2013-03-26 15:46:02
Οι παλιές αντιλήψεις εμποδίζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι στον εξαιρετικά ασταθή κόσμο του 21ου αιώνα, οι χώρες με ιστορική και πολιτιστική εγγύτητα, θα πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους.
Κάτι τέτοιο επιβάλλεται να κάνουν Ρωσία και Ουκρανία.
Οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Ουκρανίας συναντήθηκαν πρόσφατα για μια ακόμα φορά και συζήτησαν, όπως πάντα, για τα ίδια. Για το φυσικό αέριο, τους αγωγούς, την Τελωνειακή Ένωση. Οι ρωσο-ουκρανικές σχέσεις, μοιάζουν σαν τον μύθο για τον «χαμένο χρόνο» Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν είχε επικυρωθεί το επονομαζόμενο «μεγάλο συμβόλαιο», που καθιέρωσε τη βάση των διμερών σχέσεων των δύο μεγαλύτερων Δημοκρατιών της τέως ΕΣΣΔ, τίποτα το καινούργιο δεν έχει πρακτικά συμβεί. Είναι αδύνατο να ξεφύγουμε από την εμμονή ότι κανένα πρόβλημα δεν λύνεται ολοκληρωτικά. Κάθε πλευρά ελπίζει ότι η κατάσταση θα αλλάξει και ότι οι συνθήκες μπορεί να ρυθμιστούν προς το δικό τους όφελος.
“Αγκάθια”
Ένα προφανές παράδειγμα σε αυτές τις σχέσεις, είναι η υπόθεση του φυσικού αερίου. Το ζήτημα της δημιουργίας μιας τριμερούς κοινοπραξίας συζητείται ενεργά από το 2002, όταν θεωρήθηκε ότι εκτός από τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα συμμετέχει στο έργο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για πολλούς λόγους, η προσπάθεια αυτή δεν οδήγησε πουθενά και 11 χρόνια μετά, déjà vu… ξαναβλέπουμε το ίδιο έργο. Μόνο που σήμερα δεν είναι η Μόσχα, αλλά το Κίεβο που αναλαμβάνει την πρωτοβουλία. Οι συνθήκες βέβαια δεν είναι το ίδιο ευνοϊκές.
Η Ρωσία φτιάχνει σκόπιμα αγωγούς που παρακάμπτουν την Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη που βιώνει οικονομική κρίση, την ίδια στιγμή μεταρρυθμίζει την αγορά φυσικού αερίου για να μειώσει την εξάρτηση της από εξωτερικούς προμηθευτές. Οι εξελίξεις αυτές, σε μεγάλο βαθμό είναι κατά της Ρωσίας, αλλά έμμεσα επηρεάζεται και η Ουκρανία. Ας μην ξεχνάμε ότι το κύριο γεω-οικονομικό πλεονέκτημα του Κιέβου είναι οι αγωγοί που μεταφέρουν τους ενεργειακούς πόρους που προέρχονται από τη Ρωσία στην Ευρώπη. Ακόμα λοιπόν, κι' αν η Ρωσία δεν υλοποιήσει όλα τα σχέδια «παράκαμψης» της Ουκρανίας, η αξία του ρωσο-ουκρανικού γεω-οικονομικού πλεονεκτήματος θα μειωθεί στα μάτια της Ευρώπης. Αντικειμενικά, η Μόσχα και το Κίεβο θα έπρεπε από καιρό να έχουν σταματήσει να «πολεμούν» ο ένας τον άλλον για την ενέργεια και, αντίθετα, θα έπρεπε να έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση της μεταβαλλόμενης πραγματικότητας. Αλλά κάτι τέτοιο το εμποδίζουν τα βαθιά ριζωμένα αρνητικά, πολιτικά στερεότυπα.
