι, είτε Αμερικάνοι, ήρθαν όχι με αγάπη για την πατρίδα τους. Ιστορικά, λοιπόν, είναι και οι δύο συνυπεύθυνοι, από τον πρώτο Παπανδρέου και τον πρώτο Καραμανλή, μέχρι τους αντίστοιχους τελευταίους.
- Είναι «μονόδρομος» οι συγκυβέρνησεις από δω και στο εξής; Αν ναι, πιστεύεις ότι θα αποδώσουν; Μια τεχνοκρατική «κυβερνητική λύση» τύπου Μόντι (Ιταλία) θα βοηθούσε;
Οι συγκυβερνήσεις, ναι, είναι μονόδρομος. Κι αν δεν είναι, πρέπει να γίνει. Κρατώ, ωστόσο, επιφυλάξεις για το εκλογικό σώμα και τη δυνατότητά του να μην επηρεαστεί από τις «σειρήνες» των πολιτικών. Δεν πιστεύω σε τεχνοκράτες, αλλά σε ανθρώπους που πιστεύουν στη χώρα τους.
Ο Σημίτης τεχνοκράτης δεν ήταν; Έκανε τις μεγαλύτερες απατεωνιές. Μαζί με τον τεχνοκράτη κ. Παπαδήμο μας έβαλαν σε μια Ευρώπη που δεν μπορούσαμε να αντέξουμε.
- Ποιος είναι ο άλλος δρόμος; Η έξοδος απ’ το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή; Μήπως η Αριστερά χαϊδεύει εκ του ασφαλούς τ’ αυτιά του κοσμάκη, γνωρίζοντας ότι άλλα κόμματα θα ψηφίσουν τα Μνημόνια και δεν θα αφήσουν τη χώρα να πτωχεύσει;
«Έξω απ’ το ευρώ» λέει μόνο το ΚΚΕ. Παρότι έχει την πιο ξεκάθαρη θέση από όλα τα κόμματα, προσωπικά διαφωνώ με την έξοδο από την Ευρώπη. Επειδή ζούμε σε εποχή βίαιων αλλαγών, τα ίδια τα κόμματα προσπαθούν να ανακαλύψουν τι είναι αυτό που συμβαίνει. Δε νομίζω ότι «χαϊδεύουν τα αυτιά του κόσμου».
Περισσότερο το κάνουν εκείνοι που λένε «σωθήκαμε με το PSI», παρά όσοι λένε «καταστραφήκαμε με το PSI». Γιατί είναι (σ.σ.: το PSI) μεγάλο παραμύθι. Έχοντας συνομιλήσει με ανθρώπους των οικονομικών και των πολιτικών, καταλαβαίνω ότι αυτά που θα αποκαλυφθούν το επόμενο διάστημα θα είναι αποκαλυπτικά έως τρομακτικά.
- Ποιά η άποψή σου για το ξεκίνημα, την πορεία και την κατάληξη του περσινού κινήματος των «αγανακτισμένων»;
Το κίνημα των «αγανακτισμένων» έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αφύπνιση της κοινωνίας. Αυτός ήταν ο στόχος του, και απλώς τον πέτυχε. Όταν ξεκίνησαν, τους λοιδορούσαν και τους ειρωνευόντουσαν. Απαγορευόταν να αναφερθεί ο οποιοσδήποτε στα ΜΜΕ σε αυτό. Όταν άρχισε να μαζικοποιείται τότε κατάλαβαν τα ΜΜΕ ότι υφίσταται το Κίνημα και ξαφνικά από μερικές εκατοντάδες ανθρώπων άρχισαν να πλησιάζουν το 1 εκατομμύριο στο Σύνταγμα.
Πιστεύω ότι τώρα θα αλλάξει μορφή και δεν θα είναι, πλέον, Κίνημα «αγανακτισμένων» αλλά «αποφασισμένων».
-Είσαι πολύ δραστήριος στο Twitter. Η δυναμή του, ως εναλλακτικού Μέσου Ενημέρωσης και έκφρασης, βοηθάει τον ελεύθερο κοινωνικό διάλογο ή μήπως εξελίσσεται σε επικίνδυνο μέσο χειραγώγησης;
Όλα τα Μέσα έχουν όση σημασία τους δίνεις. Δεν θεωρώ ότι τα social media έχουν σοβαρό μερίδιο στη χειραγώγηση. Έχουν μόνο στην ενημέρωση και, για μένα, οι γνώμες που εκφράζονται μέσα από τα social networks είναι σε πολύ δεύτερο επίπεδο, δεν τις λαμβάνω ιδιαίτερα υπόψη, όσο τα νέα και η ενημέρωση που μπορείς να έχει για οποιοδήποτε θέμα.
