2013-03-18 00:41:05
Ο θάνατος του Ούγκο Τσάβες δημιουργεί στη Λατινική Αμερική ένα κενό που δύσκολα θα καλυφθεί. Η Κουβανή δημοσιογράφος Verónica Soto Hiller γράφει στο Pragmatikotita.gr για την επόμενη μέρα στην Βενεζουέλα, την Κούβα και τη Νότια Αμερική.
Οι φίλοι του τον θρηνούν, οι αντίπαλοί του περιμένουν με ανυπομονησία τις εκλογές, όμως ολόκληρος ο κόσμος τού αποδίδει τις οφειλόμενες τιμές· ξέρει πως με τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες δημιουργείται ένα κενό που δύσκολα θα καλυφθεί: το γεγονός πως χιλιάδες ανθρώπων από ολόκληρη την Λατινική Αμερική έσπευσαν στο Καράκας για το τελευταίο αντίο, αποτελεί στην ουσία τον φόρο τιμής που ίσως έπρεπε να αποτίσουμε στους πατέρες-ελευθερωτές της Αμερικής εδώ και 200 χρόνια.
Έφυγε ένας άνθρωπος ταπεινής καταγωγής που έφτασε να γίνει ο Πρόεδρος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλα, συμπαρασύροντας μαζί του εκατομμύρια οπαδούς από τις χαμηλότερες και λιγότερο προνομιούχες τάξεις. Ασυναίσθητα έγινε αγαπημένη φιγούρα των ΜΜΕ, μέσα και από την κυριακάτικη εκπομπή του «Aló Presidente»· η φωνή και ο λόγος του μπήκαν στα σπίτια όλων, και όλοι είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μαζί του.
Ο Τσάβες ήταν σίγουρα μια χαρισματική φυσιογνωμία, που έγινε τραγούδι για τους φίλους του και ένα “λεκτικό μαστίγιο” για τους αντιπάλους του. Ο λόγος του έπιανε εύκολα τον σφυγμό του λαού του και ο ίδιος κατάφερε να αλλάξει τους ορίζοντες της Βενεζουέλας ως ένας ηγέτης προσιτός στον κόσμο, χάρη στον οποίο χιλιάδες άνθρωποι πήγαν στο σχολείο, έτυχαν ιατρικής φροντίδας και απέκτησαν ένα αξιοπρεπές σπίτι για να κατοικήσουν.
Δύσκολα μπορεί κανείς να αποτιμήσει τη σημασία του προγράμματος Barrio Adentro (Μέσα στην Γειτονιά), χάρη στο οποίο εκατοντάδες Κουβανοί γιατροί συνεργάζονται συστηματικά με τις υπηρεσίες στην Βενεζουέλα με σκοπό να παράσχουν ιατρική περίθαλψη σε χιλιάδες ασθενείς. Παράλληλα, εκατοντάδες είναι και οι ασθενείς που ταξιδεύουν στην Αβάνα προκειμένου να χειρουργηθούν ή να λάβουν εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη.
Θα πρέπει κανείς να σταθεί ωστόσο και σε άλλες πρωτοβουλίες, στα προγράμματα Misión Ribas1, Misión Robinson2, Barrio AdentroCultura3... όλα με σκοπό την άνοδο ενός βιοτικού επιπέδου που κανείς δεν ήξερε καλύτερα από τον ίδιο τον Τσάβες ότι είχε ανάγκη (και ακόμη έχει) μια ολόκληρη αταξική ομάδα πληθυσμού, για την οποία κανείς δεν μιλάει, κι όμως υπάρχει, κι ας εμφανίζεται μονάχα όταν γίνεται λόγος για εγκληματικότητα και για τα υπερβολικά γεμάτα σωφρονιστικά ιδρύματα.
