2013-03-21 23:17:29
του Ρ. Krugman με τίτλο "Cyprus: The Sum of ALL FUBAR", όπου FUBAR είναι τα αρχικά των λέξεων "Fucked up beyond all recognition".
Η κατάσταση στην Κύπρο είναι πλέον ξεκάθαρη - και αυτό δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό. Αντίθετα, η Κύπρος φαίνεται ότι έχει καταφέρει να συνδυάσει όλα όσα πήγαν στραβά σε άλλες χώρες.
1. Tράπεζες εκτός πραγματικότητας. Η Κύπρος έχει ένα τεράστιο τραπεζικό σύστημα -στοιχεία ενεργητικού 8 φορές το ΑΕΠ-, βασισμένο σε ένα μοντέλο προσέλκυσης offshore κεφαλαίων με υψηλά επιτόκια και μεγάλες ευκαιρίες για φοροαποφυγή - φοροδιαφυγή.
Ρώτησα κάποιους ανθρώπους και ξεκαθάρισα κάτι που με προβλημάτιζε. Επίσημα, μόνο το 40% των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες δεν ανήκει σε μόνιμους κατοίκους, και αυτό σημαίνει ότι οι καταθέσεις των μόνιμων κατοίκων ανέρχονται στο 500% του ΑΕΠ, το οποίο είναι τελείως τρελό. Αλλά η λέξη κάτοικος δεν σημαίνει αυτό που φαντάζεστε ότι σημαίνει. Ορισμένα από τα χρήματα προέρχονται από πλούσιους ξένους που ζουν στην Κύπρο.
Ένα μεγάλο μέρος προέρχεται από πλούσιους ανθρώπους που έχουν αποκτήσει μόνιμη άδεια παραμονής, χωρίς στην πραγματικότητα να ζουν στο νησί. Οπότε πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι κυπριακές καταθέσεις προέρχονται από μη Κύπριους, που τους προσέλκυσε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο.
Και αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο σταμάτησε να λειτουργεί όταν υπήρξαν μεγάλες απώλειες κάπου αλλού. Από τη στιγμή που οι κυπριακές τράπεζες πραγματοποιούσαν επενδύσεις στην Ελλάδα και στην εγχώρια φούσκα του real estate, η καταστροφή ήταν αναπόφευκτη. Αυτό με οδηγεί στο εξής:
2. Μεγάλη εγχώρια αγορά real estate, του μεγέθους της Ισπανίας ή της Ιρλανδίας. Δεν έχει ακόμη... ξεφουσκώσει πλήρως, και αυτό σημαίνει ότι θα έρθουν πολλές ακόμη απώλειες. Και ο συνδυασμός της φούσκας των ακινήτων με το εισόδημα από περίεργες τραπεζικές συναλλαγές οδήγησε επίσης σε:
3. Μαζική υπερτίμηση, με το κόστος και τις τιμές στην Κύπρο να έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο απ’ όσο στην υπόλοιπη ευρωζώνη. Το 2008 το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν πάνω από το 15% του ΑΕΠ!
Τι μπορεί να γίνει; Πρώτ’ απ’ όλα, οι κυπριακές τράπεζες δεν μπορούν να τιμήσουν τα χρέη τους, τα οποία δυστυχώς έχουν σε συντριπτικό ποσοστό τη μορφή καταθέσεων. Οπότε και είναι αναπόφευκτη κάποια στάση πληρωμών στις καταθέσεις.
Όπως το αντιλαμβάνομαι τώρα, το αρχικό …γ@%$#%, ήταν ένα κοινό σφάλμα των Ευρωπαίων και των Κυπρίων. Η Ευρώπη δεν ήθελε μια ανοιχτή τραπεζική εκκαθάριση, η οποία μεταξύ άλλων θα έδινε καθαρή προτεραιότητα (seniority) στους μικρούς, εξασφαλισμένους καταθέτες. Αντίθετα, ήθελε αυτό το ουσιαστικά πλασματικό σχέδιο κουρέματος. Την ίδια ώρα, η κυπριακή κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει την ψευδαίσθηση ότι το τραπεζικό της μοντέλο μπορεί να επιβιώσει και ήθελε να περιορίσει το πλήγμα στους μεγάλους καταθέτες του εξωτερικού. Εξ ου και η διαμάχη για το κούρεμα των μικρών καταθέσεων.
Στο τέλος πιθανότατα θα γίνει αυτό που επρόκειτο να γίνει εξαρχής, ίσως σε διαφορετική εκδοχή - ένα μεγάλο κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 100.000.
Αλλά ούτε και τότε η κατάσταση θα έχει τεθεί υπό έλεγχο - σε καμία περίπτωση. Πρέπει ακόμη να σκάσει η φούσκα των ακινήτων και υπάρχει ακόμη τεράστιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας (που χειροτερεύει επειδή μια μεγάλη εξαγωγική βιομηχανία, οι τράπεζες, έχει ήδη αποδημήσει εις τον δημιουργό της), και η διάσωση θα αφήσει την Κύπρο με κρατικό χρέος… ελληνικών διαστάσεων.
Οπότε τι γίνεται τελικά; Όπως έχουν τονίσει αρκετοί παρατηρητές, η Κύπρος είναι κατά κοινή ομολογία σε καλύτερη θέση από την Ισλανδία για να το κάνει όπως η Ισλανδία, γιατί η υποτίμηση και η επαναφορά της κυπριακής λίρας θα φέρει πολύ τουρισμό. Οι Κύπριοι όμως -που δεν έχουν ακόμη συμφιλιωθεί με τη λήξη της «μεσολαβητικής» επιχείρησής τους- θα είναι σε θέση να το κάνουν;
Είναι πράγματι τρομακτικά τα πράγματα.