Σε σύγκριση με το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000, η ένταση μειώθηκε. Αυτό, κατά ένα μέρος οφείλεται και στο ότι ελαττώθηκε σημαντικά η πίεση της Δύσης. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ άρχισαν να ασχολούνται πιο πολύ με τα δικά τους προβλήματα. Στο μεταξύ, στη Ρωσία εξασθενούν σταδιακά οι αρνητικές συνέπειες από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Στη χώρα των δύο ηπείρων, για καιρό θεωρούσαν ότι η ανεξαρτησία της Ουκρανίας είναι μια θεμελιακά σημαντική απώλεια. Τώρα όμως, η συναισθηματικές αντιδράσεις δίνουν τη θέση της σε μια πραγματιστική προσέγγιση, ιδίως όσον αφορά στο φλέγον θέμα στις σχέσεις των δύο χωρών, την ενδεχόμενη «προσέλκυση» της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Θέμα, ωστόσο, που πρακτικά έχει χάσει την επικαιρότητα του.
Η Τελωνειακή Ένωση, παρά τις ευρέως διαδεδομένες ανησυχίες, δεν αποτελεί τη μετενσάρκωση της Σοβιετικής Ένωσης. Είναι πάντως, μια προσπάθεια για να μπούν οι σχέσεις των δύο χωρών σε ορθολογική οικονομική βάση, ούτως ώστε να υπάρξει αμοιβαίο όφελος. Το γεγονός ότι η ένταξη του Κιέβου στην Τελωνειακή Ένωση θα αποβεί προς όφελος της χώρας, δεν το αρνούνται ακόμα και οι Ουκρανοί επικριτές τους εγχειρήματος. Οι αντιρρήσεις είναι καθαρά πολιτικές. Ειδικότερα, οι αντίπαλοι μιας τέτοιας ιδέας επικαλούνται τον κίνδυνο να «περάσει» η Ουκρανία στη σφαίρα της ρωσικής επιρροής, και κατά συνέπεια να υψωθούν εμπόδια τόσο στον εκσυγχρονισμό του κράτους, όσο και στο δρόμο προς την Ευρώπη. Το τελευταίο, υποστηρίζουν σθεναρά και οι Βρυξέλλες. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ λένε, χωρίς περιστροφές, ότι η ιδιότητα του συνεργαζόμενου κράτους (καθεστώς σύνδεσης) με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι δυνατή στην περίπτωση που η χώρα θα είναι μέλος της Τελωνειακής Ένωσης.
Όσον αφορά στην κυριαρχία, η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση είναι ένα συλλογικό σώμα, όπου όλες οι χώρες-μέλη έχουν ίσα δικαιώματα και ψήφο, ανεξάρτητα από τον πληθυσμό και το μέγεθος της οικονομίας. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με κοινή συναίνεση (consensus), και έτσι, οι εταίροι της Ρωσίας στη συγκεκριμένη δομή βρίσκονται σε προνομιακή θέση. Αρα, και η θέση της Ουκρανίας θα είναι ισχυρή.
Η “μεγάλη Ευρασία”
Η κατάσταση στην πολιτική σκηνή της Ουκρανίας, αλλά και στην κοινωνία, είναι τέτοια, που κανένας πρόεδρος, ακόμη και ο πιο πιστός στη Ρωσία, δεν μπορεί να επιλέξει μια καθαρά φιλορωσική κατεύθυνση. Στη Μόσχα, το κατανοούν. Η Ρωσία, σε αντίθεση με τα τελεσίγραφα που στέλνει η ΕΕ στο Κίεβο («μόνο μαζί μας!»), θεωρεί την Τελωνειακή Ένωση σαν ένα βήμα προς τον μελλοντικό ενιαίο οικονομικό χώρο που θα απλώνεται σε όλη την Ευρασία. Από τη Λισσαβώνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ, ή ακόμα και μέχρι το Πουσάν.
Οι παλιές αντιλήψεις, σαν «σφραγίδες»με βουλοκέρι κολλημένες στο μυαλό, εμποδίζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι στον εξαιρετικά ασαφή και ευμετάβλητο κόσμο του ΧΧΙ αιώνα, οι χώρες με ιστορική και πολιτιστική εγγύτητα και πολλά κοινά συμφέροντα, θα πρέπει να αγωνιστούν για να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Ακόμα και τότε, η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη. Το αντίθετο, η επιτυχία θα είναι μια μάλλον απίθανη εκδοχή, αν ο ένας βάζει εμπόδια στον άλλο.
