2012-03-29 15:57:04
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην εργατική τάξη, είναι η πλήρης υιοθέτηση των προτύπων, και των αξιών της άρχουσας. Αν υπήρχαν άλλες αξίες, αν οι εργάτες, έθεταν πρώτα από όλα την κοινωνία, δεν θα ζούσαμε καταστάσεις όπως αυτή στα μεταλλεία χρυσού. Οι εργαζόμενοι θα διαχώριζαν το στενό ατομικό συμφέρον από εκείνο της κοινωνίας και θα υπερτερούσε το δεύτερο.
Ως που μπορεί να φτάσει η ανάγκη για μια δουλειά; Στην προκειμένη περίπτωση μέχρι το σημείο να ταυτιστούν οι εργαζόμενοι με τις επιλογές των εργοδοτών τους και να εκστρατεύσουν εναντίον συμπολιτών τους. «Aς έχουμε μια δουλειά και δεν μας νοιάζει τίποτα άλλο». Κυρίως οι συνέπειες και το αποτέλεσμα της εργασίας μας.
Όσο και αν καταλαβαίνουμε την ανάγκη των εργαζομένων να έχουν δουλειά, δεν μπορούμε να δεχτούμε την άνευ όρων υπεράσπιση των συμφερόντων της εταιρίας. Δίνει την εντύπωση μια τυφλής υπεράσπισης και παραπέμπει σε ιδιοτέλεια. Οι εργαζόμενοι έφτασαν στο σημείο να αντιπαρατεθούν με τους κατοίκους της περιοχής, όχι γιατί έβρισκαν σωστά τα σχέδια της εταιρίας, αλλά γιατί ήθελαν να υπερασπιστούν τη δουλειά τους.
Δεν τους ενδιέφερε αν το όλο σχέδιο στο οποίο συμμετέχουν, έχει αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον. Δεν τους ενδιέφερε αν θα καταστραφεί η περιοχή. Αν η δημόσια περιουσία ξεπουλιέται, αν το μέλλον των παιδιών υποθηκεύεται. Ούτε αν, με μελέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η λειτουργία της εταιρίας σε άλλες περιοχές έχει αξιολογηθεί ως ολέθρια για τον τοπικό πληθυσμό.
Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι ο μισθός τους. Είναι αν θα έχουν στο μέλλον μια δουλειά. Όποια νάναι, με όποιους όρους και αν προσφέρεται. Είναι το δικό τους συμφέρον, όπως φυσικά εκείνοι το εννοούν, που προέχει του κοινωνικού. Αλλά τότε σε τι διαφέρει κατ’ ουσίαν ένας εργαζόμενος από τον επιχειρηματία ως προς αυτόν τον τομέα; Φοβούμαστε σε τίποτα. Οι επιχειρηματίες, στα μεταλλεία χρυσού αποφασίζουν σύμφωνα με το συμφέρον τους. Το ίδιο όμως κάνουν και οι εργαζόμενοι. Πράττουν σύμφωνα με εκείνο που οι ίδιοι εννοούν ως συμφέρον. Η κοινωνική διάσταση, ως κριτήριο στις πράξεις τους, λείπει και από τους δυο.
Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά. Όταν πριν από μερικά χρόνια, θέλησαν να κατεδαφίσουν νυχτερινό κέντρο στην παραλιακή, οι εργαζόμενοι άρχισαν να φωνάζουν γιατί θα έχαναν τις δουλειές τους.
