2013-03-11 02:42:12
Ο δημοσιογράφος του TV3 Lluís Caelles (Λιουίς Καέλλιες) βρέθηκε στο Τόκιο τρεις μέρες μετά τον σεισμό και το τσουνάμι του Μαρτίου του 2011 και... περιγράφει για το Pragmatikotita.gr τα όσα είδε και άκουσε στην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας καθώς και τα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν της τραγωδίας στη Φουκουσίμα.
Ακόμα και τώρα, κάθε φορά που η Google Alerts μού στέλνει στο κινητό κάποια είδηση της τελευταίας στιγμής για την Φουκουσίμα, κάτι σαν να ξυπνάει μέσα μου· μια στιγμή ανησυχίας. Και αυτές τις μέρες, οι ειδοποιήσεις αυτές για τον τόπο της πυρηνικής καταστροφής στην Ιαπωνία, είναι περισσότερες.
Λογικό είναι. Κλείνουν πια δυο χρόνια. Οι επέτειοι έτσι κάνουν, μάς αναγκάζουν να κάνουμε αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε χωρίς να κοιτάμε το ημερολόγιο. Όπως και να 'χει, τις μέρες αυτές στρέφουμε ξανά την προσοχή μας σε ένα από τα πιο σημαντικά πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία.
Με το συνεργείο του TV3, της εθνικής τηλεόρασης της Καταλωνίας, φτάσαμε στο Τόκιο τρεις μέρες μετά τον σεισμό και το τσουνάμι του Μαρτίου του 2011, όταν η πυρηνική κρίση είχε ήδη ξεσπάσει.
Κυριολεκτικά μας σήκωσαν από το κρεβάτι για να μας στείλουν στην ιαπωνική πρωτεύουσα, σε μια αποστολή έκτακτης ανάγκης, όταν ο ανταποκριτής μας στο Πεκίνο αντιμετώπισε ένα περιστατικό κολικού του νεφρού σχεδόν μόλις πάτησε το πόδι του στο Τόκιο.
Το τι συναντήσαμε στην Ιαπωνία είναι πια γνωστό: περίπου 20.000 νεκροί και αγνοούμενοι· 300.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους· πόλεις έως και 50.000 κατοίκων (στο αντίστοιχο μέγεθος της Ρόδου ή της Λαμίας) είχαν εκκενωθεί λόγω του κινδύνου από την ραδιενέργεια, ενώ 500 χλμ. ακτογραμμής, όση περίπου η απόσταση Αθήνας-Θεσσαλονίκης, είχαν σαρωθεί από το τσουνάμι. Αυτό όμως που προκαλούσε πραγματικό ρίγος δεν ήταν η καταστροφή που είχε ήδη συντελεστεί. Ολόκληρος ο πλανήτης κρατούσε την αναπνοή του όταν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες της Φουκουσίμα άρχισαν να καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο, σαν κομμάτια ενός δαιμονισμένου ντόμινο εκτός ελέγχου.
Εκείνη την στιγμή ακόμα δεν το γνωρίζαμε, όμως οι πυρήνες των τριών αντιδραστήρων που λειτουργούσαν όταν χτύπησαν ο σεισμός και το τσουνάμι, βρίσκονταν ήδη σε διαδικασία σύντηξης λόγω υπερθέρμανσης, έπειτα από μιααλυσίδα αστοχιών του συστήματος ψύξης. Περάσαμε μια εβδομάδα στο Τόκιο μεταδίδοντας πληροφορίες για την πυρηνική κρίση και τις απελπισμένες προσπάθειες της ιαπωνικής κυβέρνησης να θέσει υπό έλεγχο ένα πυρηνικό συγκρότημα που ήδη είχε ξεφύγει από τον έλεγχο των μηχανικών. Δεν καταφέραμε να φτάσουμε μέχρι την ίδια την περιοχή που χτυπήθηκε από το τσουνάμι, μιας και τα σημεία τηλεοπτικής σύνδεσης βρίσκονταν στην πρωτεύουσα και ο ομφάλιος λώρος που μας ένωνε με την Καταλωνία δεν θα μπορούσε να κοπεί σε καμία περίπτωση.