Russia Voice, RG.RU
Greek Finance Forum
Tromaktiko
Κάτι τέτοιο επιβάλλεται να κάνουν Ρωσία και Ουκρανία.
Οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Ουκρανίας συναντήθηκαν πρόσφατα για μια ακόμα φορά και συζήτησαν, όπως πάντα, για τα ίδια. Για το φυσικό αέριο, τους αγωγούς, την Τελωνειακή Ένωση. Οι ρωσο-ουκρανικές σχέσεις, μοιάζουν σαν τον μύθο για τον «χαμένο χρόνο» Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν είχε επικυρωθεί το επονομαζόμενο «μεγάλο συμβόλαιο», που καθιέρωσε τη βάση των διμερών σχέσεων των δύο μεγαλύτερων Δημοκρατιών της τέως ΕΣΣΔ, τίποτα το καινούργιο δεν έχει πρακτικά συμβεί. Είναι αδύνατο να ξεφύγουμε από την εμμονή ότι κανένα πρόβλημα δεν λύνεται ολοκληρωτικά. Κάθε πλευρά ελπίζει ότι η κατάσταση θα αλλάξει και ότι οι συνθήκες μπορεί να ρυθμιστούν προς το δικό τους όφελος.
“Αγκάθια”
Ένα προφανές παράδειγμα σε αυτές τις σχέσεις, είναι η υπόθεση του φυσικού αερίου. Το ζήτημα της δημιουργίας μιας τριμερούς κοινοπραξίας συζητείται ενεργά από το 2002, όταν θεωρήθηκε ότι εκτός από τη Ρωσία και την Ουκρανία, θα συμμετέχει στο έργο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για πολλούς λόγους, η προσπάθεια αυτή δεν οδήγησε πουθενά και 11 χρόνια μετά, déjà vu… ξαναβλέπουμε το ίδιο έργο. Μόνο που σήμερα δεν είναι η Μόσχα, αλλά το Κίεβο που αναλαμβάνει την πρωτοβουλία. Οι συνθήκες βέβαια δεν είναι το ίδιο ευνοϊκές.
Η Ρωσία φτιάχνει σκόπιμα αγωγούς που παρακάμπτουν την Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη που βιώνει οικονομική κρίση, την ίδια στιγμή μεταρρυθμίζει την αγορά φυσικού αερίου για να μειώσει την εξάρτηση της από εξωτερικούς προμηθευτές. Οι εξελίξεις αυτές, σε μεγάλο βαθμό είναι κατά της Ρωσίας, αλλά έμμεσα επηρεάζεται και η Ουκρανία. Ας μην ξεχνάμε ότι το κύριο γεω-οικονομικό πλεονέκτημα του Κιέβου είναι οι αγωγοί που μεταφέρουν τους ενεργειακούς πόρους που προέρχονται από τη Ρωσία στην Ευρώπη. Ακόμα λοιπόν, κι' αν η Ρωσία δεν υλοποιήσει όλα τα σχέδια «παράκαμψης» της Ουκρανίας, η αξία του ρωσο-ουκρανικού γεω-οικονομικού πλεονεκτήματος θα μειωθεί στα μάτια της Ευρώπης. Αντικειμενικά, η Μόσχα και το Κίεβο θα έπρεπε από καιρό να έχουν σταματήσει να «πολεμούν» ο ένας τον άλλον για την ενέργεια και, αντίθετα, θα έπρεπε να έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση της μεταβαλλόμενης πραγματικότητας. Αλλά κάτι τέτοιο το εμποδίζουν τα βαθιά ριζωμένα αρνητικά, πολιτικά στερεότυπα.