Φαίνεται πως οι εργαζόμενοι υπολογίζουν το κοινωνικό συμφέρον, μόνο όταν κρίνουν πράξεις άλλων εργαζομένων. Όχι τις δικές τους. Αν για παράδειγμα, ο επιχειρηματίας, βάζει τους εργαζόμενους να ανακατεύουν βιολογικά με συμβατικά προϊόντα, για να τα πουλήσει όλα για βιολογικά, κρίνουμε την πράξη, ανάλογα με το αν είμαστε μέσα ή έξω από την επιχείρηση. Αν είμαστε μέσα, θα αναφωνήσουμε ‘επιχειρηματίας είναι τι θέλεις να κάνει’ όπως μας είπε εργαζόμενη, υπερασπίζοντας σαφώς παράνομες αλλά κυρίως ληστρικές πράξεις του αφεντικού της. Όταν είμαστε απέξω, αναρωτιόμαστε, ‘μα και αυτοί οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συμμετέχουν σε αντικοινωνικές δράσεις; δεν μπορούν να προφυλάξουν το κοινωνικό σύνολο, αφού είναι μέσα στην επιχείρηση και το γνωρίζουν;
Δυο μέτρα και δυο σταθμά. Η βασική διαφορά εδώ, είναι το συμφέρον και όχι όπως θα έλεγαν μερικοί, η κατοχή ή όχι του κεφαλαίου. Κατά βάση η συμπεριφορά είναι ίδια. Έτσι όταν –τις σπάνιες φορές που - ένας εργάτης, γίνει κεφαλαιούχος και έχει μια δική του επιχείρηση, δεν αλλάζει συμπεριφορά. Φαίνεται πως αλλάζει, (κόμμα, ιδέες κλπ), αλλά κατά βάση, παραμένει ο ίδιος. Γιατί και πριν, ως εργαζόμενος το ατομικό του συμφέρον κοιτούσε, και τώρα που έχει λίγα χρήματα, το ίδιο συνεχίζει να κάνει. Η ιδεολογία, είναι απλώς επικάλυψη. Για αυτό μπορεί να αλλάζει. Η πράξη, όμως που δείχνει το ποιοι πραγματικά είμαστε, παραμένει η ίδια.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην εργατική τάξη, είναι, κατά την άποψή μας, η πλήρης υιοθέτηση των προτύπων, και των αξιών της άρχουσας. Αν υπήρχαν άλλες αξίες, αν οι εργάτες, έθεταν πρώτα από όλα την κοινωνία, δεν θα ζούσαμε καταστάσεις όπως αυτή στα μεταλλεία χρυσού. Οι εργαζόμενοι θα διαχώριζαν το στενό ατομικό συμφέρον από εκείνο της κοινωνίας και θα υπερτερούσε το δεύτερο. Όμως δεν έγινε. Ούτε πρόκειται να γίνει. Με τις σημερινές αξίες, όποιες και να είναι οι συνέπειες από τη δουλειά μας, όποιο και αν είναι το προϊόν που παράγουμε, θα προτιμάμε να έχουμε εμείς δουλειά, και ‘ας καεί ο κόσμος’. Όπως ακριβώς έκαναν και οι εργαζόμενοι στην πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ το 1966: Συγκρούστηκαν με τους φοιτητές για το θέμα της ειρήνης στο Βιετνάμ. Αν γινόταν ειρήνη, θα έχαναν τις δουλειές τους. Ας έχουμε εμείς δουλειά και οι άλλοι; …. Ας σκοτώνονται.
Δηιδάμεια
economist.gr
Ως που μπορεί να φτάσει η ανάγκη για μια δουλειά; Στην προκειμένη περίπτωση μέχρι το σημείο να ταυτιστούν οι εργαζόμενοι με τις επιλογές των εργοδοτών τους και να εκστρατεύσουν εναντίον συμπολιτών τους. «Aς έχουμε μια δουλειά και δεν μας νοιάζει τίποτα άλλο». Κυρίως οι συνέπειες και το αποτέλεσμα της εργασίας μας.
Όσο και αν καταλαβαίνουμε την ανάγκη των εργαζομένων να έχουν δουλειά, δεν μπορούμε να δεχτούμε την άνευ όρων υπεράσπιση των συμφερόντων της εταιρίας. Δίνει την εντύπωση μια τυφλής υπεράσπισης και παραπέμπει σε ιδιοτέλεια. Οι εργαζόμενοι έφτασαν στο σημείο να αντιπαρατεθούν με τους κατοίκους της περιοχής, όχι γιατί έβρισκαν σωστά τα σχέδια της εταιρίας, αλλά γιατί ήθελαν να υπερασπιστούν τη δουλειά τους.
Δεν τους ενδιέφερε αν το όλο σχέδιο στο οποίο συμμετέχουν, έχει αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον. Δεν τους ενδιέφερε αν θα καταστραφεί η περιοχή. Αν η δημόσια περιουσία ξεπουλιέται, αν το μέλλον των παιδιών υποθηκεύεται. Ούτε αν, με μελέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η λειτουργία της εταιρίας σε άλλες περιοχές έχει αξιολογηθεί ως ολέθρια για τον τοπικό πληθυσμό.
Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι ο μισθός τους. Είναι αν θα έχουν στο μέλλον μια δουλειά. Όποια νάναι, με όποιους όρους και αν προσφέρεται. Είναι το δικό τους συμφέρον, όπως φυσικά εκείνοι το εννοούν, που προέχει του κοινωνικού. Αλλά τότε σε τι διαφέρει κατ’ ουσίαν ένας εργαζόμενος από τον επιχειρηματία ως προς αυτόν τον τομέα; Φοβούμαστε σε τίποτα. Οι επιχειρηματίες, στα μεταλλεία χρυσού αποφασίζουν σύμφωνα με το συμφέρον τους. Το ίδιο όμως κάνουν και οι εργαζόμενοι. Πράττουν σύμφωνα με εκείνο που οι ίδιοι εννοούν ως συμφέρον. Η κοινωνική διάσταση, ως κριτήριο στις πράξεις τους, λείπει και από τους δυο.
Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά. Όταν πριν από μερικά χρόνια, θέλησαν να κατεδαφίσουν νυχτερινό κέντρο στην παραλιακή, οι εργαζόμενοι άρχισαν να φωνάζουν γιατί θα έχαναν τις δουλειές τους.
Φαίνεται πως οι εργαζόμενοι υπολογίζουν το κοινωνικό συμφέρον, μόνο όταν κρίνουν πράξεις άλλων εργαζομένων. Όχι τις δικές τους. Αν για παράδειγμα, ο επιχειρηματίας, βάζει τους εργαζόμενους να ανακατεύουν βιολογικά με συμβατικά προϊόντα, για να τα πουλήσει όλα για βιολογικά, κρίνουμε την πράξη, ανάλογα με το αν είμαστε μέσα ή έξω από την επιχείρηση. Αν είμαστε μέσα, θα αναφωνήσουμε ‘επιχειρηματίας είναι τι θέλεις να κάνει’ όπως μας είπε εργαζόμενη, υπερασπίζοντας σαφώς παράνομες αλλά κυρίως ληστρικές πράξεις του αφεντικού της. Όταν είμαστε απέξω, αναρωτιόμαστε, ‘μα και αυτοί οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συμμετέχουν σε αντικοινωνικές δράσεις; δεν μπορούν να προφυλάξουν το κοινωνικό σύνολο, αφού είναι μέσα στην επιχείρηση και το γνωρίζουν;
Δυο μέτρα και δυο σταθμά. Η βασική διαφορά εδώ, είναι το συμφέρον και όχι όπως θα έλεγαν μερικοί, η κατοχή ή όχι του κεφαλαίου. Κατά βάση η συμπεριφορά είναι ίδια. Έτσι όταν –τις σπάνιες φορές που - ένας εργάτης, γίνει κεφαλαιούχος και έχει μια δική του επιχείρηση, δεν αλλάζει συμπεριφορά. Φαίνεται πως αλλάζει, (κόμμα, ιδέες κλπ), αλλά κατά βάση, παραμένει ο ίδιος. Γιατί και πριν, ως εργαζόμενος το ατομικό του συμφέρον κοιτούσε, και τώρα που έχει λίγα χρήματα, το ίδιο συνεχίζει να κάνει. Η ιδεολογία, είναι απλώς επικάλυψη. Για αυτό μπορεί να αλλάζει. Η πράξη, όμως που δείχνει το ποιοι πραγματικά είμαστε, παραμένει η ίδια.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην εργατική τάξη, είναι, κατά την άποψή μας, η πλήρης υιοθέτηση των προτύπων, και των αξιών της άρχουσας. Αν υπήρχαν άλλες αξίες, αν οι εργάτες, έθεταν πρώτα από όλα την κοινωνία, δεν θα ζούσαμε καταστάσεις όπως αυτή στα μεταλλεία χρυσού. Οι εργαζόμενοι θα διαχώριζαν το στενό ατομικό συμφέρον από εκείνο της κοινωνίας και θα υπερτερούσε το δεύτερο. Όμως δεν έγινε. Ούτε πρόκειται να γίνει. Με τις σημερινές αξίες, όποιες και να είναι οι συνέπειες από τη δουλειά μας, όποιο και αν είναι το προϊόν που παράγουμε, θα προτιμάμε να έχουμε εμείς δουλειά, και ‘ας καεί ο κόσμος’. Όπως ακριβώς έκαναν και οι εργαζόμενοι στην πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ το 1966: Συγκρούστηκαν με τους φοιτητές για το θέμα της ειρήνης στο Βιετνάμ. Αν γινόταν ειρήνη, θα έχαναν τις δουλειές τους. Ας έχουμε εμείς δουλειά και οι άλλοι; …. Ας σκοτώνονται.
Δηιδάμεια
economist.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τ. ΤΡΥΠΗ: Ερωτεύτηκε τον μαθητή της
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