Το να μπούμε στη ζώνη της καταστροφής από το τσουνάμι σήμαινε πως θα χάναμε την επαφή μας με το TV3 για μερικές μέρες, μέρες που θα μπορούσαν να αναστατώσουν ολόκληρο τον κόσμο. Λίγο αργότερα όμως, όταν η απειλή μιας πυρηνικής Αποκάλυψης έμοιαζε να απομακρύνεται, το TV3 βρέθηκε στο «σημείο μηδέν». Ο ανταποκριτής μας στο Πεκίνο, αφού ξεπέρασε το πρόβλημα υγείας του, ανέλαβε την κάλυψη και εστίασε την προσοχή της καταλανικής τηλεόρασης στο τσουνάμι και τις συνέπειές του. Με το συνεργείο της Βαρκελώνης επέστρεψα στην πατρίδα. Τα συντρίμμια της Φουκουσίμα όμως έμειναν πίσω. Το ίδιο και οι υπό διάλυση αντιδραστήρες που συνέχισαν να εκλύουν ραδιενέργεια… και πολλά ερωτήματα.
Το «Τρίγωνο του Σιδήρου»
Πώς έγινε και η Ιαπωνία, μια χώρα που πάντοτε θεωρούσαμε ως τον καλύτερο πρεσβευτή της υψηλής τεχνολογίας του 21ου αι., έζησε στο πετσί της μια τέτοια καταστροφή παρόμοια μ’ αυτή που προκάλεσαν οι βόμβες της Χιροσίμα και της Ναγκασάκι;
Η απάντηση, ή ένα μικρό κομμάτι της, ίσως βρίσκεται στην ιστορία ενός άσημου εργάτη. Ο Mitsuhiko Tanaka (ΦΩΤΟ) ήταν ο μηχανικός που είχε αναλάβει να σχεδιάσει το ατσάλινο σκάφος του αντιδραστήρα Νο 4 στη Φουκουσίμα, πίσω στα 1975.
Στο τελευταίο τμήμα του έργου, καθώς ολοκληρώνονταν οι εργασίες σε ένα τεράστιο χαλύβδινο κύλινδρο (με 20 μ. ύψος και 16 μ. διάμετρο), οι συγκολλήσεις του υπέστησαν μια ελαττωματική επεξεργασία κατά την διαδικασία του ψησίματος.
Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα είχε πια αχρηστευτεί. Η κατασκευάστρια εταιρεία, η Babcock-Hitachi, έπρεπε να πετάξει στο καλάθι των αχρήστων δυόμισι χρόνια εργασιών και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ανέλαβε δράση ο ένας από τους τρεις πυλώνες αυτού που στην Ιαπωνία ονομάστηκε το «Τρίγωνο του Σιδήρου». Ο Tanaka έλαβε εντολή να καμουφλάρει το ελάττωμα. Και για τα επόμενα 30 χρόνια ο αντιδραστήρας Νο 4 της Φουκουσίμα λειτουργούσε με έναν ελαττωματικό κύλινδρο πίεσης.
Το «Τρίγωνο του Σιδήρου» είναι μια δομή με τρεις πυλώνες στην οποία βασίστηκε η Ιαπωνία από την λεγόμενη «εποχή Μεϊτζί», δηλαδή τα τελευταία 150 χρόνια: αποτελείται από ανώτερους δημόσιους αξιωματούχους, από μεγάλες εταιρείες και επιχειρήσεις, και την εκάστοτε κυβερνητική ελίτ. Αυτή η «αυτάρκης» όσο και αδιαφανής ελίτ οδήγησε σε κάθε είδους παράτυπες πρακτικές, που άγγιξαν ακόμη και την πιο ευαίσθητη και επικίνδυνη περιοχή των ενεργειακών εγκαταστάσεων της χώρας.
Η διεστραμμένη σύμπραξη των δημόσιων αρχών και του πυρηνικού λόμπι κρυβόταν κάτω από το χαλί της αποδοτικότητας και της ανάπτυξης. Η Φουκουσίμα ήρθε απλά να επιβεβαιώσει εκείνο το παλιό ρητό που λέει πως «η απληστία είναι κακός συνταξιδιώτης».