Παρόλ’ αυτά, η απώλεια του Τσάβες δεν αφήνει κενό μονάχα στην Βενεζουέλα. Η παρουσία του στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική υπήρξε ζωτικής σημασίας γι’ αυτή την γωνιά του πλανήτη, στην χαραυγή του 21ου αι. Υπήρξε σημαντική από πολιτική, οικονομική και κοινωνική πλευρά, σε μια περιοχή όπου οι τοπικοί άρχοντες-πολέμαρχοι συγκέντρωναν πάντοτε μεγάλη δύναμη, και που πολλές φορές χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τον νεοφιλελευθερισμό με διαφορετικού τύπου δημοκρατικές διαδικασίες απ’ ό,τι συνηθίζεται στον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο.
Ο Τσάβες υπήρξε η ενσάρκωση αυτού του πνεύματος των τοπικών ηγετών στον 21ο αι., αλλά με την θετική πλευρά της έννοιας: ένωσε λαούς, και μπροστά στα μάτια των ισχυρών κατάφερε να φέρει δίπλα του ολόκληρη την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, με τρόπο που ποτέ άλλοτε δεν είχε γνωρίσει η ήπειρος αυτή. Έθεσε τις κατευθυντήριες γραμμές για την ενότητα· και σαν αντίβαρο στη Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου της Αμερικής (ALCA) υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τσάβες ίδρυσε τηνΜπολιβαριανή Συμμαχία για τους λαούς της Αμερικής (ALBA, Alianza Bolivariana para los pueblos de Nuestra América) η οποία προτείνει στις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής μέτρα βιώσιμα και ευεργετικά για το εμπόριο μεταξύ των χωρών τους.
Με γνώμονα το συμφέρον της χώρας, η Βενεζουέλα εισχώρησε επίσης στην Κοινή Αγορά του Νότου(Mercosur) και αυτός είναι ένας λόγος που καθιστά ενοχλητικό να ακούς να κατηγορούν τον Τσάβες πως «έσπειρε διχόνοια» στην Βενεζουέλα και πως άφησε την Κούβα να κάνει κουμάντο στην χώρα. Θα πρέπει να είναι κανείς ή υπερβολικά υποκειμενικός ή εντελώς εκτός της πραγματικότητας των χωρών μας για να υπερασπίζεται τέτοιες απόψεις.
Να μορφωθείτε Ο εθνικός ποιητής της Κούβας Χοσέ Μαρτί έγραψε κάποτε «να μορφωθείτε, ώστε να είστε ελεύθεροι». Σήμερα, ένα μεγάλο τμήμα του λαού της Βενεζουέλας μπορεί πια να διαβάσει το Σύνταγμα της χώρας του και να αποφασίσει το ίδιο για την μοίρα του και για το αν θα μείνει πιστό στην κληρονομιά του λαϊκού κινήματος του τσαβισμού.
Στις 14 Απριλίου οι Βενεζολάνοι θα κληθούν στις κάλπες, κι εκεί θα επιδείξουν την ίδια βούληση που επέδειξαν και πριν από μερικούς μήνες (σ.σ. στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, του Οκτωβρίου 2012, ο Ούγκο Τσάβες είχε επανεκλεγεί Πρόεδρος της χώρας). Πιστεύω πως η «παρουσία» του Τσάβες είναι ακόμα πολύ ισχυρή για να σβήσει μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Οι οπαδοί του, τουλάχιστον, υπόσχονται να συνεχίσουν το έργο του, θεωρώ επομένως πως ο λαός θα δώσει την ψήφο του προς αυτή την κατεύθυνση.
Πιστεύω πως πολλοί θα ψηφίσουν από πίστη και αφοσίωση προς τον Ούγκο Τσάβες. Την ίδια αφοσίωση που τους κίνησε να τιμήσουν τον άνθρωπο που νικήθηκε μόνο από την αρρώστια και τον θάνατο, που προδόθηκε αλλά απέφυγε να έχει την τύχη του Σιμόν Μπολίβαρ4, και που επέζησε μιας απόπειρας πραξικοπήματος το 2002 που διοργάνωσε η εσωτερική αντεπανάσταση με την υποκίνηση ορισμένων καπιταλιστικών δυνάμεων.