Σε σύγκριση με το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000, η ένταση μειώθηκε. Αυτό, κατά ένα μέρος οφείλεται και στο ότι ελαττώθηκε σημαντικά η πίεση της Δύσης. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ άρχισαν να ασχολούνται πιο πολύ με τα δικά τους προβλήματα. Στο μεταξύ, στη Ρωσία εξασθενούν σταδιακά οι αρνητικές συνέπειες από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Στη χώρα των δύο ηπείρων, για καιρό θεωρούσαν ότι η ανεξαρτησία της Ουκρανίας είναι μια θεμελιακά σημαντική απώλεια. Τώρα όμως, η συναισθηματικές αντιδράσεις δίνουν τη θέση της σε μια πραγματιστική προσέγγιση, ιδίως όσον αφορά στο φλέγον θέμα στις σχέσεις των δύο χωρών, την ενδεχόμενη «προσέλκυση» της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Θέμα, ωστόσο, που πρακτικά έχει χάσει την επικαιρότητα του.
Η Τελωνειακή Ένωση, παρά τις ευρέως διαδεδομένες ανησυχίες, δεν αποτελεί τη μετενσάρκωση της Σοβιετικής Ένωσης. Είναι πάντως, μια προσπάθεια για να μπούν οι σχέσεις των δύο χωρών σε ορθολογική οικονομική βάση, ούτως ώστε να υπάρξει αμοιβαίο όφελος. Το γεγονός ότι η ένταξη του Κιέβου στην Τελωνειακή Ένωση θα αποβεί προς όφελος της χώρας, δεν το αρνούνται ακόμα και οι Ουκρανοί επικριτές τους εγχειρήματος. Οι αντιρρήσεις είναι καθαρά πολιτικές. Ειδικότερα, οι αντίπαλοι μιας τέτοιας ιδέας επικαλούνται τον κίνδυνο να «περάσει» η Ουκρανία στη σφαίρα της ρωσικής επιρροής, και κατά συνέπεια να υψωθούν εμπόδια τόσο στον εκσυγχρονισμό του κράτους, όσο και στο δρόμο προς την Ευρώπη. Το τελευταίο, υποστηρίζουν σθεναρά και οι Βρυξέλλες. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ λένε, χωρίς περιστροφές, ότι η ιδιότητα του συνεργαζόμενου κράτους (καθεστώς σύνδεσης) με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι δυνατή στην περίπτωση που η χώρα θα είναι μέλος της Τελωνειακής Ένωσης.
Όσον αφορά στην κυριαρχία, η Ευρασιατική Οικονομική Ενωση είναι ένα συλλογικό σώμα, όπου όλες οι χώρες-μέλη έχουν ίσα δικαιώματα και ψήφο, ανεξάρτητα από τον πληθυσμό και το μέγεθος της οικονομίας. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με κοινή συναίνεση (consensus), και έτσι, οι εταίροι της Ρωσίας στη συγκεκριμένη δομή βρίσκονται σε προνομιακή θέση. Αρα, και η θέση της Ουκρανίας θα είναι ισχυρή.
Η “μεγάλη Ευρασία”
Η κατάσταση στην πολιτική σκηνή της Ουκρανίας, αλλά και στην κοινωνία, είναι τέτοια, που κανένας πρόεδρος, ακόμη και ο πιο πιστός στη Ρωσία, δεν μπορεί να επιλέξει μια καθαρά φιλορωσική κατεύθυνση. Στη Μόσχα, το κατανοούν. Η Ρωσία, σε αντίθεση με τα τελεσίγραφα που στέλνει η ΕΕ στο Κίεβο («μόνο μαζί μας!»), θεωρεί την Τελωνειακή Ένωση σαν ένα βήμα προς τον μελλοντικό ενιαίο οικονομικό χώρο που θα απλώνεται σε όλη την Ευρασία. Από τη Λισσαβώνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ, ή ακόμα και μέχρι το Πουσάν.
Οι παλιές αντιλήψεις, σαν «σφραγίδες»με βουλοκέρι κολλημένες στο μυαλό, εμποδίζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι στον εξαιρετικά ασαφή και ευμετάβλητο κόσμο του ΧΧΙ αιώνα, οι χώρες με ιστορική και πολιτιστική εγγύτητα και πολλά κοινά συμφέροντα, θα πρέπει να αγωνιστούν για να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Ακόμα και τότε, η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη. Το αντίθετο, η επιτυχία θα είναι μια μάλλον απίθανη εκδοχή, αν ο ένας βάζει εμπόδια στον άλλο.
Russia Voice, RG.RU
Greek Finance Forum
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