Και όταν η απληστία συνδέεται με ένα θέμα τόσο ευαίσθητο όπως είναι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τότε ακόμα και η ίδια η ύπαρξη μιας χώρας «υπόδειγμα», όπως ήταν η Ιαπωνία, τίθεται πλέον εν αμφιβόλω.
Το ιαπωνικό «μοντέλο» εξακολουθεί να είναι σημείο αναφοράς ακόμη και μετά το ατύχημα, τώρα όμως πια ως παράδειγμα προς αποφυγήν.Η ιστορία της TEPCO (Σ.Σ. η εταιρεία παραγωγής ενέργειας που διαχειριζόταν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα) δεν είναι παρά μια ατέλειωτη σειρά πλαστών εκθέσεων ασφαλείας και απόκρυψης ατυχημάτων. Το 2002 ο πρόεδρος της εταιρείας, Nobuyama Minami, και ο διευθύνων σύμβουλος Hiroshi Araki αναγκάστηκαν να παραιτηθούνακριβώς λόγω της αποκάλυψης παραποίησης εκθέσεων ασφαλείας. Η TEPCO έλεγε ψέματα και έδινε παραποιημένα στοιχεία για τη λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων της για περίπου 20 χρόνια: πρόκειται για πάνω από 200 φακέλους με πλαστά στοιχεία.
Η Ιαπωνία δεν διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου ούτε πετρελαίου. Αποφάσισε λοιπόν, αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να στηρίξει την ανάκαμψη και την οικονομική της ανάπτυξη στην ενέργεια που παράγεται από τα άτομα· στα ίδια εκείνα άτομα που ισοπέδωσαν την Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Με τη διαφορά ότι πίστευε πως αν καταφέρεις να ελέγξεις τα άτομα, θα ελέγξεις και τις ατομικές δυνάμεις που μπορούν να εξαπολύσουν.
Τα «μπρος-πίσω» για την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας
Μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, η Ιαπωνία σταμάτησε κάθε πυρηνική δραστηριότητα. Πενήντα τέσσερις αντιδραστήρες τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Η χώρα έχασε το ένα τρίτο της ενέργειας που έθετε σε κίνηση την τεράστια παραγωγική μηχανή της. Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να στραφεί στην δύναμη του φυσικού αερίου και να βάλει το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει ορυκτά καύσιμα. Ο πρωθυπουργός, Naoto Kan, ανακοίνωσε πως η χώρα εγκατέλειπε το πυρηνικό της πρόγραμμα. Όμως ο διάδοχός του, Yoshihiko Noda, αποφάσισε να αναβάλλει το αντίο στα πυρηνικά μέχρι το 2030 και να θέσει ξανά σε λειτουργία δύο αντιδραστήρες. Σήμερα, ο νέος Ιάπωνας ηγέτης, Shinzo Abe, του «παλιού» Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (ένας από τους κλασικούς πυλώνες του «Τριγώνου του Σιδήρου») θέτει ανοικτά σε αμφισβήτηση το θέμα της εγκατάλειψης της πυρηνικής ενέργειας.
Για να αντιμετωπίσει τα τεράστια έξοδα αποκατάστασης των ζημιών, η κυβέρνηση εθνικοποίησε την TEPCO. Παράλληλα όμως δείχνει να συνεχίζει να ακολουθεί το οικονομικό-ενεργειακό σύστημα των τελευταίων 50 χρόνων· το ίδιο εκείνο σύστημα που δεν της επέτρεψε να δει το πρόβλημα: ανάπτυξη στη βάση κυρίως της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Το «Τρίγωνο του Σιδήρου», που κλονίστηκε με την καταστροφή, σταθεροποιείται ξανά.
Τα τεράστια συμφέροντα πίσω από την πυρηνική σχάση προωθούν την λήθη, και η λήθη κάνει τα λόγια του Naoto Kan να αρχίζουν σιγά-σιγά να σβήνουν.
«Για μια στιγμή πέρασε απ’ το μυαλό μου η εικόνα της πόλης του Τόκιο, άδεια, έρημη, χωρίς ούτε έναν άνθρωπο στον δρόμο (…) Ήταν μια ανατριχιαστική σκέψη» είχε πει ο τότε πρωθυπουργός, λίγους μήνες μετά την καταστροφή.