Αυτή είναι και η διαφορετικότητα των social media. Δεν είναι κατευθυνόμενα όπως η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Για το ίδιο θέμα, μέσα σε 5 λεπτά μπορείς να μάθεις 5 διαφορετικές απόψεις και να βγάλεις το δικό σου συμπέρασμα. Αυτή είναι η μαγεία των κοινωνικών δικτύων και τίποτα παραπάνω.
- Ενημερώνεσαι από blogs; Ηανωνυμία στο internet εξυπηρετεί την πολυφωνία ή μήπως την «ψηφιακή δημοκρατική τρομοκρατία»;
Η ανωνυμία στο internet είναι η προκάλυψη της ασυδοσίας. Δεν την αποδέχομαι με τίποτα. Γενικότερα δεν είμαι υπέρ της ανωνυμίας, ιδιαίτερα όταν αυτή έχει να κάνει με στοιχεία, αποδείξεις και επιχειρήματα που βασίζονται σε δεδομένα. Όλα τα υπόλοιπα, όσα προέρχονται από ανώνυμους χρήστες μου είναι παντελώς αδιάφορα και τα θεωρώ ανούσια. Για μένα, ενημέρωση μέσω internet σημαίνει όνομα και επίθετο.
- Έκανες λόγο για δευτερεύουσα σημασία της ψυχαγωγίας του κοινού, αφού πρέπει πρωτίστως να καλύψει βασικές του ανάγκες διαβίωσης. Η Τέχνη μπορεί να «ξορκίσει» τα στραβά ή απλά «χορηγείται» ως «συμπλήρωμα αισιοδοξίας»;
Ο ρόλος της Τέχνης είναι να δίνει πνευματική δύναμη στους ανθρώπους. Η Τέχνη είναι «πνεύμα» δεν είναι ύλη. Ιστορικά, η Πολιτική δεν θέλει τον κόσμο να σκέφτεται, να είναι αισιόδοξος, να ασχολείται με τίποτα άλλο πέρα από το «μεροδούλι, μεροφάι». Η Τέχνη αφυπνίζει. ‘Έτσι, θα είναι πάντα ο μεγάλος αντίπαλος των «πολιτικών εμπρηστών».
Έγιναν προσπάθειες, τα τελευταία 30 χρόνια από την Πολιτική, να χειραγωγηθεί η Τέχνη και να μπει σε λογική Lifestyle και αδιάφορης παραγωγής μουσικής ή οποιασδήποτε μορφής Τέχνης, που έχει να κάνει με σεξ, προστυχιά και το αβαθές της σκέψης. Δεν τα κατάφεραν. Μπορεί να το πέρασαν ως τρόπο ζωής του εύπορου Έλληνα, αυτού που είχε να πετά τα λουλούδια και τα πούρα, αλλά η βάση αυτών που ακούνε λ.χ. μουσική δεν θα μπορούσε να επηρεαστεί ποτέ από έναν τέτοιο τρόπο ζωής.
- Τι αποκόμισε ο Γιάννης Κότσιρας στο ταξίδι του από το ξεχωριστό και αγαπημένο «Τσιγάρο» στον ρομαντικό «Φύλακα Άγγελο», καί από το αντιδραστικό «Ξύλινο αλογάκι» στην νοσταλγική και γλυκόπικρη «Σμύρνη του έρωτα»; Τελικά «μετράει» η διαδρομή ή ο προορισμός;
Ένας άνθρωπος που αγαπάει τη μουσική δεν έχει ποτέ προορισμό. Δεν τελειώνει ποτέ το ταξίδι. Ο μόνος στόχος που είχα πάντα, είναι αυτά που αφήνω πίσω μου. Μπορεί να έχω κάνει λάθος επιλογές, όμως αυτό που αφήνω πίσω μου, σιγά – σιγά, είναι πολύ καθαρό, δεν έχει μουτζούρες και βρωμιές. Για μένα αυτός ο δρόμος είναι πολύ όμορφος, πολύ διδακτικός, με επιτυχίες και αποτυχίες, εκ των οποίων οι δεύτερες ήταν εξαιρετικά «επιμορφωτικές». Οι επιτυχίες έρχονται και φεύγουν, δεν μπορούν να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Η αστοχία και η αποτυχία σε βελτιώνουν. Είμαι πολύ περήφανος ακόμη και για τα λάθη μου. Ο καθένας μπορεί να με κρίνει ελεύθερα, θα το δεχτώ με μεγάλη χαρά, όμως παραμένω περήφανος.