N.Y. Times I-Reporter
Η κατάσταση στην Κύπρο είναι πλέον ξεκάθαρη - και αυτό δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό. Αντίθετα, η Κύπρος φαίνεται ότι έχει καταφέρει να συνδυάσει όλα όσα πήγαν στραβά σε άλλες χώρες.
1. Tράπεζες εκτός πραγματικότητας. Η Κύπρος έχει ένα τεράστιο τραπεζικό σύστημα -στοιχεία ενεργητικού 8 φορές το ΑΕΠ-, βασισμένο σε ένα μοντέλο προσέλκυσης offshore κεφαλαίων με υψηλά επιτόκια και μεγάλες ευκαιρίες για φοροαποφυγή - φοροδιαφυγή.
Ρώτησα κάποιους ανθρώπους και ξεκαθάρισα κάτι που με προβλημάτιζε. Επίσημα, μόνο το 40% των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες δεν ανήκει σε μόνιμους κατοίκους, και αυτό σημαίνει ότι οι καταθέσεις των μόνιμων κατοίκων ανέρχονται στο 500% του ΑΕΠ, το οποίο είναι τελείως τρελό. Αλλά η λέξη κάτοικος δεν σημαίνει αυτό που φαντάζεστε ότι σημαίνει. Ορισμένα από τα χρήματα προέρχονται από πλούσιους ξένους που ζουν στην Κύπρο.
Ένα μεγάλο μέρος προέρχεται από πλούσιους ανθρώπους που έχουν αποκτήσει μόνιμη άδεια παραμονής, χωρίς στην πραγματικότητα να ζουν στο νησί. Οπότε πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι κυπριακές καταθέσεις προέρχονται από μη Κύπριους, που τους προσέλκυσε αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο.
Και αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο σταμάτησε να λειτουργεί όταν υπήρξαν μεγάλες απώλειες κάπου αλλού. Από τη στιγμή που οι κυπριακές τράπεζες πραγματοποιούσαν επενδύσεις στην Ελλάδα και στην εγχώρια φούσκα του real estate, η καταστροφή ήταν αναπόφευκτη. Αυτό με οδηγεί στο εξής:
2. Μεγάλη εγχώρια αγορά real estate, του μεγέθους της Ισπανίας ή της Ιρλανδίας. Δεν έχει ακόμη... ξεφουσκώσει πλήρως, και αυτό σημαίνει ότι θα έρθουν πολλές ακόμη απώλειες. Και ο συνδυασμός της φούσκας των ακινήτων με το εισόδημα από περίεργες τραπεζικές συναλλαγές οδήγησε επίσης σε:
3. Μαζική υπερτίμηση, με το κόστος και τις τιμές στην Κύπρο να έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο απ’ όσο στην υπόλοιπη ευρωζώνη. Το 2008 το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν πάνω από το 15% του ΑΕΠ!
Τι μπορεί να γίνει; Πρώτ’ απ’ όλα, οι κυπριακές τράπεζες δεν μπορούν να τιμήσουν τα χρέη τους, τα οποία δυστυχώς έχουν σε συντριπτικό ποσοστό τη μορφή καταθέσεων. Οπότε και είναι αναπόφευκτη κάποια στάση πληρωμών στις καταθέσεις.
Όπως το αντιλαμβάνομαι τώρα, το αρχικό …γ@%$#%, ήταν ένα κοινό σφάλμα των Ευρωπαίων και των Κυπρίων. Η Ευρώπη δεν ήθελε μια ανοιχτή τραπεζική εκκαθάριση, η οποία μεταξύ άλλων θα έδινε καθαρή προτεραιότητα (seniority) στους μικρούς, εξασφαλισμένους καταθέτες. Αντίθετα, ήθελε αυτό το ουσιαστικά πλασματικό σχέδιο κουρέματος. Την ίδια ώρα, η κυπριακή κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει την ψευδαίσθηση ότι το τραπεζικό της μοντέλο μπορεί να επιβιώσει και ήθελε να περιορίσει το πλήγμα στους μεγάλους καταθέτες του εξωτερικού. Εξ ου και η διαμάχη για το κούρεμα των μικρών καταθέσεων.
Στο τέλος πιθανότατα θα γίνει αυτό που επρόκειτο να γίνει εξαρχής, ίσως σε διαφορετική εκδοχή - ένα μεγάλο κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 100.000.
Αλλά ούτε και τότε η κατάσταση θα έχει τεθεί υπό έλεγχο - σε καμία περίπτωση. Πρέπει ακόμη να σκάσει η φούσκα των ακινήτων και υπάρχει ακόμη τεράστιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας (που χειροτερεύει επειδή μια μεγάλη εξαγωγική βιομηχανία, οι τράπεζες, έχει ήδη αποδημήσει εις τον δημιουργό της), και η διάσωση θα αφήσει την Κύπρο με κρατικό χρέος… ελληνικών διαστάσεων.
Οπότε τι γίνεται τελικά; Όπως έχουν τονίσει αρκετοί παρατηρητές, η Κύπρος είναι κατά κοινή ομολογία σε καλύτερη θέση από την Ισλανδία για να το κάνει όπως η Ισλανδία, γιατί η υποτίμηση και η επαναφορά της κυπριακής λίρας θα φέρει πολύ τουρισμό. Οι Κύπριοι όμως -που δεν έχουν ακόμη συμφιλιωθεί με τη λήξη της «μεσολαβητικής» επιχείρησής τους- θα είναι σε θέση να το κάνουν;
Είναι πράγματι τρομακτικά τα πράγματα.
N.Y. Times I-Reporter
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η Apple αυξάνει την ασφάλεια στο ID σας
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