Η αντιπολίτευση είναι σε εγρήγορση και προς το παρόν δεν αποδέχεται ως Πρόεδρο τον Νικολάς Μαδούρο, κάτι που ήταν αναμενόμενο. Ο Ενρίκε Καπρίλες, ο κυριότερος αντίπαλος του Τσάβες, περιμένει πώς και πώς μια ευκαιρία που θα μπορούσε να τον φέρει στον προεδρικό θώκο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει πραγματικότητα αν ο Καπρίλες ανήκε σε κάποιον άλλον κομματικό σχηματισμό ή αν διέθετε την υποστήριξη κάποιων ξένων που θα μπορούσαν να πιέσουν προς καταστάσεις ανωμαλίας.
Πέρασαν 14 χρόνια διακυβέρνησης, όπου οι επιτυχίες ήταν περισσότερες από τις αστοχίες. Η ιδεολογική προσέγγιση του Τσάβες προς την Κουβανική Επανάσταση και τα αδέρφια Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο ενόχλησε πολύ τους αντιπάλους του, τις ΗΠΑ, ακόμη και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν θα μπορούσε βέβαια να γίνει και διαφορετικά, αν και θα πρέπει να θυμόμαστε πάντα πως οι επαναστάσεις δεν είναι προϊόν προς εξαγωγή.
Μολονότι ο Τσάβες έγινε ο «εκλεκτός γιος», ο πιο χαρισματικός μαθητής του Φιντέλ Κάστρο, ο ίδιος ακολούθησε τον δικό του δρόμο· τα κινήματα των δύο άλλωστε εξελίχθηκαν σε εποχές και περιστάσεις πολύ διαφορετικές. Στην Κούβα, ο Φιντέλ ανέλαβε την εξουσία το 1959 έπειτα από χρόνια ανταρτοπόλεμου· στην Βενεζουέλα την τελευταία λέξη την είπαν οι κάλπες, σαράντα χρόνια μετά.
Στην Κούβα πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν καθώς σκέφτονται πως με τον θάνατο του μπολιβαριανού προέδρου, τίθεται σε κίνδυνο η συνεργασία της Βενεζουέλας με την Κούβα. Φοβούνται πως η Κούβα θα χάσει τα χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου που φτάνουν στο νησί ως αντάλλαγμα για την παροχή τεχνογνωσίας και την εργασία Κουβανών ειδικών (κυρίως γιατρών) στην Βενεζουέλα. Αυτό ωστόσο είναι ένα άλλο κεφάλαιο, από τα πολλά που απασχολούν την Κούβα καθ’ όλη τη διάρκεια του εμπάργκο που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ στο νησί εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια.
Προς το παρόν, η πραγματικότητα μάς παρουσιάζει μια συνταγματικά ισχυρή Βενεζουέλα, όπου δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε (εκτός συγκλονιστικού απροόπτου) πως ο λαός έχει στα χέρια του τη δύναμη να συνεχίσει το κοινωνικό έργο που ξεκίνησε ο Τσάβες· την ίδια ώρα, οι χώρες της περιοχής μας θα πρέπει να ενωθούν περισσότερο από ποτέ αν θέλουν κάποια στιγμή να καλύψουν το κενό που μας άφησε εκείνο το ταπεινό παιδί που έφτασε να γίνει ο Comandante Presidente.
1. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με το οποίο δίνεται η δυνατότητα σε όσους δεν κατάφεραν να τελειώσουν την φοίτησή τους στο αντίστοιχο γυμνάσιο ή λύκειο, να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται τον Νοέμβριο του 2003.
2. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο εθελοντές διδάσκουν γραφή, ανάγνωση και αριθμητική σε αναλφάβητους πολίτες. Εφαρμόζεται από τον Ιούλιο του 2003.
3. Πολιτιστικό πρόγραμμα, για την προώθηση της βενεζολάνικης πολιτιστικής ταυτότητας. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται πιλοτικά στο Καράκας το 2004 και αργότερα επεκτάθηκε στην υπόλοιπη χώρα.