Οι αντιδραστήρες της Φουκουσίμα έφτασαν στο στάδιο της «ψυχρής διακοπής λειτουργίας» στα τέλη του 2011. Ακόμη και σήμερα όμως εξακολουθούν να εκλύουν ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα και την θάλασσα.
Θα χρειαστούν 40 χρόνια για να διαλυθούν. Εν τω μεταξύ η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στους 4.000 ανθρώπους που εργάζονται στην αποσυναρμολόγηση των αντιδραστήρων καθώς και στους χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονταν στην περιοχή όταν σημειώθηκε το ατύχημα, αυξάνεται. Δεν το λέει κάποια θεωρία συνωμοσίας. Το λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Η Φουκουσίμα έθεσε επί τάπητος με εμφατικό τρόπο τη συζήτηση για το πώς πρέπει να ικανοποιήσουμε την ενεργειακή πείνα μας. Από τις φωτιές στα προϊστορικά σπήλαια, έχουμε περάσει στη πυρηνική σχάση των ατόμων, χωρίς κανείς ποτέ να αμφισβητήσει αυτή την πορεία. Μια πορεία γραμμική, με απίστευτη επιτάχυνση. Ίσως λοιπόν έχει φτάσει η στιγμή να σταθούμε λίγο και να αναλογιστούμε αν αυτός ο φρενήρης ρυθμός μπορεί να διατηρηθεί.
Η Ιαπωνία έφτασε πρώτη σ’ αυτό το σταυροδρόμι. Έχει ένα δημόσιο χρέος από τα υψηλότερα του κόσμου, ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, έναν γερασμένο πληθυσμό που ζητά όλο και μεγαλύτερη στήριξη από τον κρατικό προϋπολογισμό, ένα απίστευτα υψηλό ενεργειακό κόστος και μια πηγή ενέργειας σχεδόν ανενεργή… και ανασφαλή.
Οι Ιάπωνες πρέπει να διαλέξουν ποιον δρόμο θα ακολουθήσουν. Να αλλάξουν κατεύθυνση και να αναλάβουν το κόστος· ή να στείλουν τον μηχανικό Tanaka να καμουφλάρει ξανά τα ελαττώματα της χώρας τους.
pragmatikotita.gr
Ακόμα και τώρα, κάθε φορά που η Google Alerts μού στέλνει στο κινητό κάποια είδηση της τελευταίας στιγμής για την Φουκουσίμα, κάτι σαν να ξυπνάει μέσα μου· μια στιγμή ανησυχίας. Και αυτές τις μέρες, οι ειδοποιήσεις αυτές για τον τόπο της πυρηνικής καταστροφής στην Ιαπωνία, είναι περισσότερες.
Λογικό είναι. Κλείνουν πια δυο χρόνια. Οι επέτειοι έτσι κάνουν, μάς αναγκάζουν να κάνουμε αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε χωρίς να κοιτάμε το ημερολόγιο. Όπως και να 'χει, τις μέρες αυτές στρέφουμε ξανά την προσοχή μας σε ένα από τα πιο σημαντικά πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία.
Με το συνεργείο του TV3, της εθνικής τηλεόρασης της Καταλωνίας, φτάσαμε στο Τόκιο τρεις μέρες μετά τον σεισμό και το τσουνάμι του Μαρτίου του 2011, όταν η πυρηνική κρίση είχε ήδη ξεσπάσει.
Κυριολεκτικά μας σήκωσαν από το κρεβάτι για να μας στείλουν στην ιαπωνική πρωτεύουσα, σε μια αποστολή έκτακτης ανάγκης, όταν ο ανταποκριτής μας στο Πεκίνο αντιμετώπισε ένα περιστατικό κολικού του νεφρού σχεδόν μόλις πάτησε το πόδι του στο Τόκιο.