- Λοΐζος, Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Ξαρχάκος. Υπάρχουν οι συνεχιστές τους;
Θα το καταλάβουμε αργότερα. Τους δημιουργούς αυτούς, όταν έκαναν τα μεγάλα έργα, δεν νομίζω ότι τους θεωρούσαν “μεγάλους”, δεν τους εκτιμούσαν και τόσο. Αργότερα έγινε αυτό. Θεωρώ, βάσει των καινούργιων κοινωνικών συνθηκών, ότι υπάρχουν τέτοια πρόσωπα και ότι τώρα τους δίνεται η ευκαιρία να δείξουν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Μιλάω για τον Παντελή Θαλασσινό, τον Ορφέα Περίδη, τον Σταμάτη Κραουνάκη και άλλους. Νομίζω ότι στο μέλλον θα έχουμε να μιλάμε για καινούργιους, μεγάλους δημιουργούς.
- Αν τυχόν έγραφες ένα κομμάτι σήμερα, θα είχε ερωτικό, πολιτικό ή κοινωνικό «χρώμα»;
Θα τα είχε όλα μαζί. Όταν αποφασίζω να γράψω όλα έχουν συνδυαστικό χαρακτήρα. Δεν είναι κάτι ξεκομμένο, είναι όλα ένα μείγμα. Για παράδειγμα «η Ρόζα» είναι τραγούδι που περνάει τα πάντα από μέσα του. Αυτό είναι το πρότυπό μου το στιχουργικό. Τραγούδια που περνάνε όλα τα συναισθήματα και τις καταστάσεις, συγκυριακές και μη, μέσα από έναν στίχο.
- «Η Σμύρνη του έρωτα» αποδεικνύει ότι η Ελλάδα της παράδοσης και της αξιοπρέπειας δεν πεθαίνει ποτέ. Απομακρυνόμαστε σαν λαός επικίνδυνα από τις ρίζες μας;
Έχουμε απομακρυνθεί πάρα πολύ και αυτό είναι το αποτέλεσμα του αδιάφορου και του «ωχαδερφίστικου» Lifestyle που θέλησε να επικρατήσει τα τελευταία χρόνια. Η σχέση με τις ρίζες είναι πολύ ουσιαστική, γιατί αυτές σε βοηθούν να κοιτάς πίσω ώστε να δεις το μέλλον. Το μέλλον ποτέ δεν ήταν ξεκομμένο απ’ το παρελθόν. Πολιτιστικά, πολιτικά, στα πάντα… Αν κοιτάξουμε πίσω, στην πολιτιστική μας παράδοση, θα καταλάβουμε πώς πρέπει ή δεν πρέπει να κινηθούμε στο μέλλον. Αν κοιτάξουμε στην πολιτική κατάσταση, θα καταλάβουμε τι πρέπει να αποφύγουμε στο μέλλον. Ακόμη και σε επίπεδο ονομάτων.
«Το κράτος χρηματοδοτούσε μπουζουκτσίδικα όχι ποιοτικές δουλειές»
- Ο κόσμος βγαίνοντας από τη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής, είχε ψηλότερα το κεφάλι και χαμογελούσε. Νομίζω ότι χρειαζόμαστε περισσότερες «πολιτιστικές ενέσεις» τέτοιου τύπου.
Λείπουν τέτοιες «ενέσεις». Το κράτος προτιμούσε να βοηθάει τραγουδιστές και επιχειρηματίες νυχτερινών κέντρων, παρά πραγματικές πολιτιστικές κινήσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Στο σημείο αυτό θα αναφέρω τη Μελίνα Μερκούρη.
Με πλήρη διαφάνεια, όπως κάνουν όλα τα κράτη που έχουν κρατήσει ψηλά την πολιτιστική τους παράδοση, θα πρέπει ένα κομμάτι των επιχορηγήσεων να πηγαίνει σε τέτοιου είδους παραστάσεις. (σ.σ.: δεν μιλώ για τις δικές μου, δεν πήρα επιχορηγήσεις για να πάρω τώρα).