4. Ο Σιμόν Μπολίβαρ θεωρείται εθνικός ήρωας σχεδόν σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ήταν από τους πιο επιφανείς ηγέτες στον αγώνα για την αποτίναξη της ισπανικής αποικιοκρατίας. Στο τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας αυτοανακηρύχθηκε δικτάτορας, πριν φύγει αυτοεξόριστος στην Ευρώπη.
pragmatikotita.gr
Οι φίλοι του τον θρηνούν, οι αντίπαλοί του περιμένουν με ανυπομονησία τις εκλογές, όμως ολόκληρος ο κόσμος τού αποδίδει τις οφειλόμενες τιμές· ξέρει πως με τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες δημιουργείται ένα κενό που δύσκολα θα καλυφθεί: το γεγονός πως χιλιάδες ανθρώπων από ολόκληρη την Λατινική Αμερική έσπευσαν στο Καράκας για το τελευταίο αντίο, αποτελεί στην ουσία τον φόρο τιμής που ίσως έπρεπε να αποτίσουμε στους πατέρες-ελευθερωτές της Αμερικής εδώ και 200 χρόνια.
Έφυγε ένας άνθρωπος ταπεινής καταγωγής που έφτασε να γίνει ο Πρόεδρος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλα, συμπαρασύροντας μαζί του εκατομμύρια οπαδούς από τις χαμηλότερες και λιγότερο προνομιούχες τάξεις. Ασυναίσθητα έγινε αγαπημένη φιγούρα των ΜΜΕ, μέσα και από την κυριακάτικη εκπομπή του «Aló Presidente»· η φωνή και ο λόγος του μπήκαν στα σπίτια όλων, και όλοι είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μαζί του.
Ο Τσάβες ήταν σίγουρα μια χαρισματική φυσιογνωμία, που έγινε τραγούδι για τους φίλους του και ένα “λεκτικό μαστίγιο” για τους αντιπάλους του. Ο λόγος του έπιανε εύκολα τον σφυγμό του λαού του και ο ίδιος κατάφερε να αλλάξει τους ορίζοντες της Βενεζουέλας ως ένας ηγέτης προσιτός στον κόσμο, χάρη στον οποίο χιλιάδες άνθρωποι πήγαν στο σχολείο, έτυχαν ιατρικής φροντίδας και απέκτησαν ένα αξιοπρεπές σπίτι για να κατοικήσουν.
Δύσκολα μπορεί κανείς να αποτιμήσει τη σημασία του προγράμματος Barrio Adentro (Μέσα στην Γειτονιά), χάρη στο οποίο εκατοντάδες Κουβανοί γιατροί συνεργάζονται συστηματικά με τις υπηρεσίες στην Βενεζουέλα με σκοπό να παράσχουν ιατρική περίθαλψη σε χιλιάδες ασθενείς. Παράλληλα, εκατοντάδες είναι και οι ασθενείς που ταξιδεύουν στην Αβάνα προκειμένου να χειρουργηθούν ή να λάβουν εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη.
Θα πρέπει κανείς να σταθεί ωστόσο και σε άλλες πρωτοβουλίες, στα προγράμματα Misión Ribas1, Misión Robinson2, Barrio AdentroCultura3... όλα με σκοπό την άνοδο ενός βιοτικού επιπέδου που κανείς δεν ήξερε καλύτερα από τον ίδιο τον Τσάβες ότι είχε ανάγκη (και ακόμη έχει) μια ολόκληρη αταξική ομάδα πληθυσμού, για την οποία κανείς δεν μιλάει, κι όμως υπάρχει, κι ας εμφανίζεται μονάχα όταν γίνεται λόγος για εγκληματικότητα και για τα υπερβολικά γεμάτα σωφρονιστικά ιδρύματα.
Παρόλ’ αυτά, η απώλεια του Τσάβες δεν αφήνει κενό μονάχα στην Βενεζουέλα. Η παρουσία του στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική υπήρξε ζωτικής σημασίας γι’ αυτή την γωνιά του πλανήτη, στην χαραυγή του 21ου αι. Υπήρξε σημαντική από πολιτική, οικονομική και κοινωνική πλευρά, σε μια περιοχή όπου οι τοπικοί άρχοντες-πολέμαρχοι συγκέντρωναν πάντοτε μεγάλη δύναμη, και που πολλές φορές χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τον νεοφιλελευθερισμό με διαφορετικού τύπου δημοκρατικές διαδικασίες απ’ ό,τι συνηθίζεται στον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο.