Το τι συναντήσαμε στην Ιαπωνία είναι πια γνωστό: περίπου 20.000 νεκροί και αγνοούμενοι· 300.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους· πόλεις έως και 50.000 κατοίκων (στο αντίστοιχο μέγεθος της Ρόδου ή της Λαμίας) είχαν εκκενωθεί λόγω του κινδύνου από την ραδιενέργεια, ενώ 500 χλμ. ακτογραμμής, όση περίπου η απόσταση Αθήνας-Θεσσαλονίκης, είχαν σαρωθεί από το τσουνάμι. Αυτό όμως που προκαλούσε πραγματικό ρίγος δεν ήταν η καταστροφή που είχε ήδη συντελεστεί. Ολόκληρος ο πλανήτης κρατούσε την αναπνοή του όταν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες της Φουκουσίμα άρχισαν να καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο, σαν κομμάτια ενός δαιμονισμένου ντόμινο εκτός ελέγχου.
Εκείνη την στιγμή ακόμα δεν το γνωρίζαμε, όμως οι πυρήνες των τριών αντιδραστήρων που λειτουργούσαν όταν χτύπησαν ο σεισμός και το τσουνάμι, βρίσκονταν ήδη σε διαδικασία σύντηξης λόγω υπερθέρμανσης, έπειτα από μιααλυσίδα αστοχιών του συστήματος ψύξης. Περάσαμε μια εβδομάδα στο Τόκιο μεταδίδοντας πληροφορίες για την πυρηνική κρίση και τις απελπισμένες προσπάθειες της ιαπωνικής κυβέρνησης να θέσει υπό έλεγχο ένα πυρηνικό συγκρότημα που ήδη είχε ξεφύγει από τον έλεγχο των μηχανικών. Δεν καταφέραμε να φτάσουμε μέχρι την ίδια την περιοχή που χτυπήθηκε από το τσουνάμι, μιας και τα σημεία τηλεοπτικής σύνδεσης βρίσκονταν στην πρωτεύουσα και ο ομφάλιος λώρος που μας ένωνε με την Καταλωνία δεν θα μπορούσε να κοπεί σε καμία περίπτωση.
Το να μπούμε στη ζώνη της καταστροφής από το τσουνάμι σήμαινε πως θα χάναμε την επαφή μας με το TV3 για μερικές μέρες, μέρες που θα μπορούσαν να αναστατώσουν ολόκληρο τον κόσμο. Λίγο αργότερα όμως, όταν η απειλή μιας πυρηνικής Αποκάλυψης έμοιαζε να απομακρύνεται, το TV3 βρέθηκε στο «σημείο μηδέν». Ο ανταποκριτής μας στο Πεκίνο, αφού ξεπέρασε το πρόβλημα υγείας του, ανέλαβε την κάλυψη και εστίασε την προσοχή της καταλανικής τηλεόρασης στο τσουνάμι και τις συνέπειές του. Με το συνεργείο της Βαρκελώνης επέστρεψα στην πατρίδα. Τα συντρίμμια της Φουκουσίμα όμως έμειναν πίσω. Το ίδιο και οι υπό διάλυση αντιδραστήρες που συνέχισαν να εκλύουν ραδιενέργεια… και πολλά ερωτήματα.
Το «Τρίγωνο του Σιδήρου»
Πώς έγινε και η Ιαπωνία, μια χώρα που πάντοτε θεωρούσαμε ως τον καλύτερο πρεσβευτή της υψηλής τεχνολογίας του 21ου αι., έζησε στο πετσί της μια τέτοια καταστροφή παρόμοια μ’ αυτή που προκάλεσαν οι βόμβες της Χιροσίμα και της Ναγκασάκι;
Η απάντηση, ή ένα μικρό κομμάτι της, ίσως βρίσκεται στην ιστορία ενός άσημου εργάτη. Ο Mitsuhiko Tanaka (ΦΩΤΟ) ήταν ο μηχανικός που είχε αναλάβει να σχεδιάσει το ατσάλινο σκάφος του αντιδραστήρα Νο 4 στη Φουκουσίμα, πίσω στα 1975.
Στο τελευταίο τμήμα του έργου, καθώς ολοκληρώνονταν οι εργασίες σε ένα τεράστιο χαλύβδινο κύλινδρο (με 20 μ. ύψος και 16 μ. διάμετρο), οι συγκολλήσεις του υπέστησαν μια ελαττωματική επεξεργασία κατά την διαδικασία του ψησίματος.
Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα είχε πια αχρηστευτεί. Η κατασκευάστρια εταιρεία, η Babcock-Hitachi, έπρεπε να πετάξει στο καλάθι των αχρήστων δυόμισι χρόνια εργασιών και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ανέλαβε δράση ο ένας από τους τρεις πυλώνες αυτού που στην Ιαπωνία ονομάστηκε το «Τρίγωνο του Σιδήρου». Ο Tanaka έλαβε εντολή να καμουφλάρει το ελάττωμα. Και για τα επόμενα 30 χρόνια ο αντιδραστήρας Νο 4 της Φουκουσίμα λειτουργούσε με έναν ελαττωματικό κύλινδρο πίεσης.
Το «Τρίγωνο του Σιδήρου» είναι μια δομή με τρεις πυλώνες στην οποία βασίστηκε η Ιαπωνία από την λεγόμενη «εποχή Μεϊτζί», δηλαδή τα τελευταία 150 χρόνια: αποτελείται από ανώτερους δημόσιους αξιωματούχους, από μεγάλες εταιρείες και επιχειρήσεις, και την εκάστοτε κυβερνητική ελίτ. Αυτή η «αυτάρκης» όσο και αδιαφανής ελίτ οδήγησε σε κάθε είδους παράτυπες πρακτικές, που άγγιξαν ακόμη και την πιο ευαίσθητη και επικίνδυνη περιοχή των ενεργειακών εγκαταστάσεων της χώρας.
Η διεστραμμένη σύμπραξη των δημόσιων αρχών και του πυρηνικού λόμπι κρυβόταν κάτω από το χαλί της αποδοτικότητας και της ανάπτυξης. Η Φουκουσίμα ήρθε απλά να επιβεβαιώσει εκείνο το παλιό ρητό που λέει πως «η απληστία είναι κακός συνταξιδιώτης».
Και όταν η απληστία συνδέεται με ένα θέμα τόσο ευαίσθητο όπως είναι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τότε ακόμα και η ίδια η ύπαρξη μιας χώρας «υπόδειγμα», όπως ήταν η Ιαπωνία, τίθεται πλέον εν αμφιβόλω.
Το ιαπωνικό «μοντέλο» εξακολουθεί να είναι σημείο αναφοράς ακόμη και μετά το ατύχημα, τώρα όμως πια ως παράδειγμα προς αποφυγήν.Η ιστορία της TEPCO (Σ.Σ. η εταιρεία παραγωγής ενέργειας που διαχειριζόταν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα) δεν είναι παρά μια ατέλειωτη σειρά πλαστών εκθέσεων ασφαλείας και απόκρυψης ατυχημάτων. Το 2002 ο πρόεδρος της εταιρείας, Nobuyama Minami, και ο διευθύνων σύμβουλος Hiroshi Araki αναγκάστηκαν να παραιτηθούνακριβώς λόγω της αποκάλυψης παραποίησης εκθέσεων ασφαλείας. Η TEPCO έλεγε ψέματα και έδινε παραποιημένα στοιχεία για τη λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων της για περίπου 20 χρόνια: πρόκειται για πάνω από 200 φακέλους με πλαστά στοιχεία.
Η Ιαπωνία δεν διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου ούτε πετρελαίου. Αποφάσισε λοιπόν, αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να στηρίξει την ανάκαμψη και την οικονομική της ανάπτυξη στην ενέργεια που παράγεται από τα άτομα· στα ίδια εκείνα άτομα που ισοπέδωσαν την Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Με τη διαφορά ότι πίστευε πως αν καταφέρεις να ελέγξεις τα άτομα, θα ελέγξεις και τις ατομικές δυνάμεις που μπορούν να εξαπολύσουν.
Τα «μπρος-πίσω» για την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας
Μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, η Ιαπωνία σταμάτησε κάθε πυρηνική δραστηριότητα. Πενήντα τέσσερις αντιδραστήρες τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Η χώρα έχασε το ένα τρίτο της ενέργειας που έθετε σε κίνηση την τεράστια παραγωγική μηχανή της. Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να στραφεί στην δύναμη του φυσικού αερίου και να βάλει το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει ορυκτά καύσιμα. Ο πρωθυπουργός, Naoto Kan, ανακοίνωσε πως η χώρα εγκατέλειπε το πυρηνικό της πρόγραμμα. Όμως ο διάδοχός του, Yoshihiko Noda, αποφάσισε να αναβάλλει το αντίο στα πυρηνικά μέχρι το 2030 και να θέσει ξανά σε λειτουργία δύο αντιδραστήρες. Σήμερα, ο νέος Ιάπωνας ηγέτης, Shinzo Abe, του «παλιού» Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (ένας από τους κλασικούς πυλώνες του «Τριγώνου του Σιδήρου») θέτει ανοικτά σε αμφισβήτηση το θέμα της εγκατάλειψης της πυρηνικής ενέργειας.