Είναι άδικο να μην έχουν υπάρξει κινήσεις σε ό,τι έκαναν παλαιότερα π.χ. η Δόμνα Σαμίου ή που κάνει, ακόμη και τώρα, ο Χρόνης Αηδονίδης, ή και σε πιο λαϊκό πλαίσιο, π.χ. ο Στέλιος Βαμβακάρης ή και ορχήστρες παραδοσιακής μουσικής.
Τη δεκαετία του ΄80 και του ΄90 οι επιδοτήσεις πήγαν σε συναυλίες τραγουδιστών του εφήμερου ρεπερτορίου.
- Ο ομώνυμος δίσκος που κυκλοφορεί είναι «φόρος τιμής», «στροφή» σου στο ρεπερτόριο, προσωπική ανάγκη ή συνδυασμός τους;
Όλα μαζί. Δεν νιώθω μόνο τραγουδιστής, αλλά άνθρωπος που ασχολείται συνολικά με τον Πολιτισμό. Θεωρώ ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον Πολιτισμό πρέπει να κάνουν κινήσεις που υπερβαίνουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Η συγκεκριμένη δουλειά δεν είναι ικανοποίηση κάποιας προσωπικής μου φιλοδοξίας, είναι κατάθεση Πολιτισμού, αυτού που έχω μέσα μου. Με το ρεμπέτικο και το σμυρναίικο τραγούδι ασχολιόμουν πάντα, ίσως πιο επαγγελματικά από το ’90 που ξεκίνησα να τραγουδάω.
Θα μου ήταν πιο απλό αντί να κάθομαι 2,5 χρόνια να κάνω αυτή τη δουλειά, να βγάλω δίσκο με καινούργια τραγούδια που είτε θα είχα γράψει ο ίδιος, είτε συνεργαζόμενος με κάποιους συνθέτες. Αυτή η δουλειά ήταν πάρα πολύ κοπιαστική και χωρίς υποστήριξη επί της ουσίας. Ευτυχώς που υπήρξε η ΕΜΙ και το πίστεψε -παραδόξως- εν μέσω τέτοιας κατάστασης στη δισκογραφία.
- Η συνεργασία σου με την Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου; Πράγματι, οι «παρέες» βγάζουν αρτιότερα καλλιτεχνικά αποτελέσματα;
Όταν η παρέα «δέσει», φυσικά. Αρκεί να είναι ειλικρινείς παρέες κι όχι «παρέες συμβολαίων».
Ήθελα πολύ τα παιδιά να με γνωρίσουν και να με καταλάβουν για να μπορέσει να βγει αυτό το αποτέλεσμα, και έδειξαν ανοιχτή καρδιά. Όπως λένε και οι ίδιοι έχουν καταφέρει να βγάλουν έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα σε αυτή τη δουλειά. Είναι πολύ πιο ελεύθεροι, πολύ πιο «μουσική» η δουλειά που έχουν κάνει. Το αποτέλεσμα ξεπέρασε και τις δικές μου προσδοκίες.
«Ο Έλληνας “τσάμπας”»
- Η δισκογραφία (στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς) ψυχορραγεί πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Αυτό οφείλεται στην πειρατεία και την τεχνολογία, ή μήπως και τα μουσικά προϊόντα, λόγω του γενικότερου καλλιτεχνικού επιπέδου, ευτελίστηκαν συνολικά;
Και τα δύο μαζί. Ξεκινώντας την αυτοκριτική του χώρου που ανήκω, θα πω ότι σαφώς η παραγωγή καλής μουσικής έχει σταματήσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η δισκογραφία ακολούθησε την πολιτική πορεία του τόπου και ήταν ευτελής. Είναι πολύ φθηνό το μουσικό αποτέλεσμα που προσέφεραν οι δισκογραφικές. Αντίστοιχα, ο κόσμος δεν εκτίμησε τη μουσική, για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς.
Το «τσάμπα» είναι σε γενικές γραμμές αυτό που έχει περάσει πολύ στον Έλληνα, σε βαθμό να το διαφημίζει και γερμανική εταιρεία: «Ο Έλληνας ο ‘τσάμπας’». Αυτό, λοιπόν, είναι φαύλος κύκλος. Η κακή μουσική οδηγούσε στην πειρατεία, και η πειρατεία στην ακόμη χειρότερη μουσική. Αποτέλεσμα: φτάσαμε στην κατάργηση της δισκογραφίας.