Ο Τσάβες υπήρξε η ενσάρκωση αυτού του πνεύματος των τοπικών ηγετών στον 21ο αι., αλλά με την θετική πλευρά της έννοιας: ένωσε λαούς, και μπροστά στα μάτια των ισχυρών κατάφερε να φέρει δίπλα του ολόκληρη την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, με τρόπο που ποτέ άλλοτε δεν είχε γνωρίσει η ήπειρος αυτή. Έθεσε τις κατευθυντήριες γραμμές για την ενότητα· και σαν αντίβαρο στη Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου της Αμερικής (ALCA) υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τσάβες ίδρυσε τηνΜπολιβαριανή Συμμαχία για τους λαούς της Αμερικής (ALBA, Alianza Bolivariana para los pueblos de Nuestra América) η οποία προτείνει στις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής μέτρα βιώσιμα και ευεργετικά για το εμπόριο μεταξύ των χωρών τους.
Με γνώμονα το συμφέρον της χώρας, η Βενεζουέλα εισχώρησε επίσης στην Κοινή Αγορά του Νότου(Mercosur) και αυτός είναι ένας λόγος που καθιστά ενοχλητικό να ακούς να κατηγορούν τον Τσάβες πως «έσπειρε διχόνοια» στην Βενεζουέλα και πως άφησε την Κούβα να κάνει κουμάντο στην χώρα. Θα πρέπει να είναι κανείς ή υπερβολικά υποκειμενικός ή εντελώς εκτός της πραγματικότητας των χωρών μας για να υπερασπίζεται τέτοιες απόψεις.
Να μορφωθείτε Ο εθνικός ποιητής της Κούβας Χοσέ Μαρτί έγραψε κάποτε «να μορφωθείτε, ώστε να είστε ελεύθεροι». Σήμερα, ένα μεγάλο τμήμα του λαού της Βενεζουέλας μπορεί πια να διαβάσει το Σύνταγμα της χώρας του και να αποφασίσει το ίδιο για την μοίρα του και για το αν θα μείνει πιστό στην κληρονομιά του λαϊκού κινήματος του τσαβισμού.
Στις 14 Απριλίου οι Βενεζολάνοι θα κληθούν στις κάλπες, κι εκεί θα επιδείξουν την ίδια βούληση που επέδειξαν και πριν από μερικούς μήνες (σ.σ. στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, του Οκτωβρίου 2012, ο Ούγκο Τσάβες είχε επανεκλεγεί Πρόεδρος της χώρας). Πιστεύω πως η «παρουσία» του Τσάβες είναι ακόμα πολύ ισχυρή για να σβήσει μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Οι οπαδοί του, τουλάχιστον, υπόσχονται να συνεχίσουν το έργο του, θεωρώ επομένως πως ο λαός θα δώσει την ψήφο του προς αυτή την κατεύθυνση.
Πιστεύω πως πολλοί θα ψηφίσουν από πίστη και αφοσίωση προς τον Ούγκο Τσάβες. Την ίδια αφοσίωση που τους κίνησε να τιμήσουν τον άνθρωπο που νικήθηκε μόνο από την αρρώστια και τον θάνατο, που προδόθηκε αλλά απέφυγε να έχει την τύχη του Σιμόν Μπολίβαρ4, και που επέζησε μιας απόπειρας πραξικοπήματος το 2002 που διοργάνωσε η εσωτερική αντεπανάσταση με την υποκίνηση ορισμένων καπιταλιστικών δυνάμεων.
Η αντιπολίτευση είναι σε εγρήγορση και προς το παρόν δεν αποδέχεται ως Πρόεδρο τον Νικολάς Μαδούρο, κάτι που ήταν αναμενόμενο. Ο Ενρίκε Καπρίλες, ο κυριότερος αντίπαλος του Τσάβες, περιμένει πώς και πώς μια ευκαιρία που θα μπορούσε να τον φέρει στον προεδρικό θώκο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει πραγματικότητα αν ο Καπρίλες ανήκε σε κάποιον άλλον κομματικό σχηματισμό ή αν διέθετε την υποστήριξη κάποιων ξένων που θα μπορούσαν να πιέσουν προς καταστάσεις ανωμαλίας.