Για να αντιμετωπίσει τα τεράστια έξοδα αποκατάστασης των ζημιών, η κυβέρνηση εθνικοποίησε την TEPCO. Παράλληλα όμως δείχνει να συνεχίζει να ακολουθεί το οικονομικό-ενεργειακό σύστημα των τελευταίων 50 χρόνων· το ίδιο εκείνο σύστημα που δεν της επέτρεψε να δει το πρόβλημα: ανάπτυξη στη βάση κυρίως της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Το «Τρίγωνο του Σιδήρου», που κλονίστηκε με την καταστροφή, σταθεροποιείται ξανά.
Τα τεράστια συμφέροντα πίσω από την πυρηνική σχάση προωθούν την λήθη, και η λήθη κάνει τα λόγια του Naoto Kan να αρχίζουν σιγά-σιγά να σβήνουν.
«Για μια στιγμή πέρασε απ’ το μυαλό μου η εικόνα της πόλης του Τόκιο, άδεια, έρημη, χωρίς ούτε έναν άνθρωπο στον δρόμο (…) Ήταν μια ανατριχιαστική σκέψη» είχε πει ο τότε πρωθυπουργός, λίγους μήνες μετά την καταστροφή.
Οι αντιδραστήρες της Φουκουσίμα έφτασαν στο στάδιο της «ψυχρής διακοπής λειτουργίας» στα τέλη του 2011. Ακόμη και σήμερα όμως εξακολουθούν να εκλύουν ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα και την θάλασσα.
Θα χρειαστούν 40 χρόνια για να διαλυθούν. Εν τω μεταξύ η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στους 4.000 ανθρώπους που εργάζονται στην αποσυναρμολόγηση των αντιδραστήρων καθώς και στους χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονταν στην περιοχή όταν σημειώθηκε το ατύχημα, αυξάνεται. Δεν το λέει κάποια θεωρία συνωμοσίας. Το λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Η Φουκουσίμα έθεσε επί τάπητος με εμφατικό τρόπο τη συζήτηση για το πώς πρέπει να ικανοποιήσουμε την ενεργειακή πείνα μας. Από τις φωτιές στα προϊστορικά σπήλαια, έχουμε περάσει στη πυρηνική σχάση των ατόμων, χωρίς κανείς ποτέ να αμφισβητήσει αυτή την πορεία. Μια πορεία γραμμική, με απίστευτη επιτάχυνση. Ίσως λοιπόν έχει φτάσει η στιγμή να σταθούμε λίγο και να αναλογιστούμε αν αυτός ο φρενήρης ρυθμός μπορεί να διατηρηθεί.
Η Ιαπωνία έφτασε πρώτη σ’ αυτό το σταυροδρόμι. Έχει ένα δημόσιο χρέος από τα υψηλότερα του κόσμου, ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, έναν γερασμένο πληθυσμό που ζητά όλο και μεγαλύτερη στήριξη από τον κρατικό προϋπολογισμό, ένα απίστευτα υψηλό ενεργειακό κόστος και μια πηγή ενέργειας σχεδόν ανενεργή… και ανασφαλή.
Οι Ιάπωνες πρέπει να διαλέξουν ποιον δρόμο θα ακολουθήσουν. Να αλλάξουν κατεύθυνση και να αναλάβουν το κόστος· ή να στείλουν τον μηχανικό Tanaka να καμουφλάρει ξανά τα ελαττώματα της χώρας τους.
pragmatikotita.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Θράκη: Οι ακαδημαϊκοί λένε όχι στην εξόρυξη Χρυσού
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Διέρρηξαν δύο σπίτια στην Ελασσόνα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