- Κατά τη φετινή σου συνεργασία με Μητροπάνο – Μπάση, είδες διαφορετική συμπεριφορά – συμμετοχή από το κοινό στο Κέντρο; Αλλάζουν οι συνήθειες του Έλληνα στη διασκέδαση;
Είναι τεράστια η διαφορά. Φέτος η ψυχολογία άλλαζε μέρα με τη μέρα. Έβλεπες εντελώς διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου έβγαινε κατ’ ανάγκην για να μην κλειστεί μες τα σπίτια του, ακόμη κι αν ξόδευε από το υστέρημά του. αλλά Κάποιοι άλλοι έβγαιναν με ενοχική διάθεση του τύπου «πρέπει να βγω, θέλω να βγω, αν και οι συνθήκες είναι παράδοξες».
Γι’ αυτό μέχρι να ξεκινήσει η μουσική, άκουγες τους θαμώνες να λένε συγκεκριμένες λέξεις, που ήταν: «κρίση, ανεργία, δάνειο, χρωστάω, παιδί, χρέος». Ο ρόλος μας ήταν πάρα πολύ δύσκολος γιατί αυτό που έπρεπε να κάνουμε ήταν να βοηθήσουμε να ξεχαστούν για λίγο -χωρίς βέβαια να ξεχάσουν, γιατί δεν πρέπει να ξεχάσουν τι συμβαίνει… Κάποιες φορές θεωρούσα ότι ίσως και να δίναμε ψυχική δύναμη σε κάποιους ανθρώπους ώστε να ανταπεξέλθουν στους δύσκολους αγώνες που ακολουθούσαν κι ακολουθούν.
- Τι «απολαμβάνεις» περισσότερο: συναυλία καλοκαιρινή, συναυλία (λ.χ. Μέγαρο), νυχτερινό κέντρο;
Για μένα πάντα η συναυλία ήταν το πιο άμεσο είδος επικοινωνίας με τον κόσμο. Όλα τα νυχτερινά κέντρα έχουν το «καλούπι» τους, δηλαδή το τραπέζι, τη φιάλη, το λουλούδι, αυτή τη βιομηχανία που υπάρχει, ενώ η συναυλία είναι άλλο πράγμα.
Φέτος, μεταξύ των εμφανίσεων στο «Κέντρο Αθηνών» έκανα και χειμερινές συναυλίες, για πρώτη φορά. Το καλοκαιρινό «OnTheRoad» με εμφανίσεις ανά την Ελλάδα, συνεχίζεται από τέλη Μαρτίου, με συναυλίες σε Λαμία, Κομοτηνή, Κύπρο και Κέρκυρα.
- Τι μέλλον έχει η Ελληνική μουσική; Υπάρχει έντεχνο τραγούδι σήμερα;
Υπάρχει καλό και κακό τραγούδι, αληθινό και ψεύτικο τραγούδι και πιστεύω ότι υπάρχει το εμπορικό ποιοτικό και το εμπορικό μη ποιοτικό. Έντεχνο, αν υπήρξε ποτέ, υπήρξε μια πολύ συγκεκριμένη περίοδο και μια ανάγκη του Μάνου Χατζιδάκι να διαχωρίσει το ευτελές της εποχής με τη δική του μουσική. Και πολύ καλά έπραξε τότε.
- Θα επιστρέψουν οι εποχές των «Τερμιτών» σε γεμάτα γήπεδα και του λαμπερού Λυκαβηττού ή θα βαλτώσουμε στα μπουζούκια;
Θα επιστρέψουμε πανηγυρικά. Αυτό που θα βαλτώσει θα είναι τα ίδια τα μπουζούκια και όχι η πραγματική μουσική. Ήδη συμβαίνει. Ο τρόπος διασκέδασης των μπουζουκιών, με την έννοια που το ξέραμε μέχρι σήμερα, του ακριβού «μπες – βγες» με όλη αυτή τη διάθεση «σούπερ – μάρκετ» ήδη έχει πάρει την κάτω βόλτα και υποψιάζομαι ότι σε πολύ λίγο καιρό ελάχιστοι επιχειρηματίες θα επενδύουν σε κάτι τέτοιο γιατί τα τελευταία 2-3 χρόνια όσοι το έχουν κάνει έχουν χάσει. Είναι η εποχή των συναυλιών και η εποχή των μικρών χώρων, όπου, όπως παλιά, η ανάσα του κόσμου ήταν πολύ κοντά στου τραγουδιστή.
Αυτό ακριβώς που απαιτεί η μουσική…
ΑΙΧΜΗ Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Samsung: 5 εκατομμύρια Galaxy Notes έχουν πουληθεί έως τώρα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