Πέρασαν 14 χρόνια διακυβέρνησης, όπου οι επιτυχίες ήταν περισσότερες από τις αστοχίες. Η ιδεολογική προσέγγιση του Τσάβες προς την Κουβανική Επανάσταση και τα αδέρφια Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο ενόχλησε πολύ τους αντιπάλους του, τις ΗΠΑ, ακόμη και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν θα μπορούσε βέβαια να γίνει και διαφορετικά, αν και θα πρέπει να θυμόμαστε πάντα πως οι επαναστάσεις δεν είναι προϊόν προς εξαγωγή.
Μολονότι ο Τσάβες έγινε ο «εκλεκτός γιος», ο πιο χαρισματικός μαθητής του Φιντέλ Κάστρο, ο ίδιος ακολούθησε τον δικό του δρόμο· τα κινήματα των δύο άλλωστε εξελίχθηκαν σε εποχές και περιστάσεις πολύ διαφορετικές. Στην Κούβα, ο Φιντέλ ανέλαβε την εξουσία το 1959 έπειτα από χρόνια ανταρτοπόλεμου· στην Βενεζουέλα την τελευταία λέξη την είπαν οι κάλπες, σαράντα χρόνια μετά.
Στην Κούβα πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν καθώς σκέφτονται πως με τον θάνατο του μπολιβαριανού προέδρου, τίθεται σε κίνδυνο η συνεργασία της Βενεζουέλας με την Κούβα. Φοβούνται πως η Κούβα θα χάσει τα χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου που φτάνουν στο νησί ως αντάλλαγμα για την παροχή τεχνογνωσίας και την εργασία Κουβανών ειδικών (κυρίως γιατρών) στην Βενεζουέλα. Αυτό ωστόσο είναι ένα άλλο κεφάλαιο, από τα πολλά που απασχολούν την Κούβα καθ’ όλη τη διάρκεια του εμπάργκο που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ στο νησί εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια.
Προς το παρόν, η πραγματικότητα μάς παρουσιάζει μια συνταγματικά ισχυρή Βενεζουέλα, όπου δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε (εκτός συγκλονιστικού απροόπτου) πως ο λαός έχει στα χέρια του τη δύναμη να συνεχίσει το κοινωνικό έργο που ξεκίνησε ο Τσάβες· την ίδια ώρα, οι χώρες της περιοχής μας θα πρέπει να ενωθούν περισσότερο από ποτέ αν θέλουν κάποια στιγμή να καλύψουν το κενό που μας άφησε εκείνο το ταπεινό παιδί που έφτασε να γίνει ο Comandante Presidente.
1. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με το οποίο δίνεται η δυνατότητα σε όσους δεν κατάφεραν να τελειώσουν την φοίτησή τους στο αντίστοιχο γυμνάσιο ή λύκειο, να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται τον Νοέμβριο του 2003.
2. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο εθελοντές διδάσκουν γραφή, ανάγνωση και αριθμητική σε αναλφάβητους πολίτες. Εφαρμόζεται από τον Ιούλιο του 2003.
3. Πολιτιστικό πρόγραμμα, για την προώθηση της βενεζολάνικης πολιτιστικής ταυτότητας. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται πιλοτικά στο Καράκας το 2004 και αργότερα επεκτάθηκε στην υπόλοιπη χώρα.
4. Ο Σιμόν Μπολίβαρ θεωρείται εθνικός ήρωας σχεδόν σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ήταν από τους πιο επιφανείς ηγέτες στον αγώνα για την αποτίναξη της ισπανικής αποικιοκρατίας. Στο τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας αυτοανακηρύχθηκε δικτάτορας, πριν φύγει αυτοεξόριστος στην Ευρώπη.
pragmatikotita.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ : ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η πορεία των παοκτσήδων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
